Introdussion

Ij protagonista dël prim lìber dij Macabé a l'é 'l sacerdòt Matatìa e ij sò sinch fieuj. Ël ters an tra 'd lor as ciamava Giuda e a l'avìa lë stranòm Macabé, ch'a significa "martel", ma lolì a l'é nen pro ciàir. Tuta la famija 'd Giuda a l'é da chiel ciamà "la famija dij Macabé". Ij lìber ëd soe amprèise 'd lor a l'han peui pijà për titol: "Prim e Scond Lìber dij Macabé". Ël but ëd costi lìber a l'é nen mach, tutun, ëd conté 'd manera detalià j'aveniment ch'a-j riguardo. Costi lìber as anandio con n'arferiment a le vicende 'd Sànder ël Grand (356-323 a.C. e a comprend sinquant'agn dë stòria (da 'l 175 al 134).

But ëd costi lìber a l'é mostré coma vàire ebrèo a l'han savù loté për amor ëd la Lege 'd Mosè, dl'Aleansa con Dé e 'd Sò templi, ch'as trovava a Gerusalem. Da cost lìber a ven fòra un pòpol che, guidà con saviëssa da Matatìa e dai sò tre fieuj (Giuda, Gionata e Simon) as arfuda 'd perde soa identità e a considera la fede pì pressiosa che la vita midema. Ël lìber a finiss an fasend memòria che, apress ëd Simon, ël podej a passa ant le man dël fieul Gioann, ch'a l'era conossù coma Gioann Ircan an d'àutri test fòra dla Bibia. Gioann a governa an Palestina dal 134 al 104 a. C. e ij sò sucessor (ch'a pijo 'dcò 'l titol ëd rè) a manten-o sò podej ant la region fin-a ch'a rivo ij Roman. Ij member ëd la famija dij Macabé a son ëdcò ciamà Asmonian (da Asmon, un antich ëd Matatìa)

A l'é probabil che 'l prim lìber dij Macabé a sìa stàit scrivù da n'autor dësconossù durant ël regn d'Ircan vers la fin dël second sécol a. C. As pensa ch'a sìa stàit scrivù an ebrèo o aramàich, ma a nojàutri a l'é rivà mach la tradussion greca.