La Bibia piemontèisa/Testament Neuv/Maté/Maté 27

←Maté 26

La Bibia piemontèisa Maté

Maté 28→

La Bìbia piemontèisa - Matè 27

Maté

27

Gesù dë 'dnans a Pilàt

¹Peui, a lë sponté dël sol, tùit ij gran sacerdòt e j’ansian dël pòpol a l’han tnù consèj contra Gesù për felo meuire. ²Avendlo stacà, a l’han ëmnalo vìa e a l’han dalo ant le man ëd Pilàt, ël governator roman.

Mòrt ëd Giuda

³Anlora Giuda, col ch’a l’avìa tradilo, cand ch’a l’ha vëddù ch’a l’avìo condanalo, a l’é pentisse ‘d lòn ch’a l’avìa fàit e a l’ha tornà a porté le trenta pesse d’argent ai gran sacerdòt e a j’ansian, ⁴e a l’ha dije: “I l’hai pëccà, përchè ch’i l’hai tradì n’òm nossent”. Ma lor a l’han replicaje: “A nojàutri lolì an n’anfà nen. Ël problema a l’é ‘l tò”. ⁵Anlora Giuda  a l’ha campà le pesse d’argent ant ël Templi, a l’é sortì e a l’é andàit a ampichesse.

⁶Ij gran sacerdòt, contut, a l’han pijà cole pesse d’argent e a l’han dit: “A l’é nen consentì 'd buteje ant ël tesòr, përchè ch’a l’é ‘n pressi ‘d sangh”. ⁷E dòp d’avèj consultasse an tra ‘d lor, a l’han catane ‘l Camp dël Tupiné për fene ‘l simiteri dij foresté. ⁸A l’é për lòn che fin-a al dì d’ancheuj col camp a l’é ciamà Camp ëd Sangh^[1]. ⁹Parèj a l’é compisse lòn ch’a l’avìa nunsià ‘l profeta Geremìa: “A l’han pijà tranta pesse d’argent, ël valor ch’a l’han daje j’israelita, ¹⁰e a l’han catane ‘l Camp dël Tupiné, coma ch’a l’avìa comandame Nosgnor”^[2].

L’anterogatòri ‘d Gesù

¹¹Gesù, anlora, a l’han portalo dë 'dnans a Pilàt, ël governator roman. Ël governator a l’ha anterogalo e a l’ha ciamaje: “Ses-to ‘l rè dij Giudé?”. Gesù a l’ha rësponduje: “It ses ti ch’it lo dise”. ¹²Contut, cand che ij gran sacerdòt e j’ansian dël pòpol a-j fasìo dj’acuse, Gesù a rëspondìa pa. ¹³Anlora Pilàt a l’ha dije: “Sentes-to nen tute le acuse che sti-sì a pòrto contra 'd ti?”. ¹⁴Gesù, contut, a l’ha nen rësponduje na paròla a gnun-a dle acuse ch’a l’avìo faje e Pilàt as na stupìa ‘d lòn.

Gesù condanà a mòrt

¹⁵Ora, ‘l governator a l’avìa për costuma ‘d liberé al pòpol, ant ël dì dla festa ‘d Pasqua, un përzoné, qualonque a fussa ch’a-j ciamèisso. ¹⁶A-i era anlora ‘n famos përzoné ch’as ciamava Baraba. ¹⁷Donca, cand ch’a son ëstàit radunà, Pilàt a l’ha dije: “Chi é-lo ch’i veule ch’iv lasso andé lìber: Baraba o Gesù, ch’a-j diso ‘l Crist”. ¹⁸Pilàt a disìa lolì përchè ch’a savìa bin che Gesù a l’avìo pijalo për invidia.

¹⁹Damentre che Pilàt a l’era astà an sla cadrega dël giudissi, soa fomna a l’ha mandaje a dì: “Dl’ afé ‘d col òm giust stane fòra, përchè ancheui, ant un seugn, i l’hai motobìn patì për càusa ‘d chiel”.

