La Bibia piemontèisa/Testament Neuv/March/March 9

←March 8

La Bibia piemontèisa Vangeli 'd March

March 10→

La Bìbia piemontèisa - March 09

March

9

¹Gesù a-j disìa 'dcò: "An vrità iv diso che tra 'd coj ch'a son sì present, a-i na j'é cheidun ch'a farà pa l'esperiensa dla mòrt^[1] anans ch’a l’àbia vëddù 'l règn ëd Nosgnor ch'a ven an tuta soa potensa.

La trasfigurassion

²Ses di apress, Gesù a l'ha pijà con chiel Pero, Giaco e Gioann, e a l'ha mnaje da banda an su 'd na montagna àuta e Gesù a l'é stàit trasfigurà^[2] dë 'dnans ëd lor, ³Soe vestimente a son dventà splendriente e tant bianche che gnun tenzior dël mond a l'avrìa mai podù sbianchije parèj. ⁴An col istess moment a l'é comparije Elia e Mosè, ch'a parlavo con Gesù. ⁵Anlora Pero a l'ha sclamà: "Magìster, coma ch'a l'é bel ësté ambelessì! Foma tre caban-e: un-a për ti, un-a për Mosé e l'àutra për Elia!". ⁶Pero a l'avìa dit parèj përchè a savìa pròpi pì nen còsa ch'as disèissa, tant ch’a l'era lë sparm ch'a l'avìa ciapalo. ⁷A l'é vnuje, peui, na nìvola ch'a l'ha quataje con soa ombra e a l'é surtìa da la nìvola na vos ch'a disìa: "Sto-sì a l'é mè car Fieul: scotelo^[3]!". ⁸A l'improvista, an vardand-se dantorn, a l'han pì nen vëddù d'àutri che Gesù ch'a stasìa con lor. ⁹Mentre ch'a calavo giù da la montagna, Gesù a l'ha comandaje ciàir ëd conté a gnun lòn ch'a l'avìo vëddù fin a tant che 'l Fieul ëd l'Òm a fussa arsussità dai mòrt. ¹⁰Sòn a l'han tnulo daspërlor, ma tra 'd lor a dëscutìo còsa mai a fussa col arsussité dai mòrt.

¹¹Peui a l'han domandaje: "Për còs é-lo che ij magìster ëd la Lege a diso ch'a venta prima ch’a ven-a Elia^[4]?". ¹²Chiel a l'ha rësponduje: "A l'é vera, prima a l’ha da vnì Elia për buté tut a pòst^[5], e peui, coma ch'a l'é scrit, a venta che 'l Fieul ëd l'Òm a patissa tant e ch'a sia dëspressià. ¹³Tutun, iv diso ciàir e net che Elia a l'é già vnùit, e ch'a l'han faje tut lòn ch'a l'han vorsù, coma 'd chiel a diso le Scriture".

