Document dla fej cristian-a/La Stra dël Pelerin/Evangelista a treuva Cristian sota ‘l Mont Sinai e a lo varda sever

Artorn Prima pàgina

La stra dël pelerin

Capìtol: 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 -

4. Evangelista a treuva Cristian sota ‘l Mont Sinai e a lo varda sever

La Stra dël Pelerin, version an piemontèis, capìtol 4-1

Con lòn a l’ha vëddù Evangelista ch’a-j vnisìa al ancontr. Cand ch’a l’ha vëddulo, Cristian a l’ha comensà a vnì ross da la vërgògna. Parèj, Evangelista a l’é avzinassje sempe ‘d pì e, cand ch’a l’è rivaje davzin a l’ha vardalo con na facia severa ch’a fasìa tëmma e a l’ha 'ncaminà a rasoné Cristian parèj:

Evangelista: “Cristian! Lòn ch’it fas ambelessì?”. A lolì Cristian a l’ha savù pì nen còsa rëspondje, parèj ch’a l’é restass-ne bele che ciuto dë ‘dnans a chiel. Peui Evangelista a l’ha ancora dije: “Ses-to nen l’òm ch’i l’hai trovà ch’a piorava fòra dle muraje dla Sità ‘d Dëstrussion?”.

Cristian: “Si, mè car monsù. Mi i son pròpi col-lì”.

Evangelista: “L’avìa-ne pa adressate a la via ch’a men-a a la Pòrta Strèita?”.

Cristian: “Si, mè car monsù”, a l’ha dije Cristian.

Evangelista: “Com é-lo donca che ti tl’has chità cola bon-a strà për andetne da n’àutra banda, për n’àutra diression?”.

Cristian: “Pen-a ch’i l’hai lassà ‘l Mojiss dël Dëscorament, i l’hai, an efet, ancontrà ‘n gentilòm ch’a l’ha përsuadume ch’i andèissa pitòst al vilagi ch’a j’era dë’ dnans ëd mi, për trové n’òm ch’a l’avrìa dësbarassame chiel ëd mè fardel”.

Evangelista: “Ma chi ch’a l’era col-lì?”.

Cristian: “A më smijava n'òm onest. A l’ha parlame tant e a la fin a l’ha fame cede. A l’é parèj ch’i son ëvnùit ambelessì. Cand che, tutun, i l’hai vardà da bin costa colin-a e coma ch’as leva an sla via për andé an àut, tut sùbit i son fërmame për nen tombé fòra dal senté ant ël precipissi - ch’a-i j'era pròpi col rìsigh”.

Evangelista: “Còsa ch’a l’avìa dite col gentilòm?”.

Cristian: “E bin, a l’ha ciamame ndova ch’i andasìa, e i l’hai dijlo”.

Evangelista: “E coma ch’a l’ha replicà, chiel?”.

Cristian: “A l’ha ‘dcò ciamame s’i l’avèissa na famija, e i l’hai dijlo, ma che për motiv dël fardel grev ch’i pòrto an sle spale, i peudìa pì nen pijé piasì an lor com i l’avìa fàit anans”.

Evangelista: “E peui, còsa ch’a l’ha dit chiel?”.

Cristian: “A l’ha cissame a dësbarasseme ‘l pì tòst ëd mè fardel, e mi i l’hai dije che lolì a l’era giusta lòn che mi i sërcava, che mi i j’era an camin ëd rivé a la pòrta la giù për arsèive d’àutre istrussion për coma ch’i l’avrìa podù rivè al leugh ëd mìa liberassion. Parèj, chiel a l’ha dit ch’a l’avrìa mostrame na via pì bon-a ‘d cola là e, për fela curta, na via ch’a l’avrìa dame gnun-a dle dificoltà ch’i l’avrìa ancontrà ant l’àutra, cola che ti ‘t l’avìe dime. A l’ha dime ch’i l’avrìa podù ancontré n’òm con l’abilità ‘d gaveme da dòss sto fardel-sì. I l’hai donca chërduje e i son finì sì ant la speransa ‘d podèj tòst esse liberà ‘d mè fardel. Cand ch’i son rivà sì, contut, i son fërmame, coma già i disìa, për la pàu ch’a l’é vnume dël pericol ch’a-i é, nen mach dël precipissi, ma dij ròch ëd cola montagna ch’a-i era ‘l rìsigh ch’a më svalanchèisso contra. Adess, contut, i sai pròpi pì nen cò fé”.

Evangelista. “Anlora,” a l’ha dije Evangelista, "sta chiet për un pò përchè i peussa mostrete le paròle ‘d Nosgnor". Parèj Cristian a l’é setasse e a tërmolava. Peui Evangelista a l’ha dije: “Pijte varda dal dëspressié col ch'a parla, përchè se lor a l'han podù nen ëscampé cand ch'a son arfudasse dë scoté, a l'é pì che sicur che nojàutri i podroma nen ëscampé s'is arfudoma dë scoté col ch'an parla dal Cel^[1]”. Peui a l’ha dije: “Ij giust a vivran për la fede, ma se cheidun a s’artira andaré, mia ànima a pijerà pì gnun piasì an chiel^[2]””. Evangelista a l’ha ‘dcò aplicà costi dit a chiel. A l’ha dije: “Ti’t ses pròpi col ch’a l’é ficasse an costa misèria. Ti ‘t l’has ancaminà a ‘rpossé ij consèj dël Pì-Àut. It ses artirate da la via dla pas e it ses butate torna ‘nt la condission ëd përdission.

A l’é parèj che Cristian a l’é tombaje dë ‘dnans coma s’a fussa mòrt e a l’ha crijà: “Pòvr òm ch'i son! I son përdù^[3]!”. A col trist ëspetacol, Evangelista a l’ha ciapalo con la man drita e a l’ha dije: “Minca 'n pecà e na bëstëmmia a peulo bin esse përdonà. Fà ch’it sie pa pì un mischërdent ma ‘n chërdent genit^[4]”. A cole paròle Cristian a l’é arviscolasse ‘n pò e a l’é butasse torna an pé, ma sèmper an tërmoland, dë ‘dnans a Evangelista.

Peui Evangelista a l’ha seguità a parlé e a l’ha dit: “Fà atension a le còse che mi it dirai. Adess i’t mostrerai chi é-lo ch’a l’ha ambrojate e da chi a l’ha mandate. L’òm ch’it l’has ancontrà a l’é Sagimondan, visadì n’òm savi dël mond com a dis sò nòm midem. A l’é parèj për doe rason: an part përchè a-j pias mach la dotrin-a ‘d cost mond^[5] (a l’é për lòn che chiel a va sèmper an gesia ant la sità dla Moralità), e, an part, përchè a chiel a-j pias ëd pì cola dotrin-a-lì ch’a chërd ch’a peussa salvelo mej che la cros^[6]. E sicoma ch'a l’é n’òm dal caràter carnal, chiel a sërca sèmper ëd buté d’antrap dë ‘dnans a mie vie - ch’a son bin giuste. Ore, a-i é tre còse ant ël consèj ëd col òm, che ti ‘t l’has da aborì dël tut. Un. Ël fàit che chiel a l’àbia slontanate da la vrità. Dòi, sò angagg a fete avèj an ghignon la cros. E tre, che chiel a l’àbia fate cangié la diression dij tò pé për ëmnete a l’aministrassion ëd la mòrt.

