Luis Olivé/Ël boch

Ël boch (Cantada dël bòch)

Luigi Olivero recita la sua poesia "El Boch", registrazione del 1956

L'hai ël cheur dossignù coma 'n bëscheuit
e veuj ë-smonlo a la toa fam bërgera,
ò bionda paciaflüa cassinera
d'j'euj gris ch'as meujo ant la rosà dla neuit.

Fòra, al seren, ant l'eira corma 'd feuje
giaune e 'd cavèj ëd melia dësfojà,
veuj dësblete j'ariss e la consà
e su toa gola pasturé mie veuje.

Ant ël còro di grìi e al pior dël cioch
veuj che 't fasse arsinon con ël mè cheur,
ò bela fiassa tëggia 'd mè boneur!
Peui veuj piete a cornà parèj d'un boch.

Veuj che tombo e 's raviòto sota 'l cel
ch'a fà da bardachin a nòstre nòsse
rudie, paisan-e: tra doe angurie gròsse
përgne 'd ciairdlun-a coma 'l nòstr servel.

Veuj che 'l bium ë-sbogià da 'n sl'aliamé
e m'intra an mes ai sign e drinta j'euj
për podèi s-ciaire, sensa gnun ambreuj,
le stèile che l'hai nen savù conté.

Veuj specé mie fatësse sla toa pel
dl'istess color dla lun-a: un pòch fanà
e da 'd cite lentije pontinà:
toa pel ch'a taca e a lus coma l'amel.

E la mia barba con la barba bionda
dla melia, tuta arissa e a fìi sutìi,
veuj ch'as mës-cia e a furmiola a fé 'l gatij
longh i tò fianch ëd cicia reusa arionda.

Veuj fete rije 'd na rijada pien-a
che dal gariòt at canta fin-a ai ren
e për le ciape at filtra ant ël teren
ch'a deurm, sugnand l'amson, a la seren-a.

Mi l'hai mai vist na neuit di'istà parija!
Adess ël cioch e i grìi chito 'l bacan
e 'nt lë stabe le bestie a rumio pian.
Vast ël silensi sla natura a vija.

Or j'é pi gnun-e vos ch'a ciamo ò a pioro.
L'aria as fronsiss bagnà d'anvije dosse
ant ël tranfié dle nòstre boche rosse
mordùe a sangh dai nòstri dent ch'a foro.

E 'l sangh di nòstri làver a l'é un feu
ch'a sfiama su - da le radis lontan-e
d'j'erbo, dla tèra - e a va 'nt le ven-e uman-e
dla nòstra carn ch'as tòrz coma 'nt un reu.

Tërpignand con j'arsaut dru dël cravon
veuj sambleme a tò còrp, mòl ëd sudor,
e spërmte, ant na s-cissà viva 'd dolor,
tut ël velen dla mia generassion.

Bela fiasson-a tëggia e sarvajùa,
pìjte mia gòi d'amor për tò linseul,
la mia front për cussin- Ma fame un fieul
ch'a sapia 'd tèra. 'd rame. 'd vita crùa,

dla sàiva ch'a të scor drinta le ven-e,
dla fòrsa aserba di tò mùscoi fòrt:
testa viròira sensa pensé stòrt,
stòme corsàr ch'a ruta su le pen-e.

Bela paisan-a con i sen puntù,
fame brusé d'amor sla tèra cauda
che tut ël dì l'é tnusse 'l sol an fauda!
Sgrafign-me, su le feuje, patanù.

Ma dame 'l fieul, dame la creatura
ampastà con mè sangh da le toe man
e peui arcàuss-me con i pé lontan
e peui lassme - sfinì! - sl'erba ch'a mura...

Son mach un malparlant ai tò eui gris,
ò rubia paisanòta da marié.
Ma am ven na veuja 'd rije da dërné
se 't ven-e 'd brasa al feu d'un mè soris...

1929

NOTA Testo e grafia da Ël boch (Armanach piemontèis 1937) Nuovo titolo Cantada dël bòch (Ij faunèt 1955)

Da La Grolla petits cahiers valdôtains N° 7 1948