Ij dissépoj a riesso nen a fé na varision

¹⁴Cand ch'a son tornà da j'àutri dissépoj, Gesù a l'ha vëddù dantorn a lor un grand ëstrop ëd gent e 'd magìster ëd la Lege ch'a dësputavo con lor. ¹⁵Sùbit col ëstrop a l'ha arconossù Gesù ch'a venìa anans e lòn a l'ha sburdìe^[6]. Parèj a son andàit ëd corsa a salutelo. ¹⁶Gesù a l'ha ciamaje: "Ëd còsa é-lo ch'i dëspute con ij mè dissépoj^[7]? ¹⁷Cheidun ëd la gent, pijand la paròla, a l'ha dit: "Magìster, i l'avìa portate mè fieul ch'a l'é possedù da në spìrit ch'a l'ha falo pì nen parlé^[8]. ¹⁸Tute le vire che sto spìrit a lo ciapa, a lo sbat për tèra con violensa. Peui mè fieul a s-ciuma da la boca, a argrigna ij dent e a resta dur. I l'hai pregà ij tò dissépoj ëd taparé via col demòni, ma a l'han nen podulo fé". ¹⁹Gesù a-j rëspond: "Generassion ëd mischërdent ch'i seve! Fin a cand sarai-ne con voi? Fin a cand l’avrai-ne da soporteve? Mnemlo sì!". ²⁰E a l'han mnàjlo. Sì tòst ch' a l'ha vëddù Gesù, lë spìrit a l'ha campà 'l fiolin për tèra e a l'ha dàje 'd fòrte socrolade^[9], tant che 'l fiolin as virava ëd sa e 'd là e a s-ciumava da la boca. ²¹Gesù a l'ha ciamaje al pare 'd cola masnà: "Vàire ‘d temp é-lo che sossì a-j riva?" e a l'ha rësponduje: "Da cand ch'a l'era pcit, ²²e tante vire a l'ha campalo fin-a 'nt ël feu e 'nt l'eva për massemlo. Se ti 't peule fé cheicòsa, giutne e abie compassion ëd noi!". ²³Anlora Gesù a l'ha dije: "Che veules-to dì con 'Se ti 't peule'? Tut a l'é possìbil a coj ch'a chërdo!". ²⁴D'amblé 'l pare dël fiolin a l'ha crijà: "I chërdo pro^[10], ma giutme a vince mia mischërdensa!^[11]". ²⁵Cand che Gesù a l'ha vëddù che 'l nùmer ëd la gent ch' a l'era rivà për vardé a chërsìa, a l'ha sùbit arbufà fòrt lë spìrit salòp disandje: "Scota, ti ch'it fase sto cit nen parlé e sente^[12], it comando, seurt fòra da chiel e intrije pì nen!". ²⁶Anlora lë spìrit a l'ha crijà e, dòp d'avèj torna dàit al cit ëd fòrte socrolade, a l'ha chitalo. A smijava che 'l cit a fussa restà mòrt, tant che diversi a disìo: "A l'é mòrt". ²⁷Ma Gesù, avend pijalo për la man, a l'ha aussalo e 'l cit a l'é levasse.

²⁸Pì tard, cand che Gesù a l'era 'nt la ca mach con ij sò dissépoj, a l'han ciamaje: "Perchè mai nojàutri i l'oma nen podù scasselo, col ëspìrit salòp?". ²⁹E a l'ha rësponduje: "Cola sòrt dë spìrit a peul esse scassà mach për ël mojen ëd la preghiera^[13]".

Sconda predission ëd la mòrt e dl'arsuression ëd Gesù

³⁰A l'han peui chità cola region e a l'han travërsà la Galilea, ma Gesù a l'ha nen vorsù ch'as savèissa, ³¹përchè chiel a vorìa passé 'n pò pì 'd temp con ij sò dissépoj e dotrineje. A l'ha dije: "Ël Fieul ëd l'Òm a l'ha da esse consegnà 'nt le man dij sò nemis^[14]. A lo masseran, ma dòp tre di chiel a 'rsussitrà". ³²Ma lor a comprendìo nen col dëscors-lì e a l'avìo tëmma 'd ciameje dë spiegassion.

La chestion ëd chi ch'a l'é 'l pì amportant

³³Apress d'esse rivà a Cafernao, a l'han trovà na ca ch'a-j dasìa ospitalità, e Gesù a l'ha ciamaje: "Ëd còs' é-lo ch'i dësputave për la stra an tra 'd vojàutri?". ³⁴Ma a son stass-ne ciuto përchè a l'avìo dësputà për la stra an su chi an tra 'd lor a fussa 'l pì amportant^[15]. ³⁵Anlora Gesù a l'é setasse, a l'ha ciamà ij dódes dantorn ëd chiel, e a l'ha dije: 'Se cheidun a vorìa esse 'l prim, a l’ha da ciapé l'ùltim pòst e esse 'l servitor ëd tuti j'àutri^[16]'. ³⁶Peui a l'ha butà là 'n mes ëd lor na masnà, a l'ha pijala 'n brass e a l'ha dije a lor: ³⁷"Chionque a mè nòm a 'rsèiv na masnà parèj, a l'é tanme s'a l'avèissa arseivù mi, e chionque a m'arsèiv, a l'é pa mi ch'a arsèiv, ma a arsèiv col ch'a l'ha mandame^[17]".

