Document dla fej cristian-a/La Stra dël Pelerin/Sconda part/Capìtol 2-1

Prima pàgina

Ël Camin dij Pelerin (sconda part)

Capìtol: prima part - Introdussion - 2-1 - 2-2

1. Cristian-a e ij sò fieuj

Ai mè compagn cortèis

Chèich temp fà, i l’hai contave ‘l seugn ch’i l’avìa fàit a propòsit ëd Cristian, ël Pelerin, e ‘d sò viage arzigos anvers ël Pais dël Cel. Lolì a l’é stàit agradì a mi e ùtil a voi.  I l’avìa ‘dcò contave antlora lòn ch’i l’avìa vëddù a propòsit ëd soa fomna e dij sò fieuj e vàire ch’a-j fasìo oposission a ‘ndé con chiel an pelerinagi. Povròm: a l’era stàit forsà a andess-ne an sò camin tut da sol sensa ‘d lor. Lolì a l’era përchè pròpi a vorìa pa a core l’arzigh ëd cola dëstrussion ch’a n’avìa tëmma s’à fussa restà con lor ant la sità dla Dëstrussion. A l’é për lòn che antlora chiel a l’avìa chitaje e a l’era andass-ne.

Ore, a l’é capità che, për càusa dij tanti mè angagg e viage, i l’hai pa pì podù torné ant ij leugh che Cristian a l’era partine e fé d’arsërche për savèj còsa ch’a l’era capità a coj che chiel a l’avìa lassasse ‘ndré, e për lòn i l’hai pa podù fene ‘n rendicont. Tutun, sicoma che, ‘d recent, i j’era ‘n pò sagriname ‘d lòn, i son torna calà ambelelà për vëdde. An ëlora i l’hai trovà n’alogg ant un bòsch apopré un mij ëd distansa da col leugh. Parèj, mentre ch’i dormìo i l’hai torna sugnà.

Neuve ‘d Cristian, Cristian-a e ij sò fieuj

Mentre ch’i sugnava, varda ‘n pò, un monsù pitòst d’età a l’é rivà al leugh anté ch’i j’ero cogiame. Përché chiel a deuvìa përcore na part ëd mia stra midema, i l’hai trovame a ‘ndé con chiel. Parèj, mentre ch’i marciavo, i son butame a ciaciaré con col vej - a l’é lòn ch’a fan ëd sòlit ij viagiator. Mè discors a l’é tombà an sël sogèt ëd Cristian e ij sò viage. A l’era dë sto tenor-sì

“Monsù,” i l’hai dit, “col ch’a l’é ‘l nòm ëd cola sità ch’i vëddoma là bass a mancin-a?”.

Parèj monsù Antivist, përché col-lì a l’era sò nòm, a l’ha dit: “A l’é la sità ‘d Dëstrussion, un leugh motobin popolos, ma pien ëd gent motobin malintensionà e molanciù”.

Mi: “I lo pensava pròpi. I son passà da lì cheich vòta e i son përsuas che lòn che chiel a dis a lor rësguard a l’é vera”.

Antivist: “Pròpi parèj. I vorìa bin parlene mej ‘d coj ch’a vivo ansilà, ma i lo peudo pa fé”.

Mi: “Ebin, i vëddo che chiel a l’é n’òm ëd bon-e intension e ch’a-j pias ëd sente e ‘d conté lòn ch’a l’é bon. Ch’am disa ‘n pò: a l’é mai capità, a chiel, ëd sente lòn ch’a l’é rivà chèich temp fa, a n’òm ch’as ciamava Cristian e ch’a l’era partì për un pelerinage anvers ëd le region pì àute?”.

Antivist: “Sentù! I l’hai sentù propi tant parlé dij torment, dij maleur, dle bataje, dle përzonìe, dij crij, dij lament, djë spavent e dle tëmme che col-lì a l’ha ‘ncontrà e avù durant sò viage. Pì ‘d lòn, i peudo dive che tut nòst pais a n’é a conossensa. A-i é bin pòche ca ch’a l’han nen sentù parlé ‘d chiel e ‘d soe assion, ch’a l’han nen sërcà e otnù ‘d neuve ‘d sò pelerinage.

Vera, i chërdo ‘d podèj dì che sò viage arzigos a l’avìa vanià tanti sostenitor a soa càusa. Combin che a l’inissi tuti a considerèisso Cristian un folitro, ora che a l’é andass-ne tuti a në fan ëd grande làude. A diso che adess chiel a viv con corage ant ël pòst andoa ch’as treuva. Pròpi parèj: tanti ‘d coj ch’a l’avrìo pa nen arzigasse a core ij sò risigh, adess comsissìa dij sò guadagn an n’han anvìa.

“Cola gent a peul, “i l‘hai dit mi, “pensene bin s’a penso cheicòs ëd ver, che chiel a viv bin ant ël leugh andoa ch’as treuva; përchè adess chiel a viv dacant a la surgiss ëd la vita e a l’ha lòn ch’a l’ha sensa pen-a e dolor, përchè con lolì gnun dolor a n’é mës-cià”.

