Paolo Sirotto/Contacc! Giovo ch'a canto an lenga!

Contacc! Giovo ch'a canto an lenga!

Ant j’ùltim artìcoj, miraco gnanca tant espress, i son rendume cont d’esse sì tornà a parlé ’d mùsica an lenga, dòp un pòch ch’i lo fasìa pì nen, ma mach an guardand al passà. Còsa ch’a peul andé bin, ant ël sens che le rèis a van mai dësmentià, ma ch’a fà smijé che ancheuj gnente as bogia ’nt nòst panorama. A l’é-lo pròpi parèj? Miraco un, an vardand da fòra, as n’ancòrz nen. Ma an vrità, cheicòs (o mej, pì che cheicòs) a bogia e se un a va na frisa pì an përfondità a peul vëdde che a esist un bel moviment ch’a toira sota l’eva. An lassand passé, naturalment, coj che Tonton Georges a ciamava tra le doe rive (Trelilu, Isa e via fòrt) as peulo trové ’dcò ’d nòm ch’a son an camin a porté ’d bele novità ’nt ël camp ëd la canson d’autor an lenga. Simona Colonna, për esempi, con sò violonsel, a fà ’n travaj fiamengh, così coma Marica Canavese e Marco Soria (pì conossù coma j’A mè manera).

Tutun a esisto ’dcò ’d grup compòst da ’d fieuj ëd na tranten-a d’ani e ch’a veulo dé ’n bel gir la mùsica piemontèisa. Francesco Cecco Cavallero, che da na part a l’é magìster ëd viòla dij bòrgno (viòla ch’a l’é costruisse daspërchiel!), da l’àutra a l’é component (ansema a Andrea Beltrando, Andrea Lopomo e Ilario Olivetti) dij Balarù, un grup che, coma ch’as peul lese ’nt la presentassion dël cd an sla pagina dla Felmay (stòrica tichëtta ’d mùsica tradissional, nen mach piemontèisa) «si sono posti l’obiettivo di riproporre, all’interno del panorama Balfolk europeo, le danze tradizionali della loro terra [...] con La speranza [...] di aver dato nuova linfa a queste melodie, affinché vengano ancora cantate e ballate nelle feste, da questa e dalle prossime generazioni». E da l’àutra part ancora a l’é an camin a travajé, dòp ëd n’interussion ëd quàich ani, ansima a ’n neuv proget, con sò somà stòrich, Luca Poetto, dij Bogianen, con ël qual (andé a sercheje su Youtube. As treuva na bela fërtà ’d canson) a rivo a contaminé la mùsica dla tradission con në choc (në sburdiment) squasi «techno», andoa che a la fin dij tòch as peul an-maginé tranquilament la viòla dij bòrgno ch’a pija feu, tant ël ghëddo a l’é incendiari. A-i é peui chi, bele se giovo, a sern, ëd soa volontà d’arpijé la mùsica tradissional, an andasend drit an piassa a canté le tradission.

Nen mach. A riva fina a ’nventesse ’n Fòlk Festival che, giumai da sinch ani a riva a tiré talment tanta gent da nen riesse (coma ch’a l’é capità a mi st’ann-sì) a setesse për podèj mangé. E tut sòn ant un pais ëd 500 ànime coma Sant Ësteo Roé. La cricca dij mës-cià, cost ël nòm dël grup, compòst da Daniele Pera Ronco, vos, Maurizio Bongioanni, fisa, Matteo Ternavasio, froje, Emanuele Bevione, fluta, Claudio Giri, violin, Simone Luaschi bass, Fausto Torchio përcussion e Stefano Sibona ch’a fà da masentator, a l’han tirà fòra un fiamengh cd (i ciamo scusa. A l’é surtì l’ann passà, ma a mi a l’é rivame mach a giugn dë st’ann...) andoa a l’han gravà bon-a part dël travaj ch’a son an camin a porté anans da ’n bel pò d’ani, combin ch’a sio tuti d’antorn, aponto, ai tranta d’età. Cost cd, Gir a vöid (la ö dël tìtol as peul përdonesse, përchè che peui ij test ant l’orìginal confession a son ëscrivù coma ch’as deuv...) a ved na pugnà ëd canson tradissionaj e nen (da La bërgera, tìtol squasi obligà për chi a s’avsin-a a nòst repertòri, ai clàssich Strambòt, dal Canté j’euv al Prèive an-namorà), sonà e rangià con un ghëddo che fin-a un coma mi, che coma ch’i l’hai già dit i l’hai l’agilità d’un mani ’d ramassa!) a fà fatiga a sté ferm, tant a l’é ’l gigèt ch’a-i buto andrinta. Chi a l’ha avù ’l boneur ëd vëdde La cricca dij mës-cià (N.d.R. A sarìa miraco pì giust scrive Crica con na «c» sola) an concert a peul confermé facilment costa impression. E ’l fàit che tante vire as peulo trovesse, bele al saba ëd matin, an chèich mërcà tra Alba e j’anviron, a peul bin capì che la dimension dël cd a resta squasi na costrission, e, passeme ’l termo, na gabia strèita, për chi a l’ha nopà l’esibission dal viv ant soe còrde. A venta arcordé peui ’n particolar nen da pòch. St’ann-sì, la quinta edission dël Roero Folk Festival a l’ha vist un bel binelagi con ij piemontèis d’Argentin-a, còsa ch’a l’ha portà ’d grup ëd cole bande a soné ël tango an piassa a Sant Ësteo. E, për arcambié cost onor, La cricca a l’é stàita ’nvità ’nt la Pampa andoa a s’esibirà ’nt ël mèis ëd novèmber.

Gnente mal dabon coma mojen për gropé an manera ancor pì s-ciassa doe tère, la Granda a la Pampa, già colegà an mila manere tra ’d lor. La Cricca dij Mës-cià, ant ij bej feuj ch’a compagno ’l cd (andoa tute le canson a l’han la tradussion an italian, quàich riga ’d presentassion a completé l’euvra e andoa la cuvertin-a a l’é ricavà da la fòto ’d na classe dël 1955), as presenta parèj: «talenti da piòla, bollenti da strada. È un progetto di musica folk piemontese originatosi spontaneamente e in amicizia a seguito di intensi momenti di convivialità fatti di cibo e buon vino. Attraverso la formula del “teatro canzone” appoggiata dalla frizzante sonorità dei brani [...] si riappropria della lingua piemontese e delle proprie radici per cantare il popolo di ieri e di oggi nelle sue curiosità e contraddizioni. Il repertorio mette in comunicazio ne le antiche figure ed epopee del passato con le idee e i valori che il gruppo sente propri oggi». I gionterìa gnente ’d pì. Im fërmo belessì e i ’ncamin-o a bate le man!

La cricca dij mës-cià, Gir a vöid, Edission Bongioanni