La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Isaia/Isaia 23

←Isaìa 22

La Bibia piemontèisa Isaìa

Isaia 24→

La Bìbia piemontèisa - Isaia 23

Isaia

23

La condan-a ‘d Nosgnor contra 'd Tir

¹Costì a l’é n'oràcol dzora 'd Tir: “Fé plenta, vojàutre le nav gròsse^[1] 'd Tarsis, përchè vòst pòrt^[2] tut antregh a l'é stàit vastà! La neuva ch’i l’eve sentù a Cipro a l’é vera. ²Fé ‘d lamente^[3], vojàutre le gent ëd la còsta, voi ij mercant ëd Sidon ch'i viage travers dj'eve gròsse^[4]. ³Soa richëssa a l'era 'l gran ëd la region ëd Sicor^[5] e l' archeuita fàita aranda dël Nil; a l'era 'l mercà dle nassion.

⁴Vërgògn-te, Sidon, fortëssa marinara, përchè a lè 'l mar^[6] ch’a dis sossì: “Mi i l'hai pa avù ij dolor dëscobi, i l'hai pa dàit nassensa; i l'hai nen anlevà 'd fiolin o fàit chërse 'd fije”. ⁵Pen-a ch’as vnirà a savèilo an Egit, a saran pien ëd deul për la neuva ‘d lòn ch’a l’é capitaje a Tir. ⁶Passé an Tarsis! Fé plenta vojàutri, la gent ëd la còsta! ⁷É-la costa la sità ch’a l’era pien-a ‘d blaga, cola ch'a treuva soa orìgin ant un passà lontan? Pensé mach a tùit ij colonisator che ti ‘t mandave an pais lontan^[7]!”.

⁸Chi è-lo ch’a l'ha pensà ‘d fé na ròba parèj contra 'd Tir^[8], sità coronà, ch'a l'avìa 'd mercant tanme ‘d prinsi e 'd viagiator an tra ij pì nòbij dignitari dla tèra? ⁹A l’é stàit ël Signor ëd l’Univers! A l’ha falo për dësgogné l'orgheuj ch'a ven da tuta soa blëssa e për umilié ij pì nòbij dla tèra. ¹⁰Gent^[9] ëd Tarsis, torné ‘ndré a coltivé vòstra tèra coma che i dëtraversave 'l Nil, përchè a Tir ël mërcà a-i é pì nen^[10]. ¹¹Ël Signor a l'ha dëstèis soa man dzora dël mar, a l'ha bolvërsà ij regn; a l'ha dëcretà 'd droché le fortësse 'd Canan. ¹²A l'ha dit: “It andras pa vàire anans a fé baleuria, ti, vérgin fija 'd Sidon crasà 'd pianta! Àlvte, va pura a Cipro, ma gnanca ambelelà ti 't troveras ëd pas”.

¹³Beiché a la tèra dij Caldé, a cola gent ch'a l'ha përdù soa identità! J'Assir a l'han fane un seraj për bestie servaje. A l'han drissà 'd tor d'assedi contra ‘d soe muraje; a l’han demoline ij palass; a l’han ardovù tut a 'n baron ëd ruin-e. ¹⁴Fé plenta, vojàutre, le gròsse nav ëd Tarsis, përchè a l'é stàit dësblà vòst pòrt al mar!

¹⁵An col temp-lì Tir a sarà dësmentià për stant'agn, tanti com a son j'agn ëd vita d'un rè. Ma a la fin ëd costi stant'agn, Tir a anciarmerà torna, parèj dla meretris ëd la canson popolar: ¹⁶Pija l'àrpa, vira për la sità, ti, gindra dësmentià! Son-a da bin, moltìplica ij cant, parèj che cheidun a peussa avisésne 'd ti”. ¹⁷Ma a la fin djë stant'agn, Nosgnor a farà torna vive Tir, che a tornerà a sò guadagn, marcandand con tùit ij regn dël mond an sla tèra. ¹⁸Sò profit e sò ùtil a saran a la fin consacrà a Nosgnor. Lòn che a l'avrà vagnà a sarà pa pì 'mbaronà, ma soa paga andrà a coj ch'a vivo dacant dël Signor^[11] përchè a peusso mangé bondos e vestisse 'd conveniensa^[12].