An prim leu, donca, ti’t l’has da aborì ‘l fàit che chiel a l’àbia dëstradate e con tò consentiment, përchè lolì a veul dì arpossé ‘l consèj ëd Nosgnor për amor ëd ël consèj ‘d n’òm sagi ‘d cost mond. Nosgnor a dis: ‘Sforseve d’intré da la pòrta strèita^[7]’, la pòrta anté che mi it mando, dagià che: ‘la pòrta e la stra ch’a men-o a la vita a son ëstrèite e a-i në j’é pòchi ch’a-j treuvo^[8]”. Da costa pòrta strèita e da la strà ch’a-i men-a, col òm maléfich a l’ha fate scarté portand-te scasi a la dëstrussion. Àbie donca an òdio che chiel a l’ha fate dëstradé e detesta ti midem përchè ti ’t l’has daje da ment.

An ëscond leugh àbie an ghignon sò tentativ ëd fete dëspressié la cros, përchè ti ‘t l’has da preferila ‘a tùit ij tesòr d’Egit^[9]’. Dòp tut, ël Rè dla glòria a l’ha dite che ‘Coj ch'as ambranco a soa vita 'd lor an sla tèra, a la perdran^[10]’; e ‘dcò: ‘S’i voleve dventé ij mè dissépoj i l'eve da considereme tant important che, an confront, vostra relassion con vòst pare e mare, vòstra fomna e vòstre masnà, vòstri frej e vostre seur, e fin-a vòstra vita, a parèissa n'òdio anvers ëd lor. S’a l’é nen parèj, i peude nen esse ij mè dissépoj^[11]’. Mi i fortisso, donca, che chicassìa ch’at vorìa përsuade d’andeje contra a lolì, a veul për ti mach la mòrt, a dis pa LA VRITÀ, at veul fete perde la vita eterna. A l’é për lòn che soa dotrina ti ‘t l’has da aborìla.

An ters leu, ti ‘t l’has da avèj an ghignon la manera che chiel a veul fate meuve ij pé për ëmnete al ministeri dla mòrt. A l’é për  lòn ch’it deuve consideré da chi chiel a l’ha mandate e ‘dcò coma col-lì a sia pròpi nen bon, malgré soa bertavela, a liberete ‘d tò fardel. Col che it j’ere mandà për trové d’arlass as ciama Legalità. A l’é ‘l fieul ëd na s-ciava ch’a l’é fin-a a ‘ncheuj an ës-ciavensa con ij sò fieuj^[12]. Ёd manera misteriosa lolì a rapresenta ‘l Mont Sinai, che ti ‘t l’avìe tëmma ch’a sarìa crovate adòss. Ore, se chila e ij sò fieuj a son an condission dë s-ciavensa, coma potries-to spetete che lor at rendo liber? Sto Legalità, donch, a podrà mai dësbarassete ‘d tò fardel. Lolì a l’ha podulo mai fé con gnun, nì i podrìo spetene che chiel a lo fasa ant l’avnì. Nò, gnun a peul esse giustificà për ël mojen ëd j’euvre dla Lege, përchè për j’euvre dla Lege gnun òm ch’a viv a peudrìa esse liberà da sò fardel. A l’é për lòn che monsù Sagimondan a l’é ‘n visionari e monsù Legalità a l’é n’ambrojon. Për lòn ch’a riguarda sò fieul Siviltà, malgré soa facia da smorfios, a l’é nen d’àutr che n’ipòcrita e gnanca chiel a podrìa giutete. Chërd-me, an tut col armor ch’it l’has sentù da coj òm stupid, a-i é mach soa intension d’anganete a propòsit ëd toa salvassion, ëd dëstornete da la via che mi it l’avìa butate ansima".

Apress ëd lòn l’evangelista a l’ha invocà a àuta vos ël cel për oten-e la conferma ‘d lòn ch’a l’avìa dit e con lòn a l’é seurtì dal mont che Cristian a në j’era sota, ëd paròle e ‘d feu. Lolì a l’ha faje drissé ij cavèj an sla testa. Cole paròle a disìo: “Coj ch’a penso ch’a sia l’ubidiensa a la Lege ch’a peussa rendje giust dë 'dnans a Nosgnor, an efet as sogeto a na maledission, përchè le Scriture a diso: ‘Ch’a sia maledet col ch’a ubidiss nen completament a tute j’ordinanse ch’a son ëscrite 'nt ël lìber ëd la Lege^[13]’".

Ore, an col moment-lì Cristian a l’avrìa vorsù mach meuire e a l’ha comensà a crijé dla dësperassion, fin-a maledisend ël moment ch’a l’avìa ancontrà monsù Sagimondan. A disìa ch’a l’era stài mila vire ‘n fòl a d’avèj scotà col consèj. A l’avìa ‘dcò onta a pensé che j'argomentassion ëd col monsù, ch’a l’ero seurtìe mach da la carn, a l’avrìo podù felo chité la bon-a stra. Fàit sossì, a l’é torna apelasse a Evangelista con le paròle e ‘l sens ch’a séguito.

Cristian: “Monsù, lòn ch’it në pense? I-é-lo ancora për mi na speransa? Podria-ne ancora artorné e marcé anvers ëd la pòrta strèita? Podrìa-ne mi esse bandonà për lòn ch’i l’hai fàit e fàit artorné a ca tut vërgognos? Podrìa-lo mè pecà esse përdonà?”.

Evangelista. Anlora Evangelista a l’ha dije: “Tò pecà a l’é bin grev, përchè con lòn ti ‘t l’has comëttù dòi mal: it l’has chità la bon-a stra e it l’has marcià për ëd senté proibì. Tutun, l’òm ch’a sta a la pòrta at arseivrà, përchè ch’a l’ha ‘d bon-a volontà anvers j’uman, mach,“ a l’ha dije,”soget-te al Fieul regal ëd Nosgnor, përchè chiel a podria anrabiesse e ti ’t podrie esse bin fàit a tòch, soa zara a podrìa anfiamesse ant un moment. Tutun, a l’avrà motobin ëd gòj col ch’as buta sota soa protession^[14]”. Parèj Cristian a l’é arzolvusse d’artorné an sij sò pass e Evangelista, apress d’avèje dait ‘n basin a l’ha fàje un bel soris e a l’ha auguraje bon-a sòrt. Cristian, donch, a l’é partì an pressa sensa parlé con gnun d’àutri durant ël viage. Se cheidun a l’avèissa ciamaje cheicòsa, chiel a l’avrìa ‘d sicur gnanca daje na rëspòsta. Chiel a ‘ndasìa anans coma s’a scarpisèissa un terèn proibì e a podìa nen consideresse al sicur fintant che a l’é trovasse an sla stra ch’a l’avìa chità anans për andeje dré ai consèj ëd monsù Sagimondan. A l’é parèj che, a sò temp, Cristian a l’é rivà a la pòrta. Dzora ‘d la pòrta a j’era un cartel ch’a disìa: “Tambussé e av deurbiran^[15]”.

Cristian a riva a la Pòrta Strèita

La Stra dël Pelerin, version an piemontèis, capìtol 4-2

Cristian a l’ha donca picà a la pòrta, pì che na vira, e a disìa: “Podrìa-ne mi intré, adess? Podrìa-lo col ch’a stà da l’àutra part dla pòrta doverteme, malgré ch’i sia stàit n’arviros ch’as lo mérita nen? Se la pòrta am sarà dovertà i canterai për sempe Soe làude”.

A la fin a l’é rivaie a la pòrta n’òm motobin seri ch’as ciamava Bon-a Volontà. A l’ha ciamaje: “Chi é-lo a la pòrta? D’anté ch’it ven-e? Lòn ch’it veule?”.

