La Bibia piemontèisa/Testament Neuv/March/March 6

←March 5

La Bibia piemontèisa Vangeli 'd March

March 7→

March

La Bìbia piemontèisa - March 06

6

Gesù dëspresià a Nàsaret

¹Dòp ch'a l'é partì da là, a l'é vnuit an sò pais; e ij sò dissépoj a son andaje dapress. ²Essend rivà 'l di ‘d Saba, a l'é butasse a mostré 'nt la sinagòga; e vàire 'd coj ch'a lo sentìo a savìo pì nen còsa disse. A disìo an tra 'd lor: "Da 'ndoa ch’a-j ven-o le còse ch'a dis chiel-sì? E cò a l'é sta saviëssa ch'a l'han daje, che fin-a ‘d prodis përparèj as faso da soe man? ³Chiel-sì, é-lo nen ël mèistr da bòsch, fieul ëd Marìa, frel ëd Giaco, e 'd Giose, e 'd Giuda, e 'd Simon? E soe sorele, son-ne pa sì, ansem a nojàutri?" E lolì a trovavo ch’a l’era në scàndol. ⁴Ma Gesù a l'ha dije: "Un profeta a l'é dzonorà mach an sò pais, e an mes ai sò parent, e ‘d coj ëd soa famija^[1]". ⁵Parèj, ambelelà a l'ha podù pa fé ‘d miràcoj, gavà ch'a l'ha varì dontré malavi, an amponendje le man. ⁶E a së stupìa motobin ëd l’incredulità ‘d cola gent, e a girava le borgià dj'anviron, an dotrinanda.

Gesù a manda ij sò dissépoj an mission

⁷Anlora Gesù a l'ha ciamà ij dódes, e a l'ha ancaminasse a mandeje doi për doi. A lor a l'ha daje la potensa dë scassé jë spìrit maléfich. ⁸A l'ha comandaje 'd pijé gnente për ël viage, mach un baston, e 'd porté nì 'd sach, nì 'd pan, nì ‘d sòld ant la sëntura; ⁹ma 'd caussesse dë scarpe, e ‘d nen portesse 'd cambi 'd vestimenta. ¹⁰A l'ha 'dcò dije: “Cand ch’i intrereve 'nt na ca, steje fin-a ch'i parte dal col pais. ¹¹Tuti coj ch'av arseivran pa, e ch'a vë scotran nen, cand ch'i parte da lì, sopaté la póer dai vòstri pé. Lolì a sarà na testimoniansa contra 'd lor^[2]. An vrità iv diso, che, ant ël Di dël Giudissi, j’abitant ëd Sòdoma e ëd Gomora a l’avran un castigh pì leger che la gent ëd cola sità-là"^[3]. ¹²Essenda donca partì, a son butasse a prediché ch'as arpentièisso dij sò pecà. ¹³A l'han taparà via vàire demòni da j'ampossessà, a l'han onzù d’euli vàire malavi e a l'han varìe^[4].

La mòrt ëd Gioann Batista

¹⁴Ora, ël re Eròd ëd Gesù a l'avìa sentune parlé, përchè 'l nòm ëd Gesù a l'era dventà motobin famos. Anlora Eròd e a l'ha dit: "As trata 'd Gioann, col ch'a batesava e ch'a l'é arsussità dai mòrt; a l'é për lòn che la virtù ëd fé ‘d miràcoj a l'è bin fòrta an col-lì". ¹⁵D'àutri a disìo: As trata d'Elìa; e d’àutri ancora a disìo: ‘A l'é un profeta’, o ‘l'istess che un dij profeta^[5]’.

¹⁶Parèj, cand che Eròd a l'ha savulo, a l'ha dit: "Col òm a l'é Gioann, ch’i l’avìa faje tajé la testa e che adess a l'é arsussità dai mòrt". ¹⁷Përchè Eròd a l'avìa mandà a pijé Gioann, e a l'avìa falo gropé 'nt na përzon, për via d'Eròdiade, fomna ëd Flip, sò frel, përchè ch’a l'avìa mariala. ¹⁸Gioann, an efet, a disìa a Eròd: “It peudes nen pijete la fomna ëd tò frel^[6]”. ¹⁹A l'é për lòn che Eròdiade a l'avìa 'l fot contra 'd chiel, e a vorìa felo meuire; ma a podìa nen ²⁰përchè Eròd a l’avìa tëmma ‘d Gioann, savend ch'a l'era n'òm giust e sant, e a l'avìa 'd rispet për chiel; e cand ch'a l'avìa sentulo, a fasìa vàire còse che Gioann a l'avìa dit ëd fé, përchè a lo scotava volënté.

