Dutrin-a cristian-a bìblica/Sità Neuva - Tersa part
La Dutrin-a Cristian-a
[modifiché]Basà an sla neuva Bibia piemontèisa e soagnà da Pàul Castlin-a, cost Catechìsim a mostra an fòrma arsuntiva ij fondament dla fej cristian-a conform al mëssagi biblich.
52 domande e rispòste për ël cheur e la ment
- Prima part - Dé, la Creassion e Croa, la Lege 'd Nosgnor
- Seconda part - ël Crist, la Redension, la Grassia
- Tersa part - lë Spirit Sant, la Restaurassion, la chërsùa ant la grassia
Tersa part|Tersa part - lë Spirit Sant, la Restaurassion, la chërsùa ant la grassia
[modifiché]D. 36. Lòn che nojàutri i chërdoma a propòsit dlë Spirit Sant? R. Nojàutri i chërdoma che chiel a l’é Dé, etern dl’istessa manera dël Pare e dël Fieul, e che Dé lo acòrda a tuti coj ch’a chërdo sensa artirejlo mai.
- “Antlora i pregherai mè Pare, e Chiel av darà n’àutr Consolator për ësté ‘nsem a voi për sèmper; a l’é lë Spìrit dla vrità che ‘l mond a peul nen arsèive përchè a lo vëdd nen e ch’a lo conòss nen. Vojàutri, contut, i lo conòsse përchè a sta ‘nsem a voi e a sarà an voi” (Gioann 14:16-17).
D. 37. An che manera lë Spirit Sant a ven a nòst agiùt? R. Lë Spirit Sant an ispira la përsuasion ch’i soma ‘d pecator ch’i l’oma da manca d’un Salvator; an consola, an guida, an dà dij don ëspirituaj; an dà l’anvìa d’ubidì a Dé; e an mostra coma preghé e comprende la Paròla ‘d Nosgnor.
- “Buteve an sla testa l'elm dla salvëssa e ciapé la spa dlë Spirit, ch'a l'é la paròla 'd Nosgnor. An tùit ij cas, elevé al Signor, ant lë Spirit, vòstre preghiere, orassion e sùpliche; vijand con costansa e presentand vòstre intercession an favor ëd tut ël pòpol sant” (Efesin 6:17-18).
D. 38. Lòn ch’a l’é la preghiera? R. La preghiera a l’é doverté nòst cheur ëdnans ëd Nosgnor për laudelo, feje ‘d petission, confesseje ij nòstri pëccà, e rendendje grassie.
- “Vojàutri ch’i seve sò pòpol, fideve sèmper ëd chiel! Doverté dënans a chiel vòst cheur: Nosgnor a l’é nòstra sosta” (Salm 62:8).
D. 39. Che contegn dovriom-ne avèj quand ch’i pregoma? R. I dovoma preghé con amor, përseveransa e arconossensa; an sotmission ùmile al volèj ëd Nosgnor, savend che, për amor dël Crist, Dé a scota sèmper nòstre preghiere fàite a sò nòm.
- “Feve nen ciapé da l'ansia, al contrari, an minca situassion, fé conosse a Nosgnor lòn ch'i l'eve damanca con ëd preghiere e 'd sùpliche, compagnà d' assion ëd grassie” (Filipèis 4:6).
D. 40. Coma dovrìom-ne preghé? R. A l’é la Paròla ‘d Nosgnor antrega ch’an dà la diression ch’an ispira an coma ch’i dovrìo preghé. A na dà tanti esempi, dont ij Salm e la preghiera che Gesù medésim a l’ha mostrane a son ij pì amportant.