²⁰Ant ël mentre, ij gran sacerdòt e j’ansian dël pòpol a l’han përsuadù ‘l populass ch’a reclamèisso Baraba e ch’a fèisso massé Gesù. ²¹Parèj, ël governator a l’ha ciamaje: “Chi ch’a l’é dij doi col l’hai da lassé andé lìber?”. A l’han rësponduje: “Baraba!”. ²²Pilàt a l’ha dije: “Còsa hai-ne da fé, donca, ‘d Gesù, ch’a-j diso ‘l Crist?”. E tuti a l’han rëspondù: “Ch’a sìa butà an cros!”. ²³Ël governator a l’ha replicà: “Ma che mal ha-lo fàit?”. E lor a l’han crijà ancora pì fòrt, disand: “Ch’a sìa butà an cros!”. ²⁴Pilàt, donca, considerà ch’a-i era gnun-a manera ‘d feje cambié d’idèja^[3], ma che ‘l tumult a vniva pitòst ancora pì gròss, a l’ha pijà d’eva e a l’ha lavass-ne le man^[4] dë 'dnans al pòpol, e a l’ha dit: “Mi i son nossent dël sangh dë st’òm giust. Sta-sì a l’é na còsa vòstra”. ²⁵A lolì, tut ël pòpol a l’ha rësponduje: “Che sò sangh a casca dzura dla testa ‘d nojàutri e dij nòstri fieuj!”. ²⁶Anlora Pilàt a l’ha lassaje lìber Baraba. Peui a l’ha dàit l’ordin che Gesù a fussa foëttà e a l’ha armëttulo ai soldà përchè a fussa butà an cros.

Ij soldà a së sbefio ‘d Gesù

²⁷Ij soldà dël governator a l’han ëmnà Gesù al pretòri e a l’han radunà dë 'dnans a chiel tut ël distacament. ²⁸Dòp d’avèjlo dëspatanualo, a l’han butaje a còl un mantel ëd color scarlata; ²⁹a l’han butaje an sla testa na coron-a dë spin-e antërsà e an soa man drita na can-a; peui, anginojand-se dë 'dnans a chiel, as na sbefiavo an disanda: “Salve! Rè dij Giudé!”, ³⁰Apress d’avèje scracià contra, a l’han pijà la can-a e a-j dasìo ‘d bòte an sla testa. ³¹Cand ch’a l’han avùne pro ‘d tut lolì, a l’han gavaje ‘l mantel e a l’han torna butaje adòss soa vestimenta. peui a l’han ëmnalo vìa për butelo an cros.

La crosifission ëd Gesù

³²Cand ch’a son seurtì a l’han trovà n’òm ëd Cirene ch’as ciamava Simon, e a l’han obligalo a porté la cros ëd Gesù. ³³ Rivà al leugh ch’as ciamava Gòlgota - ch’a veul dì “Leugh dël Cranio”, ³⁴a l’han daje a Gesù da bèive ‘d vin mës-cià con ëd fel amèr^[5], ma cand ch’a l’ha tastalo, Gesù a vorìa nen bèivlo.

³⁵Apress d’avèilo anciovà a la cros, a son dividusse soe vestimente an tra ‘d lor^[6], gieugand-sje ai dà. A l’é compisse parèj lòn ch’a l’avìa dit ël profeta: “A son dividusse an tra ‘d lor mie vestimente, e a l’han tirà a sòrt mia vesta^[7]”. ³⁶Peui, essend-se astà, a lo goernavo ansilà. ³⁷A l’han ëdcò butaje ‘n cartel dzora dla testa, andova la càusa ‘d soa condan-a a l’era marcà con ëste paròle: “Sto-sì a l’é Gesù, ël Rè dij Giudé”. ³⁸Doi brigant a son ëdcò stàit crosifià con chiel, un a soa drita, e l’àutr a soa mancin-a.

³⁹Coj ch’a passavo da lì a l’ofendìo con d’ingiurie e a sopatavo la testa con ària dë svèrgna^[8], ⁴⁰e a-j disìo: “Ti ch’i l’avìe da dësblé ‘l Templi e da butelo torna ‘n pé an tre dì, salva ti midem, s’it ses Fieul ëd Nosgnor e cala giù da la cros^[9]!”.

⁴¹L’istess a fasìo ij gran sacerdòt con ij magister ëd la Lege e j’ansian dël pòpol, a-j fasìo dë schergne e a-j disìo: ⁴²“A l’ha salvà j’àutri e a peul nen salvesse chiel midem; s’a l’é ‘l rè d’Israel, ch’a cala giù adess da la cros, e i-j chërdroma. ⁴³A l’é fidasse an Nosgnor, ma se Nosgnor a-j veul bin, ch’a lo libera adess, përchè ch’a l’ha dit: ‘I son ël Fieul ëd Nosgnor’"^[10]. ⁴⁴Ëdcò ij brigant ch’a l’ero stàit crosifià ansem a chiel, a-j rimprociavo l’istessa ròba.

La mòrt ëd Gesù

⁴⁵Ora, da mesdì fin-a a tre bòt dël dòp-mesdì a-i é staje ‘d top sù tut ël pais. ⁴⁶Peui, apopré a tre bòt, Gesù a l’ha sclamà con tute soe fòrse: “Elì, Elì, lammà sabactanì?^[11]”, ch’a veul di: “Mè Dé. mé Dé, përchè l’has-to chitame?”. ⁴⁷Cand ch’a l’han sentì lòn, cheidun ch’a-i era lì a disìa: “A ciama Elìa”.