²¹Un di a l'é rivaje l'ocasion che Eròd a dasìa na festa për l'aniversari ëd soa nassensa, na festa për ij grand, ij capitani e ij prinsipaj ëd Galilea. ²²La fija d'Eròdiade a l'é intrà, e a l'ha fàit ëdnans a tuti na dansa; e a Eròd e a coj ch'a-i ero a tàula con chiel lolì a l’era bin piasuje. Parèj ël rè a l'ha dije a la giovnòta: “Ciam-me lòn ch'it veule, e it lo darai”. ²³E a l'ha giuraje, disend: “Tut lòn che t'im ciameras, it lo darai, fin-a s’a fussa la metà ‘d mè règn”. ²⁴E chila, essend surtìa, a l'ha dije a soa mare: “Lòn ch'i l’hai da ciamèje?” E soa mare a l'ha dije: “Ciamje la testa ëd Gioann Batìsta”. ²⁵E peui, essend donca tornà an pressa dal rè, a l'ha faje soa arcesta, disendje: “I vorërìa che t'im dèisse dun-a la testa ëd Gioann Batìsta 'nt un piat”. ²⁶Ël rè a l'é restane motobin nech; ma a l'ha nen vorsù arfudejlo për via dël sarament ch’a l’avìa faje che coj ch'a j'ero a tàula con chiel a n’ero stàit ij testimòni. ²⁷Anlora a l'ha mandà dlongh un ëd soa guardia, e a l'ha comandaje ëd porté la testa ëd Gioann; la guardia a l'é andàita, e a l'ha tajà la testa 'd Gioann ant la përzon. ²⁸A l'ha portajla 'nt un piat e a l'ha dajla a la giovnòta, e la giovnòta a l'ha dajla a soa mare. ²⁹Ij dissépoj ëd Gioann, avend-lo savù, a son ëvnuit e a l'han portà via sò còrp e a l'han butalo 'nt na tomba.

Gesù a dà da mangé a sinch-mila person-e

³⁰Anlora j'apòstoj a son radunasse dantorn a Gesù, e a l'han contaje tut lòn ch'a l'avìo fàit e mostrà. ³¹A l'ha dije: "Vnì e artireve da part ant un leugh desert, e pijeve 'n pò d'arlass!". A-i disìa parèj përchè a-i era tanta ‘d cola gent ch'a andasìa e a vnisìa, ch'a l'avìo gnanca 'l temp ëd mangé".

³²Ansì a son andass-ne daspërlor con un barchèt ant un leugh artirà. ³³Ma tanti a l'avìo vëddù che as n'andasìo e l'han arconossùje. Alora a l'han pressasse a pé da tùit ij pais d'antorn e a son rivà là prima 'd lor. ³⁴E Gesù, seurtì ch’a l’era da la barca, a l'ha vëddù ch'a-i era na gran furfa ch'a lo spetava e a l'ha sentù na granda compassion për cola gent, përchè a j'ero coma 'd fèje sensa ‘n bërgé, e a l'ha butasse a mostreje tante ròbe^[7].

