La Bibia piemontèisa/Testament Neuv/March/March 12

←March 11

La Bibia piemontèisa Vangeli 'd March

March 13→

March

12

La Bìbia piemontèisa - March 12

La paràbola dij vignolant

¹Peui Gesù a l’é butasse a dije an paràbola: “Cheidun a l’ha piantà na vigna^[1] e a l’ha anvironala con na bussonà, a l’ha faje na tampa për un tòrcc, e a l’ha fabricaie na tor ëd vardia; peui a l’ha fitala a dij vignolant e a l’é andass-ne fòra dal pais^[2]. ²Rivà la stagion ëd l’uva, a l’ha mandà ai vignolant un dij sò sërvent për arsèive da lor lòn ch’a jë spetava dël frut ëd la vigna, ³Ma lor a l’han ciapalo, a l’han daje ‘d bòte e a l’han mandalo via a man veuide. ⁴Anlora ‘l padron a l’ha mandaje torna n’àutr, e lor, campandje contra ‘d pere, a l’han fiacaje la testa e a l’han mandalo via, dòp d’avèj tratalo an manera vërgognosa. ⁵A l’ha mandane ancora n’àutr, che lor a l’han massà; e diversi d’àutri, che j’un a l’han barotaje e j’àutri a l’han massaje, ⁶fin-a a tant ch’a l’é restaje mach pì un: ël fieul dël padron, col ch’a-j vorìa tant bin. A l’ha pensà: “Mandomje anlora mè fieul: l’avran ëd riguard almanch për chiel!”. ⁷Ma coj vignolant a l’han dit an tra ‘d lor: “Col-lì a l’é l’ardité! Doma, massomlo, e l’eredità a sarà la nòstra!”. ⁸A l’han donca ciapalo, a l’han massalo e a l’han campalo fòra dla vigna. ⁹Adess, còsa a l’avrà-lo mai da fé ‘l padron ëd la vigna? A vnirà, a farà meuire coj vignolant e a darà la vigna a d’àutri. ¹⁰L’eve mai lesù col tòch ëd la Scritura ch’a dis: ‘La pera che ij fabricant a l’avìo scartà, a l’é dventà la pera la pì importanta^[3]?’ ¹¹Sossì a l’é lòn ch’a l’ha fàit Nosgnor, e nòstri euj as në maravijo^[4]?”.

¹²A l’avìo bin capì, ij cap religios, che Gesù, con cola paràbola, a fasìa arferiment pròpi a lor, e a vorìo ciapelo për fejla paghé për cola insolensa, ma a l’avìo tëmma dla gent; anlora a l’han lassalo e a son andass-ne.

Ël tribut ëd l’imperador

¹³Pì tard, a l’han mandaje a Gesù cheidun dij Farisé e ‘d coj ch’a sustnìo Eròde për felo casché 'nt un trabucèt fasendje dì cheicòsa d’arzigos ch’a podèissa dventé ‘n rampin për felo aresté. ¹⁴A l’han donca dije: “Magìster, i savoma ch’it ses n’òm sincer ch’a dis la vrità sensa vardé gnun an facia^[5], da già ch’it fase gnun-a distinsion ëd përson-e, ma ti ‘t mostre përdabon la via ‘d Nosgnor. Dine ‘n pò: É-lo përmess ëd paghé ‘l tribut a l’imperator^[6] o nò? I l’oma da paghelo o i l’oma nen da paghelo?”. ¹⁵Gesù, ch’a vëddìa bin ch’a j’ero ‘d gent fàussa^[7], a l’ha replicaje: “Përchè i veule buteme a la preuva? Porteme un dné për ch’i lo vëdda”. ¹⁶E a l’han presentajlo. Anlora a l’ha dije: “Ëd chi é-la sta figura e st’iscrission?”. A l’han rësponduje: “Ëd César”. ¹⁷E Gesù a l’ha dije: “Bin, anlora, deje a César lòn ch’a l’é ‘d César e a Dé lòn ch’a l’é ‘d Dé”. La rispòsta ch’a l’ha daje Gesù a l’ha faje sté sensa paròle^[8].

