La Bibia piemontèisa/Testament Neuv/Luca/Luca 9

←Luca 8

La Bibia piemontèisa Vangeli 'd Luca

Luca 10→

La Bìbia piemontèisa - Luca 09

Luca

9

La mission dij Dódes

¹Peui Gesù a l’ha radunà ij sò dódes dissépoj e a l’ha daje potensa e autorità për taparé vìa ij demòni e varì ‘d maladìe. ²E a l’ha mandaje a nunsié ‘l Regn ëd Nosgnor e a varì ij malavi. ³E a l’ha dije: “Porté gnente pr’ ël viagi, nì baston, nì sach, nì da mangé, nì dné, e gnanca na muda^[1]. ⁴Tut andova ch’i vade, sté ant l’istessa ca fin-a tant ch’i parte da col pòst^[2]. ⁵E se da cheich banda a veulo nen arsèive, cand ch’i parte da là, sopaté la póer dai vòstri pé an testimoniansa contra ‘d lor^[3]. ⁶Anlora a son andass-ne e a l’han fàit ël gir ëd le borgià. A nunsiavo la Bon-a Neuva^[4] e përtut a varìvo ij malavi.

Eròd a veul vëdde Gesù

⁷Ora Eròd, ël tetrarca^[5], a l’ha sentì parlé ‘d tut lòn che Gesù a fasìa^[6] e chiel a savìa nen còsa pensene përchè a-i era ‘d coj ch’a disìo che Gioann [ël batesator] a l’era arsussità dai mòrt. ⁸D’àutri a pensavo che Gesù a fussa Elìa o un dj’àutri profeta antich arsussità dai mòrt^[7]. ⁹Eròd a disìa: “A Gioann i l’hai faje tajé la testa. Chi é-lo donca stossì dont i sento dì ëd còse parèj?”, e a sercava la manera ‘d vëdde Gesù.

La multiplicassion dij pan

¹⁰Artornà ch’a son ëstàit, j’apòstoj a l’han contaje a Gesù tut lòn ch’a l’avìo fàit.

Peui Gesù a l’é artirasse da banda ant un leugh desert, davzin ëd la sità ciamà Betsàida. ¹¹Cand che la gent a l’ha savùlo, a son andaje dapress e a l’han trovalo. Gesù a l’ha bin arsevùje e a-j parlava dël Regn ëd Nosgnor e a varìa coj ch’a j’ero malavi. ¹²Ora, coma ch’as fasìa già tard, ij Dódes a son ëvnùit e a l’han dije: “Pija congé da tuta sta furfa e dije ch’as na vado ant le borgià e ant ij paisòt d’antorn pr’ artiresse e trové da mangé, përchè sto pòst-sì a l’é desert”. ¹³Ma Gesù a l’ha dije: “Deje vojàutri da mangé a sta gent!”. A l’han rësponduje: “Ma i l’oma mach sinch pan e doi pess! Se ‘l cas, l’avrìo-ne nojàutri d’andé a caté da mangé për tuta cola gent? ¹⁴A-i era ambelelà, an efet, apopré sinch mila òm. E Gesù a-j dis ai sò dissépoj: “Feje rangé për compagnìe ‘d sinquanta l’una. ¹⁵A l’han fàit parèj e tùit a son butasse a stesse. ¹⁶Peui Gesù a l’ha pijà ij sinch pan e ij doi pess e, vardand anvers al cél, a l’ha benedije. A l’ha fane 'd tòch e a compartije ai sò dissépoj përchè a-j butèisso dë 'dnans^[8] a la gent. ¹⁷Tùit a l’han mangiane fin tant ch’a na vorìo e peui dij tòch ëd pan ch’a l’ero stane d’avans a l’é portass-ne vìa dódes cavagne pien-e!

La diciarassion ëd Pero a rësguard ëd Gesù

¹⁸Ora a l’é rivà che com’ a l’era ant un leugh da banda për preghé e ch’ij dissépoj a j’ero ansema a chiel, Gesù a l’ha anterogaje e a l’ha dije: “Chi é-lo che la gent a dis ch’i son mi?”. ¹⁹A l’han rësponduje: “Cheidun a dis che ti ‘t ses Gioann ël batesator; d’àutri Elìa; d’àutri ancora a diso che ti ‘t ses un dij profeta antich ch’a l’é arsussità dai mòrt”^[9]. ²⁰Gesù a-j dis anlora: “Ma vojàutri, chi é-lo ch’i dise ch’i son mi?”. Pero a-j rëspond: “Ti ‘t ses ël Crist^[10] ëd Nosgnor^[11]”. ²¹Ma Gesù a l’ha comandaje sever che lolì a lo disèisso a gnun^[12].

Gesù a nunsia soa mòrt e arsurression

²²Gesù a l’ha giontà: “A venta che ‘l Fieul ëd l’òm a patissa motobin, e ch’a sìa arfudà da j’ansian dël pòpol, dai gran' sacerdòt e dai magìster ëd la Lege, e ch’a lo faso meuire, e ch’a arsùssita apress tre dì”. ²³E peui a disìa a tuti: “Se cheidun a veul vnime dapress, ch’a buta da banda ij sò anteresse privà^[13] e peui, minca dì, ch’a ciapa an sle spale soa cros e ch’am ven-a dapress. ²⁴përché chi ch’a veul guernesse^[14] la vita a la perdrà, ma chionque a la perd për mi, a la salvërà^[15]. ²⁵E còs podrìa-lo serve 'd vanié tut ël mond, se peui as perd tut o as va 'n ruin-a^[16]?

