Neuv Sermon Subalpin/Gesù a variss minca sborgniment

Da Wikisource.

Artorn


Gesù a variss minca sborgniment[modifiché]

Gesù as pijava sèmper soen dij malavi e dij disabij. Ant l'episòdi dël vangel ch'i lesoma e comentoma ancheuj, i vëddoma lòn ch'a fà quand ch'a-j presento n'òm bòrgno. Dij sborgniment, contut, a-i na j'é pa mach da la mira fìsica: a j'é tanta gent ancheuj ch'a l'é bòrgno da la mira spiritual. A vëddo nen l'importansa ch'a l'avrìa për lor ëd conòsse 'l Salvator Gesù Crist coma ch'a l'é e còsa a podrìa fé për lor. Dëscheuvromlo ancheuj.

Peui a l'é vnù a Betsaida e a l'han presentaje 'n bòrgno, pregandlo ch'a lo tochèissa. Antlora a l'ha pijà 'l bòrgno për la man e a l'ha mnalo fòra da la borgià, e avendje butà 'd saliva an sj'euj e posà la man an sù chiel, a l'ha ciamaje s' a vëddìa quaicòsa. E col òm, an beicand, a l'ha dije: 'I vëddo dj'òm ch'a marcio: a më smijo tanti erbo'. Gesù a l'ha torna butaje le man ans j’euj, e a l'ha comandaje 'd vardé, e a l'é stàit varì, e a vëddìa tuti bin ciair da lontan. Peui a l'ha dije 'd torness-ne a ca e ch'a intrèissa pì nen ant la borgià, pijand varda 'd conté a gnun lòn ch'a l'era capitaje" (March 8:22-26).

Adess i soma giomai costumà 'd lese ij vangej e 'd vëddje ij tanti episòdi 'd varision che Gesù a fà ëd tanta pòvra gent ch'a va da chiel con ësperansa e fiusa. An coste conte, contut, a-i é da pì 'd "sèmpie" varision dël còrp e dla ment, përchè a son ëdcò 'd "paràbole" ch'a tiro nòstra 'tension ëd letor al fàit che Gesù a l'ha potensa 'd varision ëdcò dl'ànima dla gent, nòstra ànima. Sossì a l'é 'l cas quand ch'as trata dzurtut ëd la varision ëd bòrgno. Costa sòrt ëd varision a dvento l'ilustrassion ëd coma dj'òm e 'd fomne a rivo a doverté j'euj për vëdde lor medésim, ël mond, e dzurtut Gesù, da n'àutra mira, a s-ciairé la realità coma ch'a l'avìo mai falo prima. An efet, nojàutri, minca un ëd nojàutri, ëd nòrma, is rendoma gnanca cont d'avèj da manca d'esse salvà da la misèria e da la condan-a 'd na vita passà lontan da Nosgnor Dé. I lo s-ciaroma nen! Tutun, quand che quaidun o fin-a la letura dël vangel, an men-a dacant ëd Nosgnor Gesù Crist, i comensoma a vëdde le còse "sota n'àutra lus", tant che chiel, Gesù, a dventa, për grassia 'd Dio, nòst salvator. Ël test dël vangel d'ancheuj a l'é cit, concis, ma an dà 'd lession ch'i podrìo rispartì an sinch pont: (1) ël bòrgno e soa condission; (2) l'elession; (3) ij mojen che Nosgnor a dovra; (4) la gradualità dla varision; (5) Gesù ch'a bandon-a na sità teston-a. Pijomse 'l temp për penseje sù bin.

