Document dla fej cristian-a/La Stra dël Pelerin
La stra dël pelerin |
Capìtol: 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - |
La stra dël pelerin
[modifiché]Romans alegòrich ëd John Bunyan (1628-1688)
Introdussion
[modifiché]L’alegorìa a l’é na figura dla retòrica, già dovrà ant la antichità clàssica, ch’a dà espression a n’ideja astrata stërmand-la darera n’imàgine, na conta ‘d fantasìa, n’assion o na còsa ch’a smija ‘d dì d’àutr. Ёl termin alegorìa a ven da la lenga greca e a l’é fàit butand ansema állos (àutr, divers) e agoreúō ("mi i parlo") con la significassion ëd dì cheicòsa ‘d bel e diferent dal sens leteral ch’a parëss sùbit. Da sta mira-sì John Bunyan (1628-1688) a l’ha scrivù ‘l racont alegòrich “La stra dël pelerin” ch’a fà la dëscrission dl’esperiensa ‘d conversion a la fede cristian-a e dlë dësfide ch’a n’arzulto, coma ‘l pelerinagi ‘d n’òm da cost mond fin-a a soa destinassion final, ël cel, o paradis. John Bunyan a l’ha scrivù cost racont, dal titol complèt: “La stra dël pelerin da cost mond a col ch’a vnirà, scrivù coma s’a fussa ‘n seugn che chiel a l’ha avù[1]” an tra j’agn 1678 e 1684 an Inghiltera, antant che chiel a stasìa an përzon ant la sità ‘d Bedford (Bedfordshire). Bunyan a l’era stàit condanà a la përzon për vàire agn da j’autorità për soa “ostinassion” a prediché l’Evangeli an pùblich sensa ess-ne autorisà dai vësco, feura da la giurisdission e dal contròl ëd la gesia. A l’é seurtine parèj ‘n lìber (ma a-i son motobin d’àutri ancora!) ch’a l’é stàit apressià e publicà mijé ‘d vire an tut ël mond an vàire lenghe fin-a al dì d’ancheuj e ch’a l’é considerà ‘n classich ëd la litratura anglèisa e studià ant le scòle. A podrìa esse ‘d sicur considerà dai cristian coma ‘l catechìsim pì d’efet ch’a-i sia përchè a deuvra d’imagine e pa mach ëd paròle astrate e malfé da arten-e an ment. Parèj i l’oma viralo për la prima vira ant la lenga piemontèisa coma “un compagn” ëd nòstra neuva tradussion an piemontèis ëd la Bìbia cristian-a antrega, dont ij vërsèt pertinent a parësso coma na spiegassion ëd le figure e situassion contà da “La stra dël pelerin”.
Pàul Castlin-a, Dzember 2023.
Capìtoj
[modifiché]- La përzon
- La necessità dë scapess-ne
- Ël Mojiss dël Dëscorament
- Evangelista a treuva Cristian sota ‘l Mont Sinai e a lo varda sever
- Cristian a la cros e ij tre Splendrient
- Rëscontr con Bonomeri, Pigrissia e Presunsion, e peui con Formalista e Ipocrisìa
- La colin-a dla dificoltà
- Ël palass “Na Blëssa”
- La Val ëd l’Umiliassion
- Combatiment contra Apolion
- La Val ëd l’Ombra dla Mòrt
- Rëscontr con Fidelin
- Rëscontr con Ciaciaron e peui torna con Evangelista
- La fera ‘d Vanità
- Monsù Conveniensa
- La colin-a dël lucro
A seguitrà...
Nòte
[modifiché]- ↑ “The Pilgrim's Progress from This World, to That Which Is to Come: Delivered under the Similitude of a Dream”.