Neuv Sermon Subalpin/Sté a sente con atension e dësvlupé facoltà crìtiche

Da Wikisource.

Artòrn


Sté a sente con atension e dësvlupé facoltà crìtiche[modifiché]

A-i é tanti, ancheuj, ch’as bèivo tut lòn ch’a sento, a leso o a vardo a la television sensa bin arflete s’a sia ver e giust o nò. I l’oma da controlé, da vardé bin, da confronté, d’avèjne sens critich. Lolì, a l’é vera, a costa ‘d fatiga e la gent ch’a l’é garga a lo fà nen, ma a l’é essensial për nen casché ‘n tràpola! La reclam soens as na profita dla gargarìa dla gent. A l’é për lòn che Nosgnor Gesù Crist an dis ant ël test dl’Evangel ch’i lesoma ancheuj: Pijé varda ‘d lòn ch'i sente! Scotoma.

“A l'ha ancor dije: ‘Pijé varda ‘d lòn ch'i sente; A l'ha ancor dije: Pijé varda ‘d lòn ch'i sente; dla mzura ch'i dovre i sareve mzurà 'dcò vojàutri e av sarà dàita fin--a na gionta.. Përchè a col ch'a l'ha, a-j sarà dàit; e a col ch'a l'ha pa, a-j gavran ëdcò lòn ch'a l'ha’” (Marco 4:24-25).

An nòstra meditassion dla sman-a passà i disio che ancheuj i vivoma ant ël temp ëd la reclam. As fà comersi ëd tut, d’oget, ëd beni, ëd servissi, e d’idèje e, për tiré la gent a caté e fé ‘d profit, a-i é na competission ferosa. A-i é tanta ‘d cola reclam an gir ch’a fà squasi pì gnun efet, i la vardoma e scotoma pì nen. A l’é bon ch’is guardoma, is dëfendoma da la reclam. An tùit ij cas i l’oma l’istess da fé bin atension, përchè ant la publicità e la propaganda a-i é n’influensa sutila ch’a intra an nòstr subcossient ëd na manera ch’is n’ancorzoma gnanca ch’a-i sìa. Lolì a càpita pròpi përchè la reclam soens a l’é studià ‘d manera sientifica e i podrìo fin-a dì diabòlica. Lòn ch’i pensoma e foma, soens a l’é l’arzultà dla manipolassion furba ‘d fòrse ch’a vorìo sogioghene, butene sota sò contròl. A l’é precis për lòn ch’a l’é necessari e pressant dësvlupé ‘d facoltà crìtiche. An efet, Gesù an avisa e an dis: “Pijé varda ‘d lòn ch'i sente”. A l’é l’istess ch’an mostra d’àutre porsion dla Paròla ‘d Nosgnor, ch’a dis: “Buté ògni còsa sota esam e pijene lòn ch'a l'é bon” (1 Tessalonian 5:21), “Avèj an ghignon lòn ch’a l’é nen giust: tnive strèit a lòn ch’a l’é bon” (Roman 12:9).

Coste esortassion-sì a valo dzurtut për coj ch’a scoto l’Evangel, la Paròla ‘d Nosgnor. Cola paròla a l’é nen un mëssagi tanme j’àutri, ma a l’é lòn che Nosgnor Dé, nòst Creator, a veul ch’i conòssoma bin. I podoma nen përmëtt-se ‘d nen conòss-la, përchè ‘d lòn ch’i na fasoma, dë sto mëssagi, a dipend nòstra vita medésima.

Gesù a fortìss lòn ch’a disìa anans: “Se cheicadun a l'ha dj'orije për sente, ch'a staga a sente” (March 4:23). Le orije a son fàite për ëscoté bin përchè la ment a peussa valuté con diligensa. Nosgnor an dis ch’i l’oma da esaminé con atension ël mëssagi, considerelo bin, pijene ‘d nòte, për fene na riflession atenta.

