Neuv Sermon Subalpin/La covërtura dij paramentaj
La covërtura dij paramentaj[modifiché]
"Chërde d'esse la regin-a Taitù" a l'é 'n vèj proverbi piemontèis ch'a pija 'n gir la vanità veuida 'd certe fomne. Tutun, a son nen mach lor ch'as na van an gir mach për fesse vëdde dandse 'd blaga e an serca d'arconossiment. A lo denunsia Nosgnor Gesù Crist ant ël pass ëd l'Evangeli ch'i vardoma 'ncheuj. A-i é gnente 'd pes che l'ipocrisìa dle "covërture eclesiàstiche". Còs dis-lo Gesù a sto rësguard?
"Gesù, an soa dotrin-a, a disìa: 'Pijeve varda dij magister ëd la Lej, ch’a pijo piasì dë spassëggé con ëd veste longhe, ch’a-j piaso j’inchin ch’a-j fan ant ij mercà, le prime cadreghe ant le sinagòghe, e ij prim pòst ant ij festin. Tutun, a son lor ch’a s’angorgiono ‘d pianta dij beni dle vidoe e peui a fan mostra d’esse tant religios an fasend ëd longhe orassion an pùblich. I peude sté sicur ch’a saran giudicà con pì grand rigor che j’àutri'" (March 12:38-40).
An piemontèis as diso "ij paramentaj" tute le vestimente dovrà dai prèive e dai ministr ëd la gesia durant le funsion sacre (pianeta, càsola, dalmàtica, pivial, velomeral e vìa fòrt). Dal latin "cheuvre", "paré", "soagné", veste longhe e soagnà a son sèmper ëstàite an temp e colture diverse, ëd marche 'd distinsion granda e d'onor con na fonsion simbòlica. Ël paramental a l'era na marca dla "përson-a d'amportansa", dj'autorità, dotà 'd titoj, podèj, eminensa, e con na funsion, un ròl, sentral ant la religion e la polìtica. Ëd personalità polìtiche e religiose a portavo soe veste longhe e soagnà nen mach an d'ocasion seremoniaj, ma 'dcò tùit ij dì quand ch'a sortìo tra la gent per distinguess-ne, fase vëdde, blaga, për tiresse amirassion e rispet, anfonde tëmma, mostré che tuti a l'avìo da deje l'onor ch'a chërdìo 'd merité.
Tut lolì, contut, a l'avìa nen da fé, a l'era dësconossù, al moviment cristian antich. An efet, a l'era racomandà pròpi l'opost. Ij ministr ëd l'Evangel a portavo nen ëd veste speciaj, ma cole 'd tùit ij dì. Për lor a l'era pa important l'aparensa, ma "la sostansa", lòn ch'a fasìo a imitassion ëd Gesù. Pì 'd lòn, soa distinsion ëd lor a consistìa ant ël servissi, përchè a dovìo mostresse 'd servitor, e aceté fin-a d'esse dëspressià - pròpi l'opòst ëd lòn ch'a fasìo j'àutri. Na vòta: "A [l'era] ‘dcò sortì fòra na discussion a propòsit ëd chi an tra ‘d lor a podèissa esse considerà ‘l pì grand, ël pì important. Ma Gesù a l’ha dije: “Ij rè dle nassion a-j trato coma s’a na fusso padron e coj ch’a l’han ëd podèj an sù ‘d lor a son ciamà dij benefator. Ma vojàutri i l’eve nen da esse parèj; al contrari, ch’ ël pì grand tra ‘d voi a sìa parèj dël pì pcit; e col ch’a l’ha ‘l govern parèj ëd col ch’a serv. Chi é-lo ‘l pì important: col ch’a l’é setà a tàula o col ch’a serv? È-lo nen col ch’a l’é a tàula? Pura mi i son an tra ‘d vojàutri tanme col ch’a serv" (Luca 22:24-27).
