1. La përzon

Antant che mi i marciava për ël desert ëd cost mond, i son capità ant un cert leugh anté ch’a-i era na balma. I son intraie, i son cogiame për deurme ‘n pòch e, antant ch’i durmìa i l’hai fàit un seugn. I l’hai sognà e an col seugn i l’hai vëddù n’òm vëstì dë strass. A stasìa ant un cert leugh e soa facia a l’era virà da soa ca e a vardava lontan. A l’avìa an man un lìber e an sle spale a l’avìa ‘n grand fardel^[1]. I l’hai beicà e vëddù che a l’avìa dovertà col lìber-lì e a-i lesìa ‘ndrinta. Antant ch’a lesìa, chiel a piorava e a tërmolava e, podend pa pì contnisse, a l’é s-ciopà ant un crij lamentos e a l’ha dit: “Còsa ch’i l’hai mai da fé adess?^[2]”.

Parèj, an costa situassion, a l’é tornà a ca soa e as tratnìa përchè soa fomna e soe masnà as n'ancorzèisso pa ëd l’angossa che chiel a l’avìa ant ël cheur. Tutun, a l’ha podù pa pì vàire resté an silensi përchè sò conturbament a vnisìa sempe pì grand. Për lòn, a la fin, a l’é adressasse a soa dòna e ai sò fieuj e a l’é anandiasse a parleje. A l’ha dije: “Sposa mia cara, e vojàutri ij mè car fieuj! I son pròpi dësfàit për càusa dël pèis grev che am crasa. I son ëstàit anformà che nòstra sità a sarà për sicur bin tòst brusà dal feu dël Cel. An cost aveniment ëspaventos, mi midem, con ti, sposa mia, e vojàutre mie care masnà, i saroma miserament rovinà, gavà che (ma lolì i lo vëddo ancora nen) i podoma trovene na surtìa, la manera dë scapé e ess-ne salvà.

A costa mira, ij sò a l’ero restane motobin maravijà, nen përchè a chërdèisso che lon che chiel a l’avìa dije a fussa pa vera, ma përchè a pensavo che na quàiche frenesìa a fussa intraie ant la testa. A l’é për lòn che, dagià ch’as avzinava la neuit, lor a speravo che la seugn a l’avèissa podù pasieje ‘l servel e a l’han mandalo a deurme. La neuit, contut, a l’era për chiel tant greva coma ‘l di e deurme ‘d sicur a podìa nen. Parèj, për tuta la neuit, a dasìa ‘d gran’ sospir e lerme. Rivà ch’a l’era la matin, a l’han ciamaje coma ch’a stasìa, ma chiel a rëspondìa ch’a l’era sempe pes. Parèj a l’é anandiasse ancora a parleje ‘d cola situassion ch’a l’era stane anformà. Lor contut a comensavo a dventé dur. A pensavo ‘dcò dë scassé sò malasi con pòse brusche e scontrose a sò riguard. Cheivòta a lo sbefiavo, d’àutre a lo arprociavo, d’àutre ancora a lo lassavo dël tut da banda daspërchiel. A l’é parèj che col povròm a comensava a artiresse an soa stansia për preghé për lor, compassionandje e ‘dcò për ringreté soa miseria. A andasìa ‘dcò solitari për ij camp, quàich vòta lesend e dle vire an pregand. A son passaie parèj vàire di ‘d sò temp.

Ore, i l’hai vëddù che, antant che chiel a spassëggiava për ij camp, chiel a lesìa, com al sòlit, an sò lìber e soa ment a l’era motobin magonà, Mentre ch’a lesìa, a l’é torna s-cionfà, coma anans, ant un crij: “Còsa venta-lo ch’i fasa pr’ esse salv^[3]?”.

I l’hai ‘dcò vëddù che chiel a vardava ora da na banda, ora da l’àutra, coma s’a vorèissa butesse a core, ma a restava frem, përchè, coma ch’i son rendume cont, a savìa pa ‘ndova ch’a podèissa andé. Anlora i l’hai beicà e i l’hai vëddù avzinessje n’òm ch’as ciamava Evangelista, ch’a l’ha ciamaje: “Përchè piores-to?”. Chiel a l’ha rësponduje: “Monsù, i vëddo dal lìber ch’i l’hai an man ch’i son condanà a meuire e peui a ven-e an giudissi, e i l’hai dëscuvrì ch’i peudo pa fé nì la prima còsa nì l’àutra^[4]. Peui Evangelista a l’ha dije; “Përchè veules-to pa meuire, dàit che costa vita a l’é csì pien-a ‘d sagrin?”. L’òm a l’ha rësponduje: “Përchè i l’hai tëmma che ‘l fardel ch’i l’hai an sle spale am fasa spërfondé fin-a pì ‘n bass che la tomba, tant da tombé dirèt ant ël Tofet^[5]. E peuj, car monsù, s’i son pa an condission d’andé an përzon, i lo son gnanca d’andé al giudissi, e da lì a l’esecussion ëd la condan-a. A l’é ij pensé dë ste cose-sì ch’am fan pioré”.

