Neuv Sermon Subalpin/At conven pa ch'it na parle. Përdabon
At conven pa ch'it na parle. Përdabon?
[modifiché]A l'han dime: "S'it veules che cheidun a lesa lòn ch'it ëscrive o dise, it l'has pa nen da parleje 'd religion, che ancheuj la gent a veul gnanca penseje, e tant meno dla mòrt, ch'a l'é pròpi 'n tabù...". I-j rëspondo: "A sarà pro vera, ma i perdo mai la speransa 'd trové cheicadun ch'a l'abia pì 'd giudissi dj'àutri e che, coma na përson-a responsabil, a afronta lòn ch'a podrìa esse la salvëssa soa e 'd coj ch'a jë stan dantorn. Përchè la vicenda 'd Gesù 'd Nasaret, ëd soa vita, mòrt e arsurression a l'ha da fé pròpi con ël boneur darié 'd nòstra vita. Ancheuj i vardoma lòn ch'i podoma amprende dal racont ëd la sepoltura 'd Gesù, an March 15:42-47.
- Sepoltura ‘d Gesù "Tut sòn a l’é capitaje ‘d vënner, ël dì dla preparassion, ël dì anans dël dì d’arpòs dël Saba. Quand ch’a l’é rivà la sèira, Giusèp d’Arimatèa, mèmber ëd distinsion dël Sinèdrio, ch’a spetava ‘dcò ‘l Regn ëd Nosgnor, a l’é fasse coragi, a l’é andàit da Pilàt e a l’ha ciamaje ‘d podèj avèj ël còrp ëd Gesù. Pilàt a l’é stupisse che Gesù a fussa già mòrt, e avend ciamà ‘l centurion, a l’ha ciamaje s’a l’era pròpi parèj. Avendlo sentì ‘dcò dal centurion, a l’ha consentì a Giusèp ch’a pijèissa pura ‘l còrp ëd Gesù. Parèj, Giusèp a l’ha catà un linseul, a l’hà calà da la cros ël còrp ëd Gesù, a l’ha anvlopalo con ël linseul e a l’ha butalo ant na balma funeraria ch’a l’avìa fàla tajé ant la ròca. Peui a l’ha fàit robaté na gran pera dëdnans a l’intrada dël sepolcr. Marìa Madlen-a e Marìa la mare ‘d Giusèp, a beicavo andoa ch’a lo butava " (Marco 15:42-47).
Gesù a la fin a l'é mòrt. Lolì a l'é 'n dàit sicur e acertàbil, coma ch'a l'ha falo rëscontré Pilàt ëdnans a l'arcesta 'd Giusèp d'Arimatèa. "Ch'as faso pura j'onoranse, a la fin a l'é mòrt e sotrà e peuj as penserà pì nen a chiel: un fastidi da meno. Pian pianin a lo dësmentieran ëdcò chiel!". A pensavo parèj coj ch'a l'avìo vorsù liberess-ne për sèmper ëd col Gesù.
A-i era 'dcò 'd brava gent ant ël consèj dël Sinèdrio, coma Giusèp d'Arimatèa: nen tuti a j'ero dl'istessa opinion. Chiel, Giusèp, a spetava ‘dcò ‘l Regn ëd Nosgnor, ma a l'era stàit an minoransa: a l'avìa pa podù ampedì j'àutri dal porté anans ij sò complòt amassida 'd lor. Giusèp a l'era nen pròpi stàit da la part ëd Gesù, ma a chërdìa ant la toleransa, e che a sò temp, coma ch'a l'era capitaje për d'àutri "fanàtich religios", Gesù a l'avrìa fàit dj'eror taj ch'a sarìa stàit discredità e tut a sarìa finì "ant na gògola 'd savon", coma ch'as dis. Giusèp a l'avrìa nen podù rimedié 'l màl fàit, ma almen, con "na sepoltura decenta", a sarìa podusse onorè n'òm bon e generos coma ch'a l'era 'd sicur ëstàit Gesù. Giusèp a pensava parèj.
Giusèp d'Arimatèa a l'era në sgnor e parèj, con soe arsorse përsonaj, a l'ha fàit che 'l còrp ëd Gesù a fussa butà ant na tomba 'd distinsion, na bàlma funerària, anvlopà ant un linseul ëd bon-a qualità, e col còrp pa campà basta ch'a sìa ant na tampa, ansema ai pòver e ai criminaj. As compìa, 'dcò parèj, n'àutra professìa ch'a dis: "A vorìo sotrelo tanme ‘n malfator, ma a l’é finì ant la tomba ‘d në sgnor, chiel ch’a l’avìa fàit gnun-e violense e che gnun-a përfìdia a l’avìa mai avù an sij làver" (Isaìa 53:9).
