Neuv Sermon Subalpin/Cose fòra d pòst

Tàula

---

Cose "fòra 'd pòst"

A-i é 'd gent dzordinà ch'a buta mai le còse a sò pòst e peui a-j treuva pì nen... It ses pròpi 'n crin" as dis quaivòta a quaidun. E peuj i-j disoma ancora: "Ògni còsa a sò pòst e 'n pòst për ògni còsa". Le còse an malardriss a venta ardrisseje e le còse spòrche a venta netieje: a l'é la bon-a régola! Ël templ ëd Gerusalem a l'era stàit profanà: a l'era intraje lòn ch'a podìa nen intreje e Nosgnor, a la fin, a l'ha lassà ch'a fussa dësblà: a l'avìa perdù soa funsion. Parèj a podìa pì nen ësté. Vardoma 'ncheuj la professìa che Gesù a fà a propòsit d'un templ an malardriss. Podrìo-ne dì l'istess për nòstra vita?

"Ora, quand ch'i vedreve 'l pì grand sacrilegi ch'as podrìa imaginesse coma ch'a l'é stàit preanunsià da Daniel, ël profeta, fàit andoa ch'a dovrìa nen esse (col ch'a les ch'a-i fasa bin atension), antlora che coj ch'a saran ant la Giudea ch'as na filo vìa an sle montagne. Col ch'a sarà ansima 'd la cà ch'a cala pì nen giù antëcà e ch'a-i intra nen për ciapene quaicòsa, e col ch'a l'é ant ij camp ch'a torna pì nen andaré për ciapé soe vestimente. Ant coj dì-là, maleur a cole fomne ch'a speto o 'd cole ch'a l'avran ëd masnà ch'a ciucio 'l làit. Preghé ch' ël temp dë scapé via a-i riva nen d'invern. përchè antlora a-i sarà na tribulassion tan granda ch'a-i é mai stàine un-a parija dal comensament dle còse che Nosgnor a l'ha creà fin-a adess e gnanca a na sarà pì n'àutra parèj. E se Nosgnor coj dì-lì a l'avèissa nen scursaje, gnun a podria salvesse, ma për càusa ‘d coj che chiel a l'ha sernù, coj dì-lì a saran scursà. Antlora se quaidun av dis: "Varda, ël Crist a l'é 'mbelessì!" o "A l'é ambelelà!", chërdje nen, përché a seurtran fòra 'd fàuss Crist e 'd fàuss profeta ch'a faran ëd grand portent e miracoj tant da dëstradé fin-a ij sernù, s'a fussa possìbil. Ma pijevene guarda, vardé, i l'hai divlo anans ch'a càpita" (Marco 13:14-20).

La professia ch'a fà Gesù ant le paròle ch'i l'oma lesù ancheuj, a l'é verificasse ant l'ann 70 AD con la dëstrussion ëd Gerusalem fàita da l'armeja dij Roman. L'assedi 'd Gerusalem dl'ann 70 a l'é l'episòdi decisiv ëd la prima guèra giudàica, contut che 'l conflit a finiss con la prèisa dla fortëssa 'd Masada ant l'ann 73. L'armeja roman-a, comandà da Tito Flavio Vespasian (ch'a sarà peui l'amperador Tito) a buta sota assedi e conquista la sità 'd Gerusalem, ocupà da j'arviros ebreo già da l'inissi dl'arvira, ant ël 66. Apress la vitòria roman-a, tuta la sità e sò templ a ven-o dël tut dësblà, rasà a zèro. La dëstrussion dël templ ebràich a l'é comemorà 'ncora ancheuj ant la festa ebràica dla Tissa BeAv, mentre che l'Arch ëd Tito, ancora an pé al dì d'ancheuj a Roma, a celebra cola vitòria e a mostra 'l sìmbol ëd la girindòla ebràica (la Menorah) portà vìa dai Roman.

J'Ebreo medésim a diso che la dëstrussion dël Templ e dla sità 'd Gerusalem a l'era 'n castigh che Nosgnor a l'avìa faje casché adòss për motiv ëd l'atmosfèra d'odio e 'd violensa ch'a-i era antlora ant la società ebràica. Ij cristian a chërdo che j'aveniment ch'a riguardo l'assedi e la dëstrussion ëd Gerusalemn a sio 'l compiment ëd la professìa ch'a j'é an Daniel 9:26 "Passà ch’a saran le stanta doi sman-e d’agn, n’òm consacrà a sarà massà e con lòn a smijerà ch’a l’abia otnù gnente. La gent d’un Prinsi a rivrà e a destruirà la sità e ‘l santuari. Soa fin, a rivrà tanme na burìa, ma fin-a a col moment a-i sarà ‘d guèra e ‘d devastassion". An efet, cola professìa a l'é mensionà da Gesù quarant' agn anans che coj aveniment a capitèisso. A-i é, contut, ëdcò d'àutri arferiment, pr' esempi an Isaìa 10:3 ch'a dis: "Tutun, lòn ch’i fareve ant ël dì ch’i l’avreve da rendne cont quand ch’i vëdreve che la tempesta as avzin-a? Da chi av fareve giuté? Andova ch’i stërmereve vòstre richësse?". Ant soa Stòria dla Gesia, Eusebi 'd Cesaréa a dis che ij cristian ch'a-i era a Gerusalem ant cola época a l'ero scapà da Gerusalem quatr agn anans ëd l'assedi, përché a l'avìo pijà an sël sério j'avertiment che Gesù a l'avìa daje. A Gesù lor a l'avìo bin chërduje, a son passà a l'assion e a son salvasse la vita.