Cristian: “A l’é ‘n pòver pecator agravà. Mi i ven-o da la Sità ‘d Dëstrussion, ma i son an camin d’andé al Mont Sion për esse liberà da l’ira ch’a l’é press a rivé. Sicoma a l’han anformame che apress ëd costa pòrta a-i é la strà për continué mè viage, iv ciamo se vojàutri i seve dispòst a deurbime la pòrta”.

Bon-a Volontà: “I son dispòst con tut mè cheur a deurbite la pòrta”, e con lòn la pòrta a l’é staje dovertà. Sùbit che Cristian a l’é intrà, contut, l’àutr a l’ha daje n’arbuton potent për felo passé anans an pressa. Alora Cristian a l’ha dije: “Lòn ch’a veul dì lolì?”. L’àutr a l’ha dije: “Nen tant da leugn da costa pòrta, a-i é na fortëssa dont Beelzebù a l’é ‘l capitani. Da lì, sia chiel che coj ch’a-i son andrinta a tiro ‘d flecie a coj ch’a rivo a costa pòrta për fërmeje e feje meuire”.

Cristian a l’é contut passaje e a l’ha dit: “Im n’arlegro e tërmolo”. Intrà ch’a l’era, l’òm a la pòrta a l’ha ciamaje chi ch’a l’avìa adressalo a ven-e pròpi lì.

Cristian: “A l’é stàit Evangelista a cisseme ‘d ven-e ambelessì e tambussé a la pòrta. I l’hai bin falo. Chiel a l’avìa ‘dcò dime ‘d ciamete, monsù, për che via i l’avrìa da seguité mè camin”.

Bon-a Volontà: “Anans ëd ti a l’é butà na pòrta doverta e gnun a la peul saré”.

Cristian: “Adess i comenso a cheuje ij frut dij mè arzigh”.

Bon-a Volontà: “Ma com é-lo ch’it ses ëvnù sì tut da sol?”.

Cristian: “Përchè gnun dij mè vzin a vëddìa ‘l perìcol anté ch’a stan coma mi i l’hai vëddulo mi”.

Bon-a Volontà: “É-lo che gnun ëd lor a savìa che ti ’t sarìe vnù ambelessi?”.

Cristian: “Si, mia fomna e mie masnà a l’han an prinsipi vëddume, e a l’han fàit n’apel a che mi i tornèissa andré. L’istess a l’han fàit ij mè vzin: ëdcò lor a l’han crijame dré che mi i ‘rtonèissa, ma i l’hai butame ij dij ant j’orije e parèj i son ancaminame”.

Bon-a Volontà: “Ma gnun ëd lor a son vnute dré për përsuad-te a torné andré?”.

Cristian: “Si, a l’han falo Ostinà e Acomodant, ma cand ch’a l’han vëddù ch’a podìo nen vincc-me, Ostinà a l’é tornà ‘ndré e Acomodant a l’é vnùit për un pò con mi”.

Bon-a Volontà: “Ma com é-lo che chiel a l’é peui nen rivà fin-a sì?”.

Cristian: “Nojàutri dòi i soma bin ëvnùit ansema, fin-a tant ch’i soma rivà al Mojiss dël Descorament anté ch’i soma tombaje a l’amprovista. E peui mè vzin Acomodant, a l’é dëscoragiasse e a l’ha pì nen ancalasse a ‘ndé anans për la stra. Parèj chiel a l’é riussì a seurte da col mojiss da la banda ch’a l’era pì davzin-a a ca soa e a l’é andass-ne giontand-se a Ostinà. Alora i son rivà mach daspërmì a costa pòrta”.

Bon-a Volontà. Anlora Bon-a Volontà a l’ha dit: “Aidemì, pòvr òm ch’a l’é! É-lo che la glòria dël Cel chiel a la ten csì pòch an ëstima che a chërd nen ch’a vala la pen-a ‘d core chèich arzigh për otnila?”.

Cristian: “An vrità,” a l’ha dit Cristian, “i l’hai dit la vrità a pròpòsit d’Acomodant, ma s’i deuvrìa dì tuta la vrità ‘dcò ‘d mi, a smijerìa ch’a-i sia bin pòca diferensa tra chiel e mi. A l’é vera, chiel a l’é tornass-ne a ca, ma ‘dcò mi i son ëslontaname për seguité la via dla mòrt, përché i son fame përsuade a cola mira da monsù Sagimondan”.

Bon-a Volontà: “Òh, l’has-to ancontralo? A l'avrìa fate sërché d’asi për man ëd monsù Legalità. A son pròpi tùit e dòi d’ambrojon genit! Ma has-to scotà sò consèj?”

Cristian: “Si, mach për un pò. I son andàit për conòsse monsù Legalità, fin-a tant ch’i l’hai pensà che la montagna ch’a stà dacant a soa ca am drochèissa ans la testa. A l’é parèj ch’i son ëstàit forsà a fërmeme”.

Bon-a Volontà: “Cola montagna a l’é stàita la mòrt për vàire e a sarà la mòrt për motobin d’àutri. A l’é bel ch’t ses riussì a scapé da lì anans ch’a l’avèissa fate a tòch”.

Cristian: “Pròpi parèj! I sai nen che fin i l’avrìa fàit là giù, se Evangelista a l’avèissa pa torna vnime al rëscontr antant che mi i pensava a mia situassion. A l’é stàit grassie a chiel che la misericòrdia ‘d Nosgnor a l’é torna vnùita da mi, dësnò i l’avrìa mai podù rivé fin-a a sì. Ore, contut, i son rivà, pròpi coma ch’i son, pì adat, përdabon, a la mòrt ch’a l’avrìa tocame an cola montagna. Che gran’ favor ch’a l’é stame fàit d’ess-me consentì d’intré ambelessi!

Bon-a volontà: “Nojàutri ambelessì i foma gnun-a obiession contra chichëssìa, a fà pa lòn ch’a l’àbio fàit anans coj ch’a son rivaie. An gnun-a manera a saran mandà via^[16]. Ma ‘ndoma ‘n pò anans ansema e mi it mostrerai la vìa ch’it dovras përcore. Vëddes-to cost sentè pitòst ëstrèit? Cola-lì a l’é la via ch’it l’has da andeje. A l’é la via ch’a l’han marciaje ansima ij patriarca, ij profeta, ël Crist e ij Sò apòstoj. E a l’é na via drita, tant coma se l’avèisso traciala con na riga. Costa-sì a l’é la via ch’it l’has da seguité”.

Cristian: “Ma ha-la gnun-e curve o deviassion tant che në strangé a peussa perd-se për ëstrà?”.

Bon-a Volontà: “Si, ma a-i é vàire manere përchè lolì a càpita nen. As peudrà sèmper fé la distinsion an tra ‘l giust e lë sbalià, përché ‘l giust a l’é sempe drit e strèit^[17].

Peui i l’hai vëddù an mè seugn che Cristian a l’ha ciamaje se chiel a podèissa giutelo a dësbarasses-ne dël fardel ch’a portava an sle spale, përchè ancora chiel a l’avìa adòss e a podìa an gnun-a manera gavess-lo daspërchiel sensa n’agiùt. Bon-a volontà, contut, a l’ha dije ch’a l’avìa da ess-ne content d’avèjlo adòss fintant che a fussa nen rivà al leugh ëd la liberassion, përchè mach ambelelà a sarìa tombaje da la schin-a.

Anlora Cristian a l’é prontasse al viagi e a dedichess-ne ‘d bon-a veuja. Bon-a volontà a l’ha ‘dcò dije che, slontanand-se da la pòrta, a sarìa rivà a la ca dl’Antërpret, ch’a l’avrìa da tambussé a soa pòrta ‘d chiel e che là a-j sarìo mostrà ‘d ròbe soasìe. Parèj Cristian a l’é congedasse da sò amis, ch’a l’ha torna auguraje bon-a sòrt.

