Dissionari Italian-Piemontèis/c

Da Wikisource.

Artorn

Travaj ancora nen terminà


Cost dissionari a l'é dzurtut adressà a coj ch'a fan ëd tradussion da l'Italian al Piemontèis për publiché an ës sit. As capiss ch'a l'é 'ncora nen n'euvra compléta. Chi ch'a sa a peul sèmper feje d'antegrassion, an rispetand le convension ch'i l'oma sernù.

Italian – Piemontèis

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

C[modifiché]

  • Cadavere (sm): cadàver, mòrt, speuja, còrp.
  • Cadere (vi): casché, robaté, tombé, droché, crolé, (di foglie, capelli, frutti ecc.) croé, crojé; (cadere battendo il sedere) tombé a culaton; cadere a capo fitto: tombé a testa prima; cadere scivolando: pijé ‘n vada; (bate na culada).
  • Caduta (sf): robaton, croa, cascà, (fam.) patagnèch, culatà, lembo, (caduta pesante, stramazzone) tombaton.
  • Cafone (sm): (meridionale) teron; persona rozza, incivile, sgarbata, maleducata: vilan, vilanass, screanzato, scostumato: malcreà, malcostumà, sensa creansa, dësdeuit, dzadeuit, dësdon (> vilanìa, malacreansa); grossolano: grossé, grosser; persona rozza, grossolana, zotica: savardon, ignorant; goffo, impacciato: gòf; grossolanamente: da grossé.
  • Calcio (sm): càuss; calcio nel sedere: pé 'n ël cul; (di animale) zampà, piotà; dare un calcio: arfilé 'n càuss; respingere a calci: arcaussé; calcio del fucile: cròssa, culata; (chim.) calcio; (sport) fótbal, balon.
  • Calciatore (sm): fotbaleur.
  • Calice (sm): (vaso sacro) càles: (bicchiere) copa, san-a, càles; (di fiori) boton, càles, opa, lopa.
  • Calma (sf): calma, pas, rechie, tranquilità, arpòs, fiaca.
  • Calmante (agg): calmant, pasiant, lenitiv, narcòtich, anestétich, antispasmòtich; (prodotto medicinale): cànfora, giansan-a, laudan, malva, papàver, valerian-a.
  • Calmare (vt): pasié, chieté, achieté, calmé, ambonì, tranquilisé.
  • Calmo (ag); calm, pasì, chiet, tranquil, pacifich, pacion, pacios, meusi.
  • Calunnia (sf): maldicense, calànie.
  • Calzare (vt): caussé, buté ij caussèt, buté le scarpe; calzare i carri: arcaussé le roe dël chèr; calzare l’automobile: caussé le roe dl’automòbilI; calzare i mobili: arcaussé le gambe dij mòbij; (vt) andé bin, andé giust, v nì a propòsit, quadré.
  • Cambiamento (sm): cambiament, cangiament.
  • Cambiare (vt): cambié, varié; (di luogo) tramudé, cambié pòst; (sostituire) scambié; (di monete) dëscambié, dësbaraté; (di merci) baraté, fé 'l cambi.
  • Cambiavalute (sm); cambiavalute, cambista, cambiator.
  • Camminare (vi): marcé, caminé, andé, tapiné, buté la strà sòt ij pé, mné le gambe, biauté ij pé, sgambassé; camminare a stento: rablé le gambe, rablesse.
  • Cammino (sm): camin, stra, marcia, viagi; cominciare un cammino: ancaminesse.
  • Campana (sf): ciòca.
  • Campanile (sm): cioché.
  • Canaglia (sf): furfantaja, canaja, marmaja.
