Lenga piemontèisa/Gramàtica piemontèisa/Morfologìa/Verb/Coniugassion dij verb regolar/III Coniugassion
Tersa coniugassion (...é)
[modifiché]I arportoma un verb transitiv, con ausiliar "avéj". Për ij verb intransitiv che a deuvro l'ausiliar "esse" a basta sostituė le vos dël verb "avčj" con le corispondente (istessi temp e meud) dël verb "esse".
La tersa coniugassion piemontèisa a l'é cola che a l'anfinì present a seurt an "...ė " acentà grév (as capiss). La pronunsia dl'anfinì a l'é coma la pronunsia dl'anfinì dla sconda coniugassion fransèisa (dont a l'é un pōch diferenta la grafìa).
Ël verb finì
| Present | Ampërfét | Passà | Passà lontan | Trapassà | Trapassà lontan | Futur sempi | Futur anterior |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| mi i finisso
ti it finisse chiel a finis noi i finioma voi i finisse lor a finisso |
mi i finìa
ti it finìe chiel a finìa noi i finìo voi i finìe lor a finìo |
mi i l'hai finì
ti it l'has finì chiel a l'ha finì noi i l'oma finì voi i l'eve finì lor a l'han finì |
mi i finire
ti it finėres chiel a finir noi i finiro voi i finire lor a finiro |
mi i l'avìa finì
ti it l'avìe finì chiel a l'avìa finì noi i l'avìo finì voi i l'avìe finì lor a l'avìo finì |
mi i avire finì
ti it avires finì chiel a avir finì noi i aviro finì voi i avire finì lor a aviro finì |
mi i finirai
....(mi i finireu) ti it finiras chiel a finirà noi i finiroma voi i finireve lor a finiran |
mi i l'avrai finì
ti it l'avras finì chiel a l'avrà finì noi i l'avroma finì voi i l'avreve finì lor a l'avran finì |
| Present | Ampërfét) | Passà | Trapassà |
|---|---|---|---|
| che mi i finissa
che ti it finisse che chiel a finissa che noi i finisso che voi i finisse che lor a finisso |
che mi i finièissa
che ti it finièisse che chiel a finièissa che noi i finlièisso che voi i finièisse che lor a finièisso |
che mi i l'àbia finì
che ti it l'àbie finì che chiel a l'àbia finì che noi i l'àbio finì che voi i l'àbie finì che lor a l'àbio finì |
che mi i l'avèissa finì
che ti it l'avèisse finì che chiel a l'avèissa finì che noi i l'avèisso finì che voi i l'avèisse finì che lor a l'avèisso finì |
| Present | Passà |
|---|---|
| mi i finirìa
ti it finirìe chiel a finirìa noi i finirìo voi i finirìe lor a finirìo |
mi i l'avrìa finì
ti it l'avrìe finì chiel a l'avrìa finì noi i l'avrìo finì voi i l'avrìe finì lor a l'avrìo finì |
| Present | Futur |
|---|---|
| - - - -
finis ch'a finissa finioma finì ch'a finisso |
- - - -
it finiras a finirà i finiroma i finireve a finiran |
| Anfinì | Paqrtissipi | Gerundi | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Present | Passà... | Present | Passà... | Present | Passà... |
| finì | avèj finì | - - - - | finì | finiend (finienda)
(an finiend) |
avend finì |
Nōta
Për tute e tre le coniugassion a esist na variant a la prima përson-a singolar dl'indicativ futur. I l'oma, ant l'órdin:
Prima coniugassion: Laudé. 1a përs. sing. indicativ futur = mi i laudrai opura mi i laudreu
Sconda coniugassion: Lese. 1a përs. sing. indicativ futur = mi i lesrai opurami i lesreu
