Rino Serra/L'aquilon

L'aquilon

Quaicòs ëd neuv ël sol ancheuj a l’ha,
Ansi d’antich: Mi i viv nen sì, ma i sent
Che tut d’antorn le viòle a son nà.

A son nà ‘nt la boschin-a dël convent
Dij Capussin, tra le mòrte feuje
Che al sèp dle ror a sbogia ‘l vent.

As rëspira n’aria dossa ch’a fà a speuje
Ij vason e visita gese travers
La campagna, ch’a l’han erbose seuje:

Un’aria d’àutr mèis e ‘d pòst divers
D’àutra vita: un’aria celestin-a
Ch’a ten su ale bianche për minca vers...

Si, j’aquilon! L’é costa na matin sclin-a,
A-i é pa scòla. Soma surtì ‘n trop
Tra bussonà ‘d rovej e albaspin-a.

Le bussonà j’ero sëcche, pontùe, strop
D’otogn; a-i n’era ‘n bel pò ‘d mass ross
Ëd pomin e càich fior ëd prima a grop

Bianch; e sij ram patanù ‘l pitoross
Sautava e la laserta sò testin
Mostrava tra j’erbe rudie dël fòss.

Àor soma frem: i l’oma ‘n facia Urbin
Ventos: ognun a manda da na bàussa
La soa comëtta për ël cel turchin.

Varda-lì a ondegia, a pend, da ‘d crep, a sbàussa,
A monta, a pija ‘l vent; varda-lì pian pian
Tra un longh crij dij fiolòt a s’àussa.

A s’àussa e ròba ‘l fil da la man,
Coma na fior ch’a scapa da la dlicà
Gamba e a va a arfiorì lontan.

A s’àussa e ‘l tranfi dël pét e ij pé agità
Dël cit, l’avid lumin, tut maravija...
E la facia e ‘l cheur tut an cel l’é portà.

Pì sù, pì sù: già ‘mé pontin lusent...via
Là sù, là sù...Ma varda-lì ‘n colp ëd vent
Dë sbies, i sent un crij àut...chi a crija?

Son le vos ëd la cambrada mia ch’i sent:
I-j conòsso tute a l’amprovisa,
Un-a dossa, un-a aùssa, un-a pen-a as sent...

A un a un ëd tuti, mia ment s’avisa,
O mè compagn! E ti, si, che a l’abandon
Ël bianch dla facia ‘t pòge a spala amisa.

Si: l’hai dit dzor ëd ti j’orassion,
L’hai piansù: tutun content ti che al vent
It l’has pa vist droché j’aquilon!

Ti ‘t j’ere tut bianch, m’arciam a ment:
it l’avìe dël ross ant ij gënoj,
Për col nòstr preghé ‘n sël paviment.

Oh! Content ti, ti ch’it l’has sarà tòi euj
Convint, strensend-te ambelelà sël cheur
La pì piasosa ‘d toe dësmore gentij!

Oh dosman, lo sai bin mi, as meur
A në strensenda gioventura al pét,
Coma ij sòi candi làver un-a fior

Ancor ën boton! Mòrt giovo coma n’ajèt,
Dcò mi prest vnirai con ij vason a còl
Là doa it deurme placid sol solèt...

Mej ëvnije tranfiand, bianch e ross, mòl
Coma cand ël sudor at inonda
Dòp na corsa ‘d gara për monté sù ‘n còl!

Mej ëvnije con la testa bionda,
Che peui, che frèida stèisa sël cussin,
A l’ha pent-nà coj bej cavej a onda

Toa mare...pian për nen fete mal, da bin.

G. Pascoli Tradussion an Piemontèis ëd Rino dij Sèra

Dissionari

Fè a speuje ij vason = distruggere le zolle.
Boschin-a = piccolo bosco.
Frem = fermo.
Sclin-a = limpida.
Pitoross = pettirosso.
Bàussa = balza.
Avid lumin = avida pupilla.
S’avisa = si ricorda.
Tutun = eppure.
Mòrt giovo ‘mé n’ajèt =morto giovinetto.