  • Cancellare (vt): scancelé, dëscancelé, baré, sbaré, sganfé, ras-cé vìa.
  • Canna (sf): cana; canna d’India: gionch.
  • Canneto (sm): canèj.
  • Cantico (sm): càntich, làuda.
  • Caos (sm) càos, confusion, batibeuj, bisabòsa, disordin.
  • Capacità (sf): abilità, atitùdin, competensa, esperiensa, adressa (capienza) contenensa, grandëssa, volum, capacità, larghëssa, amplëssa, amplura.
  • Caparra (sf): are, ara, capara, anticip.
  • Capitare (vi): capité, ancapité, rivé, ven-e, sucede; (Capitare al momento giusto) vnì a propòsit.
  • Capomastro (sm): cap-mèistr.
  • Capostipite (sm): grand, sorgiss, rèis, such.
  • Capovolgere (vt): arversé, ranversé, ambossé, arvolté, arvojté, volté; buté sotdzura, buté a gambe an ària.
  • Capretto (sm): cravòt; un quarto di capretto macellato: quartrèt.
  • Capperi!: Contacc!
  • Cappotta (dell'automobile) (sf):capòt.
  • Cappotto (sm): paltò, sopràbit, tabar, chiri, chirich.
  • Carattere (sm): caràter, natùra, temperament, tempra, stil, qualità, costansa, fërmëssa; (tip.) caràter.
  • Caratteristica (sf): particolarità, qualità, caraterìstica.
  • Caratteristico (agg.) carateristich, particolar, tìpich, ch’a caraterisa, ch’a qualifica.
  • Caratterizzare (vt): caraterisé, qualifiché.
  • Cardine (sm) pòles, pivò, pivòt, pern, perno.
  • Carlona, alla (espr.) (con trascuratezza): a la pluvìt.
  • Caro (agg.) car grassios, piasos, simpàtich, gentil, amàbil; (costoso) car, ca costa, costos; molto caro: car coma tut.
  • Carogna (sf): carògna, caròpa, cadàver; (fig:) plandron, vërgnach.
  • Carponi: a gatagnào, a rablon, a rabaston.
  • Casa (sf): ca, meison, ciaborna, ciabòt, bënna, grangia, bàita, palass, palassin-a, vila, vilëtta.
  • Casaccio (a): a la bon-a 'd Dio.
  • Caso (sm): cas, asar, ancàpit, fortun-a, fatalità, destin, combinassion, assident, ocasion, circostansa, congiuntura, ventura, bon-a sòrt, mala sòrt; per caso: d’ancàpit; se fosse necessario: al cas; a bella posta: a cas pensà; caso mai: ëd vòlte mai; in ogni caso: comsëssìa, comsìa.
  • Caspita (escl.): Cribio! Parbleu!
  • Casuale: ëd fortun-a, fortunos, casual, për cas.
  • Casualmente: A l'é stàit un cas che...
  • Catastrofe (sf): disastr, catàstrofe, dësgrassia.
  • Catena (sf): caden-a, (del focolare) chen-a, chèina, (sostegno muri) ciav, (roder la catena) mòrde la brila; ceppi: fer.
  • Cattedra (sf): scagn, càtedra, pùlpit, tribun-a; (scherz.) sëbber.
  • Cattiva reputazione: brut nòm, dëscrédit, cativa reputassion, cativa nòmina.
  • Cattivo b(agg.): gram, cativ.
  • Cattura (sf): catura; mandato di cattura: mandà ‘d catura, òrdin d’arest.
  • Catturare (vt): caturé, fé përzoné, pijé përzoné, fene preda /predagi /piàita, aresté, fermé.
  • Causare dei danni: fé 'd guaj.
  • Cavalletta (sf): cavalëtta, cravëtta, sautamartin, (di montagna) aliòstra.
  • Caverna (sf): caverna, tan-a,, cròta, balma, gava.