Rëscontr con l’Antërpret

La Stra dël Pelerin, version an piemontèis, capìtol 4-3

A l’é parèj che Cristian a l’é andàit anans për cola stra e a l’é rivà a la ca dl’Antërpret. A l’ha picà a la pòrta vàire vire e, a la fin, cheidun a l’é vnùit a la pòrta e a l’ha ciamà chi ch’a fussa.

Cristian: “Mi i son un viagiator, che na conossensa dël brav òm ëd costa ca a l’ha ciamaje ‘d vnì ambelessì. I l’avrìa gòj, donca, ‘d parlé con ël padron ëd ca”. Alora a l’han ciamà ‘l padron ëd ca che, dòp un pòch a l’é andàit da Cristian e a l’ha domandaje ‘d còsa ch'a l’avrìa avune anvìa.

Cristian: “Monsù,” a l’ha dije Cristian, “i son n’òm ch’a ven da la Sità ‘d Dëstrussion e i son an camin d’andé al Mont Sion. N’òm ch’a stà a la pòrta, al prinsìpi ‘d costa stra a l’ha dime che se mi i fussa vnùit ambelessì, am sarìa stàit mostrà ‘d ròbe soasìe ch’a l’avrìo giutame an mè viagi”.

Intërpret. Anlora l’Antërpret a l’ha dije: “Intra e mi it mostrerai lòn ch’at sarà util”. Parèj a l’ha comandà a sò servent ëd visché na candèila e a l’ha ordinà a Cristian d’andeje dapress. Chiel a l’ha falo, a son intrà ant na stansia privà e a l’ha ordinà a sò servent ëd doverté n’àutra pòrta. Da l’àutra part a-i era n’àutra stansia con un quàder pëndù al mur. A rapresentava na përson-a motobin seriosa. Col òm a l’avìa j’euj alvà al Cel e an man a l’avìa ‘l lìber pì bon ch’a-i sia. La Lege dla vrità a l’era scrita ant ij sò làver e a l’avìa ‘l mond a soe spale. A l’era coma s’a suplichèissa la gent e na coron-a d’òr a pendìa dzora ‘d soa testa.

Cristian: “Cola ch’a l’é la significassion ëd cost quàder?”.

Intërpret: “L’òm ch’a l’é rapresentà da cost quàder a l’é un tra mila. A peul generé ‘d masnà^[18], avèj ël mal dël part^[19] e bailèje chiel midem cand ch’a nasso. Ti ‘t lo vëdde ch’a l’ha j’euj alvà al Cel, con an man ël lìber pì bon ch’a-i sìa e la Lege dla vrità scrita an sij sò làver. Lolì a l’é për mostrete che sò travaj a l’é ‘d conòsse e dësvelé ai pecator le còse ch’a son ëstërmà a nòstri euj. Ti ‘t lo vëdde coma s’a suplichèissa la gent, ch’a l’ha ‘l mond campà a soe spale e na coron-a ch’a-j pend ëdzora ‘d soa testa. Lolì a veul dì che chiel a dëspresia le ròbe ‘d cost mond, a l’ha goj ëd serve sò Magìster e a l’é sicur che un dì a l’avrà la glòria për soa arcompensa. Ore,“ a l’ha dije l’Antërpret, “i l’hai mostrate an prim leu costa inmàgin përché l’òm ch’a l’é rapresentà ambelessì a l’é l’ùnich òm che ‘l Signor dël leu ch’it vade a ‘ncontré, a l’ha autorisà d’esse toa guida ant tùit ij leu malfé ch’it podrìe capiteje ‘ndrinta. Për lòn, fà motobin atension a lòn ch’i l’hai mostrate, e ten bin an ment lòn ch’it l’has vëddù, për tëmma che an tò viage ti t’ancontré cheidun ch’a pretend ëd guidete bin, ma soa stra at menrìa a la mòrt.

Peui Antërpret a l’ha pijalo për la man e a l’ha mnalo ant na sala motobin granda ch’a l’era pien-a ‘d pόer përché a vnisìa mai ramassà. L’Antërpret, apress d’avèjla beicà për un pò, a l’ha ciamà n’òm ch’a la ramassèissa. Ore, cand che l’òm a l’ha comensà a ramassela, a l’é levasse tanta ‘d cola póer che Cristian a n’é restà scasi sofocà. Anlora l’Intërpret a l’ha dit a na damisela ch’a stasìa lì davzin ëd chiel: “Pòrta sì d’eva e sbrincc-ne la stansia”. Parèj, cand ch’a l’avìa finì ‘d fé lòn, tuta la stansia a l’é stàita ramassà e nëttià con piasì.

Cristian. Alora Cristian a l’ha dit: “Còs é-lo ch’a veul dì lolì?”.

Antërpret. L’Antërpret parèj a l’ha dit: “Costa sala a l’é ‘l cheur ëd l’òm ch’a l’é mai stàit santificà da la grassia dossa dl’Evangeli. La pόer a l’é sò pecà original e la corussion ch’a l’ha ‘ndrinta ch’a l’ha contaminà tut l’òm. Col che për prim a l’avìa comensà a ramassé a l’é la Lege, ma cola ch’a l’ha portà l’eva e ch’a l’ha sbrinciala a l’é l’Evangeli. Ti ‘t l’has vëddù che cand ël prim a l’avìa comensà a ramassé, la póer a l’é comensà a volé csi tant che chiel a podìa pa nëttié la stansia e ti’t ses restane scasi sofocà. Lolì a l’é për mostrete che la Lege, al pòst ëd purifiché ‘l cheur dal pecà (për ël mojen ëd soa assion), an efet a ‘rviscola, rinfòrsa e lo fà vnì pì grand, malgré ch’a lo discheurv e a lo proibìss, përché a l’ha nen ël podèj ëd sogetess-lo^[20]. Anlora na vira, cand ch’it l’has vëddù la damisela ch’a spantiava d’eva, la sala a l’é dventà pròpi bela. Lolì a l’é për mostrete che cand l’Evangeli a riva ant ël cheur con soa influensa dossa e pressiosa, l’arzultà a l’é coma ch’a l’ha fàit la damisela con l’eva: ël pecà a l’é batù e sogetà, e l’ànima a l’é rendùa pura për ël mojen ëd la fede e, për conseguensa rendùa adata a esse l’abitassion ëd ël Rè dla gloria^[21].

Dòp sòn i l’hai vëddù, an mè seugn, che l’Antërpret a l’ha pijalo për la man e a l’ha mnalo ant na pcita stansia anté ch’a-i ero dòi fiolin setà minca un an soa cadrega. Ël nòm dël pì vej d’età a l’era Passion, e ‘l nòm dl’àutr Passiensa. Passion a smijava motobin malcontent, ma Passiensa a l’era motobin pasi. Cristian a l’ha ‘nlora ciamà: “Cola ch’a l’é la rason che Passion a l’é tant malcontent?”. Intërpret a l’ha rësponduje: “Ёl Governant ëd coj dòj fiolin a l’ha dije ch’a sarìa stàit mej ch’a l’avèisso arseivù lòn che lor a vorìo mach al prinsipi dl’ann ch’a ven, ma ‘l prim a veul arsèiv-lo sùbit. Passiensa a l’é anvece dispòst a speté. Alora i l’hai vëdù che un a l’é vnùit da Passion e a l’ha portaje na borsa pien-a ‘d tesòr e a l’ha vërsàjla ai sò pé. Passion a l’ha cojìje, as n’é arlegrasse e, al midem temp, a l’é sbefiasse ‘d Passiensa. Ma i l’hai beicalo mach për un pòch, përchè bin tòst chiel a l’ha sgairà tut e a l’é restaje mach dë strass.

