Vittorio Alfieri/Sonèt

Sonèt

Son dur, lo seu son dur, ma i parlo a gent
ch’ha l’ànima tant mòla e dëslavà
ch’a l’é pa da stupì se 'd costa nià
i-j piaso apen-a apen-a a l’un për sent

Tuti s’amparo 'l Metastasio a ment
e a n’han j’orije, 'l cheur e j’euj fodrà:
j’eròj a-j veulo vëdde, ma castrà
ël tragich a lo veulo, ma impotent

Pure im dogn nen për vint fin ch’as decida
s’as dev troné sul palch o solfegié,
strassé 'l cheur o gatié marlàit l’orìa.

Già ch’an cost mond l’un l’àutr bzògna ch’as rida,
l’é un mè dubièt ch’i veuj ben rumié
s’l’é mi ch’son d’fer o j’italian 'd potìa.

Vittorio Alfieri

Glossari

nià = nidiata
im dogn nen = non mi do
troné = tuonare
gatié marlàit = solleticare appena
rumié = ruminare
potìa = poltiglia

Coment

A l’é nen cost lë scrit, ch’a veul dëscheurvi e arconòssi mèrit a un dij pì grand ëd la Literatura che 'l Piemont a l’àbia mai avù, ma con ël dovù rispet, a veul fé na còtia riflession fòra dai “feuj ufissiaj” amparà a Scòla Granda. Artrovand ant la Poesìa Piemontèisa, pòca ma 'd grand Valor, na frangia fòrta e bin samblà 'd piemontesità dura. Në sgrafignon a la soa indole un pòch ëspërvèrsa a l’avìa dai-la na gioventura fòra da l’ambrass normal ëd na famija normal, fortificand an chiel na veuja ancreusa 'd dëscheurvi lon ch’a- i é pì an là dla solitudin, o dla vita ossiosa d’un Nòbil. Con na grand volontà e forgià ant un ànim passional, a l’ha tirà fòra col “nerb astigian” e rancà dur, ant ël sorch pì spërfond ëd na vita aventurosa. Cost sonet si sota ( colorì da la cadenssa astigian-a e clamorosament modern!), a arpòrta për anter cola dura corassa ch’a j’era an chiel, cola ànima càuda e pien-a 'd poesìa, orgojosa, ambissiosa, testarda e 'dcò un pòch sarvaja a le règole còtie dla gent normal.