Document dla fej cristian-a/La Stra dël Pelerin

Artorn

---

Prima pàgina

La stra dël pelerin

Capìtol: 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 -

La stra dël pelerin

Romans alegòrich ëd John Bunyan (1628-1688)

Introdussion

L’alegorìa a l’é na figura dla retòrica, già dovrà ant la antichità clàssica, ch’a dà espression a n’ideja astrata stërmand-la darera n’imàgine, na conta ‘d fantasìa, n’assion o na còsa ch’a smija ‘d dì d’àutr. Ёl termin alegorìa a ven da la lenga greca e a l’é fàit butand ansema állos (àutr, divers) e agoreúō ("mi i parlo") con la significassion ëd dì cheicòsa ‘d bel e diferent dal sens leteral ch’a parëss sùbit. Da sta mira-sì John Bunyan (1628-1688) a l’ha scrivù ‘l racont alegòrich “La stra dël pelerin” ch’a fà la dëscrission dl’esperiensa ‘d conversion a la fede cristian-a e dlë dësfide ch’a n’arzulto, coma ‘l pelerinagi ‘d n’òm da cost mond fin-a a soa destinassion final, ël cel, o paradis. John Bunyan a l’ha scrivù cost racont, dal titol complèt: “La stra dël pelerin da cost mond a col ch’a vnirà, scrivù coma s’a fussa ‘n seugn che chiel a l’ha avù^[1]” an tra j’agn 1678 e 1684 an Inghiltera, antant che chiel a stasìa an përzon ant la sità ‘d Bedford (Bedfordshire). Bunyan a l’era stàit condanà a la përzon për vàire agn da j’autorità për soa “ostinassion” a prediché l’Evangeli an pùblich sensa ess-ne autorisà dai vësco, feura da la giurisdission e dal contròl ëd la gesia. A l’é seurtine parèj ‘n lìber (ma a-i son motobin d’àutri ancora!) ch’a l’é stàit apressià e publicà mijé ‘d vire an tut ël mond an vàire lenghe fin-a al dì d’ancheuj e ch’a l’é considerà ‘n classich ëd la litratura anglèisa e studià ant le scòle. A podrìa esse ‘d sicur considerà dai cristian coma ‘l catechìsim pì d’efet ch’a-i sia përchè a deuvra d’imagine e pa mach ëd paròle astrate e malfé da arten-e an ment. Parèj i l’oma viralo për la prima vira ant la lenga piemontèisa coma “un compagn” ëd nòstra neuva tradussion an piemontèis ëd la Bìbia cristian-a antrega, dont ij vërsèt pertinent a parësso coma na spiegassion ëd le figure e situassion contà da “La stra dël pelerin”.

Pàul Castlin-a, Dzember 2023.

---

Capìtoj

1. La përzon
2. La necessità dë scapess-ne
3. Ël Mojiss dël Dëscorament
4. Evangelista a treuva Cristian sota ‘l Mont Sinai e a lo varda sever
5. Cristian a la cros e ij tre Splendrient
6. Rëscontr con Bonomeri, Pigrissia e Presunsion, e peui con Formalista e Ipocrisìa
7. La colin-a dla dificoltà
8. Ël palass “Na Blëssa”
9. La Val ëd l’Umiliassion
10. Combatiment contra Apolion
11. La Val ëd l’Ombra dla Mòrt
12. Rëscontr con Fidelin
13. Rëscontr con Ciaciaron e peui torna con Evangelista
14. La fera ‘d Vanità
15. Monsù Conveniensa
16. La colin-a dël lucro
17. Ël Prà dl’Arlass e ‘l Pra dla Scursa
18. Ël Castel dël Dubi
19. Ij Mont ëd le Delissie
20. Ignoransa e la stòria 'd Pocafede

A seguitrà...

Nòte

1. “The Pilgrim's Progress from This World, to That Which Is to Come: Delivered under the Similitude of a Dream”.