Neuv Sermon Subalpin/Fé festa opura digiuné

Fé festa opura digiuné?

Quand ch’as parla ancheuj dla pràtica dël digiun, i pensoma giumaj mach al digiun che quajdun a fà për dij motiv ëd dieta, për perde ‘d pèis, opura dël digiun coma fòrma ‘d protesta polìtica. Dël digiun për dij motiv religios tanti a san gnanca pì lòn ch’a sìa. Magara quajdun a pensa a lòn ch’a fan ij maumetan ant ël perìod dël Ramadan. A-i é ‘d proverbi piemontèis ch’a na parlo ‘d manera irònica, coma: “A la vigilia ‘d Natal a digiun-o fin-a j’osej ëd bòsch”, o “Chi ch’a veul digiuné ch’as lassa amboconé”. La pràtica religiosa dël digiun, contut, as la son nen anventasla ij maumetan, ma a l’ha ‘d rèis bin pì antiche, cole dla fèj israelìta. Al temp ëd Nosgnor Gesù Crist, ël digiun religios a l’era na pràtica bin ëspantià, tant ch’a l’é vera che la gent a l’era bin surprèisa che ij dissépoj ëd Gesù ...a fèisso pa ‘d digiun! Coma ch’a l’é possìbil? Vardoma lòn ch’a dis l’Evangeli ‘d March al capìtol doi.

“Ora, ij dissépoj ëd Gioann e coj dij Farisé a digiunavo, e a son vnùit da Gesù e a l'han dije: ‘Perchè ij dissépoj ëd Gioann e coj dij Farisé a digiun-o e ij tò dissépoj a digiuno nen?. E Gesù a l'ha rësponduje: ‘J'amis dlë spos peulone fé digiun antant che lë spos a l'é con lor? Antant che lë spos a l'é con lor, a peulo nen digiuné. Contut, a vniran ij dì che lë spos a-j sarà portà via e antlora, an coj dì lì, lor a faran digiun. Gnun a cus un tacon dë stòfa neuva a un vestì frust, desnò ël tacon dë stòfa neuva a s-cianca la veja e 'l përtus a resta pì grand. E gnun a buta ëd vin neuv andrinta dij botaj vej, desnò ël vin neuv a romp ij botaj, ël vin a së spatara, e ij botaj as perdo: ël vin neuv a venta butelo andrinta a 'd botaj neuv’” (March 2:18-22).

Da la mira dla fej israelita, la pràtica dël digiun, visadì ‘d privesse për un perìod pì o meno longh dël mangé ch’i n’oma bin da manca, a dasìa espression a vàire sentiment colegà a la religion. An prim leu a podrìa disse che ‘l digiun a l’era n’espression ëd deul, ëd tristëssa. Quand ch’i përdoma na përson-a cara, an efet, i l’oma nen anvìa ‘d mangé. Privesse dël nutriment a l’é na sòrt ëd partecipassion a la mòrt, coma për dì, për ch’i l’oma përdù quaidun i l’oma nen veuja ‘d vive, i meuiroma ‘n pò ‘dcò nojàutri.

An ëscond leu, ël digiun a peul ëdcò dé espression a cola tristëssa ch’a seurt dal dëspiasì d’avèj fàit quaicòsa ch’i arconossoma ch’a l’é nen giust, un pëccà. A l’é parèj che ‘l digiun, dëdnans a Nosgnor, a dventa n’espression ëd pentiment, ëd ringrèt: la cossiensa ch’i l’oma ch’i meritrìo bin ëd meuire pr’ ël pëccà ch’i l’oma fàit. A veul dì squasi castighesse da noi medésim an mostrand a Nosgnor che chiel a l’ha rason quand ch’an dà ij sò comandament për ch’i jë scoto, e che nojàutri i l’oma tòrt e ch’i na pagoma le conseguense, për nen buteje an pràtica coma ch’i dovrìo. A l’era n’arcesta con tut ël cheur dël përdon ëd Nosgnor.