Sensa dubi, Giusèp d'Arimatèa, ëd coragi a l'ha avùne. A l'ha nen avù tëmma 'd seurte al ciàir. A-i n'anfasìa gnente che j'àutri "a ciaciarèisso" 'd chiel. Almanch un pòch ëd considerassion për un mòrt a l'avrìo bin podù avèjne, nen vera? Ij dissépoj ëd Gesù a j'ero terorisà, as n'ancalo nen, a së stërmo. Për boneur a j'ero le fomne che nen mach a l'ero andàite sota la cros midéma e a vijavo, ma ch'a j'ero andaje dré da lontan a Giusèp e ch'a controlavo lòn ch'a sarìa capitaje al còrp ëd Gesù. Lor a beicavo tut da bin e a sarìo peuj artornà pì tard a sistemé mej col còrp e a quatelo d'euli përfumà, coma ch'as constumava antlora. Almen, cola-lì a l'era l'intension ch'a l'avìo.
Un comentator cristian an cissa, nojàutri, dòp ch'i l'oma lesù ës test an sla sepoltura 'd Gesù, a pensé 'n pòch a nòstra mòrt e sepoltura. Cola-lì a sarìa bin na ròba da fesse, dzurtut ant un temp coma 'l nòst, andoa che la gent a vorìa pròpi penseje nen a 'd "ròbe brute" coma stes-sì, përchè la mòrt an fà tëmma, nen vera? Pura, përchè mai dovriom-ne pa penseje? L'apòstol Pàul a scriv: "Noi i voloma pa, frej e seur, ch'i reste ant l'ignoransa al rësguard ëd coj ch'a son ant ël seugn dla mòrt, a fin ch'i sie nen crussià parèj 'd coj ch'a l'han gnuna speransa. Nojàutri i chërdoma che Gesù a l'é mòrt e ch'a l'é arsussità, e l’istess i chërdoma che, grassie a Gesù, Nosgnor Dé a porterà con chiel coj che a son andormisse ant la mòrt" (1 Tessalonicèis 4:13-14).
An efet, nojàutri, ch'i l'oma ant ël cheur la speransa cristian-a, dovriom-ne fòrsi avèj tëmma dla mòrt? Nò, ëd nojàutri as na pijerà soen Gesù Crist, ch'a l'é nòst Signor e Salvator. Dla mòrt i l'oma pa d'avèjne tëmma coma j'àutri. La Scritura an dis: "Parèj, donca, dàit che ij fieuj a l'han an comun la medésima condission uman-a 'd carn e 'd sangh, ëdcò 'l Crist a l'ha pijà part a costa condission. Përche mach coma n'esse uman chiel a l'avrìa podù anienté 'l podèj del diav, col ch'a l'avìa an sla mòrt. Mach an costa manera-sì chiel a l'avrìa podù liberé coj ch'a vivìo soa vita coma dë s-ciav dla tëmma 'd meuire" (Ebréo 2:14-15).
Pensé a la mòrt e a la tomba an fà tëmma, ma 'l cristian a dis: "Adess ch' i vivoma an costa tenda [ch'a l'é nòst còrp], i gëmmoma e i sentoma an sle spale 'n grand fardel. Contut a l'é nen ch'i vorerìo meuire e dësfesse ' dë sto còrp ch'i na soma arvestì, ma i vorerìo già esse arvestì dij nòstri còrp neuv, parèj che nòstra condission mortal a sia surbìa da la vita inmortal. Col ch'a l'ha preparane për tut sossì a l'é Nosgnor, Col ch'a l'ha dane lë Spirit coma n'ara, n'anticip" (2 Corint 5:4-5).
A tuti coj ch'a leso o sento le paròle 'd costa meditassion-sì i faso vòt che soa esperiensa 'd lor a sìa cola dont a parla l'apòstol, ch'a dis: "Për ël batèsim i seve stàit sotrà con Crist, e con chiel i seve ‘dcò stàit arsussità a na vita neuva përchè ch’i l’eve fidave a la fòrsa poderosa ‘d Nosgnor, l’istessa ch’a l’ha arsussitalo dai mòrt. Vojàutri i j’ere mòrt për colpa dij vòstri pecà, e vòstra natura ‘d pecator a l’era ancora nen stave tajà vìa. Adess, contut, Nosgnor a l’ha fave arvive an Crist, përchè për grassia chiel a l’ha përdonave ij pecà. Ël document andoa ch’a j’ero scrivune tute nòstre colpe, chiel a l’ha rendulo pì nen vàlid; a l’ha portalo via con chiel anciodandlo an sla cros. A l’é parèj che chiel a l’ha disarmà le potense e le autorità spirituaj. A la cros chiel l’ha mortificaje an pùblich tanme ‘d përzoné ch’a séguito ancadenà sò cortegi trionfal" (Colossèis 2:12-15).
PREGHIERA
Nosgnor! Quand costa mia vita teren-a a sarà a la fin, mè còrp mortal, na dëspeuja ch'a servirà pì nen, a sarà sotrà e a dësparirà. A l'é l'istess che ti 'm ciame a fé con ij mè pëccà: a l'han da esse sotrà përchè a servo nen nì a mì nì a d'àutri. Mi, però, ch'im ten-o bin ëstrèit al Salvator Gesù Crist, i arsussiterai con chiel a na vita neuva. A l'é soa promëssa sicura. Che cost pensé-sì am daga sostegn a bravé tut lòn ch'a peudrìa capiteme an costa vita. Con ti e tò agiùt, i na sarai trionfator! Ch'a sìa parèj!