1. Ël bòrgno e soa condission[modifiché]

L'umanità, ant lë stat che ancheuj i lo consideroma "ëd natura", a l'é an condission dë sborgniment ëspiritual. I lo podoma verifiché minca dì tut dantorn a nojàutri. D'òm e 'd fomne a s-ciàiro pa vàire ch'a sìo 'd peccator miserèivol e destinà mach al pes. A vëddo pa 'l Crist tant mè ch'a l'é përdabon, nì la glòria 'd soa përson-a, nì la grassia che chiel a pòrta. A vëddo pa vàire che Gesù a sia për lor indispensàbil, ch'a peudo nen fene a men-o, che gnente e gnun a peul pijene 'l pòst. A s-ciàiro nen e fin-a a 'rnego che Crist a sìa l'ùnica vìa ch'a men-a a la vita e a la pas, la potensa dle vrità che l'Evangel a-j na dà l'espression. A s-ciàiro gnanca la glòria dël mon a vnì che 'l Crist a n'é l'anticipassion.

L'òm dla ch'i trovoma ant la conta a l'avìa daspërchiel gnun-a speransa 'd podèj esse varì: a son pitòst ij sò amis, pien ëd compassion e 'd soen, ch'a chërdo che mach Gesù a l'avèissa podò giutelo, e a lo men-o a Chiel. L'istess a séguita d'esse ancheuj për coj ch'a son costumasse a sò sborgniment e a son gnanca interessà a na cura per soa condission ëd lor, përchè a penso ch'a sìa nen possibil. A l'é lògich ch'a a-j penso gnanca 'd vantagesse dij mojen ch'a sarìo bin a soa disposission, ma a toca ai sò amis chërdent e parent ch'a son ëstàit dësvijà al bzogn ëd Crist e 'd soa grassia e ch'a prego për chiel, a mneje a Gesù, a sogetelo aj mojen ëd la grassia ch'a son a disposission. Lor a prego për che 'l Crist a dovra soa potensa 'd salvëssa con ël but ëd deje la vision ëspiritual, che chiel as renda cont an che situassion as treuva e vàire che chiel a l'avrìa da manca 'd Gesù.

2. L'elession[modifiché]

An nòstra conta, la prima còsa che Gesù a fà a l'é "pijé 'l bòrgno për la man e mnelo fòra da la borgià", dëstachelo, slontanelo, separelo da j'àutri. "Separà", "a part" a son coj che Nosgnor Dé a-j acòrda la grassia dl'elession a salvëssa e con bon ésit a-j ciama e a-j men-a a Gesù. Cole-lì a son le përson-e che Nosgnor Dé a l'ha fidà al Crist përchè a sio salvà da Chiel. Gesù a pregava parèj pr' ij sò: "I prego për lor; i prego nen për ël mond, ma për coj che ti ‘t l’has dame, përchè a son ij tò" (Gioann 17:9). Coj che 'l Crist a rend oget ëd soa euvra a ven-o "portà fòra" përchè a l'abio pì gnun contat con l'influenza dël top, dlë scur. A-i dis: "Cobieve nen a l'istess giov con ij pagan. Coma podrio-ne andé ansema la legalità e l'ilegalità? Che comunion podria-lo mai esse an tra la lus e 'l top?" (2 Corint 6:14).

