Vai al contenuto

Lenga piemontèisa/Gramàtica piemontèisa/Morfologìa/Verb/Verb ausiliar/Verb ausiliar avèj

Da Wikisource.

Artorn


Ël verb "avèj"

[modifiché]
Meud indicativ
Present Ampërfét Passà Passà lontan Trapassà Trapassà lontan Futur sempi Futur anterior
mi i l'hai

ti it l'has

chiel a l'ha

noi i l'oma

voi i l'eve

lor a l'han

mi i l'avìa

ti it l'avìe

chiel a l'avìa

noi i l'avìo

voi i l'avìe

lor a l'avìo

mi i l'hai avù

ti it l'has avù

chiel a l'ha avù

noi i l'oma avù

voi i l'eve avù

lor a l'han avù

mi i l'avire

ti it l'avires

chiel a l'avir

noi i l'aviro

voi i l'avire

lor a l'aviro

mi i l'avìa avù

ti it l'avìe avù

chiel a l'avìa avù

noi i l'avìo avù

voi i l'avìe avù

lor a l'avìo avù

mi i l'avire avù

ti it l'avires avù

chiel a l'avir avù

noi i l'aviro avù

voi i l'avire avù

lor a l'aviro avù

mi i l'avrai (mi i l'avreu)

ti it l'avras

chiel a l'avrà

noi i l'avroma

voi i l'avreve

lor a l'avran

mi i l'avrai avù

ti it l'avras avù

chiel a l'avrà avù

noi i l'avroma avù

voi i l'avreve avù

lor a l'avran avù


Meud congiuntiv
Present Ampëfét Passà Trapassà
che mi i l'àbia

che ti it l'àbie

che chiel a l'àbia

che noi i l'àbio

che voi i l'àbie

che lor a l'àbio

che mi i l'avèissa

che ti it l'avèisse

che chiel a l'avèissa

che noi i l'avèisso

che voi i l'avèisse

che lor a l'avèisso

che mi i l'àbia avù

che ti it l'àbie avù

che chiel a l'àbia avù

che noi i l'àbio avù

che voi i l'àbie avù

che lor a l'àbio avù

che mi i l'avèissa avù

che ti it l'avèisse avù

che chiel a l'avèissa avù

che noi i l'avèisso avù

che voi i l'avèisse avù

che lor a l'avèisso avù


Meud condissional
Present Passà
mi i l'avrìa

ti it l'avrìe

chiel a l'avrìa

noi i l'avrìo

voi i l'avrìe

lor a l'avrìo

mi i l'avrìa avù

ti it l'avrìe avù

chiel a l'avrìa avù

noi i l'avrìo avù

voi i l'avrìe avù

lor a l'avrìo avù


Meud imperativ
Present Futur
- - - -

àbie (avèje)

ch'a l'àbia

avoma

avèje

ch'a l'àbio

- - - -

it l'avras

a l'avrà

i l'avroma

i l'avreve

a l'avran


Meud ampërsonaj
Anfinì Partissipi Gerundi
Present Passà... Present Passà... Present Passà...
avèj (avèje) avèj avù - - - - avù avend (an avend) avend avù

Parland dle partìcole përnominaj i l'oma vist soa interferensa con la "l'" eufònica dël verb "avèj". Ël verb avèj a pòrta costa consonant an tute le vos. Sì i doma n'abresé 'd coste particolarità, e peui i notroma quàich variant possibila ant la coniugassion.

Con la partìcola lo = lo italian: sta partìcola a dventa 'l (ël) e la l' eufonica a resta: l'italian io ce l'ho as traduv mi i 'l l'hai

Con la partìcola lo = lo italian: sta partìcola a dventa 'l (ël) e la l' eufonica a diventa j': l'italian io ce li ho as traduv mi i-j j'hai

Con la partìcola na = ne italian: sta partìcola a dventa 'n (ën) e la l' eufonica a diventa n': l'italian io ce ne ho as traduv mi i 'n n'hai

La situassion a l'é diferenta se 'l përnòm verbal a l'é it:

Prima dël pëernòm plural j as anseriss na i eufònica: l'italian tu ce li hai as traduv ti it i-j j'has, ma 'dcò ti it j'has, mentre a la tersa përson-a, pr'esempi, le còse a son cole viste prima e l'italian lui ce li ha as traduv chièl a-j j'ha

Con ël pëernòm singolar ël (lo) i l'oma: tu ce lo hai = ti it ël l'has

Con ël pëernòm ën (na) i l'oma: tu ne hai = ti it ën n'has


Le variant che a fan part dla lenga piemontèisa a son:

  • La prima përson-a dël present indicativ a peul esse mi i l'hai opura mi i l'heu
  • La prima përson-a dël futur indicativ a peul esse mi i l'avrai opura mi i l'avreu
  • L'amperfét congiuntiv a l'ha 'dcò la forma: che mi i l'hèissa, che ti it l'hèisse, che chièl a l'hèissa, che noi i l'hèisso, che voi i l'hèisse, che lor a l'hèisso
  • L'anfinì a l'ha le doe forme avèj opura avèje
  • L'imperativ present 2^ përs. sing. a peul esse abie, opura avèj, opura avèje
  • L'imperativ present 2^ përs. plur. a peul esse avèj, opura avèje
  • Ël gerundi present a peul esse avend, opura an avend
  • Ël gerundi passà. a peul esse avend avù, opura an avend avù