²⁶Se cheidun a l’ha onta ‘d mi e ‘d mie paròle, ël Fieul ëd l’òm a l’avrà onta ‘d chiel cand ch’a vnirà an soa glòria e ant la glòria ‘d sò Pare e dj’àngej sant. ²⁷Iv diso an vrità che fra coj ch’a son sì present, a-i na j’é ch’a meuireran nen fin-a a tant ch’a l’àbio vëddù ‘l Regn ëd Nosgnor”.

Trasfigurassion ëd Gesù

²⁸Ora, apopré eut dì apress d’avèj dìt së paròle, a l’é rivà che Gesù a l’ha pijà ansem a chiel Pero, Gioann e Giaco, e a l’é montà an sna montagna për preghé. ²⁹Damentre ch’a pregava, la sembiansa ‘d sò visagi a l’é dventà tuta n’àutra, e soa vestimenta a l’é rëstà bianca, ëd manera ch’a lusìa tanme në sludi. ³⁰Tut sùbit, doi përsonagi, visadì Mosé e Elìa, a son ëvnù a parlé con chiel. ³¹A parëssìo anvironà ‘d glòria. A parlavo dla partensa^[17] ‘d Gesù ch’a l’avìa da compisse a Gerusalem. ³²Pero e ij sò compagn, a l’ero andurmisse. Cand ch’a son dësvijasse a l’han vëddù la glòria ‘d Gesù e ij doi përsonagi ch’a j’ero ansema a chiel. ³³E a l’é rivà che, damentre che sti përsonagi-sì a j’ero an camin a partiss-ne, Pero, ch’as rendìa nen bin cont ëd lòn ch’a disìa, a l’ha dije a Gesù: “Magister, a sarìa pròpi bel ëd resté ambelessì! Fomje donca tre caban-e^[18], un-a për ti, un-a për Mosé e un-a për Elìa!”. ³⁴E antramentre ch’a disìa ste còse, a l’é vnùje na nìvola ch’a l’ha quataje con soa ombra. Cand ch’a son intrà ant la nìvola, a l’han avù tëmma. ³⁵Anlora a l’é seurtije da la nivola na vos ch’a disìa: “Stossì a l’é mè Fieul, col ch’i l’hai sernù^[19]: scotelo^[20]!” ³⁶Terminà ch’a l’era cola vos, Gesù a l’é restà da sol. An col temp-lì a l’han nen dijlo a gnun lòn ch’a l’avìo vëddù^[21].

Varision d’un fiolin possedù da në spirit malefich

³⁷Ora, ël dì apress, a l’é rivà che, cand ch’a son calà da la montagna, na gran furfa a l’é vnuje ancontra. ³⁸N’òm ch’a l’era ‘n tra la gent a l’é butasse a crijé disandje: “Magìster, it sùplico, varda ‘n pò mè fieul, ch’a l’é l’ùnich ch’i l’hai. ³⁹Soens në spirit a lo ciapa, sùbit a lo fà crijé e a lo sopata con violensa fasendje fé s-ciuma, e con pen-a a lo lassa sté, dòp ch’a l’ha avulo raviolà. ⁴⁰Ora, i l’hai bin pregà ij tò dissépoj ëd taparelo via, ma lor a son nen ëstàit bon a felo”. ⁴¹Gesù a l’ha sclamà: “Che ‘d gent sensa fede e arvirosa ch’i seve! Fin-a a cand é-lo ch’i sarai ansema a voi e ch’i l’avrai da soporteve! Mneme sì tò fieul!”. ⁴²E mentre ch’as avzinava, ël demòni a l’ha sopatalo con violensa coma s’a l’avèissa vorsù s-cianchelo a tòch, ma Gesù a l’ha rimprocià lë spirit maléfich e l’ha varì ‘l fiolin e a l’ha rendujlo a sò pare. ⁴³E tùit a son ëstàne stupì da la grandiosa manifestassion ëd la potensa ‘d Nosgnor.

Gesù a nunsia për la sconda vira soa mòrt

E coma tùti a së stupìo ‘d tut lòn ch’a fasìa, Gesù a l’ha dije ai sò dissépoj: ⁴⁴“Vojàutri, scoté bin sti discors, përchè a rivrà che ‘l Fieul ëd l’òm a sarà dàit ant le man dij sò nemis^[22]”. ⁴⁵Lor, nopà, a l’han nen capì lòn ch’a vorìa dì, e a l’avìo tëmma ‘d ciameje dë spiegassion riguard a costa chestion.