CE[modifiché]

  • Cedere (vt): cede, armëtte, lassé, consente, lassé andé, andé, molé, lassé perde, dëmòrde; (vr) arendse., lassesse andé, pieghesse, arlamësse, armëtse, isté, insté; (vi) dé andaré.
  • Celebrare (vt): selebré, celebré, esalté, laudé, magnifiché; celebrare la messa: dì mëssa.
  • Celebrazione (sf): selebrassion, celebrassion, comemorassion, esaltassion.
  • Celebre (agg.): famos, avosà, glorios, rinomà, bin conossù, conossù.
  • Celebrità (sf): selebrità celebrità, nòm.
  • Cenno (sm): segn, sign, gest,
  • Centrare (vt): [cosa c'entra?] còsa ch'a intra?
  • Centro (sm): sènter, centro; (punto centrale) segn.
  • Ceppo (sm): such, ciuch, sëppa; ceppo usato dai macellai: sëppa dël maslé; ceppo o ciocco di Natale: sèp (sëppa) ‘d Natal.
  • Cercare (vt): serché, andé an serca, arserché, (rovistare) sgaté, rumé, armus-cé; (cercare di) prové a, tenté.
  • Certamente (avv.): pro, bò, franch, sicura, sigura, ëd sigura, certo, certament, sicurament, sensa dùbit.
  • Certo! (avv.) Sicura!
  • Cervellone (sm): sërvlon.
  • Cesello (sm): sisel, sislèt, bulin, burin.
  • Cesellato (agg.): sislà.
  • Cessare (vi): chité, pianté lì, finì, lassé sté, piantela; (fam) molela.
  • Chi: chi, col, (cola, cuj, cole) che; chi? chi che?
  • Chiaccherone (sm): ciaramlon, ciaramlàire, ciaramlèire, ciaciaron, bavard, bacajon, bragajon, bragalàire, bragaleur, parolé.
  • Chiamare (vt): ciamé; (richiamare l'attenzione:) arsoné, dé na vos; (appellare) fé l'apel, ciamé për nòm; (richiamare all'ordine:) ciamé a l'òrdin; (chiamare le cose con il loro nome:) ciamé le còse për sò nòm.
  • Chiaramente (av): ciàir e nèt.
  • Chiarezza (sf): ciairëssa, ciairor, lusor, (fig.) fama, bon nòm.
  • Chiarificare (vt): s-ciairì, buté an ciàir, spieghesse; acerté, andé a fond.
  • Chiarimento (s,): spiegassion, motivassion.
  • Chiarire (vt): s-ciarì, rende ciàir, fé capì, spieghé.
  • Chiaro (ag): ciàir, cèir, limpid, sclint, seren,; (fig.) fàcil, evident, famòs, arnomà, rinomà, bin conossù.
  • Chiarore (sm): ciairàr, lusor, ciàir, sbërlosor, splendor.
  • Chiaroscuro (sm): ciàir-ëscur.
  • Chiasso (sm): rabel, ciadel, fracass, rumor, bataclan, brajassada, tapage /tapagi /tapageri (:tafferuglio, disordine); fare chiasso: pianté la fera; criassé; fé 'd tapagi.
  • Chiedere (vt): ciamé, domandé, buté na domanda.
  • Chinare (vt): chiné, (incurvare) pieghé, pieghesse; (curvare) gombé, bassé (:anche umiliare): (rannicchiarsi) angrigné, angrignesse.
  • Chissà che… (magari): vassavèj.
  • Chiunque: chëcchëssìa, chicassìa, a-i fa nen chi, chionque, qualonque, tùit coj. ["A tùit coj ch’i përdonëreve ij pecà, a saran përdonà, e a tùit coj ch’i-j artenëreve, a saran artënù].


CI[modifiché]

  • Ci (pron. pers.): ën, 'n, në, ne, n'; (avv.): i.
  • Ciarlatano (sm): ciarlatan, arlichin, cantabanch, bateur, mangiastopa.
  • Ciascuno (ag) minca, ògni, tut; (pr) ognidun, ciaschëdun, ognun (pr distrib) a pr'un, pr'un, për un.
  • Cibo (sm): aliment, nutriment, vivanda, mangé, provenda, provista, vitovaja, past, piat.
  • Ciclo (sm): cicl, reu, frequensa, torna, gir, temp.
  • Ciclico (agg.): ciclich, ch’artorna, periòdich, frequent.
  • Cieca (alla cieca): a catòrba.
  • Cigolio (sm): schërziné.
  • Cioè (cong.): come di, visadì, valadì, l'é a dì, com a fussa, cioè.
  • Cintura (sf): sëntura, coreja, martingala, s-cirpa.
  • Classe (sf): classa, classe, scòla, àula, categorìa, gré, grop, òrdin, rangh.
  • Ciononostante (avv.): malgré lòn/sòn, contut, malgré tut lòn, con tut lòn.
  • Circa (prep. e avv.): apopré, për lì, sù për giù, anviron, squasi, a l’ingròss, crirca, a truch e branca.
  • Circondare (vt): circondé, ansercé, anvironé; cinté, ancioendé, pijé an mes, saré an mes; antortojé, anvlupé.

