La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Proverbi/Proverbi 24

←Proverbi 23

La Bibia piemontèisa Proverbi

Proverbi 25→

La Bìbia piemontèisa - Proverbi 24

Provèrbi

24

¹Sìe pa gelos ëd la gent grama, àbie gnun-e anvìe dë sté con lor: ²përchè soa ment a armanaca 'd roberìe e ij sò làver a diso pa d'àutr che 'd maleur.

³Con la saviëssa as fàbrica na ca, con la prudensa un a la fà pì frema; ⁴con l’erudission as ampiniss la cròta ëd tut lòn ch'a l'ha 'd valor e a fà piasì.

⁵Un guerié savi^[1] a l’é fòrt, ma n’òm istruì a l’é ancora pì fòrt. ⁶Parèj, s’it pense d’angagete a fé na guèra, bogg-te nen sensa prima fé ‘d consultassion diligente: la vitòria a dipend dal ciamé consèj a tanti òm ëd sust.

⁷La saviëssa a l'é tròp àuta për un fòl; s’as treuva a la pòrta dla sità për dé ‘d giudissi, a savrà gnanca lòn ch’a l’ha da dì^[2].

⁸Col ch’a stà sèmpre lì a armanaché coma ch’a podrìa fé ‘d mal, tùit a lo ciamo “monsù dësgrassia”.

⁹Ij pensé d’un fòl a son mach ëd pecà, e la malalenga a dventa n’abominassion për tuti.

¹⁰S'it të lasse andé ant ël di dël maleur, a veul dì che toa fòrsa a l'é bin pòca.

¹¹Salva coj che a son portà a la mòrt, e ciàpje për feje sté ferm coj ch’a son an camin ch’a sghijo anvers la përdission.

¹²Se ti ’t dise “I lo savìa pa”, chërdes-to che Nosgnor a lo vëdda nen? A l’é chiel che a vala ij cheur. Col ch’a varda toa vita a lo sà bin ch’a l’è pa vera e ch’it lo savìe. Chiel a rendrà a mincadun conform a soe oevre.

¹³Mangia d'amel, car ël mè fieul, che a l'é bon, e la stòrsa dj'avije ch’a l’é dossa an toa boca. ¹⁴Venta che it sapie che la saviëssa a l'è parèj: s'it la cate, it l'avras n'avnì e toa speransa a sarà pa sgairà.

¹⁵Stà pa a l’avàit dacant a la cà d’un giust për feje n’amboscà coma ch’a fan ij gram, e fà nen ëd ravagi anté ch’a stan ij giust.

¹⁶Set vire a podrìa tombé ‘l giust, ma chiel sèmper as auss-rà an pé. Ma për j’émpi a l’é assé un-a sola dësgrassia për porteje a la disperassion.

¹⁷Argiojiss pa se ij tò nemis a tombo, e che tò cheur a fasa pa festa se lor a meuiro, ¹⁸përchè Nosgnor at vëdd e a podrìa dëstorné da lor soa ira e arvirela contra ‘d ti.

¹⁹Sagrinte pa tròp për ël mal ch’a fan le përson-e grame o sie nen anvidios dj’émpi. ²⁰përchè a-i sarà gnun avnì për ij gram e 'l lum dij përvers as ësmortrà.

²¹Àbie timor ëd Dio, car ël mè fieul, e ‘dcò dël rè, e compagn-te pa con j’arviros, ²²përchè l'arvangia as auss-rà a l'amprovista. Chi ch’a sà col ch’a sarà ‘l giudissi che sia Nosgnor che ‘l rè a-j faràn tombé a còl?

D’àutri mòt dij savi

²³Ëdcò costi-sì a son ëd mòt ch’a ven-o dai Savi. A l'é pa bel avèj ëd parsialità ant ij giudissi. ²⁴Se un giùdes a dis a n’émpi: “Ti ‘t ses nossent”, la gent a lo maledirà e fin-a ij pagan^[3] a avran d’esecrassion për chiel. ²⁵A-i saran, contut, ëd làude për coj giùdess ch’a condan-o ‘l colpèivol e ansima 'd lor a-i vniran ëd benedission.

²⁶Col ch’a rëspond con ëd paròle giuste a l'é coma un basin dàit an sij làver.

²⁷Anans ëd tiré sù na ca, fane ij progèt con diligensa e fà da bin tò travaj an campagna për avèj ëd che paghela.

²⁸Conta pa, an testimoniand, ëd busiardarìe contra dla gent ëd tò pais: ch'a-i sia pa d'ambreuj an sij tò làver. ²⁹Dis nen a tò avzin: “I-j la farai paghé coma ch’a mérita për ël mal ch’a l’ha fame”.

³⁰I j'era passà randa al camp d'un òm pìgher e ’dcò d'antorn a la vigna d'un vignolant sensa sust. ³¹E varda lì: daspërtut a-i è ‘d cardon servaj e d’ortìje, e cola che a l'era na ciovenda 'd pere a l'é drocà. ³²I l'hai beicà dabin lòn ch’as podìa amprende da lolì e i l’hai pensà: ³³“Deurme un pòch, sté na frisa ansugnochì, marlàit ëslongà con ij brass ancrosià, ³⁴e at rivrà adòss la miseria dël vagabond e la povertà dël mendich^[4]”.

Nòte

1. L'espression בַּעוֹז (ba'os)a veul dì ''a l'é fòrt'' pa an ''fòrsa.''
2. O “ch’a ten sarà la boca”.
3. O “le nassion”.
4. 24:33-34 cfr. Provèrbi 6:10-11.