6. Rëscontr con Bonomeri, Pigrissia e Presunsion, e peui con Formalista e Ipocrisìa

Cristian, anlora, cand ch’a l’ha beicà ch’as trovavo an cola condission-lì, a l’é andàit da lor për vëdde se ‘d vòlte mai chiel a l’avèissa podù dësvijeje. Parèj a l’ha crijà: “Vojàutri i seve coma coj ch’a deurmo ansima a l’erbo portansëgnie d’un bastiment, përchè sota ‘d vojàutri a-i é ‘l Mar Mòrt, n’abim sensa fond^[1]. Dësvijeve, donch, e vnive via. S’i në seve dispost, iv giutrai a gaveve ij fèr ch’i l’eve ai pé”. Peui a l’ha dije ancora: “S’a passèissa da ‘mbelessì col ch’a l’é ‘tanme ‘n leon ch’a breugia e ch’a va ‘n gir për vëdde s’a treuva cheidun da ‘ngorgionesse^[2]’, vojàutri i vnirìe esse ‘d sicur soa pijàita!”. Anlora coj-lì a son dësvijasse e a l’han rësponduje dë sta manera-sì:

Bonomeri a l’ha dit: “Stess-ne ambelessì a-i é gnun perìcol. Gnun-e tëmme”. Pigrissia a l’ha dit: “Lass-ne deurme ancora ‘n pò”. E Presunsion a l’ha dit: “Minca ‘n sach a peul stess-ne drit s’a l’é pogià ‘n sù sò cul. Lass-ne an pas. Cola ch’a podrìa esse n’àutra mia rëspòsta?”. Parèj a son torna cogiasse për deurme e Cristian a l’é andass-ne.

Pura, Cristian a l’era sagrinà mach a pensé che coj òm, ch’a son an pericol, a stimèisso tansipòch la gentilëssa ‘d col ch’a l’avrìa bin giutaje, sia dësvijandje, sia consijandje, sia eufrend-se ‘d giuteje a liberesse dai fèr ch’a portavo.

Antant che chiel a pensava parèj, a l’ha vëddù dòi òm ch’a l’ero sautà giù dal mur, a mancin-a dla vìa strèita. A son avzinassje lest. Un as ciamava Formalista, l’àutr Ipocrisìa. Cand ch’a son rivaje donca davzin, Cristian a l’é intrà an conversassion con lor.

Cristian: “Monsù, da ‘nté ch’i ven-e e andova ch’i vade?”.

Formalista e Ipocrisìa: “Nojàutri i soma nassù ant ël pais ëd Blagasagna e i andoma al Mont Sion për arsèive nòstre làude”.

Cristian: “Përchè sevene pa intrà da la pòrta ch’a sta al prinsipi ‘d costa via? Seve pa ch’a l’é scrit: ‘Col ch’a intra nen për l’intrada, ma ch’a-i monta da n’àutra part, a l’é ‘n làder e ‘n brigant^[3]’

Formalista e Ipocrisia: “Nòstri compatriota a l’han dine che passé për la pòrta dl’intrada a l’é tròp da leugn e che, ‘d conseguensa, soa sòlita manera ‘d fé ‘d lor a l’era ‘d passé travers e dëscavalché ‘l mur, giusta coma ch’i l’oma fàit nojàutri”.

Cristian: “Si, ma sarìa-lo forse pa considerà na trasgression contra ‘l Signor dël leu ch’i soma ‘n tren da ‘ndeie? Sarìa-lo nen considerà na violassion ëd soa volontà arvelà?”.

Formalista e Ipocrisia: “A l’han dine che për lolì a-i é nen da manca ‘d sagrinesse, përchè nòstra gent a l’é costumà a felo e che, se necessari, a-i sarìo na bondosità ‘d testimonianse da porté a cost rësguard, e për pì ‘d mila agn!”.

Cristian: “Ma, podrìa-la vòstra costuma sosten-e d’esse portà an tribunal?”.

Formalista e Ipocrisìa: “Nòsta costuma, ch’a l’é praticà da pì ‘d mila agn, a sarìa ‘d sicur considerà legal da ‘n qualsëssìa giùdess imparsial. E peui, é-lo nen vera che ‘l fàit che la còsa pì amportanta a l’é ch’i marcioma, coma ti, an sla stra giusta? Còs fà-lo coma ch’i soma rivaie? Se i-i soma i-i soma. Ti ‘t ses passà da la pòrta e nojàutri i soma sautaie ‘ndrinta dal mur ëd cinta. Ore, toa condission é-la mej che la nòstra?”.

Cristian: “Mi i marcio conform a la régola ‘d mè Signor; vojàutri scond ël funsionament rudi ‘d vòstre fantasìe. Già ‘l Signor ëd la via av consìdera ‘d lader. Mi i sospeto che a la fin ëd vòstr camin vojàutri i sareve nen trovà esse d’òm sincer. I seve intrà daspërvojàutri, sensa soa diression, e i në seurtireve daspërvojàutri, sensa soa misericòrdia.