CO[modifiché]

  • Codardo (sm e agg.): vigliach, vil, plandron, filon.
  • Coerente (ag): coerent, lògich.
  • Coerenza (sf): coerensa, lògica; armonìa, acàrdi, acòrd.
  • Coeso (ag.) bin gropà ansema, coerent, lògich.
  • Cogliere (vt): cheuje, piJé, dëstaché, s-cianché; (colpire) centré, ciapé, tacheje; cogliere in fallo: ciapé an fala, pijé sël fàit; cogliere in posizione d’amore: ciapé sël lobiòt.
  • Cognome (sm): nòm ëd famìja, cognòm.
  • Coinvolgere (vt): impliché, ampacé, compromëtte, mës-cé, ciapé 'ndrinta.
  • Collaboratore (sm): agiutant, sòcio, colaborator, compagn d'euvra.
  • Colomba (sf): colomb, colomba.
  • Colonna (sf) colòna, pìlia, pilaster, (guglia) gulia; colonna sonora: colòna sonora; (base, fondamento) pilaster.
  • Colpire (vt): taché, ciapé, colpì, centré; (percuotere) frapé, bate, patlé, sangé, arfilé; (di meraviglia) frapé, anciarmé [resté bele frapé (restare sorpreso, colpito).
  • Colmo (fino all'orlo): a ras.
  • Combriccola (sf): scaràmpola, scaràmpela, combrìcola, còca, crica, banda, congrega.
  • Come (avv. e cong.): coma, come, com, tanme, ‘me, mé; come mai? Codisto? Codì? Come al solito: n'asar.
  • Cominciare (vt): comansé, ancomansé, ancaminé, prinsipié, buté man, anandié, anviaré, dësbuté, inauguré, cominciare a parlare, a dire: dé man a dì.
  • Commerciante (sm): comerciant, negossiant, mërcant.
  • Commestibile (agg. e sm) comestibil, mangiativ, mangiativa.
  • Commettere (vt): fé, comëtte [comëtte un delit], afidé, ancarghé, incariché.
  • Commuovere (vt): toché, comeuve, emossioné, s-cianché 'l cheur, fé pioré.
  • Comodo (ag): còmod, pràtich, confortèivol, asià, asi; (s,) comodità, confòrt; (questo mi fa comodo): sòn am rangia.
  • Compaesano (sm): compaisan, compatriòt, la nòstra gent.
  • Compassione (sf): compassion, compatiment, pietà, ringret, aringret, pen-a, misericòrdia.
  • Compassionevole (agg.): compassionèivol, compassionévol, ëd compassion.
  • Compatire (vt): compassioné, compatì, avèj compassion; (scusare) scusé, passé ansima.
  • Compendiare (vt): compendié, riassume, dì an curt, riepiloghé, strenze, scursé, riduve.
  • Compendio (sm): compendi, abresé, resumé, tàula, somari.
  • Compiangere (vt): compassioné, compatì, compianze, piorene.
  • Compiere (vt): compì, cumpì, realisé, finì, livré, completé, porté a la fin.
  • Completamente (av): d'autùt.
  • Compiacere (vt): compiasèj; contenté, secondé; sodisfé; pieje gust; compiacersi: complimentesse, arlegresse, degnesse, avèj la compiasensa.
  • Compiacimento (sm): compiasensa, complesansa, sodisfassion.
  • Compiaciuto (ag): sodisfàit.
  • Compito (sm) travaj (dë scòla, travaj, dover, fàita, incàrich, comission.
  • Complessità (sf): complicassion, antërtoj, angavign.
  • Complessivo (agg): d'ansema, complessiv, global.
  • Completamente (avv.): ëd pianta.
  • Complice (sm): sòcio, compare, cambrada, còmplice.
  • Complottare (vi): comploté, congiuré, cospiré, antrighé.
  • Complotto (sm): complòt, antrigh, congiura, combrìcola, crica.
  • Comporre (vt): compon-e, buté ansema, rangé, samblé, monté, fabriché: (riconciliare) rangé, pasié, buté d’acòrdi.
  • Comportare (vt): comporté, soporté, toleré, seufre.
  • Composizione (sf): composission, componiment.
  • Comportarsi (vr):portesse, comportesse, regolesse, meinagesse.
  • Comportamento (sm): comportament, andi, andura, manera 'd fé, condòta.
  • Composito (ag): compòsit, compòst, complicà, compless.
  • Comprendere (vt): capì, comprende, antende; (contenere) ten-e, tnì, conten-e, contnì, saré, ambrassé.
  • Compromesso (sm): compërmess, compromess.