- “Quand ch'i penso a tut sossì, im buto an ginojon e i prego 'l Pare, col ch'a dà 'n nòm a tute le famije dël cel e dla tera. I lo prego che, da soe arsorse gloriose e sensa limit, av dìa për sò Spirit tanta 'd fòrsa interior, e che, për la fej, Crist a pija soa residensa ant ij vòstri cheur. Antlora vòstre rèis a chërsran ancreuse ant l'amor ëd Nosgnor e av rendran fòrt. I prego ch' i peusse comprende, coma ch'a dovrìa fé tut ël pòpol ëd Nosgnor, coma ch'a sia largh, longh e përfond sò amor; ch'i peusse fé l'esperiensa dl'amor ëd Crist, combin ch'a gnun a lo podrìa comprende an tuta soa pienëssa. Antlora i podreve gòde dla mzura pien-a dla vita e dla fòrsa ch'a ven da Nosgnor. Sia glòria a Nosgnor, che con la fòrsa ch'agiss an nojàutri a peul fé motobin da pì che tut lòn ch'i podrìo ciameje o fin-a pensé. Sia glòria a chiel ant la Cesa e an Gesù Crist, da generassion a generassion, për ij sécoj dij sécoj. Amén!” (Efesin 3:14-21).
D. 41. Lòn ch’a l’é l’Orassion dël Signor (ël Pàter)? R. A l’é costa-sì: Nòst Pare ch’it ses an cel, ch’a sia onorà tò nòm. Ch’a ven-a tò regn, ch’as fasa tòa volontà an tèra come a l’é fàita an cel. Dane 'ncheuj nòst pan ëd minca dì. E përdon-a ij nòstri débit, tant mè noi i-j përdonoma ai nòstri debitor. E fane nen tombé 'n tentassion, ma liber-ne da minca mal. Përché a l’é a Ti ch’a aparten ël regn, e la potensa, e la glòria për sèmper. Amen” (Maté 6:9-13).
D. 42. An che manera l’om-ne da lese e da scoté la Paròla ‘d Nosgnor? R. Con diligensa, preparassion e preghiera; tant da acetela con fede, goernela an nòst cheur, e butela an pràtica an nòstra vita.
- “Tuta la Scritura a l’è ispirà da Nosgnor e ùtil për mostré la vrità. An fà rendne cont ëd lòn che an nòstra vita a va nen; an coregg quand ch’i soma ant l’eror e an mostra lòn ch’a l’é giust. Nosgnor a la dovra për pronté sò pòpol a fé ògni sòrt d'euvre bon-e” (2 Timòt 3:16-17).
D. 43. Lòn ch’a son ij sacrament o ordinanse? R. Ij sacrament o ordinanse dàite da Dé e stabilìe dal Crist, a son: ël Batésim e la Sin-a ‘d Nosgnor (ëdcò dita l’Eucaristìa o Comunion). A son ëd marche visibij e sugej che tùit ij cristian a son gropà ‘nsema coma na comunità ‘d fede pr’ ël mojen ëd la mòrt e l’arsurression dël Crist. Quand ch’i-j dovroma, lë Spirit Sant a diciara e a sugela le promësse ch’an fà l’Evangeli.
- “An efet, pr’ ël batèsim i soma stàit sotrà con chiel e i l’oma pijà part a soa mòrt, përchè coma Crist, për l’assion dla glòria dël Pare, a l’é arsussità dai mòrt, ëdcò nojàutri i l’abio da vive na vita neuva” (Roman 6:4).
D. 44. Lòn ch’a l’é ‘l Batésim? R. Ël Batésim a l’é bagné con d’eva ant ël nòm dël Pare, e dël Fieul e dlë Spirit Sant; a signìfica e sugela la promëssa ‘d nòstra adossion ant ël Crist, nòstra purificassion dal pëccà, e nòstr angagg a aparten-e a Nosgnor e a soa gesia.
- “A l'é stàit dàit a mi tùit ël podèj an cél e an sla tèra. Andé, donch, e fé ‘d dissépoj ‘d tute le nassion, bateseje ant ël Nòm dël Pare, e dël Fieul e dlë Spìrit Sant , e mostreje a scoté tut lòn ch’ i l’hai comandave. E arcordeve ch’i son sèmper con vojàutri fin-a ‘l compiment dij temp” (Maté 28:19).
D. 45. Ël Batésim d’eva, ha-lo ‘l podèj ëd lavé vìa ‘l pëccà midem? R. Nò, a l’é mach ël sangh versà dal Crist e l’arnovament dlë Spirit Sant ch’a peul purifichene dal pëccà.
