La Bibia piemontèisa/Testament Neuv/Maté/Maté 21

←Maté 20

La Bibia piemontèisa Maté

Maté 22→

La Bìbia piemontèisa - Matè 21

Maté

21

La vnùa trionfal

¹Ora, cand che lor^[1] a son ëstàit davzin a Gerusalem, e ch'a son rivà a Betfage, Gesù a l'ha mandà doi dissépoj ² e a l'ha dije: "Andé a cola borgià-là ch'a sta an facia, e sùbit i trovreve na sòma gropà e sò asnèt ansem a chila; dëstacheje e mnemje. ³E se cheidun av dis cheicòsa, i direve che 'l Signor a n'ha da manca, e sùbit a-j lassëran andé". ⁴Ora, tut lòn a capitava për ch'a fussa compì lòn ch'a l'era stàit nunsià dal profeta: ⁵"Dì parèj al pòpol^[2] ëd Sion: 'Varda, tò Rè a l'é an camin ch'a riva, bon com' ël pan e montà ans na sòma e sl'asnèt ëd na sòma^[3]'". ⁶Ij dissépoj, donca, a son andàit e a l'han fàit coma che Gesù a l'avìa comandaje. ⁷E a l'han ëmnà la sòma e l'asnèt, a l'han butàje adòss^[4] dij mantèj e a l'han faje monté sù Gesù. ⁸Anlora na furfa a l'é butasse a stende për la strà dij mantej, e d'àutri a tajavo dle frasche da j'erbo e a-j sbardlavo për la strà. ⁹E la gent ch'a 'ndasia dë 'dnans, e cola ch'a seguitava, a crijava: "Osan-a^[5] al fieul ëd David! Ch'a sia benedì col ch'a ven an nòm ëd Nosgnor^[6]! Osan-a ant ël pì àut dij cej!". ¹⁰E cand ch’a l'é stàit intrà an Gerusalem, tuta la sità a l'é tombà ant na granda agitassion^[7] e tuti as disìo: "Ma chi e-lo mai col òm?". ¹¹E la gent a disìa: "A l'é Gesù, ël profeta, da Nasaret an Galilea".

La purificassion dël Templi

¹²Gesù a l'é intrà ant ël Templi e a l'ha taparane fòra tuti coj ch'a vendìo e ch’a catavo an soe cort, e a l'ha ranvërsà le tàule dij cambista e le cadreghe 'd coj ch'a vendìo 'd colombe. ¹³E a l'ha dit: "Mia ca a sarà ciamà na ca 'd preghiera^[8], ma vojàutri i l'eve fala dventé na truna 'd làder^[9]". ¹⁴Anlora, dij bòrgno e dij sòp a son ëvnù da chiel al Templi e a l'ha varije. ¹⁵Cand che, nopà, ij cap dij sacerdòt e dij Scriba a l'han vëddù le maravije che chiel a fasìa e a l'han sentì le masnà ch'a crijavo ant ël Templi e ch'a disìo: "Osana al Fieul ëd David!", a son anrabiasse ¹⁶e a l'han dije: "Sentes-to lòn ch'a diso sti-sì?". E Gesù a-j dis: "Éh, ma é-lo ch'i l'eve mai lesù ste paròle: 'Ti 't l'has mostrà a le masnà e ai poparin a dete 'd làude'^[10]?". ¹⁷Peui a l'ha lassaje e a l'é sortì da la sità për andess-ne a Betania, andoa ch'a l'ha passà la neuit.

Ël fié sëccà

¹⁸Ora, a la matin bonora, cand che chiel a 'rtornava a la sità, a l'é vnuje fam. ¹⁹Vëddù ch’a l’avìa un fié ch'a l'era për la strà, a l'é vzinass-je, ma a l'ha trovaie mach ëd feuje, e a l'ha dije: "Che mai pì at ven-a 'd frut". E 'l fijé 'd colp a l'é sëccasse. ²⁰E ij dissépoj ch'a l'avìo vëddù lòn a na son ëstàit maravijà, e a l'han dit: "Com é-lo possìibil che sto fijé a l'é sëccasse parèj 'd colp?". ²¹Gesù a l'ha risponduje: "An vrità iv diso, che s'i l'eve 'd fede e i na dubite nen, i podrìe fé bin d'àutr che lòn ch'a l'é stàit fàit al fijé^[11]. I podrie fin-a dì a sta montagna: 'Gàute da là e camp-te ant ël mar, e lolì a rivërìa! ²²Tut lòn ch'i ciame ant la preghiera, s' i l'eve 'd fede^[12], a lo arsèivreve".

L'autorità 'd Gesù

²³E peui, cand che Gesù a l'é rivà al templi, ij cap dij sacerdòt e j'ansian dël pòpol a son ëvnù da chiel antramente ch'a dotrinava e a l'han dije: "Chi mai ch'a l'ha date l'autorisassion ëd fé ste còse?  E chi é-lo ch'a l'ha date costa autorità?^[13]". ²⁴Gesù a l'ha rësponduje: "Ëdcò mi iv farai na domanda. S' im rësponde, iv dirai chi ch'a l'é ch' a l'ha dame l'autorisassion ëd fé ste còse. ²⁵D' anté ch'a vnisìa 'l batèsim ëd Gioann? Da Nosgnor o da cheidun d'àutri?". Anlora a l'han debatù tra 'd lor sta chestion e a l'han dit: "S'i disoma dal cel chiel an rëspondrà: Përchè 'nlora i l'eve nen chërduje?, ²⁶Ma s'i disoma da l'òm, i l'oma tëmma dël pòpol, përché tùit a chërdo che Gioann a l'era 'n profeta gènit". ²⁷Anlora a l'han rëspondù a Gesù: "I lo savoma nen". E a-j dis: "Bin, anlora gnanca mi iv dirai chi ch'a l'é ch' a l'ha dame l'autorisassion ëd fé ste còse".