Ël pì grand ant ël Regn

⁴⁶Peui, ij sò dissépoj a son butasse a disputé për savèj col ch’a fussa, an tra ‘d lor, ch’a l’avèissa la pì granda amportansa^[23]. ⁴⁷Ma Gesù, ch’a conossìa ij pensé dij sò cheur, a l’ha pijà na masnà e a l’ha butass-la davzin a chiel. ⁴⁸Peui a l’ha dije: “Chionque a arseivrà sta masnà a mè nòm, a l’é coma s’arseivèissa mi midem; e chionque a m’arsèiv, a arsèiv Col ch’a l’ha mandame; përchè col ch’a l’é ‘l pì pcit tra tuti vojàutri, a l’é col-lì ch’a l’ha l’importansa pì granda^[24].

Dovré ‘l nòm ëd Gesù

⁴⁹E Gioann, pijand la paròla, a-j dis: “Magìster, i l’oma vëddù cheidun ch’a deuvrava tò nòm për taparé ‘vìa d demòni, e i l’avoma antërdijlo për càusa ch’at séguita nen con noi. ⁵⁰Ma Gesù a-j dis: “Antërdijlo nen, përchè col ch’a l’é nen contra ‘d noi, a sta da nòstra part^[25].

L’oposission dij Samaritan

⁵¹Cand ch’a son compisse ij dì che Gesù a deuvìa esse elevà, a l’ha pijà l’arsolussion d’andé a Gerusalem. ⁵²E a l’ha mandà dë 'dnans a chiel ëd comissioné ant na borgià dij Samaritan për pronteje d’alògg. ⁵³Ma coj-là a l’han vorsulo nen arsèive, mach përchè Gesù a l’avìa l’intension d’andé a Gerusalem. ⁵⁴Coma che Giaco e Gioann, ij sò dissépoj, a l’han vëddù lòn, a l’han dije: “Signor, veus-to ch’i disoma coma ch’a l’ha fàit Elìa, che ‘l feu a cala giù dal cél e ch’a-j brusa^[26]?”. ⁵⁵Ma Gesù, virand-se, a l’ha rimprociaje. ⁵⁶Parèj a son andass-ne da n’àutra banda^[27].

Andeje dapress a Gesù

⁵⁷E a l’é rivà che mentre ch’a l’ero për la stra, a l’han trovà n’òm ch’a dis a Gesù: “It seguiterai, Signor, daspërtut andoa ch’it andras”. ⁵⁸Ma Gesù a l’ha rësponduje: “Le volp a l’han ëd tan-e, e j’osej dël cél a l’han ëd nì, ma ‘l Fieul ëd l’òm a l’ha gnanca andoa ch'a podrìa pogé la testa”.

⁵⁹Peui Gesù a dis a n’àutr: “Venme dapress”; e stossì a-j rëspond: “Signor, lass-me prima andé sotré mè pare!”. ⁶⁰E Gesù a-j rëspond: “Lassa ch’a sio ij mòrt^[28] a sotré ij sò mòrt, ma ti va a nunsié ‘l Regn ëd Nosgnor”. ⁶¹N’àutr a l’ha dije: “It andrai dapress, ma lass-me prima andé a dì adieu a mia famija^[29]”, ⁶²Gesù a l’ha rësponduje: “Chionque a dà man a la slòira e peui a varda andaré, a va nen bin^[30] pr’ ël Regn ëd Nosgnor”.

Nòte

1. O “doi càmus”, “doe veste pr’ un”.
2. Andé nen da na ca a l’àutra. A l’era la pràtica dij filòsof antich ch’a viagiavo da pòst a pòst d’andé ciamand da ca a ca. Gesù a veul nen ch’ij sò a faso parèj.
3. Për mostré ch’i l’eve bandonà cola gent a sò destin. Cfr. At 15:31; Luca 10:4-11.
4. O “l’Evangel”.
5. Governator ëd la Giudèa.
6. O “ch’a capitava”.
7. 9:7-8 cfr. Maté 16:14; March 8:28; Luca 9:19.
8. O “a-j servìsso”.
9. Cfr. Maté 14:1-2; March 6:14-15; Luca 9:7-8.
10. O “ël Messia”.
11. Cfr. Gioann 6:68-69.
12. Cfr. Gioann 6:68-69.
13. O “ch’arnunsia a chiel istess”. Cfr. Maté 10:38; Luca 14:27.
14. O “salvesse”.
15. Cfr. Maté 10:39; Luca 17:33; Gioann 10:25.
16. O “a destruv chiel istess”.
17. O “dla mòrt”.
18. O “tende”.
19. O “col ch’i veuj tant bin”. Cfr. Isaia 42:1; Maté 3:17; 12:18; March 1:11; Luca 3:22.
20. Cfr. 2 Pero 1:17-18.
21. O “a son ëstait ciuto”.
22. O “ëd j’òm”.
23. O “ël pì grand”.Cfr. Luca 22:24.
24. O “ch’a l’é ‘l pì grand”. Cfr. Maté 10:40; Luca 10:16; Gioann 13:20.
25. O “a l’é për noi”.
26.  Cfr. 1 Rè 1:9-16.
27. O “ant n’àutr pais”.
28. Ij mòrt ant lë spirit.
29. O “coj ëd mia ca”. Cfr. 1 Rè 19:20.
30. O “adat”.