La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Re/1Re 18

←1 Rè 17

La Bibia piemontèisa Lìber dij Rè

1 Rè 19→

La Bìbia piemontèisa - 1 Rè 18

1 Rè

18

Elia al Mont Carmel

¹A l’é passaje motobin ëd temp e, durant ël ters ann ëd la suitin-a, Nosgnor a l’ha fàit conòsse a Elia soa paròla. A l’ha dije: “Va danans d'Acab e faje savèj che bin tòst i mandrai torna la pieuva”. ²Parèj Elia a l’ha fajlo savèj a Acab.

Antramentre, la famin-a a l’era dventà motobin greva ant la Samaria. ³Anlora Acab a l’ha fàit ciamé Obadia, ël meinagé dël palass real. Obadia a l’era motobin fedel a Nosgnor. ⁴Na vira, cora che Iesebel a l’avìa sërcà ‘d fé massé tùit ij profeta ‘d Nosgnor, Obadia a n’avìa stërmaje sent ëd lor an doe balme, sinquanta e sinquanta, e a l’avìa provëddùje da mangé e da bèive. ⁵Acab, donch a l’ha dije a Obadia: “I l’oma da andé a ispessioné minca sorgiss e minca val ant ël pais për vëdde s’i podoma pro trové d’èrba për salvé almanch cheidun dij mè cavaj e muj”. ⁶Parèj a son dividusse ‘l teritòri: Acab a l’é andàit daspërchiel da na banda, e Obadia da l’àutra.

⁷Damentre che Obadia a l’era për la strà ch’a l’avìa da andè, a l’amprovista a l’ha vëddù Elia ch’a vnisìa anvers ëd chiel. Obadia a l’ha arconossulo sùbit e a l’é prosternasse con la front fin-a a tèra dë 'dnans ëd chiel. A l’ha dije: “É-lo pròpi ti, mè sgnor Elia?”. ⁸Elia a l’ha rësponduje: “Eh, a l’é pròpi mi. Va a dì a tò signor che Elia a l’é sì”.

⁹Obadia a l’ha replicà: “Che pecà l’hai-ne mai fàit ch’it veule che mi i vada drit a la mòrt për man ëd Acab? ¹⁰Chërdme, Nosgnor a l’é mè testimoni, ch’a-i é gnun pòpol o nassion anté che Acab a l’abia pa mandà cheidun për sërchete. E cand ch’a-j disìo: “Elia a l’é pa sì”, Acab a pretendìa che ‘l rè ‘d cola nassion a fèissa ‘n giurament ch’a l’era pròpi parèj. ¹¹Adess ti t'ëm dise: ‘Va a dì a tò signor che Elia a l’é sì’? ¹²A la minuta che mi 'm n’andrai, lë Spìrit ëd Nosgnor at portrà via chi sa 'ndova. E peui, cand ch’a riva Acab e ch’at treuva pa, a l’é mi ch’a masrà! Pura, i son ëstàit un sërvent fedel ëd Nosgnor për tuta mia vita. ¹³É-lo che gnun a l’ha fate savèj, mè signor, che Iesebel a sërcava ‘d fé massé tùit ij profeta ‘d Nosgnor? I l’hai ‘d përson-a fane stermé sent ëd lor an doe balme, sinquanta e sinquanta, e i l’hai rimediaje da mangé e da bèive. ¹⁴E adess ti t'ëm dise: ‘Va a dì a tò signor che Elia a l’é sì’? S’i lo faso, a l’é sicur che Acab am masrà!”. ¹⁵Elia, contut, a l’ha fortì: “Për la vita ‘d Nosgnor, Dé dl’Univers, ch’i servo, i giuro che pròpi ancheuj i starai dë 'dnans d’Acab.

