Luis Olivé/Ël rodon
Ël rodon
[modifiché]O my prophetic soul!
Shakespeare: Hamlet.
Mi ‘t veuj bin, o rusnent e vej rodon
che ‘t vire pase a val dël sàut ëd l’eva
për fé bogé con toa fatiga greva
la pera che a carcagna ‘l gran dl’amson.
L’hai scotate a ciovì për d’ure antere,
ghërgoté con la scuma an mes ai dent,
ant le sèire paisan-e sensa vent
quand j’era un cit con tante pen-e amere.
L’hai sentite tranfié sota la lun-a
tant che ‘l paìs a l’era an-nià ‘nt la seugn:
e mach ël giap d’un can vnisìa da leugn,
e, da avzin, ël naniné ‘d na cun-a.
Ti ‘t l’has cheujì le lacrime ‘d col cit
maladiss ëd romantica tristëssa:
t’l’has ciusionaje an sl’andi ‘d na carëssa
ij tò consèj che ant cheur a guèrna scrit.
L’hai amprendù da ti ch’a venta unisse
fòrt assamblà a lì assal ëd nòst travaj
e nen fërmesse e nen lassélo, mai,
për gnun-e anvije al mond, për gnun caprisse.
Tuti e doi l’oma avù ‘l midem destin:
ti ‘t vire ant l’onda për fé meule ‘l gran,
mi viro ‘l mond për guadagneme ‘l pan.
La vita a l’è la meula ‘d nòstr mulin.
E an pòver d’òr l’è andàit nòst seugn pì bel
ëd vëde a calé j’àmgej an sla Tèra:
l’òm a sfranda ant l’asur d’éliche ‘d guèra
ch’a strompo j’ale ai cherubin dël Cel…
‘T l’has la saviëssa ‘d Giòb, ti, vej rodon.
E quand të sclame che la Tèra a vira
e pì chila a fa ‘d vir pì l’òm delira,
të scoto con sagrin ma it dagh rason.
Mi l’hai vist tante gent e tante tère,
l’hai travërsà ‘d desert, navigà ‘d mar.
Dësgainà come ‘l sàber d’un corsar,
son mach sempre passè tra slussi ‘d guère.
D’ammassìdi e ‘d ravagi arbeuj la Stòria.
Ma, ancheuj, la Siensa antòssia aria e radis.
Caìn guida j’esèrcit dj’òm nemis.
E dël Crist va përdendse la memòria.
Da quand che ‘l fèr dla msòira e dël martel
l’è stàit fondù për j’arme dla conquista,
la rassa uman-a l’è dventà pì trista:
da mila Tor ‘d Babel a mnassa ‘l Cel.
E ti ‘t vire, ò rodon, sempre pì meuse
e la ruso a s’angrìngia tra ij tò dent:
fin-a al di che ‘t fërmras e che la gent
l’avrà pì nen ‘d farin-a d’andé a cheuse.
Col di, rodon, ch’a ven-a mai al mond.
Ma, se a vnirà, ij tò dent se sgureran
a mastié le sërvele dij tiran.
E ‘t beivras ant un gorgh, ëd sangh, profond…
Ò rodon che ‘t l’has vistme a cheuje ‘d more
ant l’alba dla mia vita arlongh al Taj,
spetme seren, ché, un di, ritornerai
a spòrzme da ‘n sla pianca për dëscore.
Mej andé mëssonand ëd ragg ëd sol
an sle rive ‘d nòst rì, vërde e fiorìe,
vaitand passé tra j’arbre e le gasìe
na testa bionda come un virassol
A l’è motobin mej vive ‘sta vita
pistand gramon e buse ‘d nòst paìs
e fongand ij magon ant ij mojìs
për ch’as lo mangio ij babi an mes dla nita.
A l’è assè pì civil un cheur paisan,
corm dle canson dij baticheur dla Tèra,
che ‘l cheur, përgn ëd velen, dj’òmini ‘d guèra
ch’a sforno ‘d bombe an leu dë sforné ‘d pan..
Òh, lass-me un po’ sfoghé, mè vej cambrada,
lassa che strenza ij pugn contra ‘l maleur.
E peuj versme ant le ven-e la dosseur
dla rijada armoniosa ‘d toa cascada.
Mè vej rodon che ‘t fas viré ‘l mulin,
arcòrdme. E speme. It tornerai davzin.
Vila Stlon, 1933