La Bibia piemontèisa/Testament Neuv/March/March 7

←March 6

La Bibia piemontèisa Vangeli 'd March

March 8→

La Bìbia piemontèisa - March 07

March

7

Gesù e le tradission uman-e

¹Anlora ij Farisé e 'n chèich magìster ëd la Lege ch'a l'ero vnù da Gerusalem, a son radunasse dantorn ëd chiel. ²A l'avìo 'rmarcà che cheidun dij Sò dissépoj a pijavo 'l mangé con man impure, visadì sens' avèjle prima lavà, ³përchè ij Farisé e j'àutri Giudé a mangio pa sensa prima lavesse le man conform a la tradission religiosa tramandà dai sò antich. ⁴E cand che lor a torno dal mërcà, a mangio nen prima 'd lavesse. A-i é vàire d'àutre osservanse ch’a l'han cariasse, coma a sarìa 'd lavé le cope, ij tupin, ij vas d'aram e ij let conviviaj^[1].

⁵Ij Farisé e ij magìster ëd la Lege a l'han ciamaje: "Për còs' é-lo ch' ij tò dissépoj a vivo nen conform a la tradission dj’antich, ma a pijo 'l mangé sensa lavesse prima le man?". ⁶E chiel a-j rëspond: "Sicur che Isaìa a l'avìa bin profetisà 'd vojàutri ipòcrita, coma chiel a l'ha scrivù: 'Sto pòpol-sì am onora mach con ij làver, ma sò cheur a l'é bin lontan da mi. ⁷Am rendo onor për nen, an mostrand ëd dotrin-e ch'a son mach ëd comandament uman^[2]’. ⁸Com é-lo ch' i seve tant scrupolos ant l'osservansa ëd vòsta tradission, ma i troveve sèmper la manera dë schivié lòn che Nosgnor a l'ha comandà?”.

⁹Gesù a l'ha 'dcò dije: "Vojàutri i seve propi an gamba a lassé da banda ij comandament ëd Nosgnor për sosten-e vòstra tradission! ¹⁰Për esempi, Mosè a l'ha dit: 'Rend onor a tò pare e a toa mare^[3]' e 'Che col ch'a maledìss sò pare e soa mare a sia butà a mòrt^[4]'. ¹¹Vojàutri, contut, i dise: 'Cand cheidun a l'avrà dit: Tut lòn ch'i podrìa deve për giuteve a l'é corbàn, visadì 'n don consacrà a Nosgnor. ¹²Anlora col-lì a sarìa pì nen obligà a fé cheicòsa për sò pare e soa mare? ¹³A l'é parèj che vojàutri i dësvòide la Paròla 'd Nosgnor con la tradission che voi i l'eve butà 'n pé. Vojàutri, belavans, i na feve tante 'd còse parèj".

¹⁴Peui, a l'ha ciamà 'nsema tuta la gent e a l'ha dije: "Steme a sente, tuti vojàutri, e comprende bin. ¹⁵A-i é gnente ch'a staga fòra dl'òm che, an intrand an chiel a peussa rend-lo impur, ma a l'é lòn ch'a seurt da chiel ch'a lo rend impur. ¹⁶Se cheidun a l'ha d'orije për sente, ch'a staga a sente".

¹⁷Peui, cand che Gesù a l'é intrà 'ntëca, artirasse ch’a l’era da la gent, ij sò dissépoj a l'han ciamaje ch'a jë spieghèissa lòn ch'a vorìa dì con cola paràbola. ¹⁸Chiel a l'ha dije: "Com é-lo che 'dcò vojàutri i smije tant sensa inteligensa? Tut lòn ch'a intra 'nt l'òm da fòra a peul nen rend-lo impur. ¹⁹Përchè lòn ch'a intra 'nt l'òm, a intra nen an sò cheur, ma a va 'nt lë stòmi e pì tard a finìss ant la rian-a". (Sòn a veul dì che tute sòrt ëd mangé a son pure). ²⁰"Ma lòn ch'a rend impur l'òm a l'é lòn ch'a seurt da chiel. ²¹Përchè a l'é da 'ndrinta, visadì dal cheur ëd l'òm, ch'a seurto ij cativ pensé, la fornicassion, ij robarissi, j'amassidi, ²²j'adulteri, l'angordisa, la malissia, le tromparìe, la dësbàucia, l'anvìa, la maldicensa, la superbia e la folairà. ²³Tuti coj vissi-lì a ven-o da 'ndrinta, e a son cole-lì le còse ch'a rendo impur n'òm".