Cristian. Anlora Cristian a l’ha dit a Intërpret: “Dëspiegh-me la chestion ëd manera pì ancreusa”.

Antërpret. Parèj a l’ha dit: “Costi dòi fiolin a son ëd figure. Passion a l’é figura dla gent ëd cost mond e Passiensa ‘d coj dël mond a vnì. Vëddes-to? Passion a veul avèj tut sùbit; a veul nen ëspeté l‘ann ch’a ven, visadì, ël mond ch’a vnirà. Parèj a l’é la gent ëd cost mond: a veulo arsèive soe bon-e ròbe adess, a son nen dispòst a speté l’ann ch’a ven për soa porsion ëd beni, visadì ‘l mond ch’a vnirà. Col proverbi ch’a dis: “N’osel an man a val dòi ant ël busson” a l’é për lor n’autorità pì bon-a che tute le testimonianse divin-e dij beni dël mond ch’a vnirà. Ma, coma ch’it l’has vëddù, Passion a l’ha sgairà tut e a l’é restaje an man mach dë strass. Parèj a sarà për ëd gent a la fin ëd cost mond.

Cristian. Alora Cristian a l’ha dit: “Adess i vëddo coma che Passiensa a l’ha la mej saviëssa, e për vàire rason. An prim leu përchè a speta còse pì bon-e; an ëscond leugh përchè chiel a l’avrà soa glòria, antant che l’àutr mach dë strass”.

Antërpret: “It podrìe gionté n’àutra ròba ancora, visadì che la gloria dël mond ch’a ven a ‘ndrà mai a la fin, ma che ij beni ‘d cost mond as na saran tòst andass-ne. A l’é për lòn che Passion a l’avìa nen tant motiv për sbefiesse ‘d Passiensa, përchè a l’avìa già arseivù soe ròbe bon-e, tant coma Passiensa a sbërfierà Passion, përchè chiel a ‘rseivrà për ùltim soe ròbe pì bon-e ancora. Ёl prim a l’avrà da cede sò pòst a l’ùltim, përchè l’ùltim a l’ha da avèj sò temp a vnì. L’ùltim, contut, a lassa sò pòst a gnun, përchè a-i nà j’é pa n’àutr ch’a-j sucèd. Për lòn, col ch’a ‘rsèiv për prim soa part, a l’ha necessariament ëd temp për ëspend-la; ma chi ch’a ‘rsèiv soa part për ùltim a deuv avèjla për sèmper.  Për conseguensa as dis për lë sgnor ëd la paràbola: ‘An toa vita at son tocate già d’ògni sòrt ëd beni, mentre che Lasàr a l’ha mach arseivù ‘d mal. Contut, adess chiel a l’é consolà, e ti ‘t ses tormentà an manera afrosa^[22]’.

Cristian: “Alora i capisso ch’a l’é pa mej avèj d’anvìa për lòn ch’a-i è adess, ma ch’a l’é mej speté le còse ch’a vniran”.

Antërpret: “It dise la vrità. An efet: ‘i fërmoma lë sguard a lòn ch'as peul ancora nen vëdd-se, përchè lòn ch'i vëdoma adess a vnirà bin tòst a la fin, ma lòn che adess i vëdoma nen a durerà për sèmper^[23]’. Ma ‘dcò s’a l’é parèj, le ròbe d’ancheuj e nòst aptit carnal a son tant davzin an tra ‘d lor coma che le ròbe dl’avnì e ‘l sens carnal e son ëstrangé l’un për l’àutr. A l’é për lòn che ij prim ëd costi-sì a intran csi tant in amicissia, e che la distansa an tra jë scond a l’é tant durèivola.

I l’hai peui vëddù che l’Antërpret a l’ha pijà për man Cristian e a l’ha mnalo ant un leugh anté ch’a-i era ‘n feu ch’a brusava contra ‘n mur e cheidun, ch’a-j stasìa lì dacant, a-j tirava contra 'd sigilin d'eva për dëstisselo, ma, malgré lòn, ël feu a vnisìa sempe pì àut e càud. Anlora Cristian a l’ha dit: “Còsa ch’a veul dì sossì?”.

L’Antërpret a l’ha rësponduje parèj: “Cost feu a l’é l’euvra dla Grassia ant ël cheur ëd l’òm. Col ch’a-j tira contra d’eva për dëstissela a l’é ‘l Diav. Ti’t vëddes coma, malgré lòn, ël feu a brusa sempe pì àut e càud, e it në vëdras tra pòch ëdcò la rason. Parèj a l’ha portalo darera ‘d col mur anté ch’a l’ha vëddù ch’a-i era n’òm con un vas d’euli an man, ch’a lo vërsava da stermà ant ël feu. Anlora Cristian a l’ha ciamaje: “Lòn ch’a veul dì lolì?”.

L’Antërpret a l’ha responduje: “Col òm a l’é ‘l Crist che, an continuassion, con l’euli dla Grassia, a manten ativa l’euvra ch’a l’ha già comensà ant ël cheur ëd l’òm. Malgré lòn che ‘l diav a peul fé, j’ànime ‘d Sò pòpol a resto an lë stat ëd grassia^[24]. Ёl fàit che l’òm darera ‘d col mur a manten-a ‘l feu an mostra ch’a l’é nen sempe belfé për l’òm sogetà a ‘d tentassion ëd vëdde che l’euvra dla grassia a l’é conservà an soa ànima.

I l’hai ancora vëddù che l’Antërpret a l’ha portalo për man and un leugh agreàbil anté ch’a j’era un palass amposant bël a vëdd-se. Cristian a l’era arlegrass-ne ‘d vëdd-lo. A l’ha ‘dcò vëddù che ansima a col palass a-i ero ‘d terasse anté ch’a marciavo certe përsone tute vëstìe d’òr. Cristian a l’ha dije: “Podom-ne andeje davzin e magari intré ambelelì?”. Anlora Antërpret a l’ha mnalo là e, varda ‘n pò, a la pòrta a-i era na gran companìa ‘d gent ch’a l’avìa ‘nvìa d’intreje ma ch’a podìa pa felo. Ambelelà a-i era ‘dcò n’òm setà, a pòch distansa da la pòrta, con un lìber e sò caramal dë ‘dnans ëd chiel, ch’a pijava ‘l nòm ëd coj ch’a l’avìo da intreje. A l’ha ‘dcò vëddù che a l’intrada a stasìo vàire òm armà ch’a la vardavo e ch’a l’ero arzolvusse ‘d feje dël mal a tuti coj ch’a-i passavo. A cola vista Cristian a l’é stass-ne pitòst maravijà. A la fin, cand che tuti a l’han ëslontanasse për tëmma ‘d coj òm armà, Cristian a l’ha vëddù avzinesse a col ch’a stasìa lì për ëscrive, n’òm motobin goregn ch’a l’ha dije: “Monsù! Scrivje ‘dcò mè nòm”. Fàit lòn, a l’ha vëddù l’òm ch’a dësfodrava soa spa, a l’é butasse n’elm an testa e a l’é lansasse anvers ëd la pòrta contra coj òm armà, ch’a l’han tacalo con na furia mortal. Ma col òm a l’é nen dëscoragiasse e  a l’ha comensà a deje bataja ant la manera la pì ferosa^[25]. Col òm, apress d’avèj arseivù e fàjte tante ferìe a coj ch’a vorìo tnilo feura, a l’é a la fin riussì a intré ant ël palass. Da ‘ndrinta a s’é sentìa na bela vos da coj ch’a-i ero ambelelì e ‘dcò da coj ch’a marciavo dzora dël palass e ch’a disìa: “Intra, intra, ti’t vanieras glòria eterna!”. A l’é parèj che col òm a l’é intrà e a l’ha ‘dcò arseivù na vestimenta parìja dj’àutri. Alora Cristian a l’ha fàit un soris e a l’ha dit: “I penso ‘d savèj la significassion ëd tut lolì”.