- “Gioann a rëspondìa a tuti parèj: “Mi, antant, iv batëso con d’eva, ma a-i na ven un ch’a l’é pì grand che mi, tant grand che mi i sarìa gnanca degn ëd dëslié le liasse dle sàndole ch’a pòrta. A sarà collì ch’av batesërà con lë Spirit Sant e con ël feu” (Luca 3:16).
D. 46. Lòn ch’a l’é la Sin-a ‘d Nosgnor? R. Ël Crist a l’ha comandà a tùit ij cristian ëd mangé ‘d pan e ‘d bèive dal càles ëd vin për fé memòria arconossenta ëd chiel e ‘d soa mòrt salvìfica. La Sin-a ‘d Nosgnor a l’é la selebrassion ëd la presensa ‘d Dé an mes a nojàutri; an pòrta an comunion con Dé e j’un con j’àutri; e a nutriss nòstra ànima. A l’é n’anticipassion dël dì anté ch’i mangeroma e beivroma con ël Crist ant ël regn ëd sò Pare.
- “La tradission ch’i l’hai arseivù e ch’i l’hai passà a vojàutri a ven dal Signor. Gesù, ‘l Signor, la neuit ch’a l’è stàit tradì, a l’ha pijà ‘d pan, e dòp avèjne rendù grassie, a l’ha rompulo e a l’ha dit: ‘Pìjene, mangene: sossì a l’é mè còrp, smon-ù për vojàutri. Fé sossì an memòria ‘d mi’. L’istess, dòp sin-a, a l’ha pijà ‘l càles an disand: ‘Sto càles a l’é la neuva aleansa sigilà con mè sangh; fé sossì tute le vire ch’i na bèivreve an memòria ‘d mi”. Përché tute le vire ch’i mangereve dë sto pan, e ch’i beivreve da sto càles, i nunsie la mòrt dël Signor fin tant ch’a ven-a torna” (1 Corint 11:23-26).
D. 47. La Sin-a ‘d Nosgnor, é-la ch’a gionta cheicòsa a l’euvra ‘d redension che ‘l Crist a l’ha compì? R. Nò, lòn ch’a l’ha compì ël Crist con soa mòrt an cros, chiel a l’ha falo na vira për sèmper. La Sin-a ‘d Nosgnor a l’é ‘l past dl’Aleansa ch’a selebra l’euvra redentriss dël Crist. Pijene part a rinfòrsa nòstra fede përchè an cissa a vardé sèmper a Chiel e a l’é ‘n gusté an antìcip “la gran festa” ch’a-i sarà ‘n bel dì. Contut, coj ch’a na pijo part con ëd cheur ësprovist ëd fede e ‘d pentiment, a mangio e a bèivo mach soa condan-a.
- “Përchè ‘dcò ‘l Crist a l’ha patì na vira për ij pecà; chiel, giust për j’ingiust, con ël bu dë mnene a Nosgnor Dé. Chiel a l’é stàit massà 'nt la carn ma a l’é stàit vivificà ant lë Spìrit” (1 Pero 3:18).
D. 48. Lòn ch’a l’é la gesia? R. Dé a l’ha sernù e as goerna na comunità ‘d gent ch’a l’ha destinà a la comunion eterna con Chiel: cola-lì a l’é la gesia. A l’é ‘d gent ch’as artrova ‘nsema, unìa da la fede e da l’amor, ch’a-j va dapress al Crist për amprende da Chiel e për rende cult a Dé. Nosgnor a manda costa comunità për ël mond a nunsié l’Evangeli coma prefigurassion dël regn ëd Crist, për la qualità ‘d soa vita ansema e për l’amor ch’a l’han j’un për j’àutri.
- “Frej e seur amà da Nosgnor! I l’oma sèmper da dije grassie a Nosgnor për vojàutri, già che chiel a l’ha sernuve an tra ij prim për acordeve la salvëssa - na salvëssa ch’a l’é vnùa për ël mojen dlë Spirit, ch’av rend sant e për la fej ant la vrità” (2 Tessalonian 2:13).