  • Compromettente (agg.): arzigos, pericolos.
  • Compromettere (vt): compërmëtte, compfromëtte, arzighé.
  • Comprovare (vt): comprové, prové, porté le preuve, dimostré.
  • Comune (agg.): comun, ëd tuti, dla comunità, ëd tùit ij dì; bin spantià; (sm) (municipio) comun-a, municipio, munisipi; (collettivo) comun-a, coletiv.
  • Comunicare (vt): comuniché; parlé, anformé, notifiché, riferì; (di malattia) taché, passé, contagé; (vi) esse an comunicassion, butesse an comunicassion; (rel.) dè la comunion, comunichesse, cumunichesse.
  • Comunità (sf): comunità, congregassion, confratèrnita, monasté, falansté, zeneubi, convent, cilegi, associassion, curcol, ca, club.
  • Concedere (vt): concede, permëtte, acordé, dé, consente, dì che 'd sì, dé la contenta, contenté, sodisfé, lassé fé.
  • Concentrare (vt): concentré, archeuje, cheuje, condensé.
  • Concentrazione (sf): concentrassion.
  • Concepimento (sm): concepiment, concession.
  • Concepire (vi): concepì; avèj l’idèja, idejé, ideé, anventé.
  • Concetto (sm): concet, idèja, idèa, opinion, pensé, arputassion, stima, fama; (avèj un bon concet ëd quajdun :avere una buona opinione di qualcuno).
  • Concezione (sf): concession, concepiment, (fil.) pensé, concet.
  • Conciare (vt): faité.
  • Concludere (vt): conclude, saré, finì, pianté lì, tiré le sume, rivé a quajcòsa ‘d bon.
  • Conclusione (sf): ciusa, finitiva, conclusion, final, fin.
  • Conclusivo (agg.): conclusiv, ùltim; (definitivo) definitiv.
  • Concreto (agg): concret, real, efetiv, material, positiv, pràtich, sostansial [ëd sostansa].
  • Concubina (sf): concubin-a, sòcia, morosa.
  • Concupire (vt): avèj l'anvìa, desideré, lenghé, slangì, susté, susnì, susné.
  • Condensare (vt): condensé, spëssì, quajé, concentré; (riassumere) compendié, abresé.
  • Condividere (vt) : fé part, spartì, condivide, divide.
  • Condurre (vt): mné, mené, porté, compagné, guidé, trasporté.
  • Confarsi (vr): afesse; confarsi col proprio gusto: afesse ai sò gust.
  • Conferimento (sm): conferiment, assegnassion, concession.
  • Conferire (vt): dé, conferì, assegné, concede, acordé; (parlare) conferì. traté, parlé, discute, discure.
  • Conferma (sf): conferma, ratifica.
  • Confermare (vr): confermé; convalidé, ripete, afermé, ratifiché.
  • Confermazione (sf): conferma, convalida, convalidassion, (rel.) confermassion; (catt.) sacrament ëd la confermassion, crésima.
  • Confine (sm): termo, confin, finansa, finagi, fin, demarcassion; (frontiera) frontiera.
  • Confluenza (sf): confluensa, confluent.
  • Confluire (vi): confluì, confondse, unisse, mes-cesse.
  • Confermare (vt): confermé, ripete, afermé, ratifiché.
  • Confidare (vt): confidé, rivelé, confëssé; (vr) sfoghesse, duverté ‘l cheur, fidesse, avèj fiusa, confidesse; (fam) dësbotonesse.
  • Confondere (vt): confonde, (nel senso di ingannare) vërtojé, sfrosé.
  • Confortare (vt): conforté, consolé, fé coragi, dé arlass, ristoré, arpaté; dì na bon-a paròla.
  • Confrontare (vt): confronté, paragoné, rëscontré, comparisioné.
  • Confronto (sm); comparision, paragon, confront.
  • Connazionale (agg. e sm): compatriòt, compatriòta, compaisan.
  • Congiurare (vi): congiuré, comploté, cospiré, machiné.
  • Conquista (sf): conquista.
  • Conquistare (vt): conquisté, ocupé, invade, pijé.
  • Conquistatore (sm): conquistador.
  • Consacrare (vt): consacré, benedì, dediché, destiné; (vr) consacresse, rendse.
  • Consegnare (vt): consegnà, consignà, recapité, armëtte.
  • Conseguenza (sf): conseguensa; efet, conclusion, dedussion; importansa; in conseguenza: ëd conseguensa.