Nòte

1. ét. “ij bastiment ëd Tarsis”. Ës espression a veul dì: “bastiment fabricà a Tarsis”, o “bastiment ch’a peulo rivé fin-a a la lontan-a Tarsis”.
2. Ël test ebràich a les a la létera: "Përché a l'é dësblà, ampacià da na ca, da intré". La tradussion a presupon che 'l mem (מ) su  בַּ֙יִת֙ (bait) a fùissa an orìgin un un mem sufiss al verb ëd prima, dovrà an sens metafòrich për la sità 'd Tir. La preposission min (מִן) prefissà a בּוֹא (boʾ) a mostra conseguense negative: “parèj che gnun a peussa intreie”.
3. O “Anmutive”.
4. A la létera, ël test ebràich (23:2b-3a) a les: “mercant ëd Sidon, che ij viage për mar, a l'han ampinive an sj'eve përfonde. "Nopà 'd מִלְאוּךְ (miliʾuch, “lor a l'han ampinive”) ël ròtol ëd Qumran a les: מלאכיך (“vòstri nunsi”). La translassion a pija n'emendassion ëd מִלְאוּךְ an מַלְאָכָו (maliʾacav, “sò mëssagé, sò mercant”).
5. Ebràich: “gran, smens ëd Sicor.” “שִׁיחוֹר Sicor” a l'é probàbil a s'arfeirèissa al branch oriental dël Nil. Vëdde Geremìa 2:18.
6. As peul vëdze ambelessì n'arferiment a Iam, ël dé cananita dël mar (LXX: a l'ha parlà 'l Mar, la fòrsa dij mar εἶπεν ἡ θάλασσα ἡ δὲ ἰσχὺς τῆς θαλάσσης) . A s'anterpreta la frase מָעוֹז הַיָּם (maʿoz haiam, “fortëssa ëd mar”) com a fùissa an tìtol a Iam, an voltandlo “Col Potent dël Mar.” Na vision pì tradissional a l'é che l'arferiment a sia a na fortëssa 'd Sidon.
7. O “e che ij pé a portavo an sità lontan-e për stéie?”.
8. Pa sicur ël significà precis ëd הַמַּעֲטִירָה (hammaʿatirah). La forma a l'é un partissipi dla coniugassion Hifil (causativ ativ) da עָטַר (ʿatar), un verb ch'a riva da 'n denominativ: עֲטָרָה (ʿatarah, "coron-a, "). Për lòn ëI partissipi a podrìa vorèj dì: "un che as buta na coron-a an testa" o "un che a dëstribuiss ëd coron-e".An tute le manere as buta n'evidensa la preminensa 'd Tir ant la polìtica anternassional.
9. O “fija”.
10. Nen ciàir ël significà d'ës vërsèt. A la létera 'l test ebràich a les, “Traversa toa tèra, parèj dël Nil, fija 'd Tarsis, a-i é pa pì sintura. "La tradussion a presupon n'omission ëd מֵזַח (mesach," sintura, s-cirpa ") an מָחֹז (macòs," pòrt, mercà "; vëdde Salm 107: 30 ). עָבַר (ʿavar, "dëstraversé") a l'é probàbil che ambelessì a sia dovrà për viagé an sl'eva (parèj dël vërsèt 6). ֻËl comand a l'é adrëssà a Tarsis e as përsonìfica con ij sò mercant. La bergamin-a 'd Qumran a l'ha עבדי ("travaja, làora, coltiva") nopà 'd עִבְרִי (ʿivri, "a dëstraversa"). Parèj che as podrìa voltesse ''Coltiva toa tèra, com a fan ant la region dël Nil": valadì, che la gent ëd Tarsis a dovrìa desse pì a l'agricoltura përchè a l'avran pa pì la possibilità d'otnì lòn ch'a l'han da manca dal mercà 'd Tir.
11. Ij sacerdòt.
12. 23:1-18 cfr. Esechiel 26:1-28:19; Gioel 3:4-8; Amos 1:9-10; Sacarìa 9:1-4; Maté 11:21-22; Luca 10:13-14.