D. 49. Andova ch’a stà ora ‘l Crist? R. Ël Crist a l’é arsussità ‘d manera corpòrea tre dì apress soa mòrt e adess a l’é astà a la drita dël Pare. A governa sò regn e a compiss n’euvra d’antërcession për nojàutri fintant ch’a ‘rtornerà për giudiché e arnové ‘l mond antregh.
- “Costa potensa Nosgnor a l'ha manifestala an Crist, quand ch'a l'ha arsussitalo dai mòrt e a l'ha falo 'nseté a Soa drita ant ij céj, an àut, tant pì dzura d'ògni prinsipà, potensa, dignità, dominassion, e dzora d'ògni nòm ch'as peussa nominesse, nen mach an cost temp-sì, ma 'dcò an coj ch'a l'han a vnì” (Efesin 1:20-21).
D. 50. Lòn ch’a veul dì për nojàutri l’arsurression dël Crist? R. Con soa arsurression fìsica, ël Crist a l’ha trionfà an butand an derota ‘l pëccà e la mòrt. Parèj, tuti coj ch’a confido an chiel a son arsussità a na vita neuva e destinà a la vita eterna ant ël mond ch’a vnirà. Pròpi coma ce nojàutri i saroma ‘rsussità ‘n bel dì, parèj ël mond antregh a vnirà restaurà. Contut, coj ch’a saran trovà sprovist ëd fede ant ël Crist, a saran arsussità e destinà a la mòrt eterna.
- “Noi i voloma pa, frej e seur, ch'i reste ant l'ignoransa al rësguard ëd coj ch'a son ant ël seugn dla mòrt, a fin ch'i sie nen crussià parèj 'd coj ch'a l'han gnuna speransa. Nojàutri i chërdoma che Gesù a l'é mòrt e ch'a l'é arsussità, e l’istess i chërdoma che, grassie a Gesù, Nosgnor Dé a porterà con chiel coj che a son andormisse ant la mòrt” (1 Tessalonian 4:13-14).
D. 51. Che vantagi a pòrta a nojàutri l’assension dël Crist? R. Ël Crist a l’é montà ‘n cél për nojàutri pròpi coma che për nojàutri a l’era calà an sla tèra. Adess, a la presensa ‘d sò Pare, chiel a compiss n’euvra d’antërcession a nòst favor, a pronta për noi ‘n leugh, e an manda sò Spirit për giutene.
- “Chi mai podria-lo condaneje? Crist a l'é col ch'a l'é mòrt, e quajcòsa 'd pì, col ch'a l'é arsussità, ch'a l'é 'dcò a la drita 'd Nosgnor e che fin-a a prega për noi” (Roman 8:34).
D. 52. Che speransa an dà la promëssa dla vita eterna? R. An arcòrda che ‘l mond d’ancheuj, ch’a l’é dëscadù, a l’é pa tut lòn ch’i l’oma. Bin tòst i vivroma con Nosgnor Dé e i podroma gòde për sèmper ëd soa presensa an lòn che la Scritura Santa a ciama na sità neuva e na tèra neuva, anté ch’i saroma ‘d manera pien-a e për sèmper liberà da minca pëccà e i l’avroma ‘d còrp arnovà e arsussità ant na creassion arnovà e restaurà.
- “Peui i l'hai vëddù un cél neuv e na tèra neuva, përchè 'l prim cél e la prima tèra a j’ero passà, e 'dcò 'l mar a-i era pì nen. E mi, Gioann, i l'hai vëddù la santa sità, la neuva Gerusalem ch'a calava giù dal cél, da Nosgnor, prontà e tuta soagnà coma na sposa për sò spos. E i l'hai sentì na gran vos dal tròno dël cél, ch'a proclamava: ‘Vardé: sto-sì a sarà 'l tabernacol andoa che Nosgnor a starà con j'uman. Lor a saran ij sò pòpoj, e chiel a-j starà ansema coma sò Dé 'd lor’. Chiel a suvarà dai sò euj tute le lerme, e a-i sarà pì nen ëd mòrt, nì deul, nì gëm, nì patiment, përchè le còse d'anans a son passà për sèmper” (Arvelassion 21:1-4).