2 Rè

17

Ël regn d’Osea an Israel

¹Ant l'ann che a fà dódes d'Acas rè 'd Giuda, Osea fieul d'Ela a l'é dventà rè d'Israel an Samaria; chiel a l'ha regnà neuv agn. ²Acas a l'ha fàit lòn ch’a-j dëspias a Nosgnor, ma nen dël tut fin-a a la mira dij rè d’Israel ch’a l’avìo regnà anans ëd chiel.

³Anlora rè Salmaneser d'Assiria a l'ha marcià contra 'd chiel, parèj Osea a l’é stàit forsà a paghè al rè d’Assiria ‘n tribut grev. ⁴Ma Osea a l’ha chità ‘d paghé ‘l tribut e a l’ha cospirà contra ‘l rè d’Assiria an ciamand a rè So d’Egit ‘d giutelo a liberesse dal podèj dl’Assiria. Cora che ‘l rè dl’Assiria, tutun, a l’é antajass-ne ‘d cost tradiment, a l’ha fàit ciapé Osea e a l’ha falo campé an përzon, carià ‘d caden-e.

Prèisa ‘d Samarìa

⁵Peui ël rè d'Assiria a l'ha anvasà tut ël pais e a l'é vnùit a buté assedi a Samaria për tre agn. ⁶A la fin, ant l'ann ch'a fà neuv dël regn d'Osea, ël rè d'Assiria a l'é fasse padron ëd Samaria e a l'ha deportà la gent d'Israel an Assiria. Chiel a l'ha assignaje tanme residensa le sità dla Media e Cala, arlongh a le rivere 'd Gosan e ant j'anviron ëd Cabor.

⁷Tut sòn a l'è rivaie adòss përchè la gent d’Israel a l’avìa rendù l’adorassion a d’àutri dio. A l'avìo pëccà contra 'l Signor sò Dé, ch’a l'avìa faje seurte dal pais d'Egit liberandje dal podèj ëd Faraon, rè d'Egit. ⁸A l’avìo copià le pràtiche dle nassion pagan-e che Nosgnor a l’avìa taparà via dal pais dë 'dnans ëd lor, e ‘dcò acetà lòn che ij rè d’Israel a l’avìo cissaje ‘d fé.

⁹La gent d’Israel a l’avìa fàit an segret contra Nosgnor ëd ròbe pa nen giuste. A l’avìa butà ‘n pé ‘d santuari pagan daspërtut: dai pais ij pì sperdù fin-a a le sità gròsse cintà da murajon. ¹⁰A l’avìo drissà ‘d paloch sacrà dedicà a Asera ant ël cò ‘d minca colin-a e sota minca n’erbo verd^[1]. ¹¹A l’avìo brusà d’ancens ambelelà pròpi tanme le nassion che Nosgnor a l’avìa scassà da cola tèra ‘dnans ëd lor. A l’é parèj che la gent d’Israel a l’ha fàit ëd ròbe grame tant da fé fòrt anrabié Nosgnor.

¹²Vera, a l’han rendù l’adorassion a d’ìdoj, malgré che Nosgnor vàire vire a l’avèissa butaje an sl’avìs ëd nen felo. ¹³As peul gnanca pì contesse le vire che Nosgnor a l’ha mandà, tant a Israel che a Giuda, ij sò profeta e ij sò vëddent. Lor a l’avìo dije ciàir e net: “Chité ‘d fé lòn ch’a l’é pa giust. Fé ubidiensa ai mè comand e decret - a la Lege antrega che mi i l’hai proclamà ai vòstri antich për ël mojen dij mè sërvent, ij profeta”. ¹⁴J’Israelita, contut, a l’han pa vorsù scoté lolì. A son antëstasse tant com' ij sò antich ch’a l’avìo arfudasse ‘d chërde ant ël Signor sò Dé. ¹⁵A l’han arpossà ij sò decret e ij termo dël pat che chiel a l’avìa fàit con ij sò antich ëd lor, e a l’han meprisà tùit ij sò avertiment. A l’han rendù l’adorassion a d’idoj sensa valor tant da dventé lor medésim ëd gent sensa valor. A l’han copià l’esempi dle nassion ch’a-j ëstasìo dantorn; a l’han ëdzubidì al comand dël Signor ëd pa nen imiteje. ¹⁶A l’han argëttà tùit ij comand ëd Nosgnor, sò Dé, e a l’han fasse për dio dòi bocin ëd metal fondù^[2]. A l’han drissasse ‘d paloch sacrà an onor ëd Asera e a l’han adorà Baal e le fòrse dël cel. ¹⁷A l’han fin-a campà ij sò fieuj e soe fije ant ël feu coma ‘d sacrifissi^[3]. A l’han consultà d’andvin, praticà la mascarìa e vendusse al mal, provocand l'ira ‘d Nosgnor. ¹⁸A l’é parèj che Nosgnor a l’é franch anrabiasse contra d'Israel e a l’é dësbarassas-ne tant ch’a restèisso pa pì an soa presensa. Mach la tribù ‘d Giuda a l’é restà ant ël pais. ¹⁹Ëdcò lor, a la fin, a son arfudasse ‘d fé ubidiensa ai comand ëd Nosgnor, sò Dé, përchè a pensavo ‘d fé mej a ‘ndeje ‘dcò lor dapress a le pràtiche grame che Israel a l’avìa daje l’esempi. ²⁰Fà-lo donch maravija che Nosgnor a l’àbia arpossà tùit ij dissendent d’Israel? A l’ha castigaje dasendje ant le man ëd ravaseur, fin-a che a l'ha taparaje via da soa presensa.

