Neuv Sermon Subalpin/An costa ca
“Ancheuj la salvëssa a l’é intrà an costa ca”
[modifiché]Ant ël dì d’ancheuj soens as fan passé për cristian-e e “evangéliche” tante ideje che, an efet, a lo son nen, e la gent a-j chërd mach përchè ch’as pija nen la briga ‘d controlé s’a sìa parèj përdabon. A smijo a d’idèje cristian-e e a son còmode da chërdse, an rangio: a l’é për lòn ch’a angan-o.
Un-a ëd coste idèje a l’é che la salvëssa, visadì l’esse acetà e përdonà da Nosgnor, a sìa quajcòsa ch’as peul nen butesse an discussion përchè a la fin tùit a saran salvà. Ancheuj a l’é quajcòsa ch’as dà për ëscontà, quajcòsa “d’automàtich”, përchè Nosgnor - as dis - a l’è bon e misericordios anvers ëd tuti sensa ‘d distinsion. Tùti, a la fin, a saran salvà. É-lo vera? Beh, che Nosgnor a sìa bon e misericordios a l’é vera - la Bibia a lo dis ciàir - ma a l’é nen vera che Chiel a salva tuti sensa ‘d distinsion! Nosgnor a salva da le conseguense eterne e da la maledission dël pëccà, an acordandje la grassia dla salvëssa, mach coj che chiel, sovran, a decid ëd dèjla, cola grassia, ch’a-j la conced. “Përchè a dis a Mosè: "I l'avraj compassion ëd col ch'i l'avraj compassion e i faraj misericòrdia ‘d col ch'i faraj misericòrdia" (Roman 9:15). E sossì a passa ëd necessità dal pentiment e da la fèj ant ël Salvator Gesù Crist. Tuti j’àutri, për càusa ‘d soa arvira ‘d lor e trasgression, a resto condanà coma che Chiel a l’ha stabilì autërtant ant Soa Lej, përchè Nosgnor a l’é ‘dcò giust - Nosgnor a l’é giustissia e nen mach amor. Pì ‘d lòn, la salvëssa, a l’é quajcòsa ch’a l’ha da esse arseivùa, ch’a l’ha da “intré an nòstra ca”, e sensa dubi, ch’a l’ha da vëddse ciàira an soe conseguense pràtiche, ij sò efet, visadì ant la condòta dla përson-a ch’a l’ha arseivula.
Sti prinsipi-sì, coj ch’i l’hai giusta mensionà, a treuvo amplia testimoniansa, na ciara evidensa, daspërtut an le Scriture Sante, coma ch’a l’é ‘l cas dl’episòdi evangelich ch’i lesoma e comentoma ancheuj, ch’a parla dël rescontr an tra Gesù e un përsonagi ch’as ciama Zaché.
Scotoma prima ‘d tut st’episòdi dël vangel, ch’as treuva ant ël capìtol disneuv ëd Luca, al prinsipi.
- Gesù e Zaché. “Gesù a l’é intrà a Gerico e travërsava la sità. A-i era lì n’òm ch’as ciamava Zaché. A l’era ‘l cap dij gablé e a l’era në sgnor. A sercava ‘d vëdde chi ch’a l’era Gesù, ma a podìa nen an càusa a la pien-a ‘d gent ch’a-i era, përchè a l’era pcit dë statura. Antlora, për podèjlo vëdde, a l’é butasse a core anans për la vìa andova che Gesù a l’avìa da passé, e a l’é montà an sù n’erbo ‘d sicomor. Quand che Gesù a l’é rivà an col pòst ansilì, a l’ha vardà an sù, a l’ha vëddulo e a l’ha dije: “Zaché, cala giù sùbit, përchè ancheuj a venta che im fermo a toa ca!”. Zaché a l’é calà giù an pressa e a l’ha arseivulo con gran’ piasì. Lolì, contut, a l’é nen piasuje a la gent, ch’a mormorava e ch’a disìa che Gesù a l’era intrà ant la ca ‘d n’òm ëd cativa reputassion për logèje. Ma Zaché. drit dëdnans al Signor, a l’ha dije: “Varda, Signor, mi i dago la metà dij mè beni ai pòver, e s’i l’hai fàit ëd tòrt a quajdun an quajcòsa, i-j n’a rendo ‘d quat vòlte tant!”. E Gesù a l’ha dije: “Ancheuj la salvëssa a l’é intrà an costa ca, përchè ‘dcò sto-sì a l’é fieul d’Abraam. Përchè ‘l Fieul ëd l’òm a l’é vnùit a serché e a salvé lòn ch’a l’era perdusse” (Luca 19:1-10).