  • Conseguire (vt): oten-e, otnì, realisé, conseguì, derivé; ne consegue che: a ven che.
  • Conservare (vt): conservé, goerné, ten-e da cont, ten-e, tn’, manten-e, cudì.
  • Considerare (vt): consideré, vardé (guardé), ten-e da cont, giudiché, stimé, medité.
  • Consigliare (vt): consijé. dé avis (ëd fé).
  • Consolante (agg.): ch'a dà consolassion.
  • Consolare (vt): consolé, conforté, pasié, fé ‘d coragi.
  • Consolidamento (sm): sodament, batura, consolidament.
  • Consolidare (vt): sodé, consolidé, batì, assodé, fermé.
  • Consolazione (sf): consolassion, confòrt, arlass.
  • Constatare (vi) osservé, marché, rëscontré, arlevé, noté, armarché, verifiché, acerté, buté an ciàir, s-ciarì, stabilì.
  • Contaminare (vt): contaminé, contamné, antamné, infeté, guasté, vasté, macé, sporché, anflé, scuncé.
  • Contaminazione (sf): contaminassion, antamnassion, infession.
  • Contare (vt): conté, numeré; (stimare): conté, valèj, ten-e, stimé; [conté coma ‘l man-i dla cavagna]; (narrare) conté, dì; (fidarsi) fidesse ‘d... senza contare che: a part che...
  • Contatto (sm): contat, tocament.
  • Contemporaneo (ag. e sm): dl’istessa età, dl’istess temp; simultan; simultani; (sm) contemporan; (i nostri contemporanei) la gent dël dì d’ancheuj /ëd nòst temp.
  • Contendente (ag): contrari, avers; (giur) an rusa; (sm) aversari, contendent, combatent.
  • Contendere (vi): contende, contesté, disputé, costioné, quistioné, cichigné, rusé, fé la gara, compete, garegé, concore; (vi) contendse, combatse.
  • Contenere (vt): ten-e, conten-e; (trattenere) ten-e, tratnì, traten-e, fërmé, cheté, pasié; (moderare) limité, moderé, dominesse.
  • Contento (ag): content, alégher, sodisfàit.
  • Contestare (vt): contesté, oponse; (vr) contrasté, neghé; (giur) notifiché; (contestare una contravvenzione) fé na contravension, arlevé na contravension.
  • Contesto (sm): contest, ambient, quàder.
  • Continuare (vi): seguité, continué, procede, andé anans, duré.
  • Continuamente (avv.): an continuassion, sempe, con insistensa, an tùit ij moment.
  • Continuazione (sf) continuassion, séguit,
  • Continuità (sf) continuità; (soluzione di continuità) rot, interrussion.
  • Contenzioso (agg): tachign, tachignàire, tachignos, tachiss, tacabeghe. cicotàire.
  • Conto (sm); (conteggio) cont, càlcol, conta, contegg, rendicont; (fattura) nòta, lista, fatura, cont, bilansi, partìa; (pagare) rangé ij cont. (conto corrente) cont corent; (conto privato, non ufficiale) cont mòrt; (conto esatto, senza arrotondamenti) cont rotond; (libro contabile) liber dij cont; (calcolare cò che si spende o si guadagna) fé ij cont; (tenere conto) tnì cont ëd... Armarchè che... Consideré che...; (lavorare per proprio conto) travajé për sò cont; (non fare conto) fé cont ëd; (chiedere conto) ciamé un a cont ëd soe assion; (rendersi conto) rendse cont.
  • Contorno (sm): contorn, cornis, coron-a, profil, orlo, bòrd, bordura, sagoma, sagma; [ël pì bon contorn a l’é l’aptit].
  • Contrapporre (vt): opon-e, contrapon-e, esse l'opòst ëd; confronté, dëscontradì, contradì, arbate.
  • Contrario (agg.): contrari, avers, opòst, nemis, arvers, invers, (espr.) Bastian contrari; al contrario: a l’incontrari, al opòst; capovolgere: volté (buté) a l’incontrari; [pijé tut a l’incontrari: interpretare tutto in malo modo].
  • Contrastare (vt): contrasté, arziste, resiste, combate, contrarié, oponse, ambarassé, discute, disputé, rusé, contesté.
  • Contrasto (sm): contrast, oposission, rusa, ciacòt, ambarass, ambreuj, contestassion, discussion, diversità.