¹⁷Anlora Obadia a l’é andàit a dì a Acab che Elia a l’era rivà, e Acab a l’é andàit a trové Elia. Cora che Acab a l’ha vëddù Elia, a l’ha sclamà: “Anlora it ses pròpi ti, col ch’a pòrta la disgrassia a Israel!”. ¹⁸Elia a-j réplica: “A l’é nen mi col ch’a pòrta la disgrassia a Israel, ma a l’é ti e toa famija, ch’i l’eve chità ij comandament ëd Nosgnor pr’ andé dapress ai Baal. ¹⁹Ora ciama ansema tut Israel e ch’a m’argionza al Mont Carmel. Faje vnì ‘dcò ij quatzent e sinquanta profeta ‘d Baal e ij quatzent profeta dij bòsch sacrà, coj che Iesebel a mantniss”.

²⁰Anlora Acab a l’ha fàit rivé al Mont Carmel tuti j’Israelita ansem a coj profeta-lì. ²¹Peui Elia a l’é butasse an bela vista dë 'dnans a tut ël pòpol e a l’ha dije: “Fin-a a cand é-lo che vojàutri i fareve ‘n tiramòla ch’a finiss pa pì ^[1]? S’a l’é Nosgnor ch’a l’é Dé, seguité Nosgnor, ma s’a l’é Baal seguité Baal! Pijé na decision!”. Contut, ël pòpol a-j dasìa gnun-a rispòsta.

²²Anlora Elia a l’ha dije: “Mi i son l’ùnich profeta ‘d Nosgnor ch’a sia restaie, damentre che ij profeta ‘d Baal a son quatzent e sinquanta. ²³Ch’as pòrto doi tòr^[2]: ij profeta ‘d Baal a peudo serne col ch’a veulo. Ch’a lo faso a tòch e ch’a lo buto an s​ël bòsch dl’autar, ma sensa deje feu. ²⁴Peui ch’a 'nvòco ‘l nòm ëd sò dé 'd lor e mi i 'nvocrai ël nòm ëd Nosgnor. Ël dé ch’a rëspondrà an dasend feu al bòsch a l’é ‘l Dé ver, genit”. Tut ël pòpol a l’ha rësponduje: “I soma d’acòrdi!”. ²⁵Anlora Elia a l’ha dije ai profeta ‘d Baal: “Andé vojàutri për prim përchè i seve tanti. Serne un dij tòr, prontelo e anvoché ‘l nòm ëd vòst dé. Contut, deje pa feu al bòsch”. ²⁶Parèj a l’han prontà un dij tòr e a l’han butalo an sl’autar. Peuj a son butasse a 'nvoché ‘l nòm ëd Baal da la matin fin-a a mesdì. A crijavo: “Baal, rëspónd-ne!”, ma a l’é vnuje gnun-a rispòsta. Peuj a son butasse a dansé an sautand dantorn a l’autar ch’a l’avìo fàit.

²⁷Apopré a mesdì Elia a l’ha 'ncaminà a sbefieje. A-j disìa: “Crijé pì fòrt! Baal a l’é ‘n dé, pa vera? A peul desse che chiel a sia ciapà dai sò pensé e av fasa nen cas, o ch’a l’abia da fé an chèich d’àutr pòst. A peul desse ch’a sia an viagi, o ch’a deurma e ch’a l’abia da manca d’esse dësvijà!”. ²⁸Anlora a son butasse a crijé ancora pì fòrt e, conform a soe costume, a son butasse a tajesse con ëd cotel e dë spa fin-a ch’ ël sangh a në seurtiva fòra. ²⁹Passà ch’a l’era mesdì, a son intrà ant un deliri profetich fin-a al temp dël sacrifissi dla sèira, ma ancora a l’é venuje gnun son, gnun-a rispòsta! Nen!