La fama ‘d Gesù a l’era fasse bin granda ant ël temp ëd costa stòria. Daspërtut ch’as n’andasìa a s’assamblava na gran furfa mach për podèjlo vëdde, o për ij pì “fortunà” ch’a podìo avzinessje, për ciameje na quaj grassia. Gesù a l’era dventà nen mach la granda speransa dla gent ëd na nassion crasà, ma col ch’a savìa rësponde ai bzògn ësvarià ‘d coj ch’a-j s’aprociavo. Col dì-lì, an tra cola furfa antrigà ch’a spetava ‘d podèj vëdde Gesù, a-i era Zaché, ch’a fasìa ‘l gablé, visadì l’impiegà nominà ‘d cheuje le taje amponùe a la gent dai Roman, ch’a la fasìo da padron an Israel. Zaché a l’avìo tuti an ghignon përchè, ëd soa profession, chiel ëdcò as na profitava da sfacià an dësfraudand la gent e vnisend chiel sèmper pì sgnor. Zaché tuti a lo schiviavo ‘l pì possibil e a lo consideravo un tra ij pì pes pecator. A l’era n’òm ëd cativa arputassion. Contut, chiel, ant col dì-lì. a vorìa ‘dcò chiel vëdde Gesù. Mach na curiosità? A peul desse, - gnun a l’avrìa mai podù chërde che chiel a l’avrìa anteressasse “ëd religion”. Fòrse ch’a vorìa vëdde coma ch’a l’avèissa podù profitess-ne ‘dcò ‘d Gesù? I lo savoma nen, ma col Gesù, tant divers da coma ch’a l’era chiel, a l’intrigava. Zaché a l’era n’òm “realisà” dal punt ëd vista dë sto mond, ma a l’avìa ‘dcò chiel na cossiensa ch’a-j dava ‘d sens ëd colpa e, dzurtut, a l’avìa drinta “un veuid” che gnente e gnun a l’avrìa podù ampinilo, sedësnò Nosgnor. Zaché a l’avìa ‘d sòlit gnun ëscrùpoj moraj ant lòn ch’a fasìa, ma col Gesù, dont a l’avìa tant sentì parlé, a-j dasìa lë splin ëd lòn che chiel, Zaché, a l’avrìa podù esse e ch’a l’era pa. A-i era, ant col dì-lì, na gran massa ‘d gent ch’a vorìa vëdde Gesù e dàit che chiel, Zaché, a l’era pitòst cit dë statura, a savìa che a l’avrìa avù gnun-e speranse ‘d podèj vëdde Gesù mentre ch’a passava. Antlora, për podèjlo vëdde, a l’é butasse a core anans për la vìa andova che Gesù a l’avìa da passé, e a l’é montà ans n’erbo.
Gesù a riva anvironà da cola tanta gent e, an passand sota col erbo, as ferma, a leva j’euj e a ved lassù Zaché e a-j dis: “Zaché, cala giù sùbit, përchè ancheuj a venta che im fermo a toa ca!”. I peude bin imaginè la surprèisa, lë stupor, ëd Zaché, ch’a ven magara tut ross e ch’as ciama: “Ma coma ch’a fà col Gesù a conòss-me fin-a për nòm? I soma mai ancontrasse anans!”. Zaché a sa pròpi pì nen còsa disne. Antlora Zaché a cala giù an pressa e a lrsèiv Gesù con gran’ piasì a soa ca.
I peude ‘dcò imaginé la reassion dla gent, che ‘dcò a l’avria mai spetasse na ròba parèj.. “Gesù a conòss Zaché? Sa-lo nen lòn ch’a fà Zaché e dla catìva riputassion ch’a l’ha?”. Pura Gesù a-j n’anfà gnente ‘d lòn ch’a dis la gent, dle mormorassion ch’a j’ero surtìe da la gent - ch’as rend nen cont ëd chi ch’a l’é Gesù e dzurtut ëd soa mission “ëd recùper”. Gesù a l’aceta ‘dcò l’arzigh ëd perde Soa istessa riputassion e a va a nunsié la salvëssa, la bon-a neuva dla grassia e dl’arneuv dla vita pròpi a Zaché, che ‘d sicur a l’avrìa nen meritass-lo. Përchè? Përchè, a l’è ciàir, Zaché a l’era un ëd coj pecator che Nosgnor Dé a l’avìa sernù da l’eternità d’acordeje la grassia dla salvëssa. Gesù, ch’a l’era Nosgnor Dé an ësto mond, a ciama Zaché a la salvëssa. A l’é na ciamada, na vocassion, d’efet, che gnente e gnun a la peul arziste e Zaché, a Gesù, a-j deurb ël cheur, a-j deurb soa ca. A ventava ch’a fussa parèj, përchè la salvëssa ‘d Zaché a l’era stàita stabilìa da l’eternità. Nosgnor a conòss precis ël nòm ëd coj che Chiel a sern.