3. Ij mojen che Nosgnor a dovra[modifiché]

Për arsané col òm Gesù a dovra 'd mojen, ëd përson-e e 'd gest. A podrìa bin fene a men-o, ma a-j dovra. Nosgnor Dé soens a sern d'operé an manera indireta. Për realisé ij sò propòsit Chiel a dovra 'd mojen, dj'utiss, ëd mediassion. Lòn ch'a càpita an ësto mond a l'ha sèmpe na càusa prima (Nosgnor Dé) e na càusa sconda, ij mojen che Chiel a dovra. Càusa sconda, an costa conta a son coj ch'a l'han portaje e presentaje 'l bòrgno, ma 'dcò la saliva che Gesù a-j buta an sj'euj e le man ch'a-j buta an testa. Càusa sconda 'd soa assion a l'é 'dcò Soa decision ëd servisse 'd nòstra preghiera. Ij mojen, contut, a l'han gnun-a fòrsa, gnun efet daspërlor sensa la potensa che Chiel a sern ëd deje ant ël moment ch'a-j dovra, sensa soa volontà 'd grassia. Fin-a la Paròla dla Scritura a sarìa pa daspërchila suficienta, bastèivola sensa Soa volontà 'd dovrela për la përson-a che Chiel a veul parleje. A-i é gnente, donca, d'automàtich o 'd "magich". Ij mojen ëd la grassia, comprèis ij Sacrament, a l'han gnun podej daspërlor e a peudo nen esse manipolà da nojàutri. Arcordom-se dl'arcesta che Simon "lë strion" a l'avìa faje a j'apòstoj: "Quand che Simon a l'ha vëddù che lë Spirit Sant a l'era dàit për l'imposission ëd le man dj'apòstoj, a l'ha ufrìje d'arzan e a l'ha dije: 'Deme 'dcò a mi col podèj, ch' a tuti coj ch'imponerai le man a 'rsèivo lë Spirit Sant!'. Ma Pero a l'ha dije: 'Che tò dné a perissa con ti, dagià ch'it l'has stimà ch'ël don ëd Nosgnor a peussa esse catà a pèis d'argent!'" (At 8:18-20).

4. La gradualità dla varision[modifiché]

L'òm ëd nòsta conta, quand ch'arsèiv torna la vista, a tuta prima a l'ha na vision difetosa, nen finìa, dle còse. A podìa nen tan bin dësserne na còsa da l'àutra. A l'è parèj për ij prim temp ëd la conversion cristian-a: l'ànima anluminà a l'ha na vision ëd le còse ch' ancora a l'è nen përfeta. A comprend ancora nen tant bin lòn che 'l Crist a l'ha compì për soa salvëssa, la glòria 'd chiel, e tanti d'àutri detaj dla verità bìblica, ma a-j aceta përchè a l'ha fiusa ant lòn ch'a dis la Bibia. A-j comprendrà pì anans, quand ch'a jë studierà, quand che soa maturassion ant la vita cristian-a a sarà 'ndàita pì anans. L'istess che cost'òm a l'avrà pì tard na vision pì ciàira, vuajanta, dle còse, parèj a l'è con ij ver chërdent an Crist. A vëddo sèmper mej le còse da la mira 'd Nosgnor fintant che, un dì, an paradìs, a-j vedran ëd manera compìa. “Car ij mè amis! I soma già fieuj 'd Nosgnor, ma chiel a l'ha 'ncora nen mostrane coma ch'i saroma ant ël moment che 'l Crist as manifestrà. I savoma mach ch'i smijeroma a Chiel, përchè i lo vëdroma tal coma ch' a l'è” (1 Gioann 3:2). Ij chërdent dël temp dël Testament Vej a vëddìo le còse 'd Nosgnor, ma nen pro ciàire coma coj ch'a vivo, tanme nojàutri, ant ël temp dël Testament Neuv: ël Salvator a l'è vnùit, e Gesù Crist a l'ha arvelane tant da pì da 'ntlora. L'arvelassion dël Testament Neuv an fa conòsse tant. “Tuti coj-lì a son mòrt ch’ancora a chërdìo a lòn che Nosgnor a l’avia promëttuje. A l’han nen arseivù lòn ch’a l’era staje promëttù, ma a l’han vëddulo da lontan salutandlo. I l’avìo arconossù ch’a l’ero dë strangé e ‘d foresté an sla tèra” (Ebreo 11:13). Parèj noi i savoma tant, ma a l'è sèmper an part, limità. Un dì nòstra conossensa a sarà compìa, completa. ”Ancheuj ij nòstri don ëd conossensa e ‘d professìa a son limità, ma quand ch’a vnirà ‘l temp dël compiment, lòn ch’a l’era limità e persila a servirà pì nen” (1 Corint 13:9-10). Un dì, ant la “Neuva Gerusalem” i vedroma 'ncora pì ciàir: “La sità a l'ha nen da manca d'anluminassion da part dël sol o dla lun-a, përchè la glòria 'd Nosgnor a l'ampiniss ëd ciairor, e l'Agnel a l'é la lampia ch'a l'anlumina” (Arvelassion 21:23).

