Michel dij Bonavé/Stòrie d'ordinaria portierìa/Pàgina 1
| ←Presentassion | Stòrie d'ordinària portierìa |
Pàgina 2→ |
Sena Prima
Senari
Al duvertesse dël sipari an sla sena a-i é gnun. As duverta un-a dle pòrte e a-i riva la protagonista.
A l’é vestìa con un faudal nèir bastansa longh sota ai ginoj (a va bin ëdcò ’d n’àutr color mach ch’as capissa ch’a l’é na ròba da travaj), a l’ha an testa un folar fioragià gropà sël cupiss con na gròssa gala.
A intra ’nt ël local, as varda dantorn, a nufia, a ved la cafetiera sël gas e a cor a dëstissé ’l gas; peui a pija doe pugnëtte e a gira la cafetiera coma ch’as fà për pronté ’l cafè.
PETRONILLA: - Òmmi pòvra dòna! Varda mach coma ch’a versa! S’a së smortava la fiama i podìo sauté tuti an aria! Manco mal ch’i son mach surtìa na minuta... ambelessì it peule gnanca pì fete un cafè an santa pas! -
As seta su un-a dle cadreghe girà vers ël pùblich.
PETRONILLA: - Che vita! Che vita! ... Cor da sì, cor da là e am resta quasi gnanca ’l temp ëd pijeme ’l cafè!
Cost a l’é nen un palass, a l’é ’l Dòm ëd Milan!... Na baraonda, na babilònia, un mërcà ’d Pòrta Palass andoa ch’a veulo vëdd-me ’nt jë strass!
Tuti ch’a ciamo, tuti ch’a veulo: «Nilla, ven sì!... Tòta Nilla a l’avrìa pa un momentin...? Nilla a podrìa pa feme... dime... porteme...?».
Sensa peui parlé ’d coj ch’a l’han gnanca ’l bel deuit ëd ciamete për piasì... -
As campa na frisa andaré sla cadrega slargand ij brass, a stà fërma për n’àtim an cola posission e peui as tira su dë scat butandse an pé.
PETRONILLA: - Nilla l’é sì! Sì sgnora, ch’am disa... i son bin sì për sòn... ch’a comanda ’dcò chiel monsù... -
A fà na riverensa esagerà.
PETRONILLA: - A sò servissi, monsù Cavajer – a fà finta ’d parlé daspërchila – a l’é ’l Cavajer Petitti, ël padron dël palass... col ch’am paga lë stipendi... col ch’am buta le marchëtte... na miseria nèh... ma còs veule con ij temp ch’i vivoma e con l’aria ch’a cala da Cavorèt... bela grassia nèh... –
A fà doi pas an anans e as rivòlgg vers ël pùblich.
PETRONILLA: - Mi i son mach Nilla, la portiera... i son pa na creada mi... na përson-a ’d servissi, coma ch’a-j ciamo adess... I lo seve nò ’d chi i parlo? Ëd cole tòte ch’a seurto dai porton ëd cors Vitòrio o ’d cors Màssim... –
A s’anteromp e a fà ’l gest ëd parlé ’d n’argoment pì riservà, pì dlicà...
PETRONILLA: - I lo seve nò, col ch’a l’é cors Màssim?
Ma da andoa ch’i rive?
Da an Bertola?
Dal borgh ëd le lavandere?
Da la Val Sopata?
A l’é cors Màssim d’Azeglio, col arlongh al Valentin, andoa ch’a jë stan ij dotor... j’avocat... ij professor... ij dirigent ëd la FIAT o dla RIV. -
A cambia ton ëd vos.
PETRONILLA: - Tuti palass ëd lusso, pien ëd màrmol da lustré e da deje la sira, con j’assenseur e ij vas për cheuje le ciche... nen coma ambelessì ch’am toca a mi d’andeje a cheuje con le man... tuti palass ch’a l’han sò giardinèt cintà, andoa che ij can da fòra a peulo nen intré a fesse ij sò bzògn o gnanca core dapress a le cagnëtte bërlichin-e djë sgnor.
Palass andoa ch’a-i é nen mach la portiera... -
As varda chila coma ch’a l’é vestìa.