Armarché coma la ciamada, la vocassion ëd Gesù a sia d’efet nen mach al prinsipi, ma ‘dcò dapress. An cola ca, a-i riva quajcòsa dë strasordinari: a l’é intraje Gesù e ‘l cheur ëd Zaché, soa ànima, a l’é trasformà, arnovà, tant che apress s’avèj arseivù la grassia ‘d Gesù, cola trasformassion as dà a arconòsse, a l’ha n’efet. Ël test a dis: “Ma Zaché. drit dëdnans al Signor, a l’ha dije: “Varda, Signor, mi i dago la metà dij mè beni ai pòver, e s’i l’hai fàit ëd tòrt a quajdun an quajcòsa, i-j n’a rendo ‘d quat vòlte tant!”. Quand che la grassia a toca ‘l cheur ëd na përson-a tut a l’é trasformà, a resta pì nen l’istess d’anans. Zaché, da ambrojon e profitator ch’a l’era, a vniss n’òm neuv e a promet ëd fé la restitussion ëd tut lòn ch’a l’avìa trassà e fin-a paghene j’anteresse, ij dann! Strasordinari, nen vera? Éh, strasordinari, ma ‘dcò ordinari, përchè collì a l’é lòn ch’a càpita quand l’Evangel ëd Gesù Crist a l’é nunsià coma ch’as deuv. Nosgnor Dé a lo deuvra per trasformé la realità dë sto mond, ël cheur ëd col ch’a l’é stane tocà. L’Evangel ëd Gesù Crist a l’é nen ëd paròle veuide, ma la potensa ‘d Nosgnor per la salvëssa ëd tuti coj ch’as fido al Signor e al Salvator Gesù Crist.
Bela stòria, nen vera? Èh, a l’é na bela stòria, ansi, a l’é la bon-a neuva dl’Evangel, quajcòsa ch’a resta ‘dcò al dì d’anchej l’istess: l’istessa la sostansa, l’istessa la potensa, j’istess j’efet. Quand? Quand ch’a l’é nunsià fedel e nen slongà da l’eva ‘d tradission uman-e e d’ideologìe ch’a lo sfàusso, quand ch’a l’é nunsià precis coma ch’i lo arseivòma da la predicassion apostòlica ch’a ven a nojàutri ant l’Evangel.
L’istess che ant la stòria ‘d Zaché a podrìa bin rivé ancheuj, bele an cost moment-sì për ti ch’i më scotes ant ës messagi filmà o ch’i lese costa riflession. It podries bin esse ti, col Zaché dont it l’has sentine la stòria. It podrie bin esse ti col òm carià ‘d pecà coma i lo soma tuti, ch’a sent ël veuid ch’a l’ha an soa vita e che gnente e gnun a lo peul ampinì an ësto mond. I podries gnanca ti esse n’òm religios o na fomna religiosa. It podries mai avèj avù d’anteresse per lòn ch’a riguarda Gesù o l’Evangel, pura quajcòsa o quajdun at t’ha tirà, anciarmà, a sente parlé dël Salvator Gesù Crist. Antlora a podrìa bin esse Nosgnor ch’at ciama ancheuj përchè a sarìa bin possibil che ‘dcò ti a sia da conté an tra ‘d coj che - sens’ avejne ‘d mérit - Nosgnor Dé da l’eternità a l’ha sernù për arsèive la grassia dla salvëssa. It podries bin esse ti che Nosgnor a ciama ancheuj d’avzinesse a Gesù Crist con fèj për arsèive Sò përdon. Na trasformassion ëd tò cheur a l’é già comensà e as na seurtirà ‘d manere che mi i le conòsso nen e as darà a vëddse tanme ant ël cas ëd Zaché con ël propòsit ëd fé amenda dij tò pëccà.
Antlora as peudrà bin dì, ëdcò an tò cas, che Gesù a sclama: “Ancheuj la salvëssa a l’é intrà an costa ca. Përchè ‘l Fieul ëd l’òm a l’é vnùit a serché e a salvé lòn ch’a l’era perdusse”. A l’é mè vòt e preghiera che la salvëssa, visadì la përson-a ‘d Gesù Crist, a intra ancheuj an toa ca, an toa vita, an tò cheur, e ch’a pòrta ‘d ‘d frut bondos coma ch’a l’ha avùne ant ël cas ëd Zaché, për la glòria ‘d Nosgnor.