La fé 'd na fomna siro-fenicia

²⁴Apress d’esse partì da là, Gesù a l'é andass-ne 'nt la region ëd Tiro. Cand ch'a intrava 'nt na ca, a vorìa che gnun a lo savèissa, ma a l'ha nen podù resté stërmà. ²⁵Anlora na fomna ch'a l'avìa na fija tormentà da në spìrit impur a l'ha sùbit savù 'd chiel, a l'é vnùa e a l'é campasse ai sò pé. ²⁶Cola fomna a l'era greca, sirofenissian-a 'd nassensa. A l'ha ciamaje 'd taparé fòra col demòni da soa fija. ²⁷Ma Gesù a l'ha dije: "Ij fieuj a l’han da mangé për prim, përché a l'é nen giust pijé 'l pan dij fieuj e campelo ai can". ²⁸Chila a l'ha rësponduje: "A l'é vera, Signor, ma fin-a ij can sota la tàula a mangio ‘d lòn ch'a resta dël pan dij fieuj". ²⁹Anlora Gesù a l'ha dije: "Përchè 't l'has dit lòn, it peude tornet-ne a ca. Ël demòni a l'é surtì fòra da toa fija". ³⁰La fomna a l'é tornass-ne a ca e a l'ha trovà che 'l demòni a l'era pròpi andass-ne via da soa fija e che chila a l'era cogiasse chieta an sò let.

La varision ëd n'òm mut e ciòrgn

³¹Anlora Gesù a l'é torna surtì da la region ëd Tiro e a l'é vnù për Sidon fin-a 'l lagh ëd Galilea 'nt la region ëd le Des Sità. ³²A l'han portaje n'òm ch'a l'era ciòrgn e ch'a fasìa fatiga a parlé, e a l'han ciamà a Gesù ch'a j'imponèissa le man. ³³Avend-lo tirà fòra da la gent, Gesù a l'ha butà ij dij ant l'orije 'd col òm e, dòp d'avej pijà 'd saliva, a l'ha tocaje la lenga. ³⁴Peui Gesù a l'ha aussà j'euj al cel, a l'ha fàit un sospir e l'ha dit: "Effatà", ch'a veul dì "Duverteve" ³⁵E tut sùbit j'orije 'd col òm.lì a son duvertasse, soa lenga a l'é dësgropasse e a l'ha comensà a parlé sensa gnun-a pen-a. ³⁶Gesù a l'ha ordinaje 'd nen contelo a gnun, ma pì ch’a lo proibìa, pì a lo fasìo savèj an gir. ³⁷La gent a l'era pien-a 'd maravija e a disìo: "Tut lòn che col-lì a fà, a lo fà pròpi bin. A fà fin-a sente ij ciòrgn e parlé ij mut".

Nòte

1. Costi "let" a son nen andoa ch'as deurm ma, conforma l'usansa antica, andoa cha la gent as dëstendìa për mangé, ciamà an latin "Lecti Conviviales o Tricliniares", an fransèis la "chaise longue", an italian ciamà 'dcò "greppina" o "cislonga". An piemòntes a podrìa ciamesse 'dcò "cislonga", e, parèj, "let convivial".
2. 7:6-7 cfr. Isaia 29:13.
3. Cfr. Surtìa 20:12; Deuteronòmi 5:16.
4. Cfr. Surtìa 21:17; Levitich 20:9.