³⁵Dal moment che a l'era già tard, ij sò dissépoj a son avzinasse a chiel e a l'han dije: "Sto leugh-si a l'é desert^[8], e a l'é già tard. ³⁶Manda vìa sta gent^[9] perchè ch'as na vado ant ij pais e 'nt le borgià d'antorn a catesse cheicòs da mangé". ³⁷Gesù a l'ha rësponduje: "Deje vojàutri cheicòs da mangé!". E lor a l'han dije: "Androm-ne fòrse a caté 'd pan për dosent dné d'argent për deje da mangé?". ³⁸Chiel a l'ha dije: "Vàire 'd pan ch'i l'eve vojàutri? Andé a vardé!". Cand ch'a l'han savulo, a l'han dìt: "Sinch pan - e doi pèss". ³⁹Anlora a l'ha comandaje 'd fé seté la gent për grup an sl'erba vërda. ⁴⁰Anlora a son setasse për grup ëd sent e 'd sinquanta përson-e. ⁴¹Peui Gesù a l'ha pijà coj sinch pan e coj doi pèss e, an vardanda vers ël cel, a l'ha ringrassià Nosgnor e a l'ha rompù 'l pan a tòch. Peui a l'ha dajlo ai sò dissépol përché a lo butèisso dnans ëd la gent, e a l'ha 'cò spartì ij doi pèss ën tra tuti. ⁴³A l'han mangiane tuti e a son restane sodisfàit. ⁴³A l'han ëdcò rabastà ij tòch vansà 'd pan e 'd pèss - dódes cavagne pien-e! ⁴⁴Coj ch'a l'avìo mangià 'l pan a l'ero sinch mila òm, sensa conté le fomne e ij cit.

Gesù a marcia an sl'eva

⁴⁵Tut sùbit Gesù a l'ha fàit monté an barca ij sò dissépoj e a l'ha dije d'andé anans daspërlor da l'àutra part dël lagh a Betsàida, antant che chiel a l'avrìa congedà la furfa. ⁴⁶Apress d’avèjla congedà, a l'é andass-ne an sla montagna a preghé. ⁴⁷A l'ambrunì, la barca a l'era an mes al lagh e chiel a l'era restà daspërchiel a tèra. ⁴⁸E a l'ha vëddù che lor a l'avìo motobìn ëd pen-a a fé andé anans la barca, përché 'l vent a-j era contrari. Cand che la neuit a l'era press che finìa, Gesù a l'é andàit anvers a lor, an marciand an sël lagh e a vorìa passeje dnans! ⁴⁹Ma cand ch'a l'han vëddulo ch'a marciava an sl'eva, a l'han chërdù ch'a fussa na carcaveja e a son butasse a crijé, ⁵⁰përchè tuti a l'avìo vëddulo e a j'ero sbaruvasse, ma chiel a l'ha sùbit parlaje e a l'ha dije: "Sté chiet, i son mi, abie gnun-a tëmma". ⁵¹Anlora a l'é montà con lor ant la barca e 'l vent a l’é chitasse. A l'ero dël tut sbërlondì, a savìo pì nen còsa disse, ⁵²përchè ch’a l'avìo nen capì 'l miràcol dij pan, da già che ancora a l'avìo 'l cheur andurì.

Gesù a varìss ij malàvi

⁵³Apress ch’a l'avìo travërsà 'l làgh, a son rivà a Genesaret e là a l'han ormegià. ⁵⁴Cand ch'a son calà giù da la barca, coj dël leugh a l'han arconossulo sùbit ⁵⁵e a son butasse a core da tuta la region, e a l'han ancomensà a porteje ij malavi an su dle steure andoa ch'a sentìo dì che chiel a l'era. ⁵⁶E daspërtut andoa ch'a l'era intrà - ant ij borgh, o 'nt le sità, o 'nt ij paisòt - a-j portavo ij malavi 'nt le piasse dij mërcà e a lo suplicavo che almanch a podèisso toché la frangia 'd soa vestimenta, e tuti coj ch'a la tocavo a l'ero varì.

Nòte

1. Cfr. Gioann 4:44.
2. Cfr. At 13:54.
3. 6:8-11 cfr. Luca 10:4-11.
4. Cfr. Giaco 5:14.
5. 6:14-15 cfr. Matè 16:14; March 8:28; Luca 9:19.
6. Cfr. Luca 3:19.
7. Cfr. Numer 27:17; 1 Re 22:17; 2 Crònache 18:16; Esechiel 34:5; Sacharia 10:2; Matè 9:36.
8. Desert = O "un pòst isolà".
9. Mandje vìa = "Daje 'l congé". Cheicòsa da mangé = o "'d pan përché a l'han gnente da mangé".