“Ore,” a l’ha dit Cristian, “lass-me parte ch’i l’hai ancora tanta stra da fé”. “Nò, speta,” a l’ha dije Antërpret, i l’hai ancora un pò da fete vëdde e peui it podras continué tò viage. Parèj a l’ha pijalo për man e a l’ha falo intré ant na stansia motobin ëscura, anté ch’a-i era n’òm setà ant na gabia ‘d fer. L’òm là ‘ndrinta a smijava motobin abatù. Ij sò euj a vardavo për tèra, soe man a l’ero ligà ‘nsema e a sospirava ‘d tal manera da fé s-cianché ‘l cheur. Alora Cristian a l’ha dit: “Lòn ch’a veul dì lolì?” Al che l’Intërpret a l’ha dije ‘d ciameje dirèt a col òm-lì. Anlora Cristian a l’ha dije a col òm: “Chi ‘t ses-to?”. L’òm a l’ha rësponduje: “I son lòn ch’i j’era pa na vira”.

Cristian: “Lòn ch’it j’ere na vira?”.

L’òm. L’òm a l’ha dije: “Na vira i j’era ‘n flòrid e bel cristian professant, e lolì a j’euj ‘d mì e d’àutri. Na vira i pensava d’esse an camin d’andé a la Sità dël Cel e i cudìa ‘l pensé ‘d coma ch’a sarìa stàit bel ëd riveje^[26]”.

Cristian: “Ma com é-lo adess che ti të stas an costa situassion?”.

L’òm: “I l’hai chità ‘d vardé e d’esse mzurà. I l’hai butà le rëdne an sël còl ëd mie concupissense. I l’hai pëccà contra la lus ëd la Paròla e la bontà ‘d Dé. I l’hai contristà lë Spirit Sant e Chiel a l’é andass-ne. I l’hai tentà ‘l diav e chiel a l’é vnù da mi. I l’hai provà Nosgnor a ira e Chiel a l’ha bandoname. Parèj i l’hai andurì mè cheur tant che mi i peudo gnanca pì arpentime ‘d lòn ch’i l’hai fàit”.

Alora Cristian a l’ha ciamaje a l’Antërpret: “Ma é-lo ch’a-i é ‘ncora speransa për n’òm parèj?”. “Ciamje”, a l’ha dìt Antërpret. “Nò,” a l’ha dit Cristian, ciamje ti”.

Antërpret. Alora l’Antërpret a l’ha ciamaje: “I é-lo gnun-a speransa che ti’t l’has da resté ant la gabia ‘d fer ëd la dësperassion?”.

L’òm: “Nò, a-i é pì gnun-a speransa për mi”.

Antërpret: “Ma coma? Ёl Fieul dël Benedet a l’é pien ëd compassion!”.

L’òm: “Mi i l’hai torna butalo an cros^[27]. I l’hai dëspresià Soa përson-a^[28]. I l’hai dëspresià Soa giustissia. I l’hai “dëssacrà ‘l sangh ch’a l’avìa santificame^[29]”. I l’hai meprisà lë Spirit ëd Soa Grassia^[30]. A l’é për lòn che mi i l’hai tirame feura da tute le promësse e adess a ‘é restame nen d’àutr che mnasse afrose, mnasse afrose d’un giudissi ch’a l’é sicur e n’indignassion afoà, ch’am divorerà coma n’aversari”.

Antërpret: “Lòn ch’a l’è ch’a l’ha portate an costa condission?”.

L’òm: “Për causa dj’anvìe, piasì e profit d’ës mond; për ël godiment ëd cole ròbe I l’avìa promëttume tant amusament, ma adess minca un-a ‘d cole ròbe am mòrdo e am rusio coma ‘n verm afoà”.

Antërpret: “Ma podrìes-to pa ven-e al pentiment e cangié toa vita?”.

L’òm: “Dé a l’ha negame ‘l pentiment. Soa Paròla am dà gnun ancoragiament a chërde. Vera: a l’é stàit Chiel ch’a l’ha ampërzoname an costa gabia ‘d fer, e a-i é gnun al mond ch’a podrìa tireme feura da sì. Eternità! Eternità! Coma podrìa-ne afronté la misèria ch’i dovrai ancontré ant l’eternità?”.

Antërpret. Peui l’intërpret a l’ha dije a Cristian: “Che la misèria ‘d cost òm at resta sèmper ant la ment coma n’avertiment motobin seri”.

Cristian: “Lolì a fà pròpi tëmma! Che Nosgnor am giuta d’esse vigilant e mzurà e che mi i peussa schivié la càusa dla misèria ‘d col òm! Monsù, é-lo pa adess l’ora che mi vada anans an mè viagi?”.

Antërpret: “Speta ancora ‘n moment che mi it fasa vëdde ancora na  ròba, e peui it podras torna butete an marcia”.

Parèj a l’ha pijà torna për la man Cristian e a l’ha portalo ‘ndrinta na stansia anté ch’a-i era un ch’as levava da sò let. Antant che as arvëstìa a smijava tut tërmolant e stravirà. Parèj Cristian a l’ha ciamà: “Përchè st’òm-sì a tërmola tant?”. Intërpret a l’ha cissalo ‘d ciamèje a chiel dirèt. A l’ha parèj comensà e dit: “La neuit passà, antant che mi i dormìa, i l’hai avù ‘n seugn. I l’hai sognà e, varda ‘n pò, ël cel a l’era tut nèir. A tronava e slusìa dla manera pì afrosa. Cola situassion a l’ha butame adòss n’angossa granda. Parèj, an mi seugn, i l’hai vardà ‘n sù e i l’hai vëddù le nivole ch’as ambaronavo pì che ‘l sòlit. E i l’hai sentù un grand ës-ciòp ëd tromba. I l’hai ‘dcò vëddù n’òm ch’a l’era astà an sna nivola, anvironà da mijè d’àngej. A j’ero tùit an ëd fiame ‘d feu, e anfiamà a l’é fasse ‘dcò tut ël Cel. I l’hai sentù peui na vos ch’a disìa: “Vojàutri ij mort! Vnì feura për ël giudissi”. A lòn ij ròch a son ës-ciapasse^[31], le tombe a son dovertasse e ij mòrt a son vnune feura. Cheidun ëd lor a l’era pròpi content d’ess-ne sortì e a vardava an àut e d’àutri a l’han sërcà dë stërmesse sota le montagne. Peui i l’hai vëddù l’òm ch’a l’era astà an sla nivola ch’a l’ha dovertà so liber e a l’ha ciamà che tuti a-j s’avzinèisso. Për motiv ëd na gran fiama ‘d feu, an tra chiel e lor, a j’era contut na distansa coma ant tra ‘l giudes e ij përzoné a la sbara^[32]. I l’hai ‘dcò sentù proclamé a coj ch’a-j fasìo d’atendent a l’òm astà an sla nivola: “Cojì mè gran e butelo an mé grané^[33]”. Con lolì i l’hai vëddù tanti ch’a son ëstàit ciapà e portà vìa ant le nivole, ma mi i j’ero stàit lassa ‘ndarera^[34]. Mi i sërcava ‘dcò dë stërmeme, ma i lo podìa nen fé, përchè l’òm ch’a l’era astà an sna nìvola am vardava fiss. I son arcordame ‘d tùit ij mè pecà e mia cossiensa am acusava da tute le bande^[35]. A lòn i son dësvejame da mè seugn.

