Anònim/Piemontèide/Cant 05
CANT V – VENNER
[modifiché]Andoa as parla con Merlin-Caront
Introma ’nt ël vilagi dj’ocupant,
ëd bòsch pòche caban-e
stërmand an fond al cheur j’eco dij cant
e ij crij ëd vos lontan-e.
“Dësvijte mes mascon, gavte da lì !
I soma noi ij mago.
Sta brav, ’t lo sas che ’ncheuj a riva ’l di
che coj ch’a ciapo a dago? ”
Parèj la mia compagna a l’ha parlà
a n’òm an sla tranten-a
àut fòrt, ma cioch an tèra squacionà
con por an ògni ven-a.
“St’òm vóit a l’é dabon un menzinor,
poeta e ’dcò ’nduvin?
Un cap ëd cola gent, un brav cantor,
espert dj’afé divin?
Passiensa, im ëspetava quaicòs d’àut
che ’n cioch an sël tapiss.
N’òm vej, dai cavèj bianch, motobin àut
stilos, con lë sguard fiss.”
Antlora i l’hai bajà për l’ora tarda
e ’dcò për delusion.
Durbind le bale dj’euj s-ciàir un ch’am varda :
la nòsta descrission.
Frisson a l’han passà ’nt la miola dj’òss,
na ròba da nen chërde,
le tinte che ’n sla pel l’avìa adòss
giaunëtte o fin-a vërde.
Le stisse dël mè sangh as la filavo
lontan da la mia greuja
giù creus e dré dla carn as ëstërmavo
lassand me ’d làit la pleuja.
Ël grop sarà ’nt lë stòmi am ësgnacava
da nen tiré pì ’l fià,
ël cheur me fusso ’d tron a s-ciopëttava
e ’n tèra i son drocà.
Avind peui durbì j’euj l’hai vist un vel
tra ’l bleu e ’l nèir tenzù
forà da luci bianche, a l’era ’l cel
da mi nen conossù.
Nufiava odor d’erbàiss cheuit an sël feu,
sentìa vos nen sclinte
cogià ’nt un pra, savrìa nen di ’l leu
’me ’n cioch dòp tante pinte.
Ciamava mach dë stemne ’nt ël mè ghicc
spetand la fin dla frev,
da borgno ’ncaminava a vnì baricc
sentind ël còrp pì grev.
“Caront dimòni, giust? ” i l’hai ciamà
a l’òm con j’euj anvisch
e ’n pressa i l’hai s-ciairame ij mè pecà
stampà me ’nsima a un disch.
“Ma torna, ardlo sì n’àut! Son tùit parèj?
Fortun-a ch’a son ràir.
Lassomje sté ij diav, l’é pròpe mej,
i sërco ’d parlé ciàir.
Ti it peude pa capì andoa ’t ses,
l’é ’n mond ëd fantasìa.
A basta che ti it chërde d’essje ’n mes,
ij dùbit campje via.
Torolo sì a-i na passo tre ò quat
mach ògni mila ò ’d pì
ëd cercc ëd la balin-a antorn al mat
ch’a scàuda ij sò pipì.
I doi ch’a son rivà ch’a l’é nen tant
Caront a l’han ciamame
e peui l’han bragalane ’nt ij sò cant
che ’n colp i l’hai ciapame.
Ël prim l’era ’n lombard, ma trapiantà
an cola sità ’d Roma
andoa ’l sò servel a l’é s-ciopà,
l’é mej che ’s tòch sautoma.
Për fela ’n pòch pì curta it diso mach
ch’a l’ha’nventasse fin-a
che ’n turch dòp un longh gir da falabrach
scapand da la regin-a
dla tèra ’d Tunisìa l’é finì ’n
t la cròta ciamà Vern,
un pòst brumos ch’a smija ’n cicinin
a lòn ch’it ciame infern.
A l’ha trovame lì, ma n’ha contane
ëd cheuite, ’d tëbbie e ’d cruve.
S’it varde peui an fond l’ha mach lassane
busìe patanuve.
Dòp mila tërzent agn ’t riva ’l second
borenfi ’me ’n balon.
A chiel bastava gnanca tut ël mond
për fé ’l gran sapienton.
N’ha fane d’àutri tre e a l’ha’mpinije
con l’àuta fantasìa.
Va dit però che për podèj finije
n’ha fane ’d canamìa.
Dcò chiel a l’ha trovame e a l’ha capì
’nco ’d meno dl’àut rogneta.
Famos però a l’ha fame, a venta dì,
’nt ij sìrcoj dij poeta.”
“Mi ’dcò i dëstachërìa doi s-giaflon
sël nas dë sto italian.
L’avrìa ij mè motiv: ës brut ruscon
a l’ha cissà ij Toscan
e peui, miràcol tràgich, col diav dl’Arn
con tante cite onde
a l’ha fotù ’l nòst Pò, un ciò ’nt la carn
ch’i l’hai dovù travonde.”
“ ’Dess, ti, venta ch’it sapie ch’it ses vnùit
për fé da testimòni.
S’it veule ’ncora avèj ij tò pé sùit
ti ciam-me nen dimòni.”
“I veuj savèj ch’it ses an realtà
e lòn ch’it fase sì
e ’dcò s’im parle ’n pòch dla siviltà
andoa i son finì.”
“El nòm ’t lo diso pa. Ciam-me Merlin.
Son mago, drùid, mascon.
Noi Gaj o Selt an ciamo ij nòst visin.
Noi soma ij fieuj dël tron.”