Giòb

8

Prim dëscors ëd Bildad a Giòb

¹Anlora a l’ha pijà la paròla Bildad ël Suchita e a l’ha dije a Giòb:

²“Parleras-to ancora për vàire 'd tut lolì? Vëddes-to pa che le paròle 'd toa boca a son mach parèj d'un vent fogos^[1]? ³Ha-lo Dé faussà^[2] ël dirit^[3]? O é-lo che 'l Tutpotent a përvërtiss^[4] lòn ch'a l'é giust? ⁴A l’é sicur che ij tò fieuj a l’han pëccà contra 'd Nosgnor, dësnò lor a l’avrìo pa arseivù ‘n castigh parèj^[5]! ⁵Ma s’it arserche^[6] Dé e 't fas toa sùplica^[7] al Tutpotent, ⁶s’it ven-e d'esse net e n’òm giust, ëd sicur chiel a s'alverà^[8] për ti e at restaurerà^[9] la gòj ‘d na ca ‘d benedission. ⁷Antlora tò boneur d'anans a smijerà fin-a cit, përchè la fortun-a ch’it l’avras ant l'avnì a në sarà pì gròssa ‘ncora.

⁸An efet, preuva mach a ciameje a le generassion passà e daje da ment a l'esperiensa dij grand; ⁹përchè nojàutri i soma mach nà ier e i l’oma pa assé ‘d conossensa; ij nòsti di an sla tèra a son tanme n'ombra ch’a passa a la viarà. ¹⁰Miraco lor at mostreran e 't parleran e da sò cheur a tireran fòra 'd paròle ch’a peulo fete capì sossì:

¹¹'Podria-lo chërse fòra dal mojiss ël papir, e 'l gavaboro giché andova che a-i é pa d'eva? ¹²Cand ch’a pen-a as ancamin-a a dësbandìss e ch’a l’é ‘ncora pa mur për tajesse, chiel a ven fiap pì an pressa che d’àutre piante’. ¹³Parèj a l’é ‘l destin ëd tuti coj ch’a së dësméntio ‘d Dé: la speransa dla gent sensa pietà a va a finì mal. ¹⁴Tute le speranse ch’a l’han a l’é tanme tachesse a ‘n fil sutil ch’a-j peul nen ten-e sù, e soa fiusa ‘d lor a l’é mincianta coma la tèila d’un ragn. ¹⁵Lor as pògio a la muraja ëd soa ca, e cola a tomba; a s'ambranco a chila ma a ten pa sù. ¹⁶A son tanme na pianta bin bagnà sota ‘l sol; ij sò branch a së spàntio bin pr’ ël giardin. ¹⁷Soe rèis a s'antërso an tra ij baron ëd ròch e a tiro la vita^[10] an tra ij malòch ëd pere. ¹⁸Ma se^[11] a vnèissa rancà da sò pòst, col leu midem a lo arnega an crijand: ‘I l'hai mai vëddute ambelessì’!’ ¹⁹Cola-lì a l’é la gòj^[12] ch’a l’ha la gent émpia: dj’àutri a seurtiran a pijé sò pòst ëd lor!

²⁰Vera, Dé a ‘rpossera mai via n’òm a pòst e sensa rimprocc, ma ‘d sicur a ‘mbrancherà pa la man d’un malfator për salvelo. ²¹Nosgnor, contut, a ‘mpinirà^[13] torna la boca dël giust ëd rije e ij sò làver ëd crij ‘d gòj. ²²Ij sò nemis a saran arvestì d’onta e a podrà sté sicur che la tenda dla gent émpia a stara ‘n pé bin pòch.

