Anònim/Piemontèide/Cant 01
CANT I – LUN-ES
[modifiché]Andoa poeta e lenga a s’ancontro
Ëd tante ’d cole còse i cantërìa
s’a fussa ’l mè mësté,
ma varie àutre ròbe i sautërìa
s’a-i fussa ’n ver Brandé,
se ’n mes a ’s mond ëd gargh ch’a l’é ’l Piemont
n’òm fòrt ëd cheur e ’d ment
a tuti sti codard (as perd ël cont)
a dèissa ’n monument
ëd grassia e ’d poesìa ’d blëssa ràira
ch’a fèissa dësvijé
sa gent ampignichìa, gnanca s-ciàira
ch’a viv mach për bajé,
ch’a va con j’euj coatà, ch’a perd soa stòria,
ch’a-j meuir soa siviltà,
dla lenga a l’han già pì nen memòria,
a-j son-o la passà.
E Chila con bel deuit l’é lì ch’a speta
con tuta soa passiensa
che dòp la longa neuit un neuv poeta
’s n’anvisa ’d soa presensa.
“Ma scotme, l’é ’n darmagi, sola an stra
sugné n’imperator.
A-i va tant, tròp coragi con toa età,
’t ëschin-e ’n neuv amor ?
Son giovo e s’it l’has veuja ’dess i pàiro
a fé toa conossensa.
S’at pias ëd pì la neuja ’l temp ch’i sgàiro
për fé sa penitensa
dë sté ’n ginoj dë dnans a na rupìa
ch’a rij dla mia esistensa
at fasa rasoné ’n sla giusta via
quand ti it ëstaras sensa.”
“Bel cit, mi son nassuva sécoj fà
e i pij con un soris
le toe osservassion an sla mia età.
Ti it chërde che ’nt lë mnis
bin presto ’m campëran, it ses sigur ?
Na fin a j’é për tut,
ma për vojàutri uman j’é mach dë scur,
a l’é ’l destin pì brut.
I seve tùit an corsa vers na ciòca,
un prèive, ’n pugn d’incens
e ’l còrp s-ciass ant la cassia an tèra a dròca
e ’l mond a perd sò sens.
Ma sent, l’é pa la por ëd fé n’asnada
ch’am possa pì darera.
Fastudi ’m dà pitòst la toa parlada
toscan-a, forestera.
’Nco ’d pì monta la flin-a s’i vard euj
ch’a bruso ’nt la passion
e gambe ch’a tërmolo, ’n servel peui…
dl’amor la negassion.
Sbaruvte nen dl’autëssa, fà ch’i vëddo
ël mej dij tò talent.
Dësmentia la citëssa, daje ’n ghëddo,
onora la toa ment.
’T savèisse vàire Dante ’n tuti sti agn
l’han fame ’n pò ’d gatij
për peui perdse ’d coragi sarà an bagn
e mi a spetè coj dij.
A venta che ti it boge, ël doman
l’é fòra dij tò euj,
se quandi it àusse it coge le toe man
l’avran nen temp ancheuj
ëd feme na carëssa. Mi peuss pa:
son fàita mach ëd son.
Ti ’nvece it n’has ’d richëssa : Volontà,
Amor e ’dcò Rason.
Se mi podèissa avèjne mach na stissa
da ’n tòch l’avrìa fàit
quaicòs për salvé ’s mond che già ’s dëstissa,
mach jer ciuciava ’l làit.”
“I son pì gris dij tëbbi ’d Laudissìa,
dj’ignav dël prim giron,
dij mè talent (magara, am piasrìa)
sai gnanca s’a-i na son.
I chërdo che ’l cit nùmer ëd moros
che ’ncora a penso a ti
at daga ’dess gust meno difissios
e sòn a giuta mi.”
“Sautoma ’nsima a l’onda, pijoma ’l vòli,
dëscoata neuv senté!
L’é nen la gent ch’a varda j’arsivòli
a fé ij pì bon afé.”
“Son pront, esploreroma ’nt ël nòst viagi
dozen-e ’d neuv pais
e peui noi conteroma ’l nòst romiagi
a tùit ij nòst amis.”
“Cò ’t ciapa? ’Dess it core? ’Nté ch’it vade?
It taje le toe rèis?
Mi i lasso ch’it dëscore ’d tavanade
ma ti it ses piemontèis.
Mi i resto ’nt la mia tèra, ti va pura
andoa it veule ’ndé.
L’é sì ch’i l’hai mè gent, amor, coltura.
I veuj nen vnite dré.
Për gionta it l’has nen dime ’l tò pensé
sla toa parlada dobia
Ëd fomne a ven mej, peui, s’a-i na j’é
mach un-a ant una cobia.”
“Chërdìo pen-a nà che jë svantagi ’d
parlé nòsta favela
a fusso così gram che sto mariagi ’d
na tòta meno bela
a fussa necessari përchè a scòla
an mes a j’italian
da sùbit i trovèissa meno dròla
ij tèrmin dij toscan.
Peui quand i son stàit lìber già chërsù
i son an-namorame
dla vos dossa e dlicà che ’n gioventù
l’avìo ’n pòch negame.
Mi scoto ij tò consèj ’n sla diression.
I veuj pì nen speté.
Ti chita ’d vorèj sempe spiegassion.
Marcioma, tùit an pé!”