Da la part ëd Gesù

³⁸Gioann a l'ha pijà la paròla e a l'ha dije: "Magìster, i l'oma vëddù cheidun ch'a dovrava tò nòm për taparé via 'd demòni, ma i l'oma antërdijlo, përché a l'é nen un ch'an ven-a dapress^[18]". ³⁹Ma Gesù a l'ha dije: "Lassejlo fé! Përché a-i é gnun ch'a fassa 'n miràcol an mé nòm ch'a peussa sùbit dòp parlé mal ëd mi. ⁴⁰Chi ch'a l'é nen contra 'd noi, a l'é për noi^[19]. ⁴¹In vrità iv diso che chionque av darà da bèive un bicer d'eva a mè nòm, mach përchè ch'i seve 'd cristian^[20], a l'é sicur ch'a perdrà nen soa arcompensa^[21]. ⁴²Tutun, chionque a sarà dë scàndol^[22] a un ëd coj pcit ch'a chërdo an mi, a sarìa mej për chiel ch'as butèissa na pera da mulin al còl e ch'as campèissa 'nt ël mar.

⁴³E se toa man at fà pijé 'n broncc^[23], tajla via; a l'é mej ch' i t'intre 'nt la vita eterna con na man ëd men-o, che avejne doe e finì për esse campà 'nt ël feu dl'infern^[24]. ⁴⁴Ambelelà 'l verm a meuir pa e 'l feu as dëstissa mai. ⁴⁵E se tò pé at fà pijé 'n broncc, tajlo via: a l'é mej ch'i t'intre 'nt la vita eterna sòp ch'avèj doi pé e finì për esse campà 'nt ël feu dl'infern ch'as dëstissa mai. ⁴⁶E se tò euj at fà pijé 'n broncc, s-cianch-lo via: ⁴⁷ a l'é mej ch'i t'intre 'nt la vita eterna con n'euj sol, che avèjne doi e finì për esse campà 'nt ël feu dl'infern ch'as dëstissa mai^[25], ⁴⁸lì andoa che 'l verm a meuir nen, e che 'l feu as dëstissa mai^[26]. ⁴⁹Ognidun a sarà butà a la preuva^[27] con ël feu.

⁵⁰La sal a l'é bon-a për dé 'd savor, ma se la sal midèma a l'é sensa savor, còsa mai a podrìa rendje torna sò savor^[28]? A venta ch'i l'àbie 'd sal an voi midem, e ch'i staghe 'n pas an tra 'd vojàutri".

Nòte

1. As podrìa mach buté "ch'a meuirerà nen", ma l'original a l'ha 'n sens pì ancreus. An efet a dis: "tasté la mòrt" (οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου). Ël verb grech a indica n'esperiensa da fé da la mira dla conossensa o dle emossion, "vnì a conòsse cheicòsa").
2. O "Sò aspet a l'é cambià".
3. Cfr. Matè 3:17; March 1:11; Luca 3:22. 9:2-7 cfr. 2 Pero 1:17-18.
4. Cfr. Malachìa 4:5; Matè 11:14.
5. O "për ristabilì tute le còse".
6. A l'é pì che na surprèisa. March a dà nen na spiegassion dël përché vëdde Gesù a l'ha sburdije. A peul esse  n'ecitassion o përchè ch'a l'avìo na cossiensa spòrca?
7. O "con lor".
8. O "mut".
9. O "convulsion".
10. O "I chërdo".
11. O "giuta mia pòca fej".
12. O "spirit mut e ciòrgn".
13. D'àutri a gionto: "e për ël digiun".
14. O "ant le man dj'òm".
15. O "ël pì grand". Cfr. Luca 22:24.
16. Cfr. Matè 20:26-27; 23:11; March 10:43-44; Luca 22:26.
17. Cfr. Matè 10:40; Luca 10:16; Gioann 13:20.
18. O "un dij nòstri", "un ch'a l'é nen ëd nòstr grup".
19. Cfr. Matè 12:30; Luca 11:23.
20. O "porteve 'l nòm ëd Crist", "përché i aparten-e a Crist".
21. Cfr. Maté 10:42.
22. O "a farà casché 'n chei pecà".
23. O "at fà casché 'n chei pecà".
24. Cfr. Maté 5:30.
25. Cfr. Maté 5:29.
26. Cfr. Isaìa 66:24.
27. O "salà".
28. Cfr. Matè 5:13; Luca 14:34-35.