Neuv Sermon Subalpin/La primissia 'd quajcòsa 'd neuv
La primissia 'd quajcòsa 'd neuv[modifiché]
I soma rivà a lese e a consideré l'ùltim capìtoj dl'Evangel ëd March, ch'a conten ij test trionfaj ch'a parlo dl'arsurression ëd Nosgnor Gesù Crist dai mòrt. Ël Crist arsussità a l'é la primissia 'd na neuva creassion, cola ch'i soma ciamà a pijene part fin-a da 'ncheuj. Andeje dapress a Gesù pian pian a cambia nòstra manera 'd pensé, 'd parlé e 'd fé, fin-a 'l dì darié ch'i saroma coma chiel. La vicenda 'd Gesù a finiss pa ant un faliment, ma ant na vitòria e cole fomne e coj òm a l'avrìo bin tòst anandiasse a vive n'aventura ùnica. Vardoma,
- L’arsurression. "Passà ch'a l'era l’arpòs dël Saba, Marìa Madlen-a, Marìa, mare ‘d Giaco, e Salòme, a son andàite a caté j’euli aromàtich për ambalsamé ‘l còrp ëd Gesù. La matin bonora, ël prim dì dla sman-a, visadì Duminica, a son rivà al sepolcr a lë sponté dël sol. As disìo tra ‘d lor: “Chi é-lo ch’an farà robaté la pera dl’intrada dël sepolcr?”. Quand ch’a son rivaje, a l’han aussà j’euj e a l’han vëddù che la pera a l’era già stàita levà; a l’era na pera motobin granda. Peui, essend intrà an cola balma, a l’han vëddù ‘n giovo astà a la drita, con na vesta bianca, e a son sbaruvasse. Ma chiel a l’ha dije: “Sbaruveve nen, voi i serche Gesù ‘d Nasaret, ch’a l’era stàit butà an cros: chiel a l’é arsussità, a l’é nen sì. Vardé ‘l leugh andoa ch’a l’avìo butalo. Adess andé, e dije ai sò dissépoj, comprèis a Pero, che Gesù as na va dëdnans a vojàutri an Galilea. I lo vedreve ansilì, coma ch’a l’ha divlo”. A son seurtine sùbit e a son scapasse dal sepolcr, përchè ‘l tërmolass e lë spavent a l’avìa pijaje, e a l’han pa dit gnente a gnun, përchè ch’a l’avìo tëmma" (Marco 16:1-8).
Gesù a l'é arsussità dai mòrt! Gesù a l'é torna viv! Le fòrse dël mal e dla mòrt a l'han pa nen podù anientelo! Sta-sì a l'é la neuva la pì frapanta ch'a sìa mai sentisse an ësto mond d'ingiustissia, ëd sofrensa e 'd mòrt. Gesù 'd Nasaret a l'ha trionfà an sël nemis darié dl'umanità. Nosgnor Dé a l'é pa rassegnasse a vëdd-se guasté soa magnìfica creassion. Cost mond arviros e përvers a l'ha pa podù dësbarassesse dël Signor e Salvator Gesù Crist coma ch'a l'avrìa vorsù. Na neuva manera d'esiste, na neuva creassion a l'é sortìa d'impit an cost mond e a l'ha trionfà. Chi ch'a l'ha 'nvestì soa vita an Gesù a 'rseivrà pa 'd delusion: a l'é n'investiment sòlid. La speransa cristian-a a l'ha 'd fondamenta sòlide!
Dòp d'avèj lesù 'l racont dl'arsurression ch'ij vangej an dan, a l'é bin ëd nen tant a sté lì a fesse 'd domande an sij detaj dël test o a fé dë speculassion an sù coma ch'a podrìa esse stàita l'arsurression ëd Gesù. A l'é pro 'd savèj ch'as trata 'd na neuva modalità dl'esistensa. Gesù, "l'Adam neuv", com a lo ciama la Scritura, a l'é 'l prim a intré ant la neuva dimension dl'esistensa ch'a fà part ëd la creassion neuva che Nosgnor Dé a l'ha promëttula. A l'é quajcòsa che nojàutri i n'oma pa l'esperiensa o fin-a 'd paròle për dëspieghela. Men che meno i l'oma da fé seurte fòra, coma al sòlit, tut nòst campionari bondos ëd negassion o 'd giustificassion rassionalista dël racont ch'i l'oma sota j'euj, coma coj ch'a chërdo mai a gnente o ch'a dùbito 'd tut.
Vardoma a l'atension ch'a l'avìo cole fomne a acertesse che ant la tomba tut a fussa a pòst, che almanch ël còrp ëd Gesù a fussa nen ëstàit ëdzonorà e ch'a l'avèissa avù na sepoltura decenta. As fidavo-ne pa lor ëd lòn che Giusèp d'Arimatèa a l'avìa provdù? Pensavo-ne fòrsi che chiel a l'avrìa fàit dësparì 'l còrp ëd Gesù? An tùit ij cas, la fedeltà 'd cole fomne a Gesù a fà pròpi impression. Lor, Gesù, a l'avrìo mai bandonalo, nì da viv, nì da mòrt. A l'avìo, contut, d'afronté 'd problema pràtich për podej feje j'onoranse dij mòrt a Gesù. As disìo tra ‘d lor: “Chi é-lo ch’an farà robaté la pera dl’intrada dël sepolcr?”. e peuj, dòp ch'a l'han l'esperiensa dl'aparission ëd n'àngel, a son mach ciapà da la tëmma e a l'han nen ël coragi d'andé dai dissépoj ëd Gesù për conteje lòn ch'a l'é capitaje.
