Anònim/Piemontèide/Cant 06
CANT VI – SABA[modifiché]
Andoa as parla ‘nco con Merlin-Caront
“I vëddo da la vesta ch’it ses pa
’d na rassa conossuva;
chi it ses e lòn ch’it fase ’n realtà,
person-a nen vorsuva? ”
“Novod dij tò novod e ’nco pì ’n là
për mila e mila agn
mi son, sì përché ’ndré im na son tornà
’n sla tèila dël gran ragn.”
“L’é nen fòrse pì fàcil che dai mòrt
’t ses vnùit sì a troveme ?
L’é ràir, ma a-i na j’é d’òm bastansa fòrt.
Cò ’t ven-e sì a conteme? ”
“Merlin, l’é na magìa che ’dcò mi
capisso pròpe pòch.
Confess che lì për lì son stàit stupì,
ma a dura già da ’n tòch.
Cò ti però it ses dròla, it l’has contà
d’avèj ’ncontrà coj doi:
quaicòs am torna nen an sla toa età.
It veule freghé noi.”
“Ti it vive con ij nùmer, l’haj capì
e it sàute tut ël rest.
At basta nen la ment ambelessì,
at serv un servel lest.
Ti chërdje come ’n cit a lòn ch’it vive.
Anvent-te nen sagrin,
ti buta ’l tò giust deuit për podèj scrive
e lassa sté ’l divin.
Confin dla conossensa a-i na j’é pro.
A ’nta goerné ij to pé
përché a-j pisto nen, na ca ’n sël to
a peul sempe droché.”
“Ma pròpe ’n drùid am dis d’avèj paura,
n’espert dj’afé dla neuit.
L’é fòrse la toa siensa nen sigura
s’at fa buté tant deuit? ”
“Dirìa che ’n vrità son pì le còse
che mi peuss nen comprende.
Se ij cop a l’an da manca ’d tre ò quat lòse
ël mur a peul difende
chi ’ndrinta l’é stërmasse dai soldà
ch’a taco ’l sò paìs
e dòp che ’l temp dle lòsne a l’é passà
vivrà con ël sorìs.
Mi ’dcò me l’òm an ca i son content,
am basta mia sapiensa.
Se peui peuss nen contete ij gir dël vent,
va bin, peuss fene sensa.”
“A j’àutri dla tribù a smijerìa
normal se mai savèisso
che ’l mago a pensa sòn? Se da la via
ij pòver të scotèisso?
L’hai vist jer neuit ch’a masso an sla paròla
e gnanca a san përché.
Sta gent as fida tròp, ma l’é nen fòla
e a sa nen perdoné.”
“Ti it pense che dabon mi dis ël fàuss,
ma sòn a l’é nen vèra
Da quandi son vnùit drùid la neuit im àuss
e j’euj lontan da ’n tèra
an cel i campo e su les ij destin
d’òm, fomne e animaj.
Vint agn i l’hai passà studiand da bin,
noi soma nen sërvaj.
Cantoma ’l nòst passà, la tradission
dij nòst vej antenà.
Menzin-e, rit e drit, art, religion
a ven tut tramandà.
Ël di dla nòsta fin a rivërà.
Le nòste bianche veste
dal ross ch’a lassa ’l sangh saran macià,
a sarëran le feste.
I soma pa col di lòn ch’i s-ciairoma,
vivoma a na manera
ch’a serv a nen pensé: sacrificoma
ai dé ’nsima na pera.
L’han fàit sempe parèj: l’é ’l nòst pedagi
për coj ch’a stan dëdlà.
Speroma ’d finì bin ël nòst curt viagi :
certësse a-i na j’é pa.
Se ’n num a noi parlèissa ciàir e fòrt
sarìo pì sigur
ëd lòn ch’i foma sì, ma j’é la mòrt
ch’a l’é lë sgiaj pì dur.
Noi prèive con paròle, gest, magìa
salvoma da gròss dann
la nòsta gent che mata a vnirìa
pensand con grand afann
antorn al gram teror dla fin dël tut,
dël còrp e ’dcò dla ment
andoa j’àutri sgnor dël mond son mut
ëdcò coj pì potent.
Ël vin për festegé as sa nen còsa,
bataje, eròiche assion,
canson, baj sbafumà e casse a jòsa,
tut sòn contra ’l magon
dël brut pensé dla fin ch’a paralisa
tut lòn ch’a l’ha coragi
përché ’n ògni moment gnun peui at disa:
-Finiss cò ’l tò passagi.-
E ij gieugh, le gare ’d fòrsa, j’amor mat,
le corse dij cavaj,
ël taj dij bòsch e sente ’l cheur ch’a bat
për l’òr e ij frej metaj,
për vëdde ’l còrp ch’a viv, chërde ’l mond bel
e gnente pensé gram.”
D’un colp dal fium davzin s’àussa ’n rabel,
la preda ’dess l’ha fam.
Soldà dla gent nemisa bin armà,
crij, sangh, mòrt ëd Merlin.
“E ’dess?” “Basta ’nt ës pòst.” chila as na va,
mi pior, pien ëd sagrin.
An cel a j’é la lun-a con ël reu,
lum frèid ëd giassa e ’d giss.
Sla tèra ’n pòche spluve a meuir ël feu,
adasi as na ciumiss.