Nòte

↑ Isaia 64:6 “I soma tùit anfëttà e antamnà dal pecà. Fin-a ij nòstri mej ësfòrs, dë dnans a Ti, a son nen d'àutr che 'd pate anflà 'd grassa. Parèj 'd feuje d'otogn, i vnoma sèch e crojoma, e ij nòstri pecà an pòrto via coma 'l vent.”; Luca 14:33 “Parèj, donch, ognidun ëd vojàutri ch’arnunsia nen a tut lòn ch’a l’ha, a peul nen esse mè dissépol”; Salm 38:4 “Mie colpe am rivo fin-a dzora dla testa, a son un pèis ch’a l’é tròp grand da porté”; Abacuch 2:2 “Antlora Nosgnor a l'ha rëspondume e a l'ha dit: "Scriv la vision, gravlo da bin an s'ëd taulëtte, përchè ch'as peussa lese fàcil”; At 16:31 “Lor a l’han dije: ‘Chërdje al Signor Gesù Crist, e ‘t saras salv, ti e tuta toa famija’”.
↑ At 2:37 “Cand ch'a l'han sentù ste còse, tùit a l'han sentusse s-cianché 'l cheur e a l'han dit a Pero e a j'àutri apòstoj: ‘Frej! Còsa l’omne da fé adess?’”.
↑ At 16:30-31 “E avendje mnà fòra, a l’ha dije: “Monsù, còsa vent-lo ch’i fasa pr’ esse salv?”. Lor a l’han dije: ‘Chërdje al Signor Gesù Crist, e ‘t saras salv, ti e tuta toa famija’”.
↑ Esechiel 22:14 “Podrà-lo tò cheur arziste e a resteran fërme toe man ant ij di dël castigh ch’i son an camin ëd pronté për ti? A l’é mi, ël Signor, ch’i lo diso e mi i lo compirai - it peule stene sicur!”.
↑ Isaìa 30:33 “Përchè 'l farò a l'é già pront da temp; a servirà pr’ ël rè; ël ro' a l'é àut e largh, feu e bòsch a foson-o, Nosgnor con un torent ëd sorfo a l'anviscrà”.

[1] Isaia 64:6 “I soma tùit anfëttà e antamnà dal pecà. Fin-a ij nòstri mej ësfòrs, dë dnans a Ti, a son nen d'àutr che 'd pate anflà 'd grassa. Parèj 'd feuje d'otogn, i vnoma sèch e crojoma, e ij nòstri pecà an pòrto via coma 'l vent.”; Luca 14:33 “Parèj, donch, ognidun ëd vojàutri ch’arnunsia nen a tut lòn ch’a l’ha, a peul nen esse mè dissépol”; Salm 38:4 “Mie colpe am rivo fin-a dzora dla testa, a son un pèis ch’a l’é tròp grand da porté”; Abacuch 2:2 “Antlora Nosgnor a l'ha rëspondume e a l'ha dit: "Scriv la vision, gravlo da bin an s'ëd taulëtte, përchè ch'as peussa lese fàcil”; At 16:31 “Lor a l’han dije: ‘Chërdje al Signor Gesù Crist, e ‘t saras salv, ti e tuta toa famija’”.

[2] At 2:37 “Cand ch'a l'han sentù ste còse, tùit a l'han sentusse s-cianché 'l cheur e a l'han dit a Pero e a j'àutri apòstoj: ‘Frej! Còsa l’omne da fé adess?’”.

[3] At 16:30-31 “E avendje mnà fòra, a l’ha dije: “Monsù, còsa vent-lo ch’i fasa pr’ esse salv?”. Lor a l’han dije: ‘Chërdje al Signor Gesù Crist, e ‘t saras salv, ti e tuta toa famija’”.

[4] Esechiel 22:14 “Podrà-lo tò cheur arziste e a resteran fërme toe man ant ij di dël castigh ch’i son an camin ëd pronté për ti? A l’é mi, ël Signor, ch’i lo diso e mi i lo compirai - it peule stene sicur!”.

[5] Isaìa 30:33 “Përchè 'l farò a l'é già pront da temp; a servirà pr’ ël rè; ël ro' a l'é àut e largh, feu e bòsch a foson-o, Nosgnor con un torent ëd sorfo a l'anviscrà”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]