Geremìa

51

¹Sossì a l’é lòn ch’a dis ël Signor: “Vardé, mi i cisserai contra 'd Babilònia e contra le gent ëd Caldea un vent dëstrutor; ²mi i manderai an Babilònia de spanador ch'a la dëspan-o e che a faso ‘d ravagi ‘d soa tèra, përchè a-j tomberan a còl da tute le bande ant ël di ëd soe tribulassion. ³Che l'arcé che a vada pa a chitè sò arch e a gavesse l'armura. Përdoné pa ij sò giovo, crasé tuta soa armeja. ⁴Ch’a dròco passà da part a part ant ël pais dij Caldé e ferì a mòrt ant soe piasse, ⁵përchè Israel e Giuda a son pa vidoe 'd sò Dé, ël Signor ëd l'univers. Përchè soa tèra a l'é pien-a 'd delit contra 'l Sant dj'Israel.

⁶Scapé an pressa da Babilònia, vojàutri gent forëstera. Che mincadun a vada a sërché 'd salvesse. Meuire pa për ij sò pecà, përchè costì a l'é temp ëd l'arvangia 'd Nosgnor: chiel a-j fà spurghé tut ël mal ch’a l'han fàit. ⁷Babilònia a l'era 'n càles d'òr ant le man ëd Nosgnor, che a la dovrava për ancioché tuta la tèra; ëd sò vin a l'han beivune tùit ij pòpoj e për lòn a son ëmnùit mat^[1]. ⁸D'un bòt an blan contut, Babilònia a l'é drocà, a l'é stàita crasà; gëmme dzora 'd chila; sërché ëd meisin-e për sò dolor, chissà ch'a varissa. ⁹I l'oma bin meisinà Babilònia, mach che a l'é pa varìa. Lassela e che mincadun ch'as në vada a sò pais; përchè sò castigh a riva fin-a al cel e as àussa fin-a a le nìvole^[2]. ¹⁰Nosgnor a l'ha fàit vagné nòsta càusa giusta, andoma a portè a Sion la neuva dl'euvra dël Signor, nòst Dé.

¹¹Avussé le flece, ampinì ël pòrta-flece! Ël Signor a cissa lë spìrit dël re 'd Media, përchè sò proget a riguard ëd Babilònia a l'é ‘d crasela; përchè costa a l'é l'arvangia 'd Nosgnor, l'arvangia për sò Templi. ¹²Alvé ‘l drapò ‘d bataja contra dle muraje 'd Babilònia, rinforsé le vardie, piassé ‘d sentinele, pronté d'avàit, përchè Nosgnor a l'era proponusse un proget e a sta mira a fà lòn ch’a l'avìa dit contra dla gent ëd Babilònia. ¹³Ti ch'it ëstaghe arlongh d'eve ondose, pien-a 'd tesòr, a l'é rivaie toa fin, l'ora dël taj^[3]. ¹⁴Ël Signor ëd l’Univers a l'ha giuralo për chiel midem: i l'hai ampinite d'òm coma che a fusso d'aliòstre, che a canteran ëdzora 'd ti ël cant ëd la vitòria.

Na càntica ‘d làude a Nosgnor

¹⁵Chiel a l'ha fàit la tèra con soa potensa, a l'ha prontà 'l mond con soa saviëssa, a l'ha slargà ij cej con soa anteligensa. ¹⁶J'eve dël cel a bërbòto a sente l'artron ëd soa vos. Chiel a fà monté le nìvole da le broe dla tèra, a pòrta la lòsna për la pieuva e a possa fòra 'l vent da soe arzerve. ¹⁷Minca n'òm as treuva 'mbajà, sensa comprende; ël bisodié a l'é nacià për ij sò babacio, përchè lòn ch'a l'ha fondù a l'é mach na busiardarìa ch’a l'ha pa ‘l bof ëd la vita. ¹⁸Sòn a l'é a dzoneus, tut da rije; che al temp ëd sò castigh a dësparirà. ¹⁹Ma Dé, l'ardità ëd Giacòb, a l'é pa parèj, përchè chiel a l'ha fàit tut. Israel a l'é la tribù ëd soa ardità. Nosgnor ëd l’Univers a l'é sò nòm!”.

Babilònia a l’é castijà

²⁰“Për mi it ses ëstàita 'n martel, n'utiss ëd guera; con ti i l'hai martlà le gent, con ti i l'hai crasà ij regn. ²¹Con ti i l'hai martlà caval e sivalié, con ti i l'hai martlà ël chèr e l'aurìga, ²²con ti i l'hai martlà d'òm e fomne, con ti i l'hai martlà vej e masnà, con ti i l'hai martlà fieuj e fije, ²³con ti i l'hai martlà bërgé e strop, con ti i l'hai martlà ij lauror e ij sò beu, con ti i l'hai martlà goernant e prefet .²⁴Ma ora i farai spurghé a Babilònia e a tùit ij Caldé tut ël mal ch'a l'han fàit a Sion, sota ij vòsti euj. A dis ël Signor.