PETRONILLA: - Na pòvra dòna coma mi, sensa istrussion, che pen-a pen-a a sà conòsse ’n telegrama da na racomandà a podrìa nen sté an coj palass... eh nò, cara gent!
Ambelelì le portiere a l’han la vesta d’ordinansa e... scoteme bin... a-i é ’dcò ’l portié con la muda bleuva, tuta stirà, con ij boton d’òr a la giaca e le braje con le righe vërde... e... ël rest i lo sai nen s’a l’abia ’dcò le righe o s’a l’é stirà... andèjlo a ciamé vojàutri!... –
As fërma un moment rendend-se cont ch’a l’ha përdù ’l fil dël dëscors.
PETRONILLA: - Le fomne ’d servissi, i disìa... lor a son bele, giovo, con ij cavèj bin pentnà e la crëstin-a bianca coma ’l faudalin tut bordà dal pissèt.
Lor a seurto a la sèira fasend le sivìtole con coj gagà ch’a passo sël cors con le viture duverte, na man sël volant e l’àutra fòra, a saluté le pì bërnufie.
Dle vire a seurto con ij barboncin ëd le madame a la staca...
Già... ij barboncin... che bestie fòle... ch’a l’han gnanca la fòrsa ’d baulé da can... a son tuti tosonà, a smijo ’d babero che un bërgé a sia amusasse a tajoché lassandje mach quàich balòtola ’d bora... Lor a pòrto a spass ij barboncin... –
A tira un longh sospir.
PETRONILLA: - Ij barboncin... tanto cagnolin... tanto bërlichin... –
A cambia sùbit ategiament.
PETRONILLA: - Nilla, ch’i sarìa peui mi, a dev anvece core dapress a coj taboj bastard - a carca la vos su cost agetiv - ch’a passo sì dë ’dnans sël marciapé e a lasso ij sò arcòrd schifos... e alora... lesta Nilla! Cor con la palëtta përchè s’a-i passa mai ’l cìvich... la multa a riva al Cavajer e chiel-lì, tachign pì che në scossèis rancin, a l’é bon a gavemla dal mensil a mi... –
As sent na vos da fòra ch’a ciama Nilla. Chila a chita sò conté e as rivòlgg a quaidun ch’a l’é fòra dla sena.
PETRONILLA: - Sì... ch’am disa madamin Ceruti... nò, stamatin a l’é nen rivaje gnun pachèt për chila... i son sicura!
Ch’as figura ch’i l’hai fin-a guardà drinta a la borsa ’d coram dël postin... antant chiel a l’era ancantasse a vardé ij mè euj... còs ch’a dis?
Ch’a l’é mej nen iludse con j’òmo?
Ch’a venta nen deje confidensa? Lor a miro mach a na còsa sola ’d noi pòvre fomne?
A venta nen deje nì ’d còrda nì ’d cordin... Ma mi le man i-j buto mach ant la borsa dla pòsta, nèh!... –
Daspërchila.
PETRONILLA: – Chila a l’ha na certa esperiensa... an materia!
Chila a l’é coma la bela Maria che tuti a la guardo e gnun a la pija!
A l’é për lòn ch’a passa da na cesa a l’àutra a ciamé la grassia ch’a-j faso trové n’òmo... ma lor a son pa fòj... parèj a l’ha giumai butasla an carpion!
A continua a rësponde.
PETRONILLA: - Sì, madama Ceruti... i-j lo garantisso che s’a riva doman matin i-j lo porterai su sùbit al ters pian... a va bin... a va bin, i l’hai capì ch’i devo nen sgnachelo përchè andrinta a-i son ij persi ch’a-j manda soa magna Pin-a da Canal... -
Daspërchila.
PETRONILLA: - A mi am piaso pro da mat coj bej persi giàun, coj ch’a së s-ciapo... con cole doe ciape pien-e ’d giuss... ah, che bon da buté a meuj ant ël vin... ma viliach se chila–lì a l’ha mai damne un... pitòst a-i lassa marsé an sël bufé... còs veusto ch’a pensa a le veuje ’d na portiera?...