  • Contrizione (sf): contrission, pentiment, rimòrs, magon, dolor.
  • Contrito (agg.): contrì, pentì.
  • Controbattere (vi): arbate, arcassé, arbëcché, contrabate, confuté; (senza replica): seté un.
  • Controcorrente (agg.) contracorent.
  • Controllare (vt): controlé, arvëdde, rëscontré; (essere controllato da) esse sota l’influensa ëd.
  • Conturbare lo spirito (espr.) toiré lë spirit.
  • Convincente (agg.): convincent.
  • Convincere (vt): convince, përsuade, sicuré.
  • Convinto (agg.): convint, sicur, (fa,) con vint e con vin-un.
  • Convinzione (sf): convinsion, convinciment, përsuasion.
  • Copertina (sf): cuvertin-a, covertura, feudra, fodra.
  • Cordoglio (sm): magon, sagrin, regret, dolor, doliansa, fé ‘l deul.
  • Coro (sm): còro, coràl; (della chiesa) còro.
  • Correggere (vt): corege, rangé, comodé, artoché, purghé.
  • Corretto (pp): coregiù, coret; (ag) coregiù, coret; (educato) costumà, bin educà, a pòst; (di bevanda) anrosà, macià, coregiù, con la stissa.
  • Corrispondenza (sf): corispondensa, congruensa, proporsion, afinità; (posta) corispondensa, pòsta.
  • Corrispondere (vi): rëscontré, risponde, corisponde, quadré; (ricompensare) compensé, arcompensé, contracambié; (pagare) vërsé, paghé, corisponde.
  • Corrompere (vt): guasté, vasté, antamné, corompe; (persone) caté, compré, onze le roe, dé 'l bocon.
  • Cosa (sf): còsa, ròba; cosa insignificante: còsa da gnente; [A l'é giust so usage dla paròla “còsa”. La diferensa ch'a-i é an piemontèis fra “còsa” e “ròba” a l'é l'istessa ch'a-i é an alman fra “Dinge” e “Sache”. “còsa”, tanme “Dinge”, a son dle ròbe nen materiaj, figurà, con ën sust precis, ma ch'as peulo nen toché. “ròba”, tanme “Sache”, a l'é queicòs ch'a l'ha na consistensa material]; cosa inqualificabile, straordinaria, innominabile: còsa ch'a l'ha gnun nòm.
  • Così: parèj, për parèj, così, ansì, csì, sì; parìa, parìja, (talmente) tan; (in similitudini) l'istess che; (perciò) parèj, për lòn, per sòn; (Così e così) Miton mitena, viron virena; così per dire: parèj për dì; così ... come... Tanme [" Tanme ‘l Pare a l’ha mandame, mi i mando vojàutri"].
  • Cosicché (cong): siché, parèj, parèj che, tant che.
  • Cosidetto (ag): dit, ansidit, ch’as dis, ch’as costuma dì, ch’a l’ha la pretèisa d’esse.
  • Costante (agg.): costant, ferm, fedel, durèivol, sicur, coerent, testard, ostinà.
  • Costansa (sf): costansa, përseveransa.
  • Costeggiare (vt): andé ‘d còsta, marcé an brova, andé arlongh, navighé ,’d còsta, costegé, passé arlongh, passé ‘d fianch.
  • Costituire (vt): (1) [creand e organisand vàire element] buté ansema, instituì, fondé, costituì, amposté; (2) [concure a formé 'n tut, un còrp, n'organism] buté ansema, assegné; dventé, fé, esse formà; (3) elege, nominé, serne, diciaré, fesse, consegnesse; (4) [fig.] rapresenté.
  • Costare (vt): costé [am costa gnente]; costare carissimo: costé car e salà; n'euj dla testa, l'euj dì'un beu; costé dòi sòld; (fig) valèj.
  • Costo (sm): cost, pressi, valor, spèisa; a tutti i costi: a tùit ij cost; al costo: al cost; a qualsiasi costo: ch'a costa lòn ch'a costa.
  • Costume (sm): (vestito) costum; (usanza) costuma, usansa, costumansa, tradission, uso, costum; (essere consuetudine) costumesse.
  • Comunque (avv.): comsëssìa, macassìa.
  • Corre voce che (idiom.): As dìs che...
  • Cosicché (cong.): siché, parèj, parèj che, tant che;: si che, donca.
  • Costante (agg): costant, ferm, fidel, durèivol, sicur, coerent, testard, ostinà, përseverant.
  • Covare (vi): cové, coé; [cové ‘l mal; cové na përson-a; cové quaj brut disegn].