A coste paròle ‘d Cristian, coj dòi a l’han daje bin pòca rëspòsta, mach che chiel a pensèissa pitòst ai sò afé. Anlora i l’hai vëddù che mincadun a ‘ndasìa anans da sol, sensa tant parlesse l’un l’àutr, con l’ecession ëd vàire soe armarche ‘d lor riguard a le lege e a j’ordinanse. Lor a dubitavo nen ch’ l’avrìo dovù osserveje con soèn precis coma ch’a fasìa chiel. A l’é për lòn, a disìo, che a-i era gnun-a diferensa an tra lor e chiel, se nen ant ël mantel ch’a portava an sla schin-a che, coma ch’a chërdìo, a l’era staje dàit da vàire dij sò vzin për stërmè la vërgògna ‘d soa nudità.

Cristian: “I sareve pa salvà pr' ël mojen ëd vòstra ubidiensa a la Lege^[4] e a j’ordinanse, dàit ch’i seve nen passà da la pòrta. Për lòn ch’a riguarda, peui, ël mantel ch’i l’hai an sla schin-a, a l’é stame dàit dal Signor dël leu ch’i son an tren d’andeie e, sicura për quaté mia nudità. I lo considero n’espression ëd soa gentilëssa a mè riguard, përchè, prima, mia vestimenta a l’ero nen d’àutr che dë strass. Pì ‘d lòn, i l’hai la consolassion ‘d savèj che, cand ch’i rivrai a la pòrta dla sità, ël Signor am arconossrà sempe, përchè ch’i l’hai an sla schina soa vestimenta, na vestimenta che chiel a l’ha dame ant ël di che chiel a l’avìa dëspojame ‘d mè strass. E peui ancora i l’hai an sla front un segn - i sai nen se vojàutri i l’eve armarcalo - un segn che un dij pì strèit compagn ëd mè Signor a l’ha fame cand che mè fardel a l’é cascame da le spale. Iv diso dcò che antlora a l’han dame ‘n ròtol, cacëttà, për consoleme cand ch’i lo leso antant ch’i vado për costa stra. A l’é stame ordinà ‘d consegnelo a la Pòrta dël Cel, coma garansìa ‘d mia intension sicura ‘d fé la volontà dël Signor. Tute ste còse i dùbito che vojàutri i-j veule, përchè i seve nen intrà da la pòrta”.

A coste paròle coj dòi òm a l’han daje gnun-a rëspòsta. As vardavo mach l’un l’àutr e a riìjo. I l’hai peui vëddù che tuti a marciavo anans. Cristian a parlava adess mach con chiel midem, cheivòta ‘n sospirand, cheivòta an lesend soens dal ròtol che un dij Splendrient a l’avìa daje e che a-j dasìa tanta consolassion.

Nòte

↑ “A të smijerà d'esse cogià an mes dël mar o 'd deurme 'nsima a l'erbo portansëgnie dla nav ch’a strabàussa dë dsà e dë dlà” (Proverbi 23:34).
↑ Cfr. 1 Pero 5:8.
↑ “Col ch’a intra nen ant ël trion për l’intrada, ma ch’a-i monta da n’àutra part, a l’é ‘n làder e ‘n brigant” (Gioann 10:1).
↑ “Pura i savoma che gnun a sarà considerà giust, visadì, ‘a pòst’ dë 'dnans a Nosgnor pr' ël mojen ëd soa ubidiensa a la Lege, ma mach për la fidelità ëd Gesù Crist. A l'é për lòn che nojàutri i l’oma avù fede an Gesù Crist, pr' esse considerà giust pr ël mojen ëd la fidelità dël Crist, dagià che gnun a podrà mai esse diciarà giust grassie a j’euvre che la Lege an comanda 'd fé” (Gàlat 2:16).

[1] “A të smijerà d'esse cogià an mes dël mar o 'd deurme 'nsima a l'erbo portansëgnie dla nav ch’a strabàussa dë dsà e dë dlà” (Proverbi 23:34).

[2] Cfr. 1 Pero 5:8.

[3] “Col ch’a intra nen ant ël trion për l’intrada, ma ch’a-i monta da n’àutra part, a l’é ‘n làder e ‘n brigant” (Gioann 10:1).

[4] “Pura i savoma che gnun a sarà considerà giust, visadì, ‘a pòst’ dë 'dnans a Nosgnor pr' ël mojen ëd soa ubidiensa a la Lege, ma mach për la fidelità ëd Gesù Crist. A l'é për lòn che nojàutri i l’oma avù fede an Gesù Crist, pr' esse considerà giust pr ël mojen ëd la fidelità dël Crist, dagià che gnun a podrà mai esse diciarà giust grassie a j’euvre che la Lege an comanda 'd fé” (Gàlat 2:16).

[1]

[2]

[3]

[4]