Cristian: “Ma còsa ch’a l’era ch’a l’ha fàit avèj tanta pau?”.

L’òm: “E bin, i pensava ch’a fussa rivà ‘l dì dël giudissi e che mi i na j’era pa pront. Ma lòn ch’a l’ha fame pì tëmma a l’era che j’angej a na cojìo vàire e ch’am bandonèisso. L’abim ëd l’infern ëdcò a l’ha dovertà soa boca pròpi anté ch’im trovava. Ansema a lòn, a-i era ‘dcò mia cossiensa ch’am fasìa patì e, coma mi i pensava, ël giudes a l’avìa j’euj pontà dzora ‘d mi e as vëddìa bin soa indignassion”.

Alora l’Antërpret a l’ha dije a Cristian: “Has-to considerà bin tute ste còse?”

Cristian: “Ёd sicur! E a l’han dame tanta tëmma e speransa”.

Antërpret: “Bin, anlora ten bin an ment tut sossì coma s’a fussa në spron ch’at pica për tut ël temp ëd tò viage. Parèj Cristian a l’é prontasse për parte e continué sò viage. A lòn, Antërpret a l’ha dije: “Ёl Consolator a sarà sempe con ti, bon Cristian, at guidera për la vìa ch’a men-a a la Sità.

Parèj Cristian a l’é partiss-ne e a disìa: “Ambelessì i l’hai vëdù ‘d ròbe ràire e ch’a dan ëd profit. Còse ch’a dan piasì e còse da avèjne tëmma. An lòn ch’i l’han anandiame a fé, ch’i pensa bin a cole ròbe-lì e ch’i-j comprenda. A son ëstàme bin mostrà e ch’i na sìa arconossent, a ti, mè bon Intërpret!”.

