Anònim/Piemontèide/Cant 32
GIOBIA CANT XXXII[modifiché]
Andoa a meuir Baron Litron
“Arcòrdte col fiulin.” e ’m mosta un
“Lo ’ncontreroma ’ncora.
Ma dess lassoma ’s pòst. Sì mincadun
l’ha vist soa vera ora.”
Pòch dòp chèich ann pì ’n là un let ëd mòrt.
“Chi a l’é? ” “Baron Litron.
Tra tùit ij cap chiel l’era grand e fòrt.
Salvà l’ha toa nassion.”
Lì ’ntorn a giro rè, gran generaj.
J’é gnun-a pì speransa,
tròp gram e tròp gorign son ij sò maj.
La Nèira a fà soa dansa.
“Pioré gent dla sità e barotin,
ël nòst amis alman
l’é quasi a l’ùltim fià: un cicinin
e ’ncrosiërà soe man.”
A j’eufro l’òr, ma chiel as na lontan-a:
“Veuj nen esse tròp grev.
L’é dura la bataja: ròba van-a!
Lassèjla ai sensa frev! ”
A j’eufro ’d monté àut, prim general,
ma chiel dis torna ’d nò.
“I sento già le masche ’nt ël brut bal.
Tròp gram l’é ’l mè badò.”
“S’it pàire nen d’acòrdi, ma ’l batésim
at ven già pròpe a taj.
Parèj sgairëras pa gnanca ’n centésim,
polida tùit ij maj.
Andé! Ciamoma ’l vësco turinèis.
An pressa! A dura pòch!
Pregoma ’nsema a tuti ij Piemonteis
ch’it pàire ’ncora ’n tòch.
Për peui giutete ’nt l’ùltima toa barca
ël Rè sarà ’l parin.
Che garansìa ’l tìmber d’un monarca!
Dëdlà finiras bin.”
“Mersì’v dis pròpe ’d cheur, ma ’l desideri
pì fòrt che ògni còsa
l’é col ëd nen bogé ’dnanz al misteri.
Sërché ’l pais dla lòsa.
Na tomba da barbet, sòn mach am manca.
Se pròpe ’m veule bin
fé sòn. Sent che ’l mè cheur già quasi s-cianca
mia vita e ij sò sagrin.”
St’òm sì l’ha pro giutà gent forestera
e’d n’àutra religion
e ’n fin l’ha mach ciamà na cita pera
salvand n’àutra nassion.
J’é ’n giovo setà ’n broa a cola tomba,
a studia ’l sò avnì.
Sarà bel sbalucant ò ’n catacomba?
Peul nen decidlo lì.
Soa mama l’é valdèisa, ’l pare nò
e sòn lo fa pensé.
A seugna ’d trové glòria ’n riva al Pò
sa ’ncora pa me fé.
“I sai che la vrità deuv esse un-a,
ma ’s farà mai trové?
Doe lenghe e doe fè già da ’nt la cun-a
i l’hai trovà tra ij pé.
I chërs, fan ij sò gir ël sol, la lun-a
adess im na treuv tre.
Barbet, cris-cian, deista, a-i va fortun-a
për serne la mej fe
Podrìa feme àteo italian,
che gròssa varietà,
ma ’nvece ’d feme gòj seufr come ’n can
sërcandla sta vrità.”
“T l’has vist? ’T ses pa ti ’l prim che al mond as ciama
còs fé, pensé, amé.
A venta avèj na ment nen pròpe lama
ma ’s treuva còsa fé.
Sautoma ’dess mes sécol, va a scoté
’s fiulin cò ’t dis dòp tant.
Ti goerna toe paròle, ’t peul giuté
e butje ’nt ël tò cant.”
“Sperava ch’it rivèisse. Son malavi.
L’hai arseivù ’l comand
dë sté a speté n’omet che ’n pòch pì savi
d’ ëvnì a sta sërcand.”
Ël vej ch’am dis tut sòn a l’é ’n cit frà.
L’é strach, ma l’ha na vos
ch’a fa smijé ’l nòst mond tant pì dlicà
gavandje tante cros.
“L’han dime ’d conté bin tuta la stòria
dla gent dla mia famija
fasend ch’a staga tut an toa memòria
ch’as deuv nen ranché via.
Noi j’ero tanti frej, pì ’d na desen-a,
Mach mas-c noi eut i j’ero.
La mama a l’ha cudine ’d bon-a ven-a,
tranquij come ’d bebero.
L’é vnùit però ’l moment quandi ’l vej mond
l’ha ’ncaminà a giré
pì fòrt e ’nco pì fòrt giostrand an tond,
l’ha pa podù fërmé
për via ’d certe ideje dij fransèis
che mai a vivo pasi.
A l’han dovù cò core ij piemontèis
ch’soens a van pì adasi.
E come doe stisse tant davzin-e
a-j basta mach droché
an mes a ’n temporal ò ’n pieuve fin-e
ant un ò ’nt l’àut giassé
ansima ai mont pì àut për peui trovesse
an mar tut diferent
parèj se ’l temp a veul nen anciodesse
a-j càpita a la gent
l’istessa sòrt ëd l’eva. It conterai
le stòrie dij mè frej
stërmandte nen le còse che mi i sai,
j’afé ’dcò ij meno bej.
A sia sòn për ti d’ansegnament.
Ten sempe bin da cont
còs l’ha mostate ’n di la veja gent.
’Camin già ’l mè racont.”