La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Proverbi/Proverbi 23

←Proverbi 22

La Bibia piemontèisa Proverbi

Proverbi 24→

La Bìbia piemontèisa - Proverbi 23

Provèrbi

23

¹Cora ch'it ses setà a la tàula 'd n'òm potent^[1], varda da bin lòn che it l'has ëdnans; ²s'it l'has tant aptit^[2], fà tension a nen mangé tròp^[3]. ³Gnun-e anvìe 'd soe galuparìe, përchè chiel a podrìa profitess-ne për angabiolete.

⁴Ruin-te pa la salute për ëvnì sgnor, sie pro savi për savèj cand ch’it l’has da chité. ⁵Cand ch’it pense d’essie a la fin rivà, la richëssa a podrìa bin dësparì, përchè a buta j'ale coma s’a fussa n'òja e as na vòla vers ël cel!

⁶Sta nen a tàula a mangé con na përson-a splòrcia e pitòca e àbie gnun-a anvìa ‘d soe galoparìe, ⁷përchè cola-lì a pensa mach a lòn ch’a-j costa col mangé. A dis: “Mangia pura e bèiv”, ma a lo pensa nen përdabon^[4]. ⁸Ti 't gumitras ël bocon ch'it l'has mangià e ij compliment ch’it l’has faje it l'avras ësgheiràie.

⁹Parla nen a j’orije d’un fòl, përchè a dëspressierà toe paròle sàvie.

¹⁰Spòsta pa na veja bórna: ch'a fà part dël camp ëd coj ch’a l’han pi nen ël pare e la mare, ¹¹përchè col ch'a fà giustissia a l'é fòrt e a dësfendrà soa càusa contra 'd ti.

¹²Àplica tò cheur a l’istrussion e toe orije ai dëscors ëd saviëssa.

¹³Vansa pa la dissiplin-a al giovo: bele s'it lo baròte con na vërga a në meuirirà pa. ¹⁴Al contrari, s'it lo bate con na vërga, it lo salveras da l'infern.

¹⁵Mè car fieul, se tò cheur a l’é savi, ëdcò mè cheur a n’argiojirà. ¹⁶Mia ànima a sauterà ‘d gòj cand che toa boca a dirà ‘d paròle oneste e giuste.

¹⁷Àbie gnun' anvìa dij pecador: pitòst guern-te sèmpe ant la tëmma ‘d Nosgnor. ¹⁸përchè parèj ti ‘t saras arcompensà^[5] e toa speransa a sarà mai a dzoneus.

¹⁹Scota, car ël mè fieul, esse savi e adressa tò cheur an sla stra pì drita. ²⁰Stà lontan da la companìa ‘d coj ch’a-j pias anciochesse, nì ‘d coj ch’a-j pias fé ‘d paciade^[6], ²¹përchè ij ciocaton e ij goliard a vniran pòver e col che a l'é pien ëd seugn as vestirà dë strass.

²²Scota tò pare ch'a l'ha date la vita, dëspressia pa toa mare da veja.

²³Cat-te ‘d vrità e dala mai andaré: cat-te ‘d sapiensa, ëd dissiplin-a e d’anteligensa.

²⁴Ël pare dl'òm giust a argiojirà motobin e col che a l'ha generà un savi a në sarà bin content. ²⁵Për lòn, dà ‘d sodisfassion a tò pare e toa mare, fala contenta cola ch’a l’ha date la vita.

²⁶Car ël mè fieul, dame tò cheur, e che ij tò euj a bèico mie vie^[7].

²⁷La meretris a l’é parèj ëd na tràpola arzigosa e n’adùltera^[8] a l’é pericolosa tant coma droché ant un pos ëstrèit. ²⁸Chila a stà sèmper a l'avàit parèj d'un làder e a fà chërse 'l nùmer ëd j'òm ch’a tradisso soe mojé.

²⁹Për chi ij maleur? Ëd chi le plente? Col ch’a l’é sèmpe lì ch’a rusa? A chi le patele për ëd folairà? A chi j'euj ross? ³⁰A son për coj ch’a-j pias ësté ant le piòle a bèive ‘d vin e ch’a van susnand ij vin pì fòrt. ³¹Varda pa 'l vin cora che a l'é bel ross, cand a bërlusa ant la san-a e a cala giù dosman. ³²A l’é mach dòp ch’a mòrd tanme na serp e a pogna tanme na vipra. ³³Antlora ij tò euj a vëdran lòn ch'a l'é dròlo e it diras ëd ròbe che pì tard it n’aringretras^[9]. ³⁴A të smijerà d'esse cogià an mes dël mar o 'd deurme 'nsima a l'erbo portansëgne dla nav ch’a strabàussa dë dsà e dë dlà. ³⁵It diras: A l'han patlame, ma i sento pa 'd mal! A l'han barotame, ma i son nen ancorzùmne! Cora ch'im dësvijerai, im farai torna n'àutr goblòt!

Nòte

1. Lét. “un prensi”.
2. An ebràich: בַּעַל נֶפֶשׁ (baʿal nefesh), visadì ''padron d'ànima mortal'', eufemìsm për ''aptit sensa fond''.
3. O “but-te un cotel a la gola”.
4. O  “sò cheur a l'é pa con ti”.
5. O “ti 't l'avras n'avnì”.
6. O “coj che a son galup ëd carn”.
7. O “varda 'd pa dësmentié ij mè consèj”.
8. O “na forëstera”.
9. O “toa ment a dirà lòn che a l'é përvers”.