Neuv Sermon Subalpin/A conven dila la vrità, opura nò

A conven dila la vrità, opura nò?

Ancheuj a diso che la vrità a sìa relativa. "Lòn ch'a l'é vrità për ti, për mi a l'é n'àutra e a va bin l'istess"! ...e guaj a dì ch'a sia nen parèj! Dì la vrità a dventa soens na question ëd conveniensa o cola che 'l pì fòrt a l'impon coma vrità. A l'é ciàir che ìl mond d'ancheuj a l'ha 'd problema con la rassionalità e la lògica... Tut ël process ch'a-j fan a Gesù a l'é basà an sla faussarìa, ma chiel a l'é l'ùnich che quand ch'a parla, la vrità a la dis bin, ma ij sò acusator a la veulo nen sente. Vardoma 'n pò da lòn ch'an conta l'evangeli 'd March.

Condanà dal Consistòri . "E a l'han mnà Gesù dë 'dnans al gran' sacerdòt e lì a son radunasse tùit ij cap dij sacerdòt, j'ansian e ij magister ëd la Lej. E Pero a-j andasìa dapress da lontan an rivand fin-a ant la cort dël gran' sacerdòt. Ansilà a l'era setasse an compania dle guardie, e a së scaodava arand' al feu. Ora, ij cap dij sacerdòt e 'l Consistòri antregh a sercavo 'd quaj testimonianse contra Gesù për felo meuire, ma a na trovavo pa, përchè diversi a dasìo 'd fàusse testimonianse contra 'd chiel, ma soe diciarassion ëd lor a concordavo nen. A la fin quajdun a l'é aussasse e a l'ha portà costa fàussa testimoniansa: "I l'oma sentì ch'a disìa: 'I camperai giù stò Templ ch'a l'é fàit con ëd man d'òmo e in tre dì i na butrai 'n pé n'àutr, ch'a l'é nen fàit con ëd man d'òmo". Ma 'dcò 'ntlora soe testimonianse 'd lor a concordavo nen. A l'é 'ntlora ch' ël gran sacerdòt a l'é ausasse dë 'dnans a tùit j'àutri e a l'ha 'nterogà Gesù disandje: "Rispondes-tu nen? Còs é-lo che sti-sì a diciaro contra 'd ti?". Ma Gesù a stava ciuto e a rëspondìa pa. Ël gran' sacerdòt a l'ha 'ncora interogalo, e a l'ha dije: "Ses-tu 'l Mëssìa, ël Fieul dël Benedet?". E Gesù a l'ha dije: "I lo son, e i vëdreve ël Fieul ëd l'òm astà a la drita dla potensa 'd Nosgnor, e ch'a ven an sle nivole dël cél". Antlora 'l gran sacerdòt a l'ha s-ciancasse con oror sue vestimente e a l'ha dit: "I l'oma pì nen da manca 'd testimòni. I l'eve sentì la bëstëmmia! Còsa vë smija-lo? Cola ch'a l'é 'l vòstr verdet?". Antlora tuti a l'han crijà "Colpèivol! A mérita 'd meuire!". E quajdun a son butasse a scracèje adòss e a quateje la facia e deje 'd pugnatà, e a-j disìo: "Profetisa e dine chi ch'a l'ha patlate!". Le guardie, peui, dasendje dë s-ciaf, a l'han portalo via" (March 14:53-65).

Gesù a ven arestà e mnà - peul esse antorn a mesaneuit, ant la cà dël gran sacerdòt andoa ch'a l'avìo organisà 'n process somari për s-ciairì 'd lòn ch'a l'avrìo acusalo. Tuta la facenda a l'é dël tut ëspòrca, contraria a la lege, përversa. A vorìo mach trové na scusa, un rampin, për dësbarassesse a la fin ëd Gesù. A vorìo vardé s'a l'era possibil rivé an na quaj manera a na sentensa 'd mòrt d'un tribunal, e për lòn a vorìo trové dj'acuse për giustifichela. Tut a l'avìa d'avèj n'aparensa, na visa 'd legalità. Për cola gramissia a l'avìo bin da giustifichesse dnans al pòpol. Ant soa ipocrisìa 'd lor, ij cap dij Giudé a vorìo smijé pì giust che j'ocupant roman, che d'ingiustissie, lor, as n'antendìo pro! Ij roman, an efet, a governavo con la lògica del pì fòrt e as fasìo scrùpol ëd gnente. A fasìo patì la gent e s'a-j convnìa, a massavo sensa tante stòrie... Ma lor, ij cap dij Giudé as vantavo d'esse giust e a deuvìo dé la testimoniansa 'd fidelità a le lege 'd Nosgnor coma vajant aministrator dla giustissia. Imaginomje, antlora, a scartablé 'd lege e 'd cavij: quajcosa pr' acusé Gesù a l'avìo bin da trovela! A penso, peuj, ëd trové 'd testimoni fàuss da pagheje la cativèria: a l'era nen malfé trové quajdun parèj. Le testimonianse 'd coj-lì, contut, as contradisìo: ch'a l'avèisso almanch ëd butesse d'acòrd anans an 's lòn ch'a l'avìo da dì! Parèj a va nen bin. Gesù a dis gnanca na paròla. A valìa nen la pen-a dësfendse da cole acuse fàusse: a stasìo gnanca 'n pé da daspërlor!