Tersa coniugassion Finì. 1a përs. sing. indicativ futur = mi i finirai opura mi i finireu
Sempe për tute e tre le coniugassion a esist na variant a la sconda përson-a singolar dl'indicativ present e ampërfét. I l'oma ant l'órdin:
Prima coniugassion: Laudé. 2a përs. sing. indicativ present = ti it laude opura ti it làudes
- - - 2a përs. sing. indicativ ampërfét = ti it laudave opura ti it laudàves
Sconda coniugassion: Lese. 2a përs. sing. indicativ present = ti it lese opura ti it léses
- - - 2a përs. sing. indicativ ampërfét = ti it lesėe opura ti it lesėes
Tersa coniugassion: Finė. 2a përs. sing. indicativ present = ti it finisse opura ti it finisses
- - - 2a përs. sing. indicativ ampërfét = ti it finìe opura ti it finìes
Esempi 'd verb intransitiv regolar che a deuvra l'ausiliar "esse"
Verb anvejé
Passà indicativ
- mi i son anvejà
- ti it ses anvejà
- chičl a l'é anvejà
- noi(àutri/e) i soma anvejà
- voi(àutri/e) i seve anvejà
- lor(àutri/e) a son anvejà
- Trapassà indicativ
- mi i j'era anvejà
- ti it j'ere anvejà
- chičl a l'era anvejà
- noi(àutri/e) i j'ero anvejà
- voi(àutri/e) i j'ere anvejà
- lor(àutri/e) a j'ero anvejà
... e via fōrt, sensa particolar probléma.
Verb iregolar dla tersa coniugassion
[modifiché]A-i é 'l verb dì ansema ai sò derivà benedì, maledì.
Ij temp iregolar ëd dì a son:
Present indicativ 1a forma: mi i dijo, ti it dije, chiel a dis, noi i dioma, voi i dije, lor a dijo.
Present indicativ 2a forma: mi i diso, ti it dise, chiel a dis, noi i disoma, voi i dise, lor a diso.
Ampërfét indicativ: mi i disìa, ti it disìe, chiel a disìa, noi i disìo, voi i disìe, lor a disìo.
Present congiuntiv 1a forma: che mi i dija, che ti it dije, che chiel a dija, che noi i dijo, che voi i dije, che lor a dijo.
Present congiuntiv 2a forma: che mi i disa, che ti it dise, che chiel a disa, che noi i diso, che voi i dise, che lor a diso.
Ampërfét congiuntiv 1a forma: mi i dièissa, ti it dièisse, chiel a dièissa, noi i dièisso, voi i dièisse, lor a dièisso.
Ampërfét congiuntiv 2a forma: mi i disèissa, ti it disèisse, chiel a disèissa, noi i disèisso, voi i disèisse, lor a disèisso.
Present imperativ 1a forma: (mi) - - - -, (ti) dì, (chiel) ch'a dija, (noi) dioma, (voi) dì, (lor) ch'a dijo
Present imperativ 2a forma: (mi) - - - -, (ti) dis, (chiel) ch'a disa, (noi) disoma, (voi) dì, (lor) ch'a diso
Partissipi passà: dìt.
Ëdcò an cost cas l'ùnica iregolarità dij temp compòst a l'é 'l partissipi passà iregolar, e 'dcò sì, con partìcole përnominaj an coa, 'l part. pass. a passa da dit a di...
Ij verb compòst benedì, maledì a deuvro le sconde forme, cambiand la s dossa an s sorda, che donca as ëscriv dobia . L'ampërfét a l'é però regolar. Për scursé 'n pòch i lassoma sté la scritura 'd tuti ij temp iregolar e arportoma mach n'esempi:
| Present indicativ | Ampërfét indicativ |
| Mi i benedisso | Mi i benedìa |
| Ti it benedisse | Ti it benedìe |
| Chièl a benediss | Chièl a benedìa |
| Noi i benedissoma Ma 'dcò........
........noi i benedioma |
Noi i benedìo |
| Voi i benedisse | Voi i benedìe |
| Lor a benedisso | Lor a benedìo |