La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Deuterocanonich/Sapiensa/Introdussion

Introdussion

Dël lìber ëd la Saviëssa as podrìa deje la definission ëd "un tentativ ëd dialòg con la coltura greca". A son nen ràire, an efet, j'alusion ai poèma d'Omero, a la protesta sossial dël poeta grech Esiodo e a j'euvre filosòfiche 'd Platon. A dovra 'n vocabolari soagnà. Soa dimestiëssa con la coltura greca a l'é nen limità a soe forme d'espression. L'autor a veul ëdcò dé 'n valor a dontré element ëd costa siviltà, coma, për esempi, l'dèja dë "mzura" ch'a-j serv për mostré che Dé a dà 'd castigh con moderassion granda (cfr. 11:15-12:22). N'àutra caraterìstica 'd cost lìber a l'é sò antëresse për ël problema dël podèj polìtich. A conten, an efet, n'apel a cheur pien ai prinsì pagan për cisseje a comportesse con saviëssa, giustissia e moderassion (6:1 ss). A fà 'dcò n'alusion a le vìtime dël podèj polìtich, al cult ëd la përsonalità dël sovran (14:21) e a coj ch'ass dan ëd blaga 'd dominé sù motobin ëd nassion (6:2).

Ant ël contest ëd cost quàder cultural pì largh, l'autor a presenta vàire episòdi dla stòria antica d'Israel e, an particular, ëd la Surtìa, che chiel a consìdera l'aveniment fondamental ëd la stòria dla salvassion. An coj dì-lì ël Dé d'Israel a l'avìa manifestà soa potensa e superiorità con la liberassion ëd sò pòpol da la s-ciavensa an Egìt (capìtoj 10-19).

Ël lìber ëd la Saviëssa a l'é soens ciamà coma "Sapiensa 'd Salomon". An efet, l'autor, ant ij capìtoj 7-9, a parla an prima përson-a e as presenta coma 'l rè ch'a l'ha arseivù 'l cadò dla saviëssa (cfr. 1 Rè 3:5-15). Da sossì a ven l'identificassion con ël savi rè Salomon, ch'a l'avìa regnà an sël pòpol d'Israel apopré an tra 'l 970 e 'l 933 A. C.

Ël lìber ëd la saviëssa, contut, conform a vàire savant, a l'é pa tant antich. Al opost, a l'é un dij lìber dij pì recent dël Testament Vej. L'autor a l'ha scrivulo an lenga greca antant che chiel a stasìa an Egit al temp ëd Giulio Cesar o fòrsi d'Otavian Augusto, visadì an tra j'agn 50 e 30 a. C. Ël lìber a l'é adressà a na comunità ch'a veul sò spassi polìtich ant ël mond ch'a-i viv (Sapiensa 19:16). A sërca, tutun, ëd feje artové soa identità për ël mojen ëd n'arflession ancreusa an sla Paròla 'd Nosgnor. L'autor a propon na sòrta 'd letura neuva dij test biblich anterior, tnisend cont ëd la mentalità greca. A l'é për lon nen stravis troveje d'ideje dësconossùe ant ël Testament Vej ebràich, coma la separassion an tra l'ànima e 'l còrp (cfr. 9:15) o l'inmortalità dl'ànima (cfr, 3:1-9; 8:17; 15:3, e vìa fòrt).

Schema

- Ël destin dij chërdent e dij mischërdent - 1:1-5:23.

- Làuda dla saviëssa - 6:1-9:18.

- La saviëssa ant la stòria 10:1-19-22.