²¹An efet, cora che Israel a l'é stàit rancà via dal regn ëd David, lor a l’han sernù Geroboam, fieul ëd Nebat tanme sò rè. Ma Geroboam a l’ha slontanà Israel da Nosgnor e a l’ha faje comëtte ‘d pecà motobin grev. ²² La gent d’Israel a l’é antestasse a ‘ndeje dapress a tut lòn che Geroboam a-j cissava ‘d fé. ²³Nosgnor a l'ha slontanaje da soa presensa, pròpi coma che ij sò profeta a l’avìo avertije ch’a sarìa 'ncapità. A la fin Israel a l’é stàit ëscassà ‘d pianta da soa tèra e deportà an Assiria, andova ch’a l’é restà - com i lo vëddoma ancora ‘ncheuj.

Ëd foresté a së stabilisso an Israel

²⁴Ël rè d'Assiria a l’ha peui fàit trasporté grup ëd gent da Babilònia, Cuta, Ava, Amat e da Sefarvaim anstalàndje ant le sità ‘d Samaria e a l’ha faje pijé ‘l pòst ëd la gent d’Israel. ²⁵Tutun, dàit che costi colonisator, cand ch’a son rivà, a rendìo pa l’adorassion a Nosgnor, ël Signor a l’ha mandaje contra ‘d leon, ch’a l’ha massàne vàire.

²⁶Anlora a l'é rivaje al rè d'Assiria ‘n message ch’a disìa: “Le gent che ti 't l'has deportà e ansedià ant le sità 'd Samaria a conòsso pa la religion dël Dé dël pais, parèj che chiel a l'ha mandaje contra 'd leon për dëstruvje përchè lor a conòsso pa la manera ‘d serve ‘l Dé dël pais”.

²⁷Anlora 'l rè d'Assiria a l'ha comandà: “Mandé cheidun dij sacerdòt che i l'eve deportà da ‘mbelelì. Chiel a dovrà andé a stabilissie e mostré ai resident neuv le costume dël Dé dël pais”. ²⁸Parèj che a l'é rivà un dij sacerdòt che a l'ero stàit deportà da 'n Samaria e a l'é artornà an Betel andova ch’a mostrava ai resident neuv coma fé për rende a Nosgnor l’adorassion ch’a l’é da deje.

²⁹Contut, costi vàire grup ëd foresté a l’han seguità a rende l’adorassion ëdcò ai sò dio. Ant le sità anté ch’a son andàit a vive, lor a butavo le mistà dij sò dio ant ij templi pagan che la gent ëd Samaria a l’avìa anans butà an pé. ³⁰La gent ëd Babilònia a rendìa l’adorassion a le mistà ‘d sò dio Sucòt-Benot; coj da Cut a Nergal e coj da Amat a Asima. ³¹J’Avita a rendìo l’adorassion ai sò dio Nibcas e Tartach. E la gent ëd Sefarvaim fin-a a brusavo ant ël feu ij sò fieuj coma ‘d sacrifissi a soe divinità Adramelech e Anamelech.

³²Costi resident neuv a l’ero anandiasse a rende l’adorassion a Nosgnor, ma a l’ero ‘dcò nominasse da ‘n tra ‘d lor ëd sacerdòt për smonje ‘d sacrifissi ant ij sò leugh sacrà. ³³Lor, bele s'a rendìo l’adorassion a Nosgnor, a seguitavo a ‘ndeje dapress ai sò dio conform a le costume dle nassion da ‘nté ch’a vnisìo. ³⁴Sossì a va anans ëdcò ancheuj. Lor a séguito a ‘ndeje dapress a lòn ch’a fasìo anans, al pòst ëd rende përdabon l’adorassion a Nosgnor e fé ubidiensa ai decret, régole, istrussion e comand che chiel a l’avìa daje ai dissendent ëd Giacòb, ch’a l'ha cangiaje ‘l nòm an Israel^[4].

³⁵Përchè ‘l Signor a l’avìa fàit un pat con ij dissendent ëd Giacòb e a l’avìa comandaje: “Rende pa l’adorassion a d’àutri dio, nì prostërneve ‘dnans ëd lor, nì smonje ‘d sacrifissi^[5]. ³⁶Ma rende l’adorassion mach a Nosgnor, ch’a l’ha fave seurte dal pais d’Egit con fòrsa granda e brass potent. Prostërneve mach ëdnans ëd chiel, smon-e ‘d sacrifissi mach a chiel^[6]. ³⁷Pijeve soen ëd fé ubidiensa an tùit ij temp ai decret, istrussion e comand che chiel a l’ha fave buté për ëscrit. I deuve pa adoré d’àutri dio. ³⁸Dësmentieve pa dl'aleansa ch’a l’ha stabilì con vojàutri e adoré pa ‘d divinità forëstere. ³⁹Vojàutri i l’eve da rende l’adorassion mach al Signor vòst Dé. A l’é chiel ch’av libererà da tùit ij vòstri nemis”.

⁴⁰Mach che lor a l’han pa scotà lolì e a l’han seguità a ‘ndeje dapress a lòn ch’a fasìo anans. ⁴¹Parèj, mentre che costi resident neuv a rendìo l’adorassion a Nosgnor, lor a lo fasìo ‘dcò ai sò dio, tant che al di d’ancheuj ij sò dissendent ancora a fan l’istess.

Nòte

[1] Cfr. 1 Rè 14:23.

[2] Cfr. 1 Rè 12:28.

[3] Cfr. Deuteronòmi 18:10.

[4] Cfr. Génesi 32:28; 35:10.

[5] Cfr. Surtìa 20:5; Deuteronòmi 5:9.

[6] Cfr. Deuteronòmi 6:13.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]