Nòte

↑ Ël mòt כַּבִּיר (cabbir, «grand») a ìmplica sia l'abondansa antèisa tanme fòrsa che la grandëssa. Ambelessì a modìfica «vent»; l’analogia a l'é 'd fé vëdde 'l parlè 'd Giòb carent ëd contnù.
↑ Ël verb יְעַוֵּת (iʿavvet) de Piel (intensiv attiv) a signìfica “pogesse; fé seurte da la nòrma; devié; përvërtì, faussé. "Jë LXX: Sara-lo pa giust Nosgnor cora che a giudicrà?".
↑ La prima paròla a l'é מִשְׁפָּת (mishpat, "dirit, giustissia"). Sòn a peul vorèj dì n'at ëd giudissi, un leugh andova as fà giustissia o tut lòn che a peul esse giust, valadì ël risultà 'd na decision: la dritura. An essensa a descriv la decision ëd n'àrbiter. La paròla paralèla a l'é: tsedeq, «giustìssia» o «lòn ch'a l'é giust». L'ideja 'd base ambelessì a sarìa che lòn che a l'é conform a la nòrma a l'é giust.
↑ Lë scond verb a deuv esse modificà për evité la ripetission dla midema paròla. יְעַוֵּה (iʿavveh) a vorerìa dì ''fé devié cheicadun'', përchè la rèis a l'é «pieghesse, gimbesse». Ël cambiament a l'é pa giustificà 'd pianta; jë LXX a l'è probàbil ch'a l'àbio sernù un vocàbol divers për rason stilìstiche.
↑ O “Ij tò fieuj a l’han pëccà contra ‘d chiel, e për lòn a l’ha butaje ant le man dij sò crìmen”.
↑ Ël verb שִׁחַר (shicar) a significa “sërché; sërchè da bin»(voir 7:21). Con la proposition אֶל (ʾel), ël verb a peul porté la nuansa d'«adressé. Jë LXX l'han gropà etimologicament a la paròla «tòst» an lesend: «Esse lesto ant la preghiera al Signor Tutpotent».
↑ Ël verb תִּתְחַנָּן (titcannan) a veul dì “fé 'd plente ; sërché 'l favor; sërché 'd binvolensa, favor, grassia»(da חָנַן, canan).
↑ Ël verb יָעִיר (iaʿir, “dësvijé, dësplassé”) a l'é bonben n' antropomorfism.
↑ Piel (antensiv ativ) ëd שָׁלַם (shalam) a significa “fé 'l bin; remborsé; restauré,rende cheicòsa a soa antegrità; për rëstabilila (ἀποκατάστασις , apokatástasis).
↑ L'ideja a l'é che l'erbo a possa, an sërcand un pòst për sgrandisse an tra le pere. A-i son ëd piante che a chërso motobin davzin a 'd ròch o pere ch'a riva a esse 'npossìbil dësreiseje. Jë LXX a son për na modificassion ëd יְחֱזֶה (icheseh, «as dirìa,a smijerìa») יִחְיֶה (icheieh, «a viv»).
↑ A-i é chi a les אֵל (ʾel, “Dé”) al pòst ëd אִם (im, “se”): “Dé a-j dëstruv”. L'ideja a sarìa 'mplìcita ant ël contest.
↑ Vërsèt irònich. A sarìa come dì che la gòj, visadì, tuta la sicurëssa e la prosperità, sò percors (soa vita) a l'é curt e fatigos: a sarìa parèj ch'a va soa argiojissansa. As podrìa cambiesse מְשׂוֹשׂ (mëssos, «gòj») en מְסוֹס (missos, «marsum, marseugna») an otnend ël tren ëd vita.
↑ La paròla עַד (ʿad, “fin-a che”) a leserìa: “fin-a che a 'v ampiniss la boca dal rije”. La pì part dij comentator e dle version moderne a modìfico עַד an עוֹד (òd, «ancora»), an daséndje na speransa për la benedission d'argiojissansa (gòj ch'a stà për rivé) 'd Giòb.