Antivist: “A në fan an efet tante ciàciare. Cheidun a dis che ora chiel a va ‘n gir vëstì ‘d bianch^[1]; ch’a l’ha na colan-a d’òr al còl; ch’a l’ha an testa na coron-a d’òr trapuntà ‘d perle. D’àutri a diso che jë Splendrient che cheivòta a-j son comparije, a son dventà ij sò compagn; e che ant ël leugh andova ch’a sta, lor a-j son tant ëd famija da ess-je coma ‘d vzin ëd ca^[2]. Pì ‘d lòn, a l’é stàit confërmà a sò rësguard che ‘l Rè del leugh anté ch’as treuva a l’ha già conferije na posission motobin àuta e soasìa ant soa cort; e ch’a mangia, bèiv, parla e camin-a minca di con Chiel^[3]; ch’a ‘rsèiv ij soris e ij favor ëd col che là a n’é ‘l Giùdes. Dzor pì, a-i è ‘d coj ch’a së speto che sò prinsi, ël signor ëd col pais, a vnirà bin tòst da nòstre bande^[4] e as anformerà dël motiv, s’a në peudo indiché un, përchè ij sò vzin a l’avìo ‘d chiel na considerassion csì bassa e ch’a lo pijavo an gir cand ch’as rendìo cont che chiel a sarìa dventà ‘n Pelerin. La gent a dis che ora chiel a sìa tant ciapà dal grinor ëd sò Prinsi, e che sò Sovran a sìa csì tant sagrinà për j’umiliassion arfilà a Cristian cand ch’a l’era dventà ‘n Pelerin, ch’a l’é l’istess coma s’a fusso stàite fàite a Chiel^[5]. A-i è nen da stupisse për lòn, përchè a l’é stàit për l’amor ch’a l’avìa për sò Prinsi ch’a l’é arzigasse an cola manera.

“I l’avrìa fin-a l’ardiment ëd dì,” mi i l’hai dit, “che ‘d lòn i në son content; i në son content për ël bin ëd col povròm. Për lòn adess chiel as arpòsa dai sò sfòrs^[6] e ch’a cheuj ‘l benefissi ‘d soe lerme con gòj^[7]. Për lòn chiel a l’é andàit dëdlà dël tir dij sò nemis, fòra dla portà ‘d coj ch’a l’han an òdio. I son ëdcò content che na vos ëd coste ròbe a sìa spantiasse ant cost pais. Chi ch’a peul dì che lolì a podrìa avèj ‘n chèich bon efet sù coj ch’a l’é lassasse andré! Ma, s’ì peudo ancora ciameje mentre ch’a l’é ancora fresch an mia ment: has-tu sentù cheicòsa a propòsit ëd soa fomna e dij sò fieuj? Pòvra gent! Im ciamo còsa ch’a fan adess”.

Antivist: “Chi? Cristian-a e i sò fieuj! A l’é probabil ch’a faran autërtant bin che Cristian midem; përchè, combin che a l’inissi a j’ero comportasse da stupid e as sìo nen lassasse convince nì da le lerme nè  da le sùpliche ‘d Cristian, pura j’arpensament a l’han funsionà a la maravìa con lor; parèj pì tard a l’han ambagagià tut e a son anandiasse a andeje dré”.

“Sempe mej!” i l’hai dit mi, “Ma còsa? Fomna, fieuj e tut?”.

Antivist: “Pròpi parèj! I peudo dete ‘n rendicont ëd lòn, përchè mi i j’era pròpi là cand ch’a l’é capità e për lòn i n’hai conossensa pien-a”.

“Alora,” i l’hai dit mi, i peudo considerela la vrità?”.

Antivist: “Sicura! Gnun-e tëmme! A son pròpi partì për ël Pelerinagi, sìa la bon-a dòna che ij quatr fieuj e, dàit ch’i l’hai compagnaje për un ben trat, i i peudo dete ‘l rendicont ëd tuta la facenda”.

Nòte

1. Arvelassion 3:4; 6:11 - “Coj-lì a vniran con mi vestì ‘d bianch, përchè ch’a në son degn”; “E a l’é staje dàit na vesta bianca a pr’un e a l’han dije ch’as dago pas ancora pr’ un pò ‘d temp, fin-a a tant ch’a sìa compì ‘l nùmer dij sò compagn e fratej che, coma lor, a l’avìo da esse massà për giontesse a lor”.
2. Sacharìa 3:7 - “Parèj a nunsia ‘l Signor ëd l’Univers: Se ti ‘t vivras e travajeras conform ai mè comandament, ti ‘t goerneras mia ca, it saras ël vardian dij mè andron e it faras intré an tra coj ch’as treuvo ambelessì”.
3. Luca 14:15 - “Un ëd coj ch’a j’ero a tàula con Gesù, cand ch’a l’ha sentì cole soe paròle, a l’ha dije: “Che benedission a sarà cola ‘d pijé part al gran festin dël Regn ëd Nosgnor”.
4. Giuda 1:14-15 - “Enoch, ch’a l’era dla generassion ch’a fà set apress Adam, a l’avìa fin-a profetisà rësguard a costa gent. A disìa: “Sté a sente! Nosgnor a vnirà con ij sò sant, ch’a son ëd milion, për giudiché tuta l’umanità e condané tuti coj che, con gnun timor ëd Dé, a l’han fàit lòn ch’a l’é mal e përnunsià ‘d bëstëmmie contra 'd chiel”
5. Luca 10:16 - “Col ch’a scota vojàutri a scota mi; e col ch’av arfuda, a arfuda mi; e col ch’am arfuda, a arfuda Nosgnor, ch’a l’ha mandame”.
6. Arvelassion 14:13 “E i l’hai sentù na vos dal cél ch’a l’ha dime: “Scriv: A l'han ëd boneur coj che da ora anans a meuiro an comunion con ël Signor. Vera - a dis lë Spirit - coj-lì a l'han përdabon ëd boneur, përchè ch’a l’avran d’arpòs ai sò sfòrs, përchè soe euvre ‘d lor a j'andran dapress!”.
7. Salm 126:5-6 - “Coj ch'a pioro për la fatiga ch'a fan për travajé la tèra, a l'amson a crijeran ëd gòj. Coj ch'a pioro an portand ël sach ëd la smens për sëmné, a l'é sicur ch'a canteran ëd gòj cand ch'a 'rtorneran an portand le gerbe dël forment”.