A la domanda direta, però, "Ses-tu 'l Mëssìa, ël Fieul dël Benedet?", Gesù a-j rëspond. Mach chiel a l'é 'n testimòni sincer. La conveniensa përsonal a l'é pa 'l criteri për determiné se dì o nen dì lòn ch'a l'é vrità. A l'é parèj che Gesù, ciàir e net, a diciara d'esse 'l Mëssìa che ij Giudé da tant a spetavo. Për fé cola diciarassion, Gesù a dovra fin-a l'antica professia 'd Daniel ch'a preanunsia l'esaltassion pì àuta dël Mëssìa: "I lo son, e i vëdreve ël Fieul ëd l'òm astà a la drita dla potensa 'd Nosgnor, e ch'a ven an sle nivole dël cél". 'Dnans a na tal afermassion ël gran sacerdòt a reagiss con ij gest che antlora a fasìo për dé a vëdde tuta soa indignassion e scandol. Gesù "a l'ha dila tròp grossa". Cola 'd Gesù a l'era "na bëstëmmia" ch'as podìa pa toleresse. A la fin, quajcòsa për condané Gesù a l'avìo bin trovala. La lege d'Israel a parlava ciàir: "Chi ch’a l’avrà bëstëmmià contra ‘l nòm dël Signor a sarà condanà a mòrt. Tuta la comunità a lo farà meuire a prassà. As farà meuire tant ël foresté che col ch’a l’é nà ant ël pais; a l’avrà da meuire përchè a l’ha bëstëmmià contra ‘l nòm dël Signor" (Levìtich 24:16). An efet, Gesù a l'avìa përnunsìa "a spropòsit" - scond lor - ël nòm che gnun a podìa mai përnunsié: "Mi i son" , visadì Javé, ël nòm che Nosgnor Dé a l'avìa arvelà per chiel, e Gesù a lo àplica a soa përson-a! A-i era, antlora, pì gnun-a alternativa possibil: o Gesù a l'era 'l Mëssìa - an col cas-lì lora a l'avìo da sogetesse a soa autorità, opura Gesù a l'era n'impostor, n'ambrojon dësvisà ch'as dovìa arneghé e gavé ël pì tòst possibil da la sircolassion. L'antegrità dël pòpol d'Israel "a l'avìa da esse guernà" da 'd personagi coma Gesù che, scond lor, a l'era 'n ciarlatan pericolos!

Anvers n'òm tant "presuntos" e "da rije", "degn mach ëd la mòrt", tanti ch'a j'ero lì cola neuit a dan espression a tut ël dëspressi ch'a l'avìo 'ndrinta: a-j dan dë s-giaf e 'd pugnatà, a-j scracio adòss, a-j fan le svergne për tanta "sfaciarìa" e "impudensa". Për lor, a l'é sicur che Gesù a sàpia nen "coma së stà 'l mond". Pieghesse 'dnans a "j'autorità costituìje" e conformessje nen, a l'é "pròpi da fòl", coma ch'a sarìa "da fòl" butesse la vita a l'arzigh disand ëd ròbe ch'a son pa "politicament corete". Scond lor, se Gesù a fussa 'l Mëssìa përdabon, a dovrìa 'dcò esse sensa scrupoj e a l'avrìa da dovré j'istess métod ch'a dovra cost mond për impon-e soa supremassìa. Ed sicur "a mérita la mòrt" col ch'a l'é tansipòch "anteligent" da dì la vrità ant na manera tant dësconvenienta. E peui, còs é-la la vrità se nen mach lòn ch'a conven, da vira an vira? Costa "mancansa 'd furbissia", për lor a l'é già assé për discredité minca na pretèisa 'd Gesù...

Da cola banda stas-to? Da cola dij confusionari che për soa conveniensa la vrità lor a la stòrzo për sò còmod, o da cola 'd Gesù, ch'a l'é ogetiva, ch'a piasa o ch'a piasa pa, ch'a conven-a o a conven-a nen? Che ti 't peuda dì an preghiera a Nosgnor lòn ch'a dis ël Salmi 86: "Përchè ti ‘t ses grand, Nosgnor, e it fas ëd maravije! Mach ti it ses Dé. Mostrame toe vie e mi im ancaminrai an toa vrita. Acòrd-me la purëssa dël cheur parèj ch’it daga onor! Nosgnor, mè Dé! Con tut mè cheur it laudrai, i darai glòria a tò nòm për sèmper. L’amor ch’it l’has për mi a l’é bin grand: it l’has salvame da la tèra dij mòrt" (Salm 86:10-12).

PREGHIERA

Nosgnor Dé! I l'hai squasi onta 'd fé part ëd cost' umanità ch'a fà scheur fin-a a la nàusia. An tante 'd coste reassion i treuvo quajvòta lòn che pròpi mi i faso. A l'é nen tò Fieul Gesù Crist ch'a mérita na condan-a sens' apel, ma a l'é cost'umanità-sì, dont i na faso part, ch'a mérita d'esse eliminà tanme n'insolensa, n'ofèisa a toa santità. Pura, Nosgnor, ëd cost'umanità grama, ti 't l'has vorsù salvene na part an acordandje toa grassia. An tra costa part dl'umanità che ti 't l'has acordaje la grassia dla salvassion, ti 't l'has vorsù pijé 'dcò mia përson-a. It prego, fà 'n pressa a dësreisé da mi tut lòn ch'at pias nen e fame sèmper ëd pì un ch'a smija a la santità 'd tò Fieul Gesù Crist. A l'é an sò nòm ch'i àusso 'nvers ëd tì costa mia preghiera. Amen.