[1] Ël mòt כַּבִּיר (cabbir, «grand») a ìmplica sia l'abondansa antèisa tanme fòrsa che la grandëssa. Ambelessì a modìfica «vent»; l’analogia a l'é 'd fé vëdde 'l parlè 'd Giòb carent ëd contnù.

[2] Ël verb יְעַוֵּת (iʿavvet) de Piel (intensiv attiv) a signìfica “pogesse; fé seurte da la nòrma; devié; përvërtì, faussé. "Jë LXX: Sara-lo pa giust Nosgnor cora che a giudicrà?".

[3] La prima paròla a l'é מִשְׁפָּת (mishpat, "dirit, giustissia"). Sòn a peul vorèj dì n'at ëd giudissi, un leugh andova as fà giustissia o tut lòn che a peul esse giust, valadì ël risultà 'd na decision: la dritura. An essensa a descriv la decision ëd n'àrbiter. La paròla paralèla a l'é: tsedeq, «giustìssia» o «lòn ch'a l'é giust». L'ideja 'd base ambelessì a sarìa che lòn che a l'é conform a la nòrma a l'é giust.

[4] Lë scond verb a deuv esse modificà për evité la ripetission dla midema paròla. יְעַוֵּה (iʿavveh) a vorerìa dì ''fé devié cheicadun'', përchè la rèis a l'é «pieghesse, gimbesse». Ël cambiament a l'é pa giustificà 'd pianta; jë LXX a l'è probàbil ch'a l'àbio sernù un vocàbol divers për rason stilìstiche.

[5] O “Ij tò fieuj a l’han pëccà contra ‘d chiel, e për lòn a l’ha butaje ant le man dij sò crìmen”.

[6] Ël verb שִׁחַר (shicar) a significa “sërché; sërchè da bin»(voir 7:21). Con la proposition אֶל (ʾel), ël verb a peul porté la nuansa d'«adressé. Jë LXX l'han gropà etimologicament a la paròla «tòst» an lesend: «Esse lesto ant la preghiera al Signor Tutpotent».

[7] Ël verb תִּתְחַנָּן (titcannan) a veul dì “fé 'd plente ; sërché 'l favor; sërché 'd binvolensa, favor, grassia»(da חָנַן, canan).

[8] Ël verb יָעִיר (iaʿir, “dësvijé, dësplassé”) a l'é bonben n' antropomorfism.

[9] Piel (antensiv ativ) ëd שָׁלַם (shalam) a significa “fé 'l bin; remborsé; restauré,rende cheicòsa a soa antegrità; për rëstabilila (ἀποκατάστασις , apokatástasis).

[10] L'ideja a l'é che l'erbo a possa, an sërcand un pòst për sgrandisse an tra le pere. A-i son ëd piante che a chërso motobin davzin a 'd ròch o pere ch'a riva a esse 'npossìbil dësreiseje. Jë LXX a son për na modificassion ëd יְחֱזֶה (icheseh, «as dirìa,a smijerìa») יִחְיֶה (icheieh, «a viv»).

[11] A-i é chi a les אֵל (ʾel, “Dé”) al pòst ëd אִם (im, “se”): “Dé a-j dëstruv”. L'ideja a sarìa 'mplìcita ant ël contest.

[12] Vërsèt irònich. A sarìa come dì che la gòj, visadì, tuta la sicurëssa e la prosperità, sò percors (soa vita) a l'é curt e fatigos: a sarìa parèj ch'a va soa argiojissansa. As podrìa cambiesse מְשׂוֹשׂ (mëssos, «gòj») en מְסוֹס (missos, «marsum, marseugna») an otnend ël tren ëd vita.

[13] La paròla עַד (ʿad, “fin-a che”) a leserìa: “fin-a che a 'v ampiniss la boca dal rije”. La pì part dij comentator e dle version moderne a modìfico עַד an עוֹד (òd, «ancora»), an daséndje na speransa për la benedission d'argiojissansa (gòj ch'a stà për rivé) 'd Giòb.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]