Neuv Sermon Subalpin/Ël dover ëd travajé, ma ‘dcò d’arposesse

Da Wikisource.

Artorn a la tàula


Ël dover ëd travajé, ma ‘dcò d’arposesse![modifiché]

Ël proverbi a dis: ”Chi a l’é abituà a travajé, a fé gnente a peul nen ësté”. Lolì a peul esse bin vera, ma as s’ha ‘dcò d’arposesse, d’arcuperé le fòrse e ‘d ringrassié Nosgnor, col ch’an dà e ch’a sostniss la vita e cò ij mojen për vive. Travajé, Nosgnor an lo comanda, ma Nosgnor an comanda ‘dcò d’arposesse! Ël test dl’Evangeli ch’i lesoma ancheuj  a ‘rciama nostra atension an sël travaj e ans l’arpòs, ch’i son tuti doi ëd dover.

“A l'é rivà peui che, antant che Gesù a travërsava un camp ëd gran ëd Saba, ij sò dissépoj a son butasse a cheuje dë spi. E ij Farisé a l'han dije: "Ma varda ‘n pò: përchè coj-là fan-ne lòn ch'a l'é nen consentì 'd fé al dì 'd Saba?". Ma chiel a-j dis: "E vojàutri, eve-ne mai lesù lòn ch'a l'ha fàit Dàvid quand ch'a l'era ant lë bzogn e ch'a l'avìa fam, chiel e coj ch'a j'ero 'nsema a chiel? Coma ch'a l'é intrà ant la cà 'd Nosgnor, ant ël temp d'Abiatar, cap ëd tuti ij sacerdòt, e a l'ha bin mangià ëd pan consacrà, col ch'a l'era mach consentì ai sacerdòt ëd mangene, e a l'ha fin-a dane a coj ch'a j'ero con chiel?" Peui a l'ha dije: "Ël Saba a l'é fàit per l'òm, e nen l'òm për ël Saba". A l’é parèj che ël Fieul ëd l'Òm a l'é signor fin-a dël Saba” (March 2:23-27).

La Sman-a a l’é n’istitussion dla Creassion. Ant ij sò Comandament Nosgnor Dé a l’ha dane ses dì për travajé e un dì d’arpòs ch’a l’ha ciamalo “ël Saba”. Ant la dispensassion antica, ël dì dl’arpòs a l’era l’ùltim dì dla sman-a (i lo ciamoma ancora ‘ncheuj ël Saba), ma da l’Arsurression ëd Gesù Crist anans, col dì-lì a l’é dventà ‘l prim dì dla sman-a, la Duminica, ch’a l’ha da resté un dì foravìa ch’i l’oma da onoré con arconossensa. Ël comandament a dis:  “It visaras dël dì ‘d Saba e lo ten-ras da cont coma ‘n dì fòravìa. Ti’t podras travajé ses dì e fé an coj dì-là tut ël tò travàj, ma ël dì ch’a fà set a l’é ‘n dì consacrà a Nosgnor tò Dé. An col dì lì it faras nen dij travaj, nì ti, nì té fieul, nì toa fija, nì tò servidor, nì toa serventa, nì toe bestie, nì ‘l forësté ch’a stà an toa cà. Përchè an ses dì Nosgnor a l’ha fàit ij cej e la tèra, e ‘l mar e tut lòn ch’a-i stà, e a l’ha arposasse ant ël dì ch’a fà set, parèj che Nosgnor a l’ha benedì ‘l Saba e a l’ha consideralo fòravìa coma un dì sant” (Surtìa 20:8-11).

L’alternansa travaj-arpòs dla sman-a, conform a la Bibia, a trova sò fondament an lòn ch’a fà Nosgnor medésim. Nosgnor Dé a l’é un ch’a travaja. A diferensa dle divinità ossiose e fàusse dij pagan, ël Dé ver e viv, col d’Abraham, d’Isach e ‘d Giacòb, ël Dé ‘d nòst Salvator Gesù Crist, a l’é ‘n Dé ch’a travaja, ch’a l’é ativ e creativ. Gesù a dis: “Mè Pare a l'ha pa chità fin-a adess ëd travajé, e 'dcò mi i travajo" (Gioann 5:17). Fàit a soa imàgine, nojàutri i l’oma ‘l privilegi ‘d pijé part dl’atività ‘d Nosgnor: travajé, produve. Për la fèj ebràica e cristian-a, ël travaj, l’atività ‘d travaj, a l’é quaicòsa ‘d bon, ëd positiv, e ch’a dà ‘d gratificassion. Ël travaj a dventa quaicòsa ‘d grev, ëd nen piasos, na maledission, mach për motiv dël pëccà, l’arvira a j’ordinanse divin-e, lòn che tut a vasta e a rovin-a. A l’é l’istess për la gòj dla procreassion, d’avèj ëd masnà, che, apress e për motiv dël pëccà, a dventa soens quaicòsa ‘d doloros për la fomna, e an general për pare e mare. A l’é parèj che ‘l travaj a dventa na fatiga dël còrp, dla ment e dlë spirit. Nosgnor a condan-a Adam e a-j dis;“Con ël sudor dla front it mangëras tò pan fin-a a tant ch' it artornëras ant la tèra d'anté ch'it ses stàit ciapà, dàit che ti't ses póer e ti 't artornëras ant la póer" (Génesi 3:19). L’arvira dl’umanità a Nosgnor a l’é pròpi lòn ch’a l’ha causà, al prinsipi, la maledission ch’a l’ha arseivùa e ch’a vasta lòn ch’a l’era bel, positiv e ch’a dasìa ‘d sodisfassion.