N’àutr motiv dël digium a podìa ‘dcò esse na mortificassion, na dissiplin-a dlë spirit: neghesse lòn ch’a fà piasì për podeisse mej concentré an coj valor ch’a son pì elevà che la carn, e parèj për chërse, për maturé. Giontà a la preghiera, ël digiun a l’era mostré a Nosgnor Dé che lòn ch’an ëstà a cheur e ch’a-j ciamoma, a l’é fin-a pì amportant dël mangé.

Deul për la mòrt ëd na përson-a cara, tristessa e pentiment, a l’avìo podù esse coj-lì sentiment dij dissépoj ëd Gesù an soa presensa? Nò. Esse a la presensa ‘d Gesù a l’era motiv ëd na granda gòj e nen ëd tristessa. La comunion con Gesù a l’era la goj dla comunion ristabilìa con Nosgnor Dé grassie a chiel, a soa euvra ‘d redension; la selebrassion dla grassia e dle bondose benedission ch’a-i son a Gesù Crist, arseivùe e da gòde. A l’era nen lë speté, la susta dël compiment dle promësse ‘d Nosgnor, l’esaudiment për ecelensa dla preghiera dël pòpol ëd Nosgnor, përchè a la fin ël Messia a l’era rivà: le promësse a l’ero compìe. A l’é për lòn che sté con Gesù a l’era n’ocasion ëd goj e ‘d festa, nen ëd tristëssa e ‘d digiun. “Antant che lë spos a l'é con lor, j’amis dlë spos a peulo nen digiuné”. A l’avrìa gnun sens.

A l’é ‘dcò vera che për tut a j’é sò moment: bonoros a l’é chi ch’a sà fé ‘d distinsion. Ël nòstr a l’é ‘n temp tant ëd tristëssa che ‘d goj. Ël cristian a l’ha bin da deje espression a la tristëssa e a la contrission për ij sò pëccà quand ch’a-j confëssa e a ciama ‘l përdon ëd Nosgnor. A sarìa bin armarché coj sentiment ëdcò con ël digiun, bele se Gesù a dà nen, a sto riguard, ëd régole. Digiuné a l’é nen obligatòri. Ël cristian, contut, a l’ha ‘dcò ‘d motiv për fé gran festa quand ch’a selebra la redension ch’a l’ha an Crist Gesù, e a l’é bin autorisà a gòdne tute le benedission. “Lë spos”, për ël moment, i l’oma nen ëd përson-a an tra ‘d noi e, dàit ch’a speta sò artorn, a l’ha ‘dcò dë spassi pr’ ël digiun e la preghiera, quand ch’a ‘nvoca: “Torna tòst, Nosgnor, it spetoma con grand’ anvìa”. An tùit ij cas, de pr’ ij crjstian ël digiun a fà part ëd lòn che ‘l Testament Neuv a ciama na “devossion angagià” o volontaria. An efet, ëd pràtiche religiose tanme ‘l digiun, a son arzigose, përchè ch’a podrìo dventé ‘d veuide formalità, còse ch’as fan mach “për dover” o përchè ch’ad pensa ch’a sìo meritòrie, lòn ch’a l’é nen conform ai prinsipi dl’Evangeli dla grassia. La Scritura a dis: “A l’han n’aparensa ‘d saviëssa përchè ch’a son sostnùe da ‘d devossion angagià, da esaltassion mìstiche e da na strèita dissiplina dël còrp, ma a giuto nen a vince j’anvìe dla carn. A sodisfo mach l’orgheuj dla përson-a” (Colossèis 2:23).

Ël tempi dla Gesia ‘d Crist a l’é ‘d “vin neuv” da butesse an “dij botaj neuv”: le pràtiche religiose dël Testament Vej a son ëstàite arformà da la prospetiva dël Testament Neuv, da lë spirit ëd Gesù Crist e dij sò apòstoj.

Preghiera: Nosgnor! It ciamo përdon përchè quand ch’i l’hai da dé espression a mè pentiment e fej, i son soens tròp facilon, superficial. I pijo le còse për dëscontà e i coro l’arzigh ëd consideré la grassia coma quaicòsa a bon mërcà. Dame në spirit ëd serietà e diligensa fin-a a consuderé la pràtica dël digiun coma ch’a fasìo Gesù e ij sò apòstoj. Ant l’istess temp, dame la gòj ëd selebré toa grassia an Gesù Crist, an ëspetand tò artorn. Amen.