Lòn che'a veul dì ëd precis l'espression ch'i trovoma an nòst test: " 'ël pì grand sacrilegi ch'as podrìa imaginesse" a l'ha fàit sèmper discute, ma la mej antërpretassion a smija esse 'l fàit, ch'a l'era stàit nunsià motobin prima, che 'd pagan a sarìo intrà ant ël templ ëd Gerusalem, rivand fin-a al Leugh Santissim për profanelo e ravagelo. Ël Santissim a l'era 'l leugh pì sacrà ch'a-i fussa për j'ebréo e gnente a l'avrìa dovù antamnelo, men che meno la presensa dij malchërdent pagan. Col-lì a l'era nen sò pòst ëd lor, ambelelì a l'ero dël tut fòra 'd pòst. Aveje lì a l'era la pì granda abominassion ch'a l'avrìa podù pensesse. Pì ancora 'd lolì, a l'era Nosgnor Gesù Crist ch'a l'era stàit chiel meprisà e profanà. Chiel a l'era, ant soa përson-a medésima, ël templ vivent ëd Dé, andova che Dé as arvela ëd prima përson-a. Mepriselo e arpusselo, cos é-lo se nen la pì granda abominassion, ël pì grand pëccà ch'a podrìa fesse? An tùit ij cas, la profanassion e la dëstrussion dël templ ëd Gerusalem a l'era 'n castigh pr'ij pëccà dël pòpol ëd Nosgnor. Com a dì: un templ av serv pì nen, s'i seve nen fedel a lòn ch'a rapresenta. Tute le serimonie religiose ch'as podrìo fess-je, sensa na fé viva, senza n'ubidiensa génita, a val pròpi gnente 'dnans a Dé. La professìa 'd Daniel a l'avìa bin dilo ciàir: "Durant na sman-a d’agn a stabilirà con vàire n’aleansa ferma, e durant la metà ‘d na sman-a d’agn a farà chité ij sacrifissi e le oblassion. An sl’ala dël templ a-i sarà l’abominassion devastatriss fin-a ch’a sìa compìa la rovin-a ch’a l’é stàita decretà an sël devastador medésim" (Daniel 9:27); "Ël nemis a l’ha fane ‘n ravagi, a l’ha portane vìa tut lòn ch’a l’avìa ‘d pressios. A l’ha vëddù dij foresté violé sò templ sacrà, pròpi ël leugh che Nosgnor a l’avìa proibije ai foresté d’intrene" (Complente 1:10).

Ant ël templ a sarìo chità ij sacrifissi, për sèmper. Sensa dubi, cola lì a l'era për lor dabon "la fin dël mond", la fin ëd sò mond, la fin ëd n'época e l'inissi 'd n'àutra, l'época cristian-a, con la diffusion ëd l'Evangeli dël Crist për tut ël mond e la conversion a chiel ëd tanta gent pagan-a. Tut a l'era stàit preanunsià tant temp prima!

Gesù, ël Crist, ël Mëssia, "ël templ ëd Nosgnor" a l'era stàit profanà, dëspressià, tratà 'd na manera abominèivola. Pensevene fòrse che tut lolì a podèissa nen avèj ëd conseguense? Pensé 'dcò a lòn ch'a càpita ant ël moment che, coma 'd cristian,    nòst còrp midem, che la Scritura a ciama "ël templ dlë Spirit Sant" a l'é antamnà dal pëccà. Ambelelì 'l pëccà a dovrìa nen essje, ambelelì a l'é dël tut fòra 'd pòst. An efet, pr' esempi: "Seve nen che ij vòstri còrp a son ëd mèmber ëd Crist? Për lòn, coma podrìa n’òm pijé sò còrp e fene ‘l mèmber d’una bagassa? Mai pì! Seve nen che col ch’as uniss a na bagassa a dventa un sol còrp con chila? Përchè la Scritura a dis: “Tuti e doi a saran na sola carn”. Ma col ch’a l’é unì al Signor a fà un sol ëspirit con chiel" (2 Corint 6:15-17). N'avertiment parèj a l'é pròpi necessari, nen vera? A l'é pròpi 'l cas ëd dì: "col ch'a les ch'a-i fasa bin atension"!

PREGHIERA

Nosgnor! Che mi i fasa sèmper bin atension a Toa Paròla e a-j ubidissa: cola-lì a l'é la mia salvëssa. Ch'i përmëta a gnente ch'a sìa abominèivol e fòra 'd pòst ch'a-i intra an mia vita. I vorìa pròpi nen ch'a fussa parèj profanà e dësblà coma ch'a l'era stàit ël templ ëd Gerusalem për motiv ëd l'infedeltà 'd cola gent! Amen.