Nòte

1. Ebrèo 12:25: “Pijeve guarda dal dëspresié col ch'an parla, përchè se 'l pòpol d'Israel a l'ha podù nen ëscampé cand ch'a l'han arfudasse dë scoté Mosè, un mëssagé dla tèra, a l'é pì che sicur che nojàutri i podroma pa scampé s'is arfudoma dë scoté col ch'an parla dal cel!”.
2. Ebrèo 10:38 “j mè giust a vivran për la fede; ma se cheidun a s’artira andaré, mia ànima a pija gnun piasì an chiel”.
3. Isaìa 6:5 “I l'hai dit: "Pòvr òm ch'i son! I son perdù! Mi, ch'i l'hai 'd làver antamnà dal pecà e ch'i vivo 'n mes a 'n pòpol ch'a l'ha 'd làver antamnà dal pecà, i l'hai vëddù con ij mè euj ël Rè, ël Signor ëd l'Univers!"”; Gioann 20:27 “Peui a dis a Tomà: ‘Buta sì tò dil e varda bin mie man; stend ëdcò la man, e bùtla an mè fianch, e fà ch’it sie pì nen un ch’a chërd nen, ma ‘n chërdent”.
4. Maté 12:31 “Minca 'n pecà e na bëstëmmia a peulo esse përdonà, ma la bëstëmmia contra lë Spìrit Sant a sarà pa nen përdonà”; Gioann 20:27.
5. 1 Gioann 4:5 “Cola gent a aparten a cost mond. A l'ha na manera 'd parlé ch'a va bin d'acòrdi con ël mond: a l'é për lòn che 'l mond a-j dà da ment”.
6. Galat 6:12 “A l’é mach për fé bela figura dëdnans a j’àutri ch’a vorìo forseve a ch’i sie sogetà a la sirconcision. Soa ùnica intension ëd lor a l’é d’esse nen përseguità për càusa dla cros ëd Crist”.
7. Luca 13:24 “E chiel a l’ha dije: “Sforseve d’intré da la pòrta strèita, përchè iv diso che vàire a voreran intreje e a podran nen.”.
8. Maté 7:14.
9. Ebrèo 11:25-26 “... essendje pì car d’esse maltratà con ël pòpol ëd Nosgnor, che gòde për un pò ‘d temp dël pecà. Chiel a pensava ch’a fùssa mej patì për amor dël Crist che d’avèj tùit ij tesòr d’Egit, përchè ch’a l’avìa lë sguard fiss anvers l’arcompensa ch’a l’avrìa arseivù an avnì”.
10. March 8:35 “përchè chionque as ambranca a soa vita a la përdrà, ma chionque a l'é dispòst a 'rnunsié a soa vita për amor ëd mi e dla Bon-a Neuva chiel-lì a la salverà”; Gioann 12:25 “Coj ch'as ambranco a soa vita 'd lor an sla tèra, a la perdran, ma coj ch'a son dispòst a perd-la, a la goerneran për la vita eterna”; Maté 10:39 “Col ch’a treuva soa vita a la perdrà, ma col ch’a l’avrà perdù soa vita për amor ëd mi, a la trovrà torna”.
11. Luca 14:26.
12. Cfr. Galat 4:21-2 7.
13. Cfr. Galat 3:10.
14. Salm 2:12 “Sogeteve al Fieul regal ëd Nosgnor, përchè chiel a podria anrabiesse e vojàutri i podrie esse bin fàit a tòch, soa zara a podrìa anfiamesse ant un moment. Tutun, a l’avran motobin ëd gòj coj ch’as buto sota soa protession”.
15. Cfr. Maté 7:8.
16. Gioann 6:37 “Tuti coj che mè Pare am dà, a vniran da mi, e gnun ch'a ven-a a mi i lo manderai mai via”.
17. Maté 7:14 “Përchè la pòrta e la stra ch’a men-o a la vita a son ëstrèite e a-i në j’é pòchi ch’a-j treuvo”.
18. 1 Corint 4:15 “An efet, i podrìe bin avèj desmila d’àutri ch’av mostro 'd Crist ma i l’eve mach un pare, përchè a l’é mi ch’i l’hai generave an Crist për ël mojen dl’Evangeli”.
19. Galat 4:19 “Vojàutri i seve coma ij mè fiolin e a l'é coma s'i sentèissa ij dolor dël part për torna buteve al mond, e sti dolor a seguitran an mi fin-a a tant che 'l Crist a sia nen dël tut dësvlupà an vojàutri”.
20. Roman 7:6 “Ora, contut, i soma stàit dësgropà da la Lege, i soma mòrt a lòn ch’an tnisìa përzoné. Ora i podoma serve Nosgnor, nen ant la veja manera dl’ubidiensa a la létera dla Lege, ma 'nt la neuva manera 'd vive 'nt lë Spìrit.”; 1 Corint 15:56 “Përché l'ujon ch'a càusa la mòrt a l'é 'l pecà e la fòrsa dël pecà a ven da la Lege”; Roman 5:20 “La Lege, donca, a l’é rivà e, coma për conseguensa, a son aumentà ij pecà, ma andoa che 'l pecà a l’é abondà, la grassia a l’é fosonà”.
21. Gioann 15:3 “Vojàutri i seve già nèt grassie a la paròla ch'i l'hai mostrave”; Efesin 5:26 “A l'ha vorsula santifiché dòp d’avèjla netià 'nt ël batésim d'eva compagnà da soa paròla”; At 15:9 “Nosgnor a l’ha fàit gnun-a diferensa an tra noi e lor përchè chiel a l’ha purificà ij sò cheur ëd lor për ël mojen ëd la fede”; Roman 16:25-26 “Ora, tuta la gloria a vada a Nosgnor, col ch'a l'ha 'l podèj ëd rinforseve giusta com' a dis mè Evangeli. Cost messagi dzora Gesù Crist a l'ha 'rvelà Sò proget për vojàutri ch'i seve nen dël pòpol ebràich, un proget ch'a l'é stàit ëtnù segret për tant temp. Ma ora, coma ch'a l'han fane la predission ij profeta e coma Nosgnor, l’Etern, a l'ha comandà, cost messagi a l'é stàit fàit conòsse a tuti ij pòpoj, parèj che 'dcò lor a peusso chërdje e ubidìje.”; Gioann 15:13 “A-i é nen n'amor pi grand che dé la vita për ij sò amis”.
22. Luca 16:25 “Abraham a l’ha rësponduje: ‘Mè fieul, arcòrd-te che, an toa vita at son tocate già d’ògni sòrt ëd beni, mentre che Lasàr a l’ha mach arseivù ‘d mal. Contut, adess chiel a l’é consolà, e ti ‘t ses tormentà an manera afrosa”.
23. 2 Corint 4:18 “A l'é për costa rason-sì ch'i vardoma nen tant ai sagrin ch'a peulo vëdd-se ancheuj, ma i fërmoma lë sguard a lòn ch'as peul ancora nen vëdd-se, përchè lòn ch'i vëdoma adess a vnirà bin tòst a la fin, ma lòn che adess i vëdoma nen a durerà për sèmper.”
24. 2 Corint 12:9 “ma chiel a l'ha dame costa rispòsta-sì: "’Tut lòn ch'it l'has da manca a l'é mia grassia e gnente 'd pì. Mè podèj a travaja mej ant la dëbolëssa’. A l'é parèj che mi i veuj vanteme dzortut ëd mie debolësse, përchè la fòrsa dël Crist a peussa travajé an mi”.
25. At 14:22 “A l’han fait coragi ai dissépoj e a l’han esortaje a ten-e dur ant la fede. A-j disìo: ‘Për intré ant ël Regn ëd Nosgnor a-i é da passé për motobin ëd tribulassion’”.
26. Luca 8:13 “La smens ch’a tomba an sël teren giairos a figura coj ch’a scoto la paròla e a l’arsèivo con piasì, ma a l’han pa nen ëd rèis: a chërdo mach për un moment, përchè cand ch’a rivo ‘d tentassion, as n’artiro da la paròla”.
27. Ebrèo 4:6 “A l'é ciàir che 'n leugh d'arpòs a-i é bin, ma coj ch'a l'han prima sentì costa bon-a neuva a-i son nen intraje për motiv ëd soa dzubidiensa”.
28. Luca 19:14 “Ore, ij sò consitadin a lo detestavo, e për lòn a l’han mandaje dapress na delegassion për dì ch’a vorìo nen che collì a dventèissa sò rè”.Ora, ij sò consitadin a lo detestavo, e për lòn a l’han mandaje dapress na delegassion për dì ch’a vorìo nen che collì a dventèissa sò rè”ë.
29. Ebrèo 10:29: “Pensé mach a coma ch’a sarà motobin pes ëd lòn ël castigh ch’a l’avran merità coj ch’a buto sota ij pé ‘l Fieul ëd Dé, ch’a dëssacro ‘l sangh ëd l’Aleansa ch’a l’avìa santificane, e ch’a dëspresio lë Spìrit ch’an pòrta la grassia ‘d Nosgnor”.
30. Ebrèo 10:28-29 “Përchè tant temp fa tùti coj ch’a l’avìo arfudasse dë scoté la Lege 'd Mosè a l’ero stàit condanà a mòrt sensa pietà, për la paròla ‘d doi o tre testimòni. Pensé mach a coma ch’a sarà motobin pes ëd lòn ël castigh ch’a l’avran merità coj ch’a buto sota ij pé ‘l Fieul ëd Dé, ch’a dëssacro ‘l sangh ëd l’Aleansa ch’a l’avìa santificane, e ch’a dëspresio lë Spìrit ch’an pòrta la grassia ‘d Nosgnor!”.
31. 1 Corint 15:52 “A sarà n'àtim, coma lë sparpliné dle parpèile, al son ëd la tromba final; përché al son ëd na tromba, ij mòrt a 'rsussitran ant na condission ch'a podran coromp-se pì nen e i saroma trasformà”; Cfr. 1 Tessalonicèis 4:16; Giuda 14; Gioann 5:28-29; 2 Tessalonicèis 1:7-8; Arvelassion 20:11-14; Isaia 26:21; Michea 7:16, 17; Salm 95:1-3; Daniel 7:10.
32. Malachia 3:2-3 “Chi é-lo ch’a podrà 'rzistje ‘l di che chiel a riva? Chi ch’a podrà sté drit an pé quand ch’as farà vëdde? Përchè chiel a l’é coma ‘l feu dël fondeur e coma la lëssìa dle lavandere. Chiel as në starà com ël fondeur a polidé l’argent. Chiel a farà pur ij dissendent ëd Levi e a-j farà fin coma l’òr e l’argent e lor a saran për Nosgnor coj ch’a smon-o d’oferte degne ‘d chiel”; Daniel 7:9-10 “Damentre ch’i vardava, a son ëstàit peui butà an pé dij tròno. N’òm vej, carià d’agn a l’ha pijà sò pòst. Soa vestimenta a l’era bianca tanme la fiòca e ij sò cavèj parèj dla lan-a candia. Sò tròno a smijava fàit ëd vampe ‘d feu e soe roe a l’ero coma ‘d feu ch’a branda. Na rivera ‘d feu a nassìa e surtìa da dnans a chiel. Ij sò servitor a l’ero mila milen-e. La cort a l’é setasse e a son ëstàit durbì ij lìber”.
33. Maté. 3:12 “A l’ha sò val an man e a farà soa àira neta ‘d pianta, e a ambaronrà sò forment ant ël grané, ma a farà brusé la paja al feu ch’as dëstissa mai pì”; 13:30 “Lasseje chërse tùit e doi ansema fin-a a la mësson. A la mësson i diraj ai mëssoné: 'Levé prima la gramëgna e gropela an gerbe për brusela, ma peui fé 'l gran e ambaronelo ant ij mè grané'”; Malachìa 4:1 “Ël di ch’a riva, afoà com un forn, lor a saran coma ‘d paja, tùit ij pien ëd babìa e ij gram; ël dì ch’a riva a-j brusrà, a dis Nosgnor dl’Univers, a la mira che a-j lasrà pa nì reis nì branch.”.
34. 1 Tessalonicèis 4:16-17 “përchè 'l Signor, chiel midem, con un crij ëd comand, con na vos d'arcàngel e con la tromba 'd Nosgnor, a calerà giù dal cel, e coj ch'a j'ero mòrt an Crist a arsussiteran për ij prim; peui coj che an tra ‘d nojàutri i saroma an vita, i saroma 'dcò sùbit trasportà ansem a lor sù an sle nìvole për ancontré 'l Signor ant l'aria. Parèj i saroma për sèmper con chiel”.
35. Roman 2:14-15 “An efet, a-i é 'd pagan ch'a conòsso nen la Lege 'd Nosgnor, ma ch'a fan për inclinassion natural lòn che la Lege a comanda; a l'han nen la Lege ëd Mosè, ma a son na Lege daspërlor. A l'é da lolì ch'a fan vëdde che j'euvre comandà da la Lege a son ëscrite ant ij sò cheur: a na dan testimoniansa ij giudissi dla cossiensa 'd lor, ch'a j'acuso o ch'a-j dësfendo”.