Lassà a so destin[modifiché]

Peui a l'ha dije 'd torness-ne a ca e ch'a intrèissa pì nen ant la borgià, pijand varda 'd conté a gnun lòn ch'a l'era capitaje". Gesù a proibiss a l'òm ch'a l'ha varilo dë sté an gir an soa borgià për conté a la gent lòn ch'a l'é capitaje. Përchè? Përchè cola gent-là a l'era dimostrasse sensa fé e nemisa 'd Gesù: a l'avìo avù gnun-a intension d'arpentisse. Nosgnor a l'avìa bin fàit ëd maravije an soa sità 'd lor, pura a l'ero restà dij mischërdent, a l'avìo meprisà chiel, soa dotrin-a e ij sò miracoj. A l'é parèj che Gesù a pija la decision d'artiresse da lor. L'istess, ël Crist a trata le nassion e ij pòst che, testo coma ch'a son, a 'rfudo l'Evangel. Chiel a-j lo pòrta vìa: a dis ai sò minister ëd predichejlo pì nen, ëd pì nen feje part con lor ëd soe benedission. La bon-a neuva dla vita e dla salvëssa an Crist a la sentiran pì nen.

Pròpe parèj a l'era capità a j'Ebreo ch'as arfudavo 'd chërde an Gesù: "Antlora Pàul e Bàrnaba, avend pijà coragi, a l’han dije: “' l’era nòst dover ch’i adressèisso prima a vojàutri la Paròla ‘d Nosgnor, ma dagià ch’i l’arfude e ch’a l’é ciàir ch’i l’eve gnun-a anvìa dla vita eterna, a l’é ai pagan che da ora anans is adresseroma'" (At 13:46). Dl'istessa manera Nosgnor a l'avìa mnassà la gesia d'Efeso: "I l'hai contra ti, nopà, ch'it l'has bandonà tò prim amor. Për costa rason, arcòrd-te da che autëssa ti 't ses tombà e n'àbie dëspiasì. Fà lòn ch'it fasie na vira, dësnò mi i vniraj da ti e i gavraj tò candlé da sò pòst, s'it ët pentisse nen" (Arvelassion 2:4-5). Ël destin ëd cola popolassion ch'as antestava a 'rpudié Nosgnor a l'era già stàit ëstabilì and ël Testament vej: "Ora, donca, iv faso savèj lòn ch’i farai a mìa vigna. I na dësblerai le cioende e i lassrai che le bestie a n’i vado an pastura; i na drochërai la cinta e i lassërai ch’a sìa scarpisà. I la rendrai na tèra gèrbida, andoa che le vis a son nen poà e la tèra a l’é nen laurà. A na chërsran le ronze e ‘l gramon. I comandrai a le nivole ‘d nen deje la pieuva" (Isaia 5:5-6). Con d'àutre paròle, Nosgnor a comanda ai sò minister ëd predicheje pì nen l'Evangel. A l'ha la determinassion d'artiresse da lor, d'avèj pì gnente da fé con lor. A l'é parèj che 'l Crist e ij sò dissépoj a së slontan-o da col leugh, com a dis ël vers ch'a ven dòp.

PREGHIERA

Nosgnor Dé! It ringrassio për l'amplëssa e 'l creus ëd la sapiensa ch'it ëm arvele an Crist. It pregò 'd deme l'anvìa e na diligensa sèmper pì granda për comprendla sèmper mej ëd manera ancreusa, e 'd parlene a la gent, a tuti coj ch'a l'han la ment doverta per ëscotela e arsèivla. Amen.