²⁵Nosgnor a dis: Vardme sì! I son contra 'd ti Babilònia! Montagna 'd dëstrussion, ch'it crase tuta la tèra. Mi i slargherai mè podèj contra 'd ti, it farai droché giù da le ròche e 'd ti i farai na montagna brusà. ²⁶Da ti mai pì a vnirà ciapà pera 'd canton, nì pera da basament, përchè it ëvniras mach pì un leu vastà për sempe. I lo diso mi, ël Signor.

²⁷Alvé ‘l drapò për fé ‘d signaj ant ël pais, soné la tromba antrames a le nassion; pronté le nassion a la guèra contra 'd chila, buteje ansema contra dij regn d'Ararat, ëd Mini e d'Aschenaz. Nominé contra 'd chila 'n comandant, mandé anans ij cavaj parèj d'aliòstre con savuj. ²⁸Parié le gent a la guèra contra 'd chila, ël re dla Media, ij sò governant, tùit ij prefet e tuta la tèra sota soa dominassion. ²⁹La tèra a tërmola e a friciola, përchè as realiso contra 'd Babilònia ij proget dël Signor ëd fé vnì ël pais ëd Babilònia un leu ravagià sensa d'abitant. ³⁰A l'han chità ‘d batse ij vajant ëd Babilònia, a son artirasse 'nt le piassefòrt, a l'é mancaje 'l coragi, a son ëvnùit esse parèj ëd fomne sbaruvà. A son ëstàite brusà soe ca e s-ciapà soe fra. ³¹Ël coré a cor ancontra al coré, ël nunsi 'ncontra al nunsi për porté la neuva al rè 'd Babilònia che soa sità a l'é stàita ciapà da minca un canton; ³²jë svass a son pijàit, le fortificassion a bruso, ij soldà a son ëstravirà da lë sparm. ³³Përchè a dis Nosgnor ëd l’Univers, ël Dè d'Israel: La fija bela 'd Babilònia a l'é parèj ëd n'èira al temp che a ven ëspianà për la trebiadura; mach pì pòch e peui për chila a sarà temp dl'amson.

³⁴Nabucodenesar, rè 'd Babilònia, a l'ha mangiame, a l'ha frustame, a l'ha fame vnì parèj d'un tupin veuid, a l'ha travondume com a fà ël cocodrilo, a l'é ëmpinisse la beudra, a l'ha parame via dai mè leu piasos. ³⁵Che mia malora e mia arlìa a vado a tombé dzora 'd Babilònia, a dis la gent ëd Sion, mè sangh an sij Caldé! a dis Gerusalem”.

La vendeta contra 'd Babilònia

³⁶Për sòn Nosgnor a dis përparèj: Vardé mi dësfendo toa càusa, i pòrto a la fin toa arvangia; i suverai sò mar, i farai sëcché soe sorgiss. ³⁷Babilònia a vnirà un baron ëd drocheri, na sosta për siacaj, cheicòsa da dëspresié e svërgné, sensa gent. ³⁸Lor a breugio ansema parèj ëd lionòt: a brajo com ij cit ëd la lionëssa. ³⁹I pronterai për lor un beiveron con ëd tòssi, i-j farai ancioché përchè ch'as ëslordisso e as andeurmo 'd na seugn sensa fin, për pa pì dësvijesse - a dis Nosgnor. ⁴⁰I-j farai calé al masel parèj ëd babero pront da porté al masel, com ëd moton dzora ai boch për ij sacrifissi.

⁴¹Vardé coma che Babilònia a l’é stàita ciapà, chila ch’a l’era la blaga 'd tuta la tèra. Babilònia a l'é vnùita a esse n'oror an mes a le gent! ⁴²Ël mar as ëspantia dzora 'd Babilònia, a l'é stàita coatà dal mugg ëd j'onde. ⁴³Soe sità a son ëvnùe na desolassion, na tèra brusà, na vàuda. A-i ëstà pì gnun, d'ambelelì a-i passa pì gnun. ⁴⁴Mi i castijerai Bel an Babilònia, mi i-j tirerai fòra da la gòrgia lòn che a l'ha travondù. Le gent a andran pa pì da chila: fin-a le muraje 'd Babilònia a drocheran”.

