Rino Serra/Piemont

Artorn

---

Piemont

An sle dentà splendriente sime
A sàuta ‘l camoss, tron-a la valanca
Dai giassé in-mens roland për ij
Grand bòsch con ciadel:

Ma dai silensi ‘d l’asur spassios
A seurt ant ël sol l’òja, e a dëstend
An tarde roe degradante ‘l nèir
Sò vòl grandios.

Salve Piemont! A ti con melodìa
Arnosa da leugn arsonanta, mé
J’epiche canson ëd tò pòpol vajant,
A calo ij fium.

A calo pien, pressipitos, gajard
Coma ij tò sent batajon e a val
Serco le svice a rasoné ‘d glòria
Vile e sità:

La veja Aosta da muraje ‘d Cesare
An-mantlinà che ‘nt ël passagi alpin
A àussa dzor dij castej dl’età ‘d mes
L’arch ëd Gusto:

Ivrea la bela che le rosse tor
A specia sugnand a la Dòra celest
Ant ël sen largh, fosca dantorn l’é l’ombra
Ëd re Arduin:

Biela tra montagne e ‘l verd ëd la pian-a
Giojosa ch’a bèica la drua valada
Che arme e slòire e a l’òpera fornej
Cha fumo a mostra:

Cuni potenta e passienta e a la vaga
Pendensa la dossa Mondvì rijenta
Orgojosa ‘d castej e vigne
Tèra d’Aleram;

E da Superga ‘nt ël coro festos
Ëd le grand Alp la regal Turin
Ancoronà ‘d vitòria, e Ast
Republican-a.

Orgojosa ‘d ravagi Gòtich
E ‘d la rabia ‘d Rico, dal fium sonant
Chila, o Piemont, at fasìa cadò ‘d neuva
Poesìa d’Alfé. (Alfé – Vittorio Alfieri)

Le vnù col grand, coma ‘l pì grand usel
Donde l’ha pià sò nòm, e a l’ùmil pais
Volandie dzora, baross, anchiet,
-Italia, Italia-

Chiel a crijava a ciòrgne orije
E ai cheur gargh, a j’ànim ësvilì.
-Italia, Italia – a rëspondìo j’urne
D’Arquà e Ravenna:

E sot ël vòl a schërzinavo j’òss
Për arcomponse longh ël simiteri
Ëd la fatal penisola a vestisse
Ëd rabia e fer.

-Italia, Italia- E ‘l pòpol dij mòrt
Arviv cantand a ciamé guèra;
E un re a la mòrt dal visagi spali
Sacr e ‘nt ël cheur

A sfeudra ‘l sàber. Oh ani dij miraco,
O prima ‘d la Patrìa, o di,
O ultimi di dël magg fiorent,
O trionfant

Son ëd la prima italica vitòria
Ch’a l’ha martlà mè cheur pcitin! Doa mi,
Poeta italich a la stagion pì bela,
Con cavej gris

Ancheuj it canto, ore dij mè verd ani,
Re për tanti ani bëstëmmià e piansù,
Che via it ses passà col sàber an pugn
E col silissi

Al pét cristian italich Amlet. Sot
Ël fer e ‘l feu dël Piemont, sot
Ël vigor ëd Cuni e lë slans d’Aosta
L’é sparì ‘l nemis.

Assé fiap ël tron ëd l’ùltim canon
Dre dla scapada Austriaca a murìa:
Ël re a caval calava giù contra
Ël sol ch’a cala:


An mes ai sivalié ch’a-i ven-o ‘ncontra
Ëd fum e ‘d povre e ‘d vitòria alégher
Tira fòra un feuj lo duverta, e dis
Pëschera arendua.

E da coj pét, arcordand j’antich,
Àut an ondegiand dij Sabàud drapò,
Un crij con gran frisson l’é àusasse: Tòpa
Ël re d’Italia!

Visca ‘d glòria, rossa al calé dël sol,
La gran dëstèisa ‘d tèra Lombarda;
Martela ‘l lagh ëd Virgili, coma
Coefa da sposa (Coefa – Velo)

Ch’as deurb al basin dl’amor ampromëttù
Spali e drit an sl’arcion, bin frem
J’euj ël re a fissava: vëddìa l’ombra
Dël Trocadero.

Lo spetava la nebiosa Novara
E a j’arnos eror ùltima mira Opòrt.
O sola o pasia ‘n mes ai castagné
Vila dël Douro.

Che an facia al grand Atlantich sonant
Ai fianch a l’ha ‘l fium frèsch ëd camelie
E a l’ha loà ‘nt la dëspassionà pas Loà
Mot ben dolor!

As dësfasìa; e ‘nt l’ambrun dij sens
Tra le doe vite dëdnans al re corìa
Na maravijosa vision: ëd Nissa
Ël marinar

Biond, che dal Gianicol ëspronava
Contra ‘l dëspresi Galich: d’antorn
Splendrìenta fiama ‘d piròp al sol
L’italich sangh.

Ans jeuj dëstiss a cala al re na lerma,
Meusia bamblin-a l’ombrìa d’un soris. Peui
L’é vnù da l’àut un vòl dë spirit, sarand
Dël re la mòrt.

Dëdnans a tui, o nobil Piemont,
Coj che a Sfacteria deurmo e ‘n Alessandrìa
L’ha dà a j’arie prim ël tricolor, Santor
Ëd Santareusa.


E tui ansem a Dio a scòrto l’ànima
Ëd Carl Albert. –Varda –sì ‘l re, Nosgnor,
Ch’a n’ha dësperdune, ‘l re ch’a l’ha dane.
Àor, o Nosgnor,

Ëdcò chiel l’é mòrt, come noi soma mòrt,
Dio, Për l’Italia. Rend-ne la Patria.
Ai mòrt ai viv për ël sangh fumant
Da tui ij camp,

Për ël dolor ch’a-j res ch’a-j rend istesse
A le bënne, për la glòria, ëd Dio,
Ch’a l’é stàit ant j’agn, për ël martiri, Dio,
Ch’a-i é ‘nt l’ora, a

Cola pover eròica frissonanta,
A sta lus-sì angelica giojosa,
Rend la Patria, Dio; rend l’Italia

A j’italian.
Giosue Carducci Ceresole Real, 27 luj 1890