Ij Saducé e l’arsurression

¹⁸Anlora ij Saducé, ch’a diso ch’a-i sia gnun-a arsurression^[9], a son andàit a trové Gesù e a l’han proponuje costa chës-cion: ¹⁹“Magìster, Mosè a l’ha lassane për ëscrit che se ‘l frel ëd cheidun a l’é mòrt, e ch’a l’ha lassà soa fomna e gnun-e masnà, a l’é sò frel a l’ha da pijé la fomna ‘d col-lì e ch’a daga ‘d fiolansa a sò frel mòrt^[10]. ²⁰Bin, ora a-i j'era sèt frej, dont ël pì vej a l’ha pijà na fomna, ma a l’é mòrt e a l’ha lassà gnun-e masnà. ²¹Parèj, lë scond frel a l’é maridasse con cola vidoa, ma ‘dcò chiel a l’é mòrt ëdcò sensa fieuj. Anlora ‘l ters frel a l’é maridasse con chila. ²²Sossì a l’é seguità con tùit ij sèt ëd coj frej, e ancora a son nen nassuje ‘d masnà. A la fin, ëdcò cola fomna a l’é mòrta. ²³Donca, cand ch’a-i sarà l’arsurression e tùit a torno a vive, ëd chi ch’a sarà cola fomna-lì, dàit che tùit e sèt a a l’han avula?”. ²⁴E Gesù a l’ha rësponduje parèj: “Ël motiv ch’i vojàutri i seve 'nt l’eror, a l’é ch’i conòsse nen pro le Scriture, nì ‘l podèj ch’a l’ha Nosgnor. ²⁵Përchè, cand che tuti a arsussitran, a-i sarà pì gnun matrimòni^[11]. A cost rësguard a saran tanme j’àngej ch’a son ant ël cel. ²⁶Riguard, peui, al fàit che ij mòrt a arsussito, i l’eve nen lesù 'nt ël lìber ëd Mosè, coma a l’é che Nosgnor a l’ha parlaje 'nt ël busson, disandje: i son ël Dé d’Abraham, ël Dé d’Isach, e ‘l Dé ‘d Giacòb^[12]’?. ²⁷Nosgnor a l’é pa nen ël Dé dij mòrt, ma ‘l Dé ‘d coj ch’a son viv. An coste ròbe-sì vòstr eror a l’é grev.

Ël comandament ch’a l’é ‘l pì amportant

²⁸Anlora un dij magìster ëd la Lege^[13] ch’a l’avìa sentù cola dëscussion e ch’a l’avìa trovà bon-a la rispòsta ‘d Gesù, a l’é avzinasse a chiel e a l’ha ciamaje: “Col ch’a l’é ‘l comandament pì important ch’a-i sìa?”. ²⁹E Gesù a l’ha rësponduje: “Ël pì important ëd tùit ij comandament a l’é: ‘Scota, Israel, ël Signor, Dé nòst, a l’é l’ùnich Signor. ³⁰Veuje bin a Nosgnor, tò Dé, con tut tò cheur, con tuta toa ànima, con tùit ij tò pensé, e con tuta toa fòrsa. Col-lì a l’é ‘l comandament ël pì important ch’a-i sìa^[14]. ³¹Lë scond a l’é autërtant important: “Veuje bin a j’àutri tanme ti medésim. A-i é gnun d’àutri^[15] comandament ch’a sìo pì grand che coj-lì^[16]”.