⁴⁸Anlora un ëd lor a l’é 'ndàit ëd corsa a pijé na sponga e, avendla ampinija ‘d vin brusch a l’ha butala an punta ‘d na can-a e a l’ha daine da bèive^[12]. ⁴⁹Ma d’àutri a disìo: “Lassa sté, vëddoma s’a ven Elìa a salvelo”. ⁵⁰Anlora Gesù, avend crijà con tute soe fòrse, a l’é spirà”.

⁵¹A l’é anlora che ‘l ridò dël Templi^[13] a l’é s-ciancasse an doi, da l’àut an bass, la tèra a l’ha tërmolà e le pere a son s-ciapasse. ⁵²Le tombe a son dovertasse, e diversi còrp dij sant, ch’a l’ero mòrt, a son arsussità. ⁵³A son seurtì da le tombe e, apress dl’arsurression ëd Gesù a son intrà ant la sità santa e a son mostrasse a diversi.

⁵⁴Ël senturion e coj ch’a goernavo Gesù, cand ch’a l’han vëddù ‘l taramòt e tut lòn ch’a l’era capitaje, a l’han avù na gran tëmma e a l’han dit: “A l’é vrità: sto-sì a l’era ‘l Fieul ëd Nosgnor".

⁵⁵A-i era ‘dcò ansilì diverse fomne ch’a vardavo da lontan e ch’a l’ero andaje dapress a Gesù da la Galilea për cudìlo. ⁵⁶An tra ‘d lor a-i era Marìa Madlen-a e Marìa, mare ‘d Giaco e ‘d Giose; e la mare dij fieuj ëd Zebedé^[14].

La sepoltura ‘d Gesù

⁵⁷Rivà ch’a l’era la sèira, në sgnor da Arimatèa, ch’as ciamava Giusèp e ch’a l’era ‘dcò un dij dissépoj ëd Gesù, ⁵⁸a l’é andait a trové Pilàt për ciamèje ‘d podèj avèj ël còrp ëd Gesù, e Pilàt a l’ha dàit l’òrdin che ‘l còrp ëd Gesù a-j fussa consegnà. ⁵⁹Parèj, Giusèp a l’ha pijane ‘l còrp, a l’ha anvlupalo ant un linseul net ⁶⁰e a l’ha butalo giù ant na tomba neuva ch’a l’avìa fàla scavé 'nt la ròca; e apress d’avèj fàit robaté contra na gran pera a l’intrada, a l’é andass-ne. ⁶¹A l’ero andaje ‘dcò Marìa Madlen-a e l’àutra Marìa, ch’a l’ero astasse visavì dla tomba.

La guardia a la tomba

⁶²Ora, ël dì dòp, ch’a l’era la preparassion dël Saba, ij gran sacerdòt e ij farisé a son radunasse da Pilàt, ⁶³e a l’han dije: “Monsù, is arcordoma che col sedutor a disìa, cand ch’a l’era ancora viv: ‘Da lì a tre dì i arsussitrai'^[15]. ⁶⁴Comanda, donca, che la tomba a sìa bin goernà fin-a al ters dì, për tëmma che ij sò dissépoj a ven-o ‘d neuit e ch’a lo robo, e peui ch’a diso al pòpol ch’a l’é arsussità dai mòrt; përchè st’ùltima impostura a sarìa pes che la prima".

⁶⁵Pilàt a l’ha replicà: “Pijeve ste guardie-sì, andé e assicurelo coma ch’i veule". ⁶⁶Donque a son andass-ne, e a l’han assicurà la tomba con dij cacèt e a l’han butaje dë 'dnans ëd guardie.

Nòte

1. 27:3-8 cfr. At 1:18-19.
2. 27:9-10 cfr. Sacarìa 11:11-13.
3. O “vëddend ch’a vaniava gnente”.
4. Cfr. Deuteronòmi 21:6-9.
5. O “d’asìl”.
6. Cfr. Salm 22:18.
7. Salm 22:18.
8. Cfr. Salm 22:7; 109:25.
9. Cfr. Matè 26:61; Gioann 2:19.
10. Cfr. Salm 22:8.
11. Cfr. Salm 22:1.
12. Cfr. Salm 69:21.
13. Cfr. Surtìa 26:31-33.
14. Cfr. Luca 8:2-3.
15. Cfr. Matè 16:21; 17:23; 20:19; March 8:31; 9:31; 10:33-34; Luca 9:22; 18:31-33.