La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Re/1Re 16

Da Wikisource.

1 Rè[modifiché]

Pàgina revisionà

16[modifiché]

1Sossì a l’é ‘l mëssagi contra 'd Basa ch’a l’é rivaje a Ieu, fieul ëd Canani: 2“Mi i l’avìa tirate sù da la poer e i l'hai fate governé dzora mè pòpol, Israel. Pura ti 't ses andaje dapress al cativ esempi 'd Geroboam. Ti ‘t l’has provocà mia ira cissand mè pòpol a comëtte ‘d pëccà. 3Përparèj che mi i son pront a sié[1] Basa e soa famija, e fé vnì toa famija parèj ëd cola ëd Geroboam fieul ëd Nebat. 4Ij can a rusieran ij mèmber ëd la famija 'd Basa ch’a meuiro an sità, e ij voltor as mangeran coj che a meuiro an campagna”.

5Ël rest ëd lòn che a l'é ancapità ant ël regn ëd Basa, comprèis lòn ch’a l'ha fàit e soe gesta, a l’é anregistrà ant ël lìber[2] “Stòria dij Rè d'Israel”. 6Peui Basa a l'é mòrt e a l'é stàit sotrà a Tirza. Sò fieul Ela a l'ha pijà sò pòst coma rè d’Israel. 7Ël mëssagi ‘d Nosgnor contra Basa e soa famija a l’era rivaje për ël mojen dël profeta Ieu, fieul d’Anani. Nosgnor a l’avìa dije lolì përchè Basa a l’avìa fàit lòn ch’a l’é mal ëdnans a Nosgnor (propri coma ch’a l’avìa fàit la famija ‘d Geroboam). L’a flin-a ‘d Nosgnor a l’era stàita provocà për motiv dij pëccà ‘d Basa.

Ela, rè d’Israel(885)[modifiché]

8Ant l'ann ch'a fà vintesses dël regn d'Asa dëdzora dla Giudèa, ël fieul ëd Basa, Ela, a l'é vnùit esse rè d'Israel; a l'ha regnà a Tirza për doi agn.

9Sò servitor, Zimri, comandant ëd metà dla soa fòrsa ‘d chèr ëd guèra, a l'ha congiurà contra 'd chiel. Antramentre che Ela a l'era a Tirza e a l’era anciocasse ant la ca d'Arza, aministrator dël palass ëd Tirza, 10Zimri a l’ha fàit irussion ant la ca, a l’ha colpilo e a l’ha massalo. Sòn a l'é rivà ant l'ann che a fà vintesset dël regn d'Asa dzora dla Giudea. E Zimri a l'ha regnà al pòst d'Ela.

11Vnùit rè e ocupà 'l tròno, a l'ha massà tuta antrega la famija 'd Basa. Gnanca un mas-cc che a-i fussa dla famija ‘d Basa a l'é stàit risparmià; ëdcò tùit ij sò parent e amis a son ëstàit ësterminà. 12Zimri a l'ha dësblà antrega la famija 'd Basa, conform a la sentensa 'd Nosgnor contra 'd Basa për boca dël profeta Ieu. 13Tut sossì a l’é ancapità për motiv dij pëccà fàit da Basa e da sò fieul Ela, e për motiv dij pëccà che chiel a l’avìa cissà ‘l pòpol a comëtte. A l'avìo provocà l’ira 'd Nosgnor Dé d'Israel con ij sò idoj sensa sust.

14Ël rest dij fàit ch’a son ancapitaje durant ël regn ëd Basa ansema a soe amprèise, a l’é scrit ant ij lìber "Lìber dij Fàit dij rè d'Israel".

Zimri, rè d’Israel(884)[modifiché]

15L'ann che a fà vintessèt dël regn d'Asa dzora dla Giudea, Zimri a l'é rivà esse rè d'Israel; ma a l'ha regnà mach për set di a Tirza. L'arvira 'd Zimri a l'’era ‘ncapità antramentre che l'armeja d’Israel a l'era ‘n camin ëd ataché la sità dij Filisté Ghibeton. 16Quand ch’a l’é rivaje la neuva dël tradiment ëd Zimri e che chiel a l’avìa massà ‘l rè, an col’ istessa occasion lor a l’han nominà Omri, ch’a l’era ‘l comandant ëd l’armeja, coma neuv rè d’Israel. 17Apress, Omri a l’ha mnà l’antrega armeja d’Israel a taché Tirzah, la capital d’Israel. 18Cora che Zimri a l'ha vëdù ch’a l'avìo pijàit la sità, a l'è intrà ant la part fortifià dël palass real, a l’ha daje feu al palass e a l'é mòrt fasend-se pijè da le fiame. 19Tut sòn a l'é rivà përché ‘dcò chiel a l’avìa fàit lòn ch’a l’é mal a j’euj ‘d Nosgnor. A l’era, an efet, andaje dapress al cativ esempi ‘d Geroboam an tùit ij pëccà ch’a l’avìa comëttù e ancoragià tut Israel a fé l’istess.