³²Anlora ‘l magìster ëd la Lege l’ha dije: “It l’has dilo pròpi bin, magìster, ëscond vrità, che Dé a l'é un e ch’a në j’é pa d’àutri fòra 'd chiel^[17]; ³³e che ‘d volèj-je bin con tut ël cheur, con tuta l’inteligensa, con tuta l’ànima, e con tuta la fòrsa, e volej-je bin a j’àutri coma noi medésim, a val da pì che tùit j’olocàust e ij sacrifissi^[18]”. ³⁴E Gesù, rendend-se cont che col òm a l’avìa bin capì lòn ch’a l’é giust, a l’ha dije: “Ti ‘t ses nen da leugn dël règn ëd Nosgnor”. Apress ëd lòn, gnun a l’ha pì ancalasse a ciameje d'àutr^[19].

Ël Mëssìa, fieul ëd David

³⁵Pì tard, cand che Gesù a dotrinava 'nt ël templi, a l’ha domandà: “Com é-lo che ij magìster ëd la Lege^[20] a diso che ‘l Crist a l’ha da esse ‘l fieul ëd David? ³⁶Përchè David medésim a l’ha dit, sota ispirassion dlë Spìrit Sant, ‘Nosgnor a l’ha dit a mè Signor: Sët-te 'nt ël pòst d’onor, a mia drita, fin-a ch’i l’àbia umilià ij tò nemis sota ij tò pé^[21]”. ³⁷Donca, da già che David chiel medésim a lo ciama sò Signor, com é-lo ch’a sarìa sò fieul?”.

La furfa ch’a-i j'era ambelelà a pijava piasì a scoté lòn che Gesù a disìa.

Dj’acuse contra ij magìster ëd la Lege

³⁸Gesù, an soa dotrin-a, a disìa: “Pijeve varda dij magìster ëd la Lege, ch’a pijo piasì dë spassëggé con ëd veste longhe, ch’a-j piaso j’inchin ch’a-j fan ant ij mërcà, ³⁹le prime cadreghe 'nt le sinagòghe, e ij prim pòst ant ij festin. ⁴⁰Tutun, a son lor ch’a s’angorgion-o ‘d pianta dij beni^[22] dle vìdoe e peui a fan mostra d’esse tant religios an fasend ëd longhe orassion an pùblich. I peule sté sicur ch’a saran giudicà con pì grand rigor che j’àutri”.

L’oferta ‘d na pòvra vìdoa

⁴¹ Gesù, essendse setà visavì dla bùssola dle limòsne, a vardava coma la gent a-i butava ‘ndrinta dë dné. Tanti, ch’a j’ero sgnor, a-i në butavo motobin. ⁴²Peui a l’é rivaje na pòvra vìdoa ch’a l’ha butaje mach doe pcite monede d'aram^[23]. ⁴³Gesù a l’ha ciamà ij sò dissépoj e a l’ha dije: “An vrità iv diso che cola pòvra vìdoa a l’ha butà 'nt la bùssola ëd pì che tuti j’àutri. ⁴⁴Përchè tùit a l’han butaje lòn ch’a-j vansava, ma sta-sì a l’ha donà tut lòn ch’a l’avìa për vive”.

Nòte

1. Cfr. Isaia 5:1-2.
2. O “da leugn”.
3. O “la pera d’àngol”.
4. 12:10-11 cfr. Salm 118:22-23.
5. O “sensa lassesse influensé da gnun”.
6. Let. “a César”.
7. O “d’ipòcrita”.
8. O “dël tut stupì”.
9. Cfr. At 23:8.
10. Cfr. Deuteronòmi 25:5.
11. O “a pijeran gnun-e fomne, e a-i daran gnun-e fomne an matrimoni”.
12. Cfr. Surtìa 3:6.
13. O “un dij magister ëd la Lej”.
14. 12:29-30 cfr. Deuteronòmi 56:4-5.
15. O “tò pròssim”.
16. Cfr. Levìtich 19:18.
17. Cfr. Deuteronòmi 4:35.
18. Cfr. Osea 6:6.
19. 12:28-34 cfr. Luca 10:25-28.
20. O “ij magìster ëd la Lej”.
21. Cfr. Salm 110:1.
22. O “le ca”.
23. O “ch’a fan la quarta part d’un sòld”.