CR[modifiché]

  • Crescere (vi): chërse, vnì grand, grandì, aumenté, alvé, levé, aussé (di piante) possé, chërse.
  • Cribbio (escl.): barche, bërgne.
  • Crimine (sm): crìmen, crimin, delit.
  • Criticare (vt): critiché, trové da dì, valé, arprocé, rimproceé, dëslaudé, censuré.
  • Critico (agg. e sm.): critich.
  • Criticone (sm): criticàire, critichéire, criticon. lengassa.
  • Croce (sf): cros; fare il segno della croce: signesse; a occhio e croce: a stim.
  • Crociata (sf): crosià.
  • Crociato (sm): crosià.
  • Crocifiggere (vt): buté an cros, crosifié.
  • Crocifissione (sf): crosifission, crocifission.
  • Crocifisso (sm): crosifiss, crocifiss.
  • Cruciale (agg.): crosial, decisiv, crìtich, risolvent.
  • Crudele (agg.): crudel, sensa pietà, dzuman, brutal, sanglan.
  • Crudeltà (sf): crudeltà, crudeità.

CU[modifiché]

  • Cucciolo (sm): taboj, ciòt, cagnèt, cit.
  • Cucire (vt): cuse, cusì; (azioni del cucire): anfilé la gucia (l'uja), agucé; ponté; ambastì; dé 'd pont; orlé, fé l'orlo; sorg té; taconé; rifilé; fërmé 'l pont, fé 'l grop.
  • Culminare (vi): culminé, rivé an ponta, rivé an cò.
  • Culmine (sm): cò, sima, ponta, corm.
  • Culto (sm): cult, venerassion, divossion, rit, liturgia, sërvissi divin.
  • Cura (sf): soèn, soagn, atension, avertensa, cura, riguard; (domestica) meinagi, masent; (affanno) sagrin, fastidi, afann; (medica) cura; aver cura di uno: avèj (o pjesse) soèn d’un; prendersi cura di un malato: cudì un malavi; seguire attentamente un lavoro: cudì un travaj.
  • Curare (vt): curé, guré (:nel senso di ripulire, svuotare); soagné, cudì (:accudire), atende, sté dapress, avèj cheur a, tnì da cont, curé, meisiné; curarsi (vr): fesse 'd medicament, (aver cura di sé) soagnesse.
  • Curvare (vt) pieghé, dobié, gombé, siré, stòrzre, gaucé, (di veicoli): fé la curva, curvé, viré, giré; (di strada) torné, curvé, viré, giré.
  • Custode (sm): guardian, portié, consergi; (sorvegliante) guardia, guardion, surveliant, ussié.
  • Custodia (sf): guardia, goerna, vigilansa, surveliansa (astuccio) astucc, cofnet, feudra, scàtola, guerna.
  • Custodire (vt): guerné, guardé, vardé, vijé, cosdì, avèj an guerna, conservé, dësfende, fé la guardia.
  • Cute (sf): pel.
  • Cutrettola (sf): balarin-a, bërgeronëtta.