A l'avrìo bin dovù andé sùbit a nunsieje l'arsurression, ma "A son seurtine sùbit e a son scapasse dal sepolcr, përchè ‘l tërmolass e lë spavent a l’avìa pijaje, e a l’han pa dit gnente a gnun, përchè ch’a l’avìo tëmma". A peul bin desse ch'a l'avìo tëmma d'esse acusà che l'arsurression ëd Gesù as la fusso mach seugnala 'd neuit, o che a l'era mach na soa alucinassion ëd lor, cissà da l'amor ch'a l'avìo pr' ël Magister. An efet, a-i é 'ncora ancheuj chi, l'arsurression dë Gesù, a preuva dë "dëspieghela" con la rason, magari coma s'a fussa mach quajcòsa dla ment, n'ideal, na realità ch'a sia mach dël camp "ëspiritual", na realità "virtual". A-i son ëdcò 'd teòlogh e d'eclesiastich che l'arsurression ëd Gesù lor a na nego la sostansa, ma, coma ch'a dis l'apòstol Pàul, ch'a scriv un capìtol pitost longh an sl'arsurression: "Përché s'a-i é gnun-a 'rsurression dij mòrt, antlora gnanca 'l Crist a l'é 'rsussità, e se 'l Crist a l'é nen arsussità, nòstra predicassion a l'é veuida, e veuida, sensa gnun costrut, a l'é 'dcò vòstra fèj. Pì 'd lòn, nojàutri apòstoj i sarìo fin-a da consideresse ëd busios al rësguard ëd Nosgnor, përch' i l'oma dit che Nosgnor Dé a l'ha 'rsussità 'l Crist. S'a l'é sicur che ij mòrt a 'rsussito nen, Nosgnor a l’avrìa nen podulo 'rsussité! Përché s' ij mòrt a 'rsussito nen, gnanca 'l Crist a l'é 'rsussità, e se 'l Crist a l'é nen arsussità, vòstra fej a l'é n’ilusion e voi i seve 'ncora colpèivol dij vòstri pecà" (1 Corint 15:13-17). L'arsurression ëd Gesù Crist a l'é na primissia dël cél neuv e dla neuva tèra che Nosgnor an promèt, la primissia 'd na creassion neuva, 'd na realità dël tut diversa 'd lòn che ancheuj i n'oma l'esperiensa. Coma podrìo nojàutri pretende dë spieghela?
A l'é 'nteressant, peui, ël mëssagi che l'àngel a dà a cole fomne: "Adess andé, e dije ai sò dissépoj, comprèis a Pero, che Gesù as na va dëdnans a vojàutri an Galilea. I lo vedreve ansilì, coma ch’a l’ha divlo". Perchè 'l test a buta an evidensa che l'anunsi dl'arsurression a l'ha da esse dàit a Pero? Përchè chiel a l'é "ël cap dj'apòstoj"? Nò. Përchè Pero a l'avìa arnegà Gesù e an col moment as trovava ant në stat ëd prostrassion greva. A pensava d'avèila combinà pròpi gròssa, com as dis, e che Nosgnor a l'avrìa pa pì përdonalo. Nosgnor a veul, an efet, feje coragi, a Pero, e rassicurelo che, dàit ch'a l'é pentisse 'd col arnegament, a l'era stàit an efet perdonà, rintegrà. Gesù, an efet, a sarìa andass-ne dëdnans a lor an Galilea a seguité soa mission. Ij sò dissépoj a l'avrìo vdulo an sël camp dël servissi, përchè 'dcò lor a l'avran da seguité an sla stra dël servissi, dla testimoniansa, dl'anunsi dl'Evangel dla salvassion. L'arsurression dël Crist a l'é tant granda da quatè 'dcò le mancanse greve 'd Pero e rabasté 'dcò chiel ant la vitòria dël neuv an sël vej.
Ij savant ant lë studi dla Bibia a penso che 'l vangel ëd March, ant soa version original, a terminèissa ambelessì, tut d'amblé, an sla nòta dla tëmma 'd coste fomne ch'as ancalavo nen d'andé a dije ai dissépoj lòn ch'a l'era capitaje. E che lòn ch'a-i ven dòp a sia mach na gionta 'd quajdun motobin pì tard. Costa osservassion, contut, a l'é nen d'importansa. Nosgnor Dé, an soa providensa, a l'ha vorsù che 'l cànone biblic a comprendèissa, an March, ij vers ch'a ven-o dòp, e ch'a-i sarìo staje bin tre d'àutri vangej për vardé j'aveniment ëd la vita 'd Gesù da n'àutra prospetiva. L'arsurression a trionfa 'dcò an sù coste che mach a smijo 'd contradission. A-i è gnun-e contradission ant le Scriture Sante. Tut a peul esse dëspiegà, e lòn ch'i na trovoma pa dë spiegassion ancheuj, i-j doma la fiusa che tut a l'è giust coma ch'a l'è, fin-a quand ch'i comprendroma tut, un bel dì.
PREGHIERA
Nosgnor! Rendme fedel tanme cole fomne ch'a-j andasìo dré a Gesù, ma dame 'n coragi pì grand dël sò 'd nunsié l'Evangeli dl'arsurression, sensa tëmma ch'a sia criticà, o arpossà con dëspressi. Dame la certëssa che coj ch'a l'han d'arsèive l'Evangel per soa salvassion ëd lor a l'arseivran con piasì! Amen.