Dlà 'd lolì, ëd veste longhe a sarìo stàite d'ambarass s'a l'avèisso dovù ...scapé vìa - përché a l'avrìa podù bin capiteje, dàit che soens as butavo contra ij potent ëd cost mond! "Tnive sèmper pront a l’assion" (Luca 12:35), a-j disìa Gesù ai sò dissepoj, visadì, s'i l'eve 'd veste longhe tireje sù gropandje con na sintura a la vita, përchè av sio nen d'antrap! A l'era coma për dì "a-i é pa 'l temp për le serimonie, ëd marcé për fesse vëdde; i l'eve da "core", da travajé"!
A l'é parèj che Nosgnor Gesù Crist, an ës pass dël vangel, an condanand Ij paramentaj, le "veste longhe", an buta an guardia dal fàit ch'a dvento soens na covërtura per l'ambission, vanaglòria, la fàussa atribussion. Ant l'atach dl'ipocrisìa dij Farisé, Gesù an dis: Guardeve dal buté an mostra n'importansa ch'i l'eve pa (ëdcò ant ël cas ch'a sio nen ëd veste), vanté lòn ch'i seve nen, serché 'l batiman dj'àutri: ël valor ch'i l'eve a deuv seurte fòra da lòn ch'i feve e peui, l'aprovassion che pì a conta, cola ch'i l'eve da serché, a l'é cola 'd Nosgnor Dé, ch'a les lòn ch'i l'eve ant ël cheur tanme 'n liber dovert. Ël Salm a dis: "Ti 't apressie la vrità al fond dël cheur e ti't veule ch'i l'abia drinta mi 'd saviëssa" (Salm 51:6). Quand che Gesù a dis ai sò dissépoj "Voi i seve ‘l ciàir dël mond", a dis pa d'andé an gir a feve vëdde con ëd veste longhe... ma "che vòst ciàir a risplenda dë 'dnans a la gent, për ch' a vëddo vòste bon-e euvre e a rendo onor a vòst Pare ch'a l'é 'n cel" (Maté 5:14-16).
A l'é mej, antlora che ij ministr ëd Nosgnor a lasso da banda tut ël sò "armamentari serimonial" che, an tùit ij cas, ël Testament Neuv a dis pa ch' a l'han da butess-lo adòss e ch'a na dà gnun esempi. La fe cristian-a a l'ha da esse bin diversa da le religion ëd cost mond. Lòn ch'a l'avìo da porté ij sacerdòt ant ël Testament Vej a l'era na prefigurassion simbòlica 'd lòn ch'a l'avrìa fàit ël Mëssìa, ël Crist. Apress ëd la vnùa dël Crist a son pì nen da manca 'd sacerdòt e gnanca pì ij sò paramentaj, "Përché col sistema vej a tratava mach ëd vivande, beivande e 'd vàire sirimonie 'd purificassion - ordinanse materiaj ch'a sarìo stàite an fonsion mach fin-a a tant ch'a fùssa rivà 'l temp ëd n'arfòrma" (Ebreo 9:10). Ël Crist a l'é bin rivà e tute cole ròbe a son pì nen necessàrie.
...ma bele s'i soma nen ëd ministr consacrà, i l'oma da ciamesse se 'd blaga e 'd parada a l'é lòn ch'i foma noi an d'àutre manere. Fomse arconòsse, se mai, dal bin ch'i foma, e pa nen da nòstra vanità. Soma pa mach "pien d'ària", ma 'd "sostansa".
PREGHIERA
Nosgnor! Dame 'n socrolon e rimprocc-me quand ch'i chërdèissa d'andé 'n gir a feme vëdde da la gent mach për arseiv-ne 'd làude e d'aprovassion o për deme 'd blaga d'esse lòn ch'i son pa. Rend-me pur e s-cet e fà che sincerità, vrità e coerensa con tò volèj a sio 'l caràter ëd mia vita. Amen.