La paràbola dij doi fieuj

²⁸Còsa na disne? N'òm a l'avìa doi fieuj. A l'é 'ndàit dal prim e a l'ha dije: 'Fieul, ancheuj va a travajé 'nt la vigna'. ²⁹Ël fieul a l'ha rësponduje: 'I veuj nen andeie'. Peui, nopà, a l'é pentiss-ne e a l'é andaje. ³⁰Ël pare a l'é peui andàit da l'àutr fieul e a l'ha dije l'istess. Sto-sì a l'ha rësponduje: 'I vado, signor', ma a l'é nen andaje. ³¹Col ch’a l’é dij doi ch'a l'ha fàit la volontà dël pare?". A l'han risponduje: "Ël prim". E Gesù a-j dis: "An vrità iv diso che j'esator ëdzonest ëd j'impòste e le bagasse a intreran prima 'd vojàutri 'nt ël Regn ëd Nosgnor. ³²Përché Gioann a l'é vnù da voi për la strà dla giustissia, e i l'eve nen chërduje, ma j'esator ëd j'impòste^[14] e le bagasse a l'han chërduje. E voi, combin ch' i l'eve vëddulo, i seve nen pì tard pentì për chërdje.

La paràbola dij vignolant

³³Sté a sente n'àutra paràbola. A-i era 'n proprietari ch'a l'ha piantà na vigna^[15]. A l'ha faje tut d'antorn na bussonà, a l'ha scavà na tampa për sò tòrcc e a l'ha 'dcò fabricà na tor ëd guardia. Peui a l'ha fitala a 'd vignolant e a l'é partì për un viagi fòra dal pais. ³⁴Cand ch'a l'é rivà 'l temp ëd la vëndëmmia, a l'ha mandà ij sò servitor ai vignolant për arsèive la produssion ch'a jë spetava 'd soa vigna. ³⁵Ij vignolant, nopà, a l'han pijà i servitor dël padron, a l'han legnà un, a l'han massane n'àutr e a l'han prassane a mòrt n'àutr ancora. ³⁶Ël padron a l'ha torna mandà d'àutri servitor, an pì granda quantità dij prim, ma a l'han trataje 'nt la midema manera. ³⁷A la fin, a l'ha mandà anvers ëd lor propi sò fieul, an disand: 'A l'avran ëd rispèt almanch për mè fieul'. ³⁸Cand che ij vignolant a l'han vëddù 'l fieul, a son disse an tra 'd lor: 'Sto-sì a l'é l'ardité. Vnì, massomlo e ciapomne l'ardità. ³⁹A l'han donca pijalo, a l'han campalo fòra dla vigna e a l'han massalo. ⁴⁰Anlora, cand che 'l padron ëd la vigna a sarà vnù, còsa farà-lo a sti vignolant? ⁴¹A l'han dije: "A-j farà ëd sicur meuire dla pes manera, coj miseràbij! Peui a fiterà soa vigna a d'àutri vignolant che a la vëndëmmia a-j rendran ij frut ëd competensa. ⁴²E Gesù a-j dis: "I l'eve mai lesù 'nt le Scriture: 'La pera che coj ch'a fabricavo a l'han campala via, a l'é dventà la pera d'àngol. Sossì a l'é stàit fàit da Nosgnor, e costa a l'é na ròba maravijosa da vardesse^[16]. ⁴³Për costa rason iv diso che 'l Règn ëd Dé av sarà gavà e dàit a na nassion ch'a lo fassa mej fruté. ⁴⁴Col ch'a caschërà an su sta pera a na sarà fracassà, e cola pera midéma a sgnacherà col ch'a-j drochërà adòss". ⁴⁵Apress d'avej scotà sta paràbola, ij cap dij sacerdòt e ij Farisé a l'han capì che Gesù a parlava 'd lor. ⁴⁶A l'avrìo bin vorsù felo aresté, ma a l'avìo tëmma, për motiv che 'l pòpol a lo chërdìa 'n profeta.

Nòte

1. Visadì Gesù e i sò dissépoj.
2. Let. "A la fìa dë Sion".
3. Cfr. Sacarìa 9:9.
4. O: "ij sò".
5. Cfr. Salm 118:25.
6. Cfr. Salm 118:26.
7. Let. sopatà.
8. Cfr. Isaia 56:7.
9. Cfr. Geremìa 7:11.
10. O "Da la boca dle masnà e dij puparin it l'has preparà dle làude". Cfr. Salm 8:2.
11. Cfr. Matè 17:20; 1 Corint 13:2.
12. O "S' i-i chërde".
13. O "Da qual autorità fas-to ste còse?".
14. Cfr. Luca 3:12; 7:29-30.
15. Cfr. Isaia 5:1-2.
16. Cfr. Salm 118:22-23.