Për quaidun la predicassion ant na gesia a l’é “quaicòsa da soportesse”, coma coj ch’a “van an gèsia” përché “a l’han da essie”, ma, s’a l’avèisso podù serne, a-i sarìo nen andàit… Për lor la predicassion a l’é quaicosa ch’a mérita nen d’esse scotà”, “na formalità”, e antlora, antant che ‘l predicator a parla, soa ment ëd lor a girola dë dsà e dë dlà. Vera, a-i podrìo bin essie ‘d predicator ch’a son “na barba”, ch’a l’han gnente da dì se nò ‘d banalità, e a le diso fin-a mal - ch’a l’han gnun-a competensa comunicativa, ch’a son ëd patamòla… ma lolì a peul nen esse na scusa për nen ësté a sente con atension crìtica. L’apòstol a dis: “Dàit che Nosgnor, an soa sapiensa, a l'ha considerà che 'l mond a l'avrìa mai conossùlo për ël mojen dla sapiensa uman-a, chiel a l'ha avù la compiasensa 'd salvé coj ch'a chërdo për ël mojen dla "folairà" 'd lòn che nojàutri i predicoma” (1 Corint 1:21). A l’é për lòn che, sensa tnì cont dla qualità dël predicator, quand che mi vado an gèsia im na faso ‘n punt d’onor col dë sté a sente con atension lòn che ‘l predicator a dis e i na pijo nòta crìtica ant un libret (o un tablet computer!). I buto an evidensa ij punt ëd sò discors, la strutura, j’amplicassion ëd lòn ch’i sento, almanch për rispet për col ch’a parla ...e për nen andurmime!

Për dé pì fòrsa a soa esortassion, ambelessì Gesù a-j gionta: “...dla mzura ch'i dovre i sareve mzurà 'dcò vojàutri e av sarà dàita fin--a na gionta”. Ant l’istessa manera che nojàutri i tratoma Nosgnor Dé, chiel a traterà nojàutri… S’i lo prendoma an sël sério, com a sarìa nòst dover, chiel, da soa part, an darà ‘dcò d’onor.  

Nosgnor a l’ha dàit a minca un ëd nojàutri, dij talent, dle qualità (an prim leugh na ment e dij sens ch’a funsion-o): i l’avoma da dovreje e da dësvlupeje! L’istess a l’é për la conossensa: s’i dovroma la conossensa ch’i l’oma ‘rseivù, për la glòria ‘d Nosgnor e pr’ ël bin dj’àutri, cola conossensa a chërserà, “Përchè a col ch'a l'ha, a-j sarà dàit”. Don e grassie a moltiplico quand ch’a son esercità, e Nosgnor a promët soa benedission a “la man diligenta”. Se, contut, i dovroma nen lòn ch’a l’han dane, i lo perdroma tanme ‘n muscol ch’i dovroma nen e ch’as anfiapiss.

S’i dovroma nen ij talent ch’i l’oma e i-j dësvlopoma nen, a l’é bele coma s’i-j l’avèisso nen, o “a col ch'a l'ha pa, a-j gavran ëdcò lòn ch'a l'ha”. La significassion a l'é che col ch'a 'rsèiv volenté la dotrina 'd Gesù riguard a soa përson-a e 'l Regn dij Céj, a peul pijene part ancheuj e fin-a 'd pì ant l'avnì. Për col ch'a 'rfuda le paròle 'd Gesù, l'ocasion ch’a l’ha adess d'arsèive le benedission dël Regn, un di a-j saran gavà për sèmper. Sotré ‘n talent al pòst ëd dovrelo, ëd fene n’investiment, a veul dì ‘l tradiment ëd la fiusa ëd col ch’a l’ha dalo, a veul dì compromëtt-lo. Don e grassie ch’as deuvro nen a pijo ‘l ruso!

PREGHIERA

Nosgnor! It ringrassio për tùit ij don e talent che ti ‘t l’has dame. I veuj dovreje con arconossensa përché it l’abie nen damjë për gnente e che ti, a la fin im jë gave. It ringrassio ‘dcò për mie capacità potensiaj: giutme a dësvlopeje për toa glòria, për ël bin dj’àutri e për ël mè bin. Che mi, dzurtut, i staga a sente con diligensa toa paròla predicà o scrita, përchè a l’è an cola manera-lì ch’it l’has pijà la decision ëd parleme. Amen.