20J'àutri fàit dël regn ëd Zimri, comprèis ij particolar 'd soa congiura, a son ëstàit arportà ant ël lìber "Lìber dij Fàit dij rè d'Israel".

Omri, rè d’Israel (884-873)[modifiché]

21An col temp-lì, la gent d’Israel a l’era dividusse an doe fassion. La metà dël pòpol a pijava le part ëd Tibni fieul ëd Ghinat, e a vorìa felo rè; l'àutra a stasìa da la part d'Omri. 22Ma ij partigian d'Omri a son ëstàit pì fòrt dël partì ëd Tibni fieul ëd Ghinat. Tibni a l’han massalo e Omri a l'é dventà rè. 23Parèj, ant l'ann che a fà trantun dël regn d'Asa dzora dla Giudea, Omri a l'é vnùit esse rè d'Israel. A l'ha governà për dodes ani, ses a Tirza. 24Pì tard chiel a l'ha catà për doi talent[3] d'argent la colin-a conossùa con ël nòm ëd Samaria da sò proprietari, ch’as ciamava Semer. Ambelelì a l'ha edificà na sità e a l’ha daje ‘l nòm ëd Samaria an onor ëd Semer, ël vèj proprietari dla colin-a 'd Samaria. 25Omri a l’ha fàit a j'euj ëd Nosgnor ancora pes che tut i coj che a-i l'ero vnuje prima ‘d chiel. 26Chiel a ‘ndasìa dapress al cativ esempi ‘d Geroboam, fieul ëd Nebat an tùit ij pëccà che sto-sì a fasìa e a fasìa fé ‘dcò a la gent d’Israel. Tut lòn a l’avìa provocà l’ira ‘d Nosgnor, ël Dé d’Israel, con ij sò idoj ‘d lor sensa valor.

27J'àutri fàit dël regn d'Omri, l’estension ëd sò podej e tut lòn ch’a l’ha fàit, a son ëstàit arportà ant ël lìber "Lìber dij Fàit dij rè d'Israel". 28Mòrt ch’a l’era Omri, a l’é stàit sotrà an Samaria. Sò fieul Acab a l’ha pijà sò pòst coma rè d’Israel.

Acab, rè d’Israel (873-854)[modifiché]

29Ant l'ann che a fà tranteut dël regn d'Asa dzora dla Giudea, ël fieul d'Omri, Acab, a l'é vnùit esse rè d'Israel. Acab fieul d'Omri a l'ha regnà sù Israel për vintedoi agn an Samarìa. 30Acab, fieul d’Omri, tutun, a l’ha fàit lòn ch’a l’é mal a j’euj ëd Nosgnor, fin-a da pì che tùit ij rè ch’a l’ero stàit prima ‘d chiel. 31Coma se andeje dapress al cativ esempi ‘d Geroboam, fieul ëd Nebat, a fussa stàit nen pro grev, chiel a l’é mariasse con Iesebel, fija dël rè Etbal dij Sidòni. Peui chiel istess a l’ha 'ncaminà a prostërnesse ‘dnans a Baal, për rendje l’adorassion.

32Për prima ròba a l’ha fàit edifiché a Samaria un templ e n’autar an onor ëd Baal . 33Peui Acab a l'ha drissà un paloch sacrà për Asera. A l'ha fàit pì chiel për fé anrabié Nosgnor Dé d'Israel che tùit ij rè d'Israel ch’a son vnuje anans ëd chiel ansema.

34A l’é stàit ant ël regn d'Acab, che Chiel ël Betelita a l'ha arcostruì Gérico. Abiram, sò prim nà, a l'é mòrt an campand le fondamenta; Segub, sò fieul pì giovo, a l'é mòrt cora che a l'avìa butà ‘n pé soe pòrte. Lolì a l’é capitaje precis coma che Nosgnor a l’avìa dit[4] a propòsit ëd Gérico a Giosuè, fieul ëd Nun.

Nòte[modifiché]

  1. La vista tradissional a angagia 'l comprende 'l verb בָּעַר (ba'ar) për significhé "a brusa". Contut n' alternativa a ciapa בָּעַר (ba'ar) tanme cheicòsa  che a veul dì ''ramassé via'' . Për lòn as podrìa 'dcò voltè: ''I son pront a taparé via Basa e soa famija''. A l'é ëdcò na metàfora che a sotsigna la natura distrutiva dël giudissi ‘d Dé ch’a l’é rivaje a còl.
  2. Un ròl ëd bergamin-a.
  3. Ël tërmo ebràich כִּכָּר (chiccar, "sèrcc") a s'arferis ëd costuma a cheicòsa 'd riond. Cora che a l'é dovrà për metaj a podrìa arferisse a 'n pèis a forma 'd disch fàit ëd metal o a n'unità ëd pèis, an géner considerà un talent. Ël pèis acetà për un talent ëd metal a l'é a peupré 150 lire d'argent.
  4. Cfr. Giosuè 6:26 andoa che Giosuè a pronunsia na maledission dzora 'd tui coj ch’a sarìo ancalasse a arcostruì Gérico.