Un mëssagi për j’esilià

⁴⁵“Seurt da Babilònia, mia gent, mincadun ch'as salva la vita da la flin-a afoà ëd Nosgnor. ⁴⁶Pa 'd crussi, gnun timor për la neuva spantià ant ël pais; n'ann a-i riva na neuva, l'ann apres n'àutra. La violensa a l'é ant ël pais: n'arogant contra 'd n'àutr arogant. ⁴⁷Për sòn, beiché, a-i saran ëd di che i castijerai ij matafam ëd Babilònia. Ëd col temp, tut ël pais a n'avrà onta e a-i saran për le contrà tùit ij sò mòrt dëstendù. ⁴⁸Cel e tèra a argiojiran dzora 'd Babilònia e lòn che a-i é andrinta a cel e tèra, përchè da tramontan-a a-i rivran coj che a ravageran - i lo diso mi, ël Signor^[4]. ⁴⁹Ëdcò Babilònia a deuv droché për j'amassidi an Israel, parèj ëd tuta Babilònia, dova ch'a son tombà ij mòrt ëd tuta la tèra^[5]. ⁵⁰Andévne, voi ch'i seve scampà da la spa, fërmeve pa; avisévne 'd Nosgnor da sto pais leugn: Che Gerusalem a peuda torneve a ment.

⁵¹I provoma onta ant ël sente la malagrassia, ël rabel a l'ha coatà nòstri moro, përchè ëd gent ëstrangera a l'é intrà ant ël santuari dël Templ ëd Nosgnor.

⁵²Òhi, vardé, a-i vniran ëd di, a dis ël Signor, che mi i castijerai ij sò buracio, e an tut ël pais ij ferì a faran plenta. ⁵³E bele se Babilònia a dovèissa monté àuta parèj dël cel, a fèissa mai an manera 'd pa podèj monté a soa potensa, ëd vastator a vnirìo l'istess contra 'd chila, da mia part për ravagela - a lo dis ël Signor.

La dëstrussion compléta ‘d Babilònia

⁵⁴Sté a sente! Rabel ëd crij drinta 'd Babilònia, na gran ruin-a ant ël pais dij Caldé. ⁵⁵A l'è, përchè Nosgnor a dvasta Babilònia, chiel a fà chité sò gran ciadel. Rabel ëd flot ch'a breugio parèj d'eve gròsse: batibeuj d'arson ëd soa vos. ⁵⁶Përchè un dvastador a l'é mnùit contra 'd chila, Babilònia, ij sò eròj a son fàit përsoné, ij sò arch sfrisà. Òhi, Nosgnor a l'è ël Dé dj'arcompense 'd dritura, chiel a atribuiss con giustissia e bin. ⁵⁷Mi i veui fé ancioché ij sò prinsi e ij sò savant, ij sò governator, ij sò magistrà e ij sò vajant; lor a s'amplucran ëd na seugn sensa fin sensa mai pì dësvijesse - a dis ël Rè, ch'as ciama Signor ëd l'Univers!”. ⁵⁸Përparèj a parla 'l Signor ëd l'Univers: “Ij rampar ëd Babilònia la granda a saran drocà e brusà soe àute pòrte. Parèj le gent a l'avran tribulà për nen. Le nassion a son bon ben ësverse për ël feu.

Un mëssagi mandà da Geremìa a Babilònia

⁵⁹Costì a l'é l'órdin che 'l profeta Geremìa a l'avìa daje a Seraia, fieul ëd Nerià, fieul ëd Maseia, cora che chiel-sì a l'era partì për Babilònia con Sedecia, re 'd Giuda, ant ël quart ann ëd sò regn. Seraia a l'era gran ciamblan ëd la cort. ⁶⁰Geremìa, donch a l'avìa scrivù dzora d'un sol lìber, tùit ij maleur ch'a dovìo tombé ansima 'd Babilònia. Tute ste paròle a son ëstàite marcà contra 'd Babilònia. ⁶¹Anlora Geremìa a l'avìa scrivùje a Seraia: “Cora che ti 't rivras a Babilònia, bèica da bin ëd lese dë 'dnans ëd tut ël pòpol ëste paròle, ⁶²e it-j diras: ‘Nosgnor, ti 't l'has fortì 'd crasé ës leugh, ëd manera ch'a-i ëstaga pa pì gnun, nì òm, nì bestia, ma pitòst na desolassion për sempe’. ⁶³E, cora che it l'àbie finì ëd lese 'l lìber, ti 't lo gropras a na pera e it lo campras ant l'Eufrate, ⁶⁴an disend: ‘Babilònia a andrà giù parèj e as tirerà mai pì sù dal maleur che i-j farai droché a còl^[6]’”.

Costa-sì a l’é la fin ëd le professìe ‘d Geremìa.

Nòte

[1] Cfr. Arvelassion 17:2-4; 18:3.

[2] Cfr. Arvelassion 18:5.

[3] Cfr. Arvelassion 17:1.

[4] Cfr. Arvelassion 18:20.

[5] Cfr. Arvelassion 18:24.

[6] 51:63-64 cfr. Arvelassion 18:21.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]