Lenga piemontèisa/Gramàtica piemontèisa/Morfologìa/Përnòm/Përnòm indefinì

Artorn

Përnòm indefinì

Fra costi përnòm i consideroma prima 'd tut ël përnòm "ës, së" (an Italian "si", an Fransèis "on"), che as deuvra ant le forme ampersonaj dij verb. Costi verb a son, ëd sòlit, a la tersa përson-a singolar (dle vire plural). Dal moment che an Piemontèis a-i é sempe 'l përnòm verbal, che a le terse përson-e (sing. e plur.) a l'é "a", antlora i l'oma:

1) - Dnans a verb che a comenso për consonant "së" as fond con ël përnòm verbal:

As dis, as fà, as fà nen

2) - Se 'l temp a l'é compòst antlora 'l "se" as taca dòp ël verb:

a l'é mai fàsse

la "s" a randobia për manten-e 'l son sord.

3) - Dnans a verb che a comenso për vocal a peul esse apostrofà (ò nò):

A s'avìsa opura as avisa

4) - Dnans a verb che a comenso për "s impura" as aplico le sòlite régole:

A së scriv, as ëscriv

I doma na l'sta dij pì carateristich përnòm andefinì piemontèis, lassand jàutri al vocabolari (contnù an coste pàgine). D'àutra pàrt ij përnòm andefinì a smijo pitòst a j'agetiv andefinì, gavà quàich ecession) e donca as peul ten-e 'dcò cont ëd lòn che i l'oma dit a propòsit d'agetiv andefinì. I doma 'dcò la tradussion an Italian e, da già che i-i soma, la pronunsia.

• un = uno
• àutr = altro (vardé nòta 1)
• ognidun = ognuno
• tant = tanto
• tròp = troppo.
• quaidun = qualcuno (vardé nòta 2)
• quaicòs = qualcosa (vardé nòta3 )
• qualsëssia = chiunque
• minca = ogni
• minca un = ciascuno
• minca un-a = ciascuna
• motobin = molto (vardé nòta 4)
• pà un = nessuno
• nen un = nessuno
• gnun = nessuno
• nen d'autut = nulla, niente affatto
• tal = tale
• tut\ = tutto

Nòte - 1) - àutr a l'é sovens dàit an forma partitiva d'àutr (Vardé j'esempi)

2) - Ël përnòm quaidun a l'ha d'àutre forme che a son giuste për la gramàtica, che a son: caidun, cheidun, cheichedun, cheicadun, quaicadun, queicadun

3) - Ël përnòm quaicòs a l'ha d'àutre forme che a son giuste për la gramàtica, che a son:caicòs, cheicòs, cheicòsa, caicòsa, quaicòsa, queicòs, queicòsa

4) - A propòsit dël përnòm motobin i notoma che a l'é invariant. L'agetiv corispondent as podrìa disse che a l'é nen dovrà coma tal përchè, për dì "tant ...quaicòs..." as deuvra la forma partitiva "motobin ëd ...quaicòs...". An costa manera as compòrta pì da adverd che da agetiv.

Esempi:

• Ognidun a sa che a sa nen d'autut dë ste còse
• Dam-ne dj'àutre
• Quaidun a l'ha pijà cheicòs
• Lor-lì as mangio tut
• A-i era pà un për la strà
• etc.