E mi... e mi... për feje dispet i vado a catemje an sël mërcà... ciapa-lì... ciampòrgna frusta! –
A së spòsta da na part dël palch sènich an guardand coma travers ëd na fnestra.
PETRONILLA: - Speta mach ch’i varda chi ch’a l’é col-lì ch’a intra sota al porton con la bici për man... gnun a peul intré ’nt la cort sensa che Nilla a lo sapia andoa ch’a va...
«Ch’a scusa nèh bel fieul, ma a serca quaidun?
Coj ch’a pituro j’ansëgne ’d véder? Ah... a va bin alora... ch’a intra ’nt la cort e dòp ch’a vada a soa drita, ant ël canton ëd la cort... ma... i m’arcomando nèh! Ch’a pògia peui nen soa bici contra al mur che peui as dëscrosta... e gnanca pontajà ai vas dij fojagi!
Andoa ch’a peul butela?
Mi i dirìa ch’a peul fin-a tensla an man... e ch’a fasa nen ël furb përchè mi i lo guerno da sì... pa për gnente ch’am ciamo "Nilla la pupilla "»... –
As gira vers ël pùblich.
PETRONILLA: - Pa për gnente ch’am ciamo «Nilla la pupilla»!...
– As arpija -
Ma i vëdde che vita!... Che vita!... E pensé che mi i vorìa mach pijeme un cafè! –
A va vers ël gas andoa ch’a-i é la cafetiera.
PETRONILLA: - A dovrìa bin esse passà, adess im na verso na tassëtta... –
A va vers ël bufé, a fà score un dij véder smerijà, a na tira fòra na tassëtta, la sucrera ’d seràmica e un cuciarin a lo pija ’nt un tirol. A pòrta ël tut an sla tàula, ma an col mentre a ved quaicòs dë strasordinari. As fërma ’d colp e an pressa a va a n’estremità dla sena andoa ch’as buta a guardé fiss ant un ponto precis, as pòrta fin-a la man dzora dj’euj për vëdde mej. A l’improvisa a campa un crij.
PETRONILLA: - Ah! Sta vòlta i l’hai ciapala sël fàit!
– A guarda vers l’àut e a taca a ciamé –
Madama Gremmo, madama Gremmo!
Ch’a së stërma nen daré dij ridò... tant sta vira i l’hai vëdula nèh?
S’a veul pròpi deje da mangé le frise ’d pan ai colomb ch’a lo fasa sël sò pogieul e nen campeje giù ’nt la cort... eh già... parèj i foma ’l pan pist an sël ciman!... Tant a-i é Nilla ch’a ramassa... a-i é Nilla ch’a ten polid... ch’a campa giù... parèj a peul capité che a Nilla a jë scapa la ramassa e così a-i sarà quàich colombòt ch’a finiss ant la pèila ’d Nilla... –
As gira vers ël pùblich.
PETRONILLA: - An fond che mal a-i é se Nilla as mangia doi colombòt tënner?... A sarà pa un pecà mortal...
Còs ch’i veule... Nilla a l’é da marié... a viv ambelessì an portierìa... da sola... sèmper da sola... e... a vëdde passé an sò piat quàich oslèt giovo... a-i fà chité na frisa lë smangior... Nilla a l’é na fomna ’dcò chila còs ch’i chërde?
A l’é pa mach na portiera e peui... –
As pòrta an mes ëd la sena, dë ’dnans a la tàula con le cadreghe, as gava ‘l folar lassand seurte na bela caviera (ël color a dipend da la volontà dl’atriss che s’a l’ha ij cavèj curt a l’é mej ch’as buta na pruca bionda, nèira o rossa), a buta na man an sacòcia dël faudal e da lì a tira fòra un cit ëspecc e un blèt ross për ij làver. As pitura ij làver vardand-se ’nt lë specc, peui as dësboton-a ’l faudal e sota a l’ha na vesta da spatuss (a vorerìa dì ch’a l’é «sexy» e donca a podrìa esse na combineus con ij pissèt o fin-a na guepiere o na brassiera). A ambranca ’l man-i dla ramassa e a ancamin-a a bogesse an sa e an là.