³⁰Anlora Elia a l’ha dit a tut ël pòpol: “Venme davzin”. Tùit a-j son vnuje davzin e Elia a l’ha torna butà an pé l’autar ëd Nosgnor ch’a l’era stàit dësblà. ³¹A l’ha ciapà dódes pere për rapresenté le dódes tribù d’Israel^[3], ³²e a l’ha dovrà cole pere për arfé l’autar dedicà al nòm ëd Nosgnor. Peuj a l’ha scavà ‘n fòss tut d’antorn a l’autar coma ch'a fussa pro për conten-e na quindzen-a ‘d liter ëd smens. ³³A l’ha ambaronà ‘d bosch an sl’autar. Tajà a tòch ël tòr e a l’ha butaje an sël bòsch. Peuj a l’ha dit: “Ampinì d’eva quat gròss tupin e versé l’eva dzora dla vìtima dl’olocàust e dzora ‘l bòsch”. ³⁴Apress ch’a l’avìo falo, Elia a l’ha dit: “Fé torna l’istess!” e a l’han falo torna. A l’ha dije ancora: “Felo për la tersa vira!”, e a l’han falo për la tersa vira. ³⁵L’eva a corìa tut d’antorn dl’autar e fin-a a ampiniva ‘l fossal.

³⁶Rivà ch’a l’era l’ora sòlita për smon-e ‘l sacrifissi dla sèira, ël profeta Elia a l’é avzinasse a l’autar e a l’ha pregà parèj: “Nosgnor! Dé d’Abraham, d’Isach e ‘d Giacòb! Dà la preuva ancheuj che ti 't ses Dé an Israel e che mi i son tò sërvent. Dà la preuva che mi i l’hai fàit tut sossì për tò ordin. ³⁷Rëspondme, Nosgnor, rëspondme, përchè sto pòpol a sia përsuas che ti, Nosgnor, it ses Dé e ch’ it l’has fàit artornè a ti ël cheur ëd lor”.

³⁸Tut sùbit a l’é calà giù da part ëd Nosgnor un feu ch’a l’ha consumà la vìtima dl’olocàust, le pere e la póer. A l’ha fin-a sëccà l’eva ch’a j’era ant ël fòss! ³⁹E cand che tuta la gent a l’ha vëddù lolì, a l’é prosternasse con la front fin-a a tèra e a l’ha crijà: “Nosgnor a l’é Dé! Nosgnor a l’é Dé!”.

⁴⁰Peui Elia a l’a comandà: “Ciapé tùit ij profeta ‘d Baal! Fene scapé gnanca un!”. Parèj ël pòpol a l’han ciapaje e Elia a l’ha faje porté giù a la rivera Chison e a l’ha massaje tuti!

Elia a prega për la pieuva

⁴¹Apress ëd lòn Elia a l’ha dije a Acab: “Va a pijete cheicòsa da mangé e da bèive, përchè i sento l’armor ëd n'orissi ch’a l’é an camin a rivé”. ⁴²Parèj Acab a l’é andàit a mangé e a bèive. Ma Elia a l’é montà fin-a a la sima dël Mont Carmel e a l’é prosternasse a tèra con la facia an tra ij ginoj. ⁴³Peuj a l’ha dije a sò sërvent: “Va e guarda anvers al mar”. Ël sërvent a l’é andaje, a l’é artornà da Elia e a l’ha dije: “I l’hai vëddù gnente”. Për set vire Elia a l’ha dije d’andé e vardé. ⁴⁴A la fin ch’a l’era la sétima vira, sò sërvent a l’ha dije: “I l’hai vëddù na nìvola pcita coma ‘n pugn d’un òm, e ch’as alvava dal mar”. Anlora Elia a l’ha crijà: “Va an pressa da Acab e dije ch’a monta an sò chèr e ch’a torna a ca. S’it t'ën vas nen an pressa, la pieuva a podrìa fete fërmé!”.

⁴⁵Bin tòst ël cel a l’é fasse scur ëd le nìvole che ‘l vent a portava e a l’é vnuie un grand orissi, e Acab a l’é partiss-ne an pressa për Isrel^[4]. ⁴⁶Anlora Nosgnor^[5] a l’ha daje a Elia na gran fòrsa. A l’é gropasse ‘l càmus ant la sintura e a l’é corù anans d’Acab fin-a a l’intrada d' Isrel.

Nòte

1. O “i marcereve sopiand ora da na banda e ora da l’àutra”.
2. O “bocin,vailèt, beu”.
3. Cfr. Génesi 32:28; 35:10.
4. 18:42-45 cfr. Giaco 5:18.
5. O “la man ëd Nosgnor”.