Nosgnor Dé, contut, a l’é nen mach un Dé ch’a travaja, ma ‘n Dé ch’a l’é ‘dcò bon a chité ‘l travaj, da tant an tant, e d’apresié l’arpòs e lë svari, l’arlass - a gratis! Nosgnor a l’é ‘dcò quaidun ch’as arpòsa, nen përchè ch’a sia strach, ma përché lë svari e l’arlass a son ëd ròbe bele e ch’a fan ëd bin. A l’é parèj che Nosgnor, ël dì ch’a fà set, chiel a l’ha benedilo. Col dì-lì a resta un dì d’arpòs (comandà) fin-a apress l’arvira e ‘l pëccà dj’òm. L’istess Dé ‘d giustissia ch’a sanciss con na condan-a l’arvira e ‘l pëccà dj’uman, a l’é ‘dcò un Dé ‘d grassia ch’a acòrda d’arlass al travaj, bele ch’a sìa maledèt.

Ël dì ch’a fà set, ël dì d’arlass, un a la sman-a, a l’é parèj ‘n don, un cadò, che Nosgnor a l’ha fane, fin-a pr’ ël pecador. A l’é con gioiosa arconossensa anvers a Nosgnor che nojàutri i arseivoma costa istitussion. Bonuros a son coj ch’a l’onoro, bonorosa a l’é cola società ch’a chita ‘d travajé la Duminica, ch’a l’apressia e ch’a dà d’arpòs a soa famija, ai sò sërvent e fin-a d’arpòs a le bestie! “Ël Saba a l'é fàit per l'òm”.

Tutun, podrìa-lo esse che Gesù, ant ël test biblich d’ancheuj, a contravniss a l’ordinansa divin-a an sël dover dl’arpòs dël Saba? Nò. Gesù as buta mach contra la pratica legalistica dl’arpòs setimanal e ch’a lo rend quaicòsa d’opressiv, ëd nen rasonèivol. Ij Farisé (e dij “farisé” a-i na j’é sèmper, purtròp), a l’avìo regolamentà a la minussia lòn che ‘d Saba as podìa o as podìa nen fé e ‘l Saba lor a l’avìo cangialo an quaicòsa ‘d grev, d’insoportabil, e a l’era pì nen na goj. L’istess che tute j’àutre ordinanse divin-e, cola dl’arpòs minca na sman-a a l’era nen da oservesse ‘d manera rigorosa. Ant ël dì dl’arpòs a son pëmëttùe ‘d sicur cole atività ch’a son necesarie, cha son da manca, cole atività ch’as peudo nen armandesse. Nosgnor a përmet, an col dì-lì, lòn ch’a l’é ‘d benefissi për j’uman, përché  "Ël Saba a l'é fàit per l'òm, e nen l'òm për ël Saba". Ël dì d’arpòs a l’é a nòst servissi e a l’ha nen da dventé ‘n padron da serve!

Ël signor e padron ùnich a l’é ‘l Crist, e tut a l’ha da esse considerà an soa prospetiva. Tut, dì d’arpòs comprèis, i dovoma vivlo con sò spìrit. A l’é mach cura ch’as lo viv ant sò spirit, ch’as lo viv ant lë spirit ëd Crist, che’l Dì dl’Arpòs a dventa “coma ch’a l’ha da esse”.

Preghiera. Nosgnor Dé! It ringrassio pr’ ël don ch’it l’has fane d’un dì d’arpòs. It ringrassio përchè ch’a l’é na grassia ‘dcò pr’ ij pecator. Giutme a passé ‘l Dì dl’Arpòs ant lë Spirit ëd Gesù Crist, mè Signor e Salvator. Amen.