Piergiuseppe Menietti/Pêrfum d'agnolot a la trìfola
Pêrfum d'agnolot a la trìfola[modifiché]
Ancheuj i son content: apress doi di ’d pieuva a-i é ’l sol e i peuss andé a travajé. I vendo ij lìber dovrà ’nt ij mërcà ’d Turin: Crosëtta, cors Palestro, cors Ësvissera e, al saba, al Balon. I sauto ansima a mè forgon ch’a l’é na biblioteca ambulanta, i rivo ’n sël pòst, i rangio ij lìber e i speto ij client.
Tanta gent a passa sensa vardé, d’àutri as limito a campé l’euj, quaidun a marcanda e, a la fin, a cata. I conòsso ij gust dij letor: volum d’art a la Crosëtta, ëd literatura an cors Palestro, siensa an cors Ësvissera e, al Balon, un pòch ëd tut, basta che ij lìber a sìo vej e arlegà. I l’hai ’n magasin pien, i vorerìa caté pì gnente, ma minca tant l’ocasion a l’é bon-a e i devo nen lassemla scapé. L’ùltima a l’é rivame na sman-a fa. Am teléfona na madama: «Cerea, monsù! I l’hai avù sò nùmer da Tecla Viarèngh, cola fissà con l’art oriental... ». «Ah sì, madama Viarèngh!». La vos as fà decisa: «Ch’a senta, i l’hai pì o meno quatsent volum da vende, a j’ero ’d bonànima ’d mè òm. Tuta ròba bela, ma mia ca a l’é cita, mè anvod a ven a vive da mi e parèj... ».
Mia esperiensa am pòrta a pijé le distanse: «I capisso, madama, chila a veul vendi sti lìber, ma a sarà nen fàcil. Al di d’ancheuj, a smija che pì gnun a l’abia veuja ’d lese». Tecla a l’ha anformala che ancheuj i son an cors Palestro e madama am dis che soa ca a l’é ’n contrà Passalacqua, pròpe a doi pass. A l’é gentila, i peuss nen tireme andaré e gnanca delude la Viarèngh, na bon-a clienta. Parèj, a la fin dël mërcà, i saro da bin mia mërcansìa ant ël forgon e i vado a trovela. I sai già tuta la tiritera: ij volum pì vej e galup vendù për quatr sòld a n’antiquari, d’àutri spatarà tra fieuj, anvod, amise; na vinten-a tenù për arcòrd ëd la bonànima.
Tut ël rest, rumenta da fé fòra, da vende për set o për dissèt për nen portela al Cotolengo o campela ’nt ij bidon dij papé frust. I monto a pé fin-a a lë scond pian e a ven a duverteme la pòrta na madama ch’a l’avrà pì dë stant’ani. As presenta coma Giulia e, antant che jë strenzo la man («Piasì, Giaco!») i penso ch’a sarà n’òss dur. A l’é drita ’ma ’n fus e con në sguard motobin decis. Magara a fasìa la pròfia o la dirigenta... A perd nen ëd temp e am men-a ’nt ël salòt ch’a dovìa esse ’l pòst andoa la bonànima a setava an poltron-a a lese ij sò lìber an santa pas. La librerìa a l’é ambelelì, con tuti ij volum che madama Giulia a l’ha tanta anvìa ’d vende e mi pòca veuja ’d caté. «Cost a l’era ’l tesòr ëd Gioann.
Ch’a varda che bej lìber: a smijo neuv. Nen na cuvertin-a s-ciancà, nen n’orija an sle pàgine... sempe lì a gaveje la póer, a feje le gnògne ’ma ch’a fusso ’d masnà. E adess, adess am sagna ’l cheur ma i devo pròpe vendje. Second chiel, vàire...». «Ch’am lassa dé n’uciada, për piasì». «A va bin, antant i vado a pronteje ’n bon cafè». A spariss e mi i ancamin-o a fé ij mè cont. I lìber bej, da vende al Balon con un bel guadagn, a saran na vinten-a.
A-i é tanta ròba për cors Palestro, cheicòs për la Crosëtta e bele gnente për cors Ësvissera. Madama a torna con le tassin-e e la sucrera. A pògia ij cafè sël taulin, as seta sla poltron-a ’d Gioann, a polida le barìcole con ël fassolèt e am dis: «Alora, a l’ha vist tut da bin? A l’é lustrasse j’euj con... ». «Ch’a senta, madama, i devo parleje ciàir. Nòst travaj, col ëd vende ij lìber dovrà, a l’é motobin an crisi. Ch’am chërda, quaidun a les un tìtol an sël mè banch, a sfeuja ’l volum, peui a traversa ’l cors e a va a pijé ël lìber an préstit a la Biblioteca Civica. Parloma peui nen ëd j’àutri, coj ch’a leso su coj diavleri dl’e-book.
An cole scatolëtte a peulo ficheje Manzoni e Gresham... a-i é ’d pòst për milen-e ’d pàgine. Na vigna për chi ch’a viagia o ch’a les dë sfròs an sël travaj. «I capisso, ma j’apassionà a-i son ancora! Gent inteligenta, ch’a-j pias ël përfum ëd papé stampà. Ch’a-j pias sente la consistensa dël lìber, nò?». «Sì, ma a son pròpi pòchi». I pòso la tassin-a, i-j diso mersì për ël cafè, i la vardo drit ant j’euj e i sparo: «I l’hai ’l magasin pien e i vendo sempe pì pòch. Na bela metà ’d costi lìber a l’han nen mërcà. A fela curta, i podrìa deje da sent a sent e vint Euro, nen ëd pì». Madama Giulia am varda ’ma ’n marsian e a fortiss che a meno ’d tërzent a veul nen cede. I sai fé mia part, i la lasso parlé ancora ’n pòch e, a la fin, i la pasio con l’oferta ’d dosent Euro: quatr bej bijèt da sinquanta. «Im pijo mi ’l badò dël traspòrt: bele stassèira i-j pòrto jë scatolon veuid e, s’a-j va bin, da sì doe dumìniche, al dòp mesdì, i ven-o a carieme tut.
S’a përmèt i-j lasso sinquanta Euro coma impegn. Madama a-i veul nen, am dis ch’as fida. Antant ch’is doma la man, ij ciamo ’n piasì: col ëd deme sùbit un bel volum ëd botànica. Antant ch’am fasìa ’l cafè i l’hai duvertalo e i l’hai vist ch’a l’é pien ëd fòto ’d piante e ’d fior fantàstiche, un-a pì bela che l’àutra. Madama Giulia am dà ’l përmess ëd pijelo e mi i calo le scale alégher ’ma në s-ciopèt. Col lìber am serv për fé ’n cadò a na përson-a special. Sta përson-a speciala a l’ha ’n bel banch an cors Ësvissera, a vend agnolòt, tajarin, caplèt, fritura dossa e tante d’àutre ròbe galupe. A l’é galupa ’dcò chila: na quaranten-a d’ani, separà sensa cit, na bela faciòta rijenta e, për ël rest, rotondòta ’l giust coma am pias a mi... Tute le sman-e i vado a caté quaicòs da chila, ch’am nega nen ëd bej soris. I diso la vrità: i son anvaghime un pòch e i l’avrìa piasì (disoma parèj) ëd conòss-la mej.
E ël lìber? Beh, a l’ha dime che, për tradission ëd famija, a vend la pasta, ma ch’a l’avrìa fàit volënté la fiorista, përchè a-j piaso da meuire le piante e le fior. Rivà a ca i gavo la póer al lìber, i bagno në strassèt con na frisa ’d sira spray e i lo passo sla cuvertin-a ch’a ven brilanta ’ma ch’a fussa neuva. Doman i sarai al mërcà ëd cors Ësvissera e i-j porterai ’l cadò. I tardo a deurme: còsa i-j dirai, còsa ch’am dirà chila? Rivà al mërcà i speto ’l moment giust e i vado a sò banch. Doi eto ’d tajarin, doe batùe ch’a la fan rije e, a la fin, i-j dago ’l lìber, ancartà ’nt un papé a fior.
A lo duverta sùbit, a varda le fòto dle fior, peui am varda mi: «Mersì, mersì: it ses bin amàbil, i sai pròpe nen coma ringrassiete...». «Figurte, a l’é passame për le man cost lìber e i l’hai pensà a ti». A podrìa esse ’l moment giust për anvitela a pijé ’n cafè ansema, ma a-i rivo doe cliente e i devo andemne. «Mersì ancora, ma a finiss nen parèj, neh!». E giù na bela rijada. Mi i passo la sman-a a pensé a còs a veul antende con sò: «A finiss nen parèj». Magara a speta che i l’anvita da chèich part për fé doe ciance? O magara che i-j propon-a na bela sinòta? Ch’a sìa la vòlta bon-a chi treuvo cola giusta? Già, ma a l’ha dilo antant ch’a rija... La sman-a apress i torno an cors Ësvissera con ij mè lìber.
I vardo mia bela lagiù, antant ch’a pèisa, a ciaciara e a ciapa ij sòld. A na certa mira as dëstaca dal banch e, da nen chërde, a ven an pressa da mi. A l’ha ’n pachèt, an cole man ch’a përfumo ’d farin-a. Am bat fòrt ël cheur. «I l’hai ditlo, bel òm, ch’a finìa nen parèj. I l’hai portate ’dcò mi ’n cadò. I son convinta ch’at faran piasì: a son ij preferì ’d Salvo». «E chi ch’a l’é sto Salvo, un tò client galup?». «No, Salvo a l’é mè moros!». A scapa lesta e mi i resto ’d giss. Ah, le fomne! Gnanca sta vira a l’é andame bin. Ma i peuss consoleme: ël pachèt a l’é bin satì d’agnolòt, con un përfum ëd trìfola delissios.