Nino Autelli/Mëssa paisan-a

Artorn

---

Mëssa paisan-a - Cantà da la mare d'un pòvr soldà mòrt an guèra

Introitus 

Anvlupé 'nt ël sudare dla Vòstra lus cilesta
             j'òss ëd mè fieul, Nosgnor.
              Deje Voi la pas etèrma
           ch'a peul nen deje mè dolor.
 
     Réquiem aetérnam dona eis Dómine
             et lux perpetua lúceat eis. 

Psalmus 

A Voi che vije 'd zora tute uman-e passion
na mare a ven ciameve la grassia dël përdon
su costa ròca scura pregandve an ginojon.
 
Dòp esse restà sola, dòp avèj tant piorà
'd zora le sënner frèide dël feu 'd mia pòvra cà,
son vnùa a 'sta montagna ansangonand mia strà.
 
Da sota cola pera ch'a coata tanti fieuj
fé ch'as visca la reusa che, 'nt ël mè cheur, arbeuj
dle gosse 'd sangh ch'a peulo pi nen spërme ij mè euj.
 
E fé che peussa s-ciaire, 'nt la lus ëd cola fior,
na front che da na banda l'ha 'n përtus bleu, Nosgnor!,
dont veuj enté la reusa bujenta 'd mè dolor.
 
            ...exáudi orationem meam
       ad te omnis cura véniet. Réquiem. 

Kyrie 

Nosgnor, avèj pietà
'd na mare an-magonà.
Ò Crist, avéj pietà
'd na mare sconsolà.
Nosgnor, avéj pietà
'nt Vòstra granda bontà
'd na mare disperà.
 
        Kyrie
 
Nosgnor, chiné Vòst cheur
aranda mè pòr cheur
ch'ai vèrsa sò maleur.
Le doe man ëd doe seur
- Vita e Mòrt - A Vòst cheur
a spòrzo mè pòr cheur.
Ò cheur ëd tuti ij cheur.
 
              Kyrie
 
Mare dël Fieul Divin,
preghé për mè fiolin,
preghé Gesù Bambin.
Për Vòst bianch autarin
tajrai ògni matin
ij liri 'd mè giardin:
e ij vischrai un lumin.
 
              Kyrie
 
Vòst Fieul che tut a peul
don-a la pas al fieul
d'na pòvra mare an deul.
Mi ij donnrai un linseul
ricamà con un reul
ëd tute fior ch'a veul.
Mi ij donnrai a Vòst Fieul.
 
              Kyrie
 
Dëstendrai col linseul
tut brodà sul pogieul
ël di 'd Pasqua, s'a veul.
Ma Chiel ch'a salva 'l fieul
d'na pòvra mare an deul.
Nosgnor che tut a peul,
ch'a peul tut lòn ch'a veul.
 
               Kyrie
 
Ò Crist, biond Redentor,
erbo uman ëd Nosgnor.
Maria, sàiva 'd Nosgnor.
Àngei, branch ëd Nosgnor.
Radis vive d'amor
Sant e Sante 'd Nosgnor.
Pietà 'd na mare an pior.
Pietà dël sò dolor.
 
            Kyrie
 
     Kyrie eleison,
    Christe eleison,
    Kyrie eleison.
    Dómine exáudi orationem meam.
    Et clámor meus ad te véniat. 

Dies iræ 

Quand che su da costa tèra
coatà 'd ròch, d'erbassa amèra,
s'ausseran ij mòrt dla guèra;
 
quand che tute le Toe trombe
dësvijran j'òss da le tombe
sle montagne, pian-e, combe;
 
quand che 'l tron ciamrà a giudisse
nòstre colpe e nòstri visse
giù 'nt ël creus d'un precipisse;
 
'd zora cola val in-mensa
it lesras la Toa sentensa,
ò Nosgnor d'ògni cossiensa.
 
Ti 't vëdras, Nosgnor, antlora,
un paisan biond ch'a lavora
'n camp che al sol a sfiama ancora.
 
Sò bel camp che l'hai guernaje
për ël gran ëd le batiaje
dl'angelèt che 't l'has nen daje.
 
Mè pòr fieul (sòrt dolorosa!)
'd nans ëd sèrne la soa sposa
l'é mòrt su 'sta ròca frosa.
 
Sovagnà l'ha soa campagna
da paisan ch'a guma e a sagna
e soa mica as la guadagna.
 
Al travaj mia creatura
l'ha fàit seulia ògni giuntura
dij sò òss e la pel dura.
 
Da masnà pasturand fèje,
da grandin a spòrze e a mèje:
mai stornà da 'd brute idèje.
 
Om, sò pugn scurpì 'n sla slòira
mai slanghisse 'd na mariòira
tra ij dilin d'bòja pëssiòira.
 
Drit - parèj dij sorch ch'arava
'ndoa la smens peuj vantolava -
l'ha marcià da masnà brava.
 
Sempre! E un dì l'han piamlo an guèra.
A më smija ancor nen vèra
ch'a sia mòrt su costa tèra.
 
Ò Nosgnor, quand che t'ën ciame
ant la val circondà 'd fiame,
salva 'l fieul che 't l'has doname.
 
Da lë strop dle fèje mate
sèrn la fèja ch'a l'ha date
sò lait bianch, soe lan-e fate.
 
E col'ombra, ch'a lavora
daré ij beu parèj d'antlora,
ciamla a Ti 'nt col'ùltim'ora.
 
Sla soa front l'ànima mia
fà, col dì, Nosgnor, ch'a sia
na farfala benedìa.
 
N'òstia bianca, n'òstia cita,
për guidé la Toa man drita
vèrs la fior ëd la mia vita.
 
'D nans a costa seportura
scota 'l crij dla mia tortura:
«Salva, ò Crist, mia creatura!».
 
       Hic ergo parce Deus:
         Pie Jesu Dómine.
    Dona eis requiem. Amen. 

Sanctus 

Sanctus, Sanctus, Sanctus Dóminus Deus Sàbaoth. 
Sant, Sant, Sant
a l'é 'l Signor ëd coi ch'as bato
për difende la soa tèra
e ch'a dàn la vita an guèra.
 
      Hosánna in excélsis.
 
Sant, Sant, Sant
a l'é 'l Signor dij mòrt ch'a vivo
'd tuti ij viv ant la memòria
e 'nt ël Paradis d' Soa glòria.
 
        Hosánna in excélsis. 

Agnus Dei

Agnel càndi 'd Nosgnor
che 't monde ij pecà dël mond,
dà la pas a mè fieul.
 
            Miserere nobis.
 
     Agnel càndi 'd Nosgnor,
     ëd la tomba ant ël profond
     scàuda j'òss ëd mè fieul.
 
         Miserere nobis.
 
     Agnel càndi 'd Nosgnor,
     për ël mè cheur sol al mond
     guida Ti an Cel mè fieul.
 
        Dona nobis pacem
           sempiternam. 

Libera me, Domine

L'é scura la montagna e la tèra a tramola.
Lë sparm am gela 'l sangh, a më strenz a la gola.
 
                     Libera me, Dómine.
 
J'é pì nen un pò 'd vita ant mè cheur ch'a së s-cianca.
M'abandon-a ògni fòrsa e la rason am manca.
 
                   Libera me, Dómine.
 
Lë slussi am brusa j'euj, mia carn l'é tuta an fiama
e 'l crij dël vent am pòrta una paròla: «Mama!».
 
                  Libera me, Dómine.
 
Nosgnor, Nosgnor, giutme! Su costa seportura
fé ch'ai meuira una mare tra ij brass d'soa creatura.
 
                 Réquiem aetérnam.
 
E quand a spontrà l'alba 'd Vòstra grassia divin-a
fé che doi cheur a sio doe smens d'na stèila alpin-a.
                         
          Réquiem aetérnam dona eis Dómine:
                         et lux perpétua
                            luceat eis.

Roma, 13 mars 1947

Da Ël Tòr